Jak zapobiec alergii pokarmowej u dzieci?

Czym jest alergia pokarmowa?

Alergia pokarmowa to nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego w odpowiedzi na czynnik (pokarm lub jego składowe), który u zdrowych osób nie wywołuje żadnych objawów. Jej charakterystyczną cechą jest ustępowanie dolegliwości po ograniczeniu styczności z czynnikiem wywołującym alergię, czyli alergenem.

Problem alergii pokarmowej dotyczy około 6% dzieci na świecie. Obserwuje się ją coraz częściej, co przypisuje się postępowi cywilizacyjnemu, a dokładnie zbyt higienicznemu trybowi życia oraz zanieczyszczeniom środowiska.

Objawy alergii pokarmowej u dzieci

Alergia pokarmowa może przebiegać w sposób objawowy lub prawie bezobjawowy (co zdarza się rzadko). Nie wszystkie objawy pojawiają się bezpośrednio po spożyciu alergenu - niektóre z nich mogą wystąpić nawet po kilku dniach! 
Zdecydowana większość reakcji alergicznych obejmuje układ pokarmowy i objawia się:

• wymiotami,
• biegunką,
• bólem brzucha,
• wzdęciami,
• obrzękiem i mrowieniem w okolicy jamy ustnej (w tym ust i języka).

Dosyć częste są także objawy skórne, głównie w postaci atopowego zapalenia skóry, lokalizującego się na policzkach, w zgięciach łokci i kolan, a także pokrzywki.

Alergia pokarmowa a wstrząs anafilaktyczny

Najcięższą reakcję na alergen pokarmowy stanowi wstrząs anafilaktyczny, obejmujący wszystkie układy. Może doprowadzić do duszności oraz zatrzymania krążenia. Charakterystyczne dla wstrząsu anafilaktycznego objawy to:

• pokrzywka i swędzenie;
• utrata tętna;
• spadek ciśnienia;
• biegunka, wymioty;
• obrzęk ust i powiek;
• duszność, spłycenie oddechu, świsty.

Jeżeli widzisz te objawy u swojego dziecka, nie czekaj - dzwoń po pogotowie ratunkowe. 

Alergia pokarmowa a nietolerancja

Podobnie do alergii pokarmowej u dzieci objawia się także nietolerancja pokarmowa. Jej wystąpienie nie jest spowodowane patologiczną odpowiedzią układu odpornościowego, a np. brakiem kluczowego enzymu trawiennego - tak jak ma to miejsce w przypadku nietolerancji laktozy (brak enzymu rozkładającego - laktazy). Przebieg nietolerancji jest łagodniejszy i nie stanowi zagrożenia życia.

Co wywołuje alergie pokarmowe u dzieci?

Alergię pokarmową wywołują alergeny, czyli małe cząsteczki (najczęściej białka). Do najpopularniejszych alergenów pokarmowych u dzieci zalicza się:

• białko mleka krowiego;
• białko jaja kurzego;
• orzechy ziemne;
• soję;
• owoce morza.

Jak zapobiegać alergii pokarmowej u dzieci?

Niestety, nie mamy większego wpływu na to, czy u dziecka wystąpi alergia pokarmowa czy nie. Kobieta ciężarna nie powinna rezygnować z żadnych pokarmów potencjalnie alergizujących podczas ciąży czy karmienia piersią. 

Karmienie dziecka piersią przez przynajmniej 6 miesięcy zmniejsza ryzyko wystąpienia alergii pokarmowej. Pozwala na prawidłowy rozwój układu pokarmowego i wpływa pozytywnie na szczelność jelit, co przekłada się na mniejszą wrażliwość na czynniki zewnętrzne. U niektórych dzieci karmionych piersią alergia pojawia się po zjedzeniu alergenu przez matkę - jego eliminacja z diety mamy zazwyczaj rozwiązuje sprawę. 

Jeśli jednak alergia pokarmowa u dziecka wystąpi, niezbędne będzie ustalenie, które alergeny uczulają dziecko. W tym celu można wykorzystać kilka metod, chociaż najważniejsze to próba prowokacyjna i dieta eliminacyjna. 

Alergia na białka mleka krowiego

Alergia na białka mleka krowiego dotyczą najczęściej dzieci karmionych mieszankami mlekozastępczymi. W przypadku jej stwierdzenia lekarz zaleci stosowanie specjalnej mieszanki dla alergików, o wysokim stopniu hydrolizy, albo mieszankę aminokwasową (Bebilon Pepti DHA, Nutramigen, Neocate LCP).

Leczenie alergii pokarmowej u dzieci

Podstawą leczenia alergii pokarmowych jest dieta eliminacyjna. Przy jej stosowaniu warto zadbać o uzupełnienie brakujących składników odżywczych. Większość alergii pokarmowych u dzieci znika wraz z ukończeniem 5. roku życia. Niektóre jednak zostają na całe życie, jak np. alergia na orzechy arachidowe.

W leczeniu wstrząsu anafilaktycznego w przebiegu alergii pokarmowej podstawowym lekiem jest adrenalina. Rodzice dziecka z alergią pokarmową, u którego istnieje szansa wystąpienia anafilaksji powinni udać się z pociechą do poradni alergologicznej, gdzie lekarz może przepisać adrenalinę w automatycznym wstrzykiwaczu - warto ją mieć zawsze pod ręką. Opiekunowie powinni być przeszkoleni co do użycia i postępowania w przypadku ataku.

Oprócz tego, do leczenia ostrych stanów alergicznych stosuje się glikokortykosteroidy oraz leki przeciwhistaminowe.

Pamiętaj, że na portalu KtoMaLek.pl z łatwościa i bez wychodzenia z domu możesz sprawdzić dostępność dowolnego preparatu w aptekach w Twojej okolicy.

Autor