Jukka – właściwości, działanie i zastosowanie lecznicze
Jukka kojarzy nam się przede wszystkim z egzotyczną rośliną ozdobną, mało znane jest jednak jej medyczne wykorzystanie. Rodzaj jukka należy do rodziny agawowatych i pochodzi z Ameryki Południowej. Na terenach tropikalnych jest uprawiana ze względu na jadalny korzeń, który stanowi bogate źródło węglowodanów, zaraz po ziemniakach i kukurydzy. W jaki sposób wykorzystuje się ekstrakty z jukki w medycynie?
Właściwości jukki
Rodzaj jukka obejmuje około 50 gatunków, które spotykane są w naturalnym środowisku na terenie Ameryki Północnej i Środkowej. Przez rdzennych mieszkańców tych terenów nazywana jest “drzewem życia”, ponieważ jest w stanie przetrwać nawet w skrajnie trudnych warunkach atmosferycznych. Z liści jukki pozyskiwane jest włókno, które służy do produkcji tkanin i lin. W medycynie natomiast wykorzystywane są głównie 3 gatunki:
- Jukka kalifornijska (Yucca schidigera),
- Jukka krótkolistna (Yucca brevifolia),
- Jukka karolińska, zwana też włóknistą (Yucca filamentosa).
Jukka to surowiec saponinowy, a świeża roślina zawiera ich od 1% do 6%. Suche ekstrakty z liści i korzeni jukki są standaryzowane na zawartość saponin i ich stężenie w gotowych preparatach osiąga od 10% do nawet 60%.
Do najważniejszych substancji aktywnych jukki należą:
- sapogeniny steroidowe (sarsapogenina, tigogenina, smilagenina, gitogenina),
- antyoksydanty (kwas askorbinowy, mangan),
- związki fenolowe (resweratrol, jukkaol A-E, jukkaon A, lariksinol)
- enzymy.
Jukka – działanie i zastosowanie lecznicze
Bogate w szereg aktywnych substancji wyciągi z jukki mają wielokierunkowe działanie.
Obecne w ekstraktach z jukki saponiny mają właściwości sekretolityczne, co oznacza, że zwiększają wydzielanie śluzu w drogach oddechowych. Jako skuteczne mukolityki dodatkowo upłynniają zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę. Połączenie tych właściwości sprawia, że jukka skutecznie ułatwia odkrztuszanie i usuwanie gęstej flegmy, a dodatkowe działanie przeciwzapalne łagodzi ból i obrzęk dróg oddechowych. Wyizolowane saponiny z jukki są substratem do syntezy kortykosteroidów i hormonów płciowych.
Od niedawna jukka jest także wykorzystywana do leczenia stanów zapalnych stawów, szczególnie tych przebiegających ze sztywnieniem i obrzękami. Antyoksydanty zawarte w roślinie eliminują wolne rodniki i łagodzą stres oksydacyjny związany ze stanem zapalnym, a witamina C sprzyja produkcji kolagenu, który jest niezbędny do prawidłowej pracy stawów.
Na rynku dostępne są suplementy z jukki głównie w formie kapsułek i tabletek (Yucca Pro Sport, Now Foods Yucca 500 mg). Czasem występuje w preparatach w połączeniu z innymi składnikami o pochodzeniu roślinnym. W sklepach zielarskich można także nabyć sproszkowany korzeń jukki.
Dostępność preparatów w aptekach w Twojej okolicy można z łatwością sprawdzić na portalu KtoMaLek.pl.
Wpływ jukki na skórę
Wyciągi z jukki charakteryzują się korzystnym wpływem na kondycję i wygląd skóry. Chętnie dodawane są do wielu kosmetyków, które są stosowane w zwalczaniu trądziku, a także w pielęgnacji skóry wrażliwej i alergicznej. Roślina dobrze nawilża i oczyszcza skórę, ponadto działa na nią przeciwzapalnie, przeciwłojotokowo, antyseptycznie i hamuje powstawanie zaskórników. Można spotkać kremy, maści, balsamy oraz szampony z ekstraktem z jukki.
Niektórzy badacze twierdzą, że wyciągi z jukki wpływają cytotoksycznie i cytostatycznie na komórki nowotworowe czerniaka, jednak to odkrycie wymaga przeprowadzenia kolejnych badań.
Jukka a dieta i funkcje układu pokarmowego
Jukka może być stosowana wspomagająco w szeroko pojętym oczyszczaniu organizmu, gdyż sprzyja przemianie materii, reguluje procesy wydalnicze oraz przyczynia się do odbudowy flory bakteryjnej. Cenią ją sobie także osoby z przewlekłymi problemami trawiennymi, gdyż pozytywnie wpływa na pracę przewodu pokarmowego. Korzeń jukki jest bogaty w błonnik pokarmowy, który łagodnie wzmaga ruchy perystaltyczne jelit i redukuje wzdęcia, skurcze oraz zaparcia. Dodanie jukki do codziennej diety w pewnym stopniu wpływa korzystnie na układ odpornościowy i chroni przed stresem oksydacyjnym.
Dokładne działanie jukki nie zostało jeszcze dobrze poznane i zbadane, dlatego preparaty i przetwory na bazie tej rośliny należy spożywać z dużą dozą ostrożności.
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.