Zaskórniki - jak pozbyć się wągrów? Apteczne i domowe sposoby na wągry

Przyczyny powstawania zaskórników

Zaskórniki, zwane potocznie wągrami, to zmiany skórne dotykające przeważnie nastolatki, związane z występowaniem trądziku młodzieńczego, jednakże mogą pojawić się w dowolnym momencie życia. Ich występowanie wiąże się ze zmianami hormonalnymi, które wpływają na zwiększoną aktywność gruczołów łojowych. Gruczoły te wydzielają sebum, czyli łój skórny, będący mieszaniną lipidów nabłonkowych. Sebum zabezpiecza skórę przed nadmierną utratą wilgoci i stanowi swoistą barierę ochronną przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych oraz patogenów (m.in. wirusów, bakterii, grzybów). Bez niego nasza skóra byłaby sucha, cienka i narażona na uszkodzenia. 

Może się zdarzyć, że ujście gruczołów w obrębie mieszków włosowych zostanie zablokowane, wówczas łój zaczyna się w nich gromadzić, co w efekcie prowadzi do powstawania nieestetycznych zmian skórnych - zaskórników i wągrów. Główną przyczyną ich powstawania jest zwiększenie produkcji sebum i nadmierne łuszczenie się komórek naskórka, które blokują pory skóry (ujścia mieszków włosowych) i ujścia gruczołów.

Wągry powstają na partiach skóry, na których znajduje się najwięcej gruczołów łojowych. Najczęściej pojawiają się w tak zwanej strefie T, czyli na czole, nosie i brodzie, mogą też wystąpić na skórze ramion, dekolcie i plecach.

Dwa typy wągrów - czym się różnią?

Dermatolodzy wyróżniają dwa typy zaskórników - zamknięte i otwarte. Podział ten wynika z przyczyn powstawania wągrów.

• Zaskórniki zamknięte mają postać małych, białych grudek widocznych pod skórą. Wykwity te powstają na skutek nadmiernego złuszczania się martwych komórek naskórka, które zapychają ujścia gruczołów wydzielających łój. Krostki te stają się bardziej widoczne po naciągnięciu skóry, ich ręczne usunięcie nie jest możliwe.
• Zaskórniki otwarte to niewielkie, ciemne wykwity na powierzchni skóry. Tworzą się w wyniku zastoju łoju oraz współistniejących nadkażeń bakteryjnych, przeważnie Gram-dodatnimi bakteriami Propionibacterium acnes. Mieszanina lipidów i złuszczonego naskórka ulega utlenieniu, w wyniku czego krostki zyskują ciemną, niemal czarną barwę. Brak odpowiedniej pielęgnacji może doprowadzić do pojawienia się stanu zapalnego i przekształcenia się tych zmian w bolesne wykwity grudkowo-krostkowe lub ropne torbiele.

Czy wyciskanie wągrów jest skuteczne?

Wągry na nosie lub występujące na innych partiach skóry zwykle budzą irytację i chęć ich natychmiastowego usunięcia. Wiele osób przyznaje się do ręcznego wyduszania zaskórników, jednak metoda ta nie jest ani skuteczna, ani bezpieczna. Skórę twarzy można w ten sposób łatwo zadrapać paznokciami, a stąd już krok do zanieczyszczenia rany, powstania stanu zapalnego i rozsiania bakterii na inne partie skóry. Co więcej, wyciskanie zaskórników zwykle bywa nieskuteczne - część głębiej zlokalizowanych zanieczyszczeń pozostaje na swoim miejscu.

Jak oczyszczać skórę i pozbyć się wągrów?

Kluczowym elementem walki z zaskórnikami jest właściwa pielęgnacja skóry. Bez zmiany nawyków higienicznych pozbycie się niechcianych wykwitów może się okazać trudne lub wręcz niemożliwe. Właśnie dlatego należy zawsze pamiętać o wieczornym demakijażu i unikaniu dotykania skóry twarzy, by nie przenosić na nią zanieczyszczeń i chorobotwórczych patogenów.

Jeszcze niedawno do pielęgnowania skóry z niedoskonałościami polecano (zwłaszcza w reklamach) stosowanie kosmetyków na bazie alkoholu i kwasu salicylowego, które miały działać silnie oczyszczająco i złuszczająco. Uzyskany efekt był zazwyczaj odwrotny od zamierzonego, ponieważ takie preparaty mocno wysuszały i podrażniały skórę, która produkowała jeszcze więcej łoju, co tylko zaostrzało występujące zmiany skórne. Dlatego aby pozbyć się zaskórników rekomenduje się stosowanie łagodnych preparatów do oczyszczania twarzy, które usuną nadmiar sebum i nagromadzone zanieczyszczenia. 

Naturalnym i jednocześnie skutecznym sposobem oczyszczania twarzy są rozmaite maseczki oczyszczające na bazie glinek kosmetycznych, zwłaszcza glinka czerwona i zielona (np. Glinka Zielona NaturPlanet, BIOLINE Glinka czerwona). Dostępne są zarówno gotowe kosmetyki (np. BIELENDA Professional Maseczka d/twarzy antybakteryjna z glinką zieloną, BIAŁY JELEŃ Mydło dermatologiczne apteka alergika z czerwoną glinką), jak i sproszkowane glinki, z których można sporządzić domową maseczkę na wągry. Jak to zrobić? Wystarczy odmierzyć odpowiednią ilość glinki i dodać do niej przefiltrowanej wody lub hydrolatu kwiatowego, miodu lub olejku z drzewa herbacianego (działa antybakteryjnie) i nałożyć taką mieszankę na twarz. Wspomniane glinki sprawdzają się w pielęgnacji skóry tłustej i mieszanej, ponieważ skutecznie oczyszczają, koją podrażnienia, regulują pracę gruczołów łojowych i zmniejszają rozszerzone pory.

Ważny aspektem dbałości o skórę jest regularne złuszczanie naskórka. Peeling warto wykonywać 2-3 razy w tygodniu, w zależności od potrzeb i kondycji skóry. Dla cery normalnej i skłonnej do przetłuszczania nada się peeling mechaniczny na bazie cukru, płatków owsianych, sproszkowanych nasion owoców lub łupin, z kolei w przypadku cery wrażliwej lepiej wykonywać peeling enzymatyczny.

Po dogłębnym oczyszczeniu skóry trzeba ją właściwie nawilżyć. Odpowiednie kosmetyki do skóry z niedoskonałościami to preparaty o działaniu nawilżającym i regulującym pracę gruczołów łojowych np. lekkie kremy z dodatkiem cynku. Z tłustych kremów lepiej zrezygnować, ponieważ działają one komedogennie.

Problemy z cerą i pomoc dermatologa

Zdarza się, że mimo skrupulatnego oczyszczania, złuszczania i nawilżania skóra nadal sprawia problemy, a krostki ciągle się pojawiają. Wówczas warto udać się do dermatologa, który dokładnie zbada pacjenta i zaordynuje skuteczne leczenie. Kłopoty z cerą mogą mieć podłoże hormonalne, wówczas konieczna jest wizyta u endokrynologa.

W leczeniu trądziku zaskórnikowego stosuje się środki na bazie kwasu azelainowego, nadtlenku bezoilu, rezorycyny, kwasu salicylowego, czy siarki. Mają one postać maści lub kremów przeznaczonych do stosowania miejscowego, bezpośrednio na zmiany skórne (np. Acne-Derm, Benzacne, Hascoderm, Afronis Care). Lekarz może też zalecić suplementację witaminą A, PP, witaminami z grupy B (np. B complex witaminy z grupy B, BICAPS B COMPLEX, B-complex, Multi-B-Complex, Witamina B Complex) oraz cynkiem.

Dużą popularnością wśród pacjentów cieszą się nieinwazyjne zabiegi złuszczające i oczyszczające skórę, które można wykonać u dermatologa lub kosmetologa, po wcześniejszej konsultacji. Zalicza się do nich m.in. zabiegi na bazie kwasów kosmetycznych, mikrodemrabrazja, peeling kawitacyjny, czy zabiegi laserowe. 

Autor