Bluszcz pospolity – właściwości, działanie i zastosowanie lecznicze

Bluszcz pospolity – właściwości i działanie

Substancje o działaniu leczniczym są zawarte w liściach bluszczu, z których pozyskuje się wyciągi suche i płynne. 

Do najważniejszych substancji obecnych w bluszczu należą:

• saponiny triterpenowe (hederakozyd C, hederagenina, alfa hederyna, heliksozyd A i B),
• glikozydy flawonoidowe (rutyna, kemferol),
• kwasy fenolowe,
• fenole,
• sterole,
• kumaryny.

Wyciągi z bluszczu są bogate ponadto w pierwiastki śladowe i minerały. Szczególne znaczenie mają saponiny, gdyż to właśnie im zawdzięcza się właściwości wykrztuśne i sekretolityczne bluszczu. Ważną rolę odgrywa alfa-hederyna, ponieważ pobudza śluzówkę oskrzeli do produkcji rzadszej wydzieliny. Dodatkowo saponiny zmniejszają skurcz oskrzeli i ułatwiają oddychanie, zwłaszcza u pacjentów ze spastycznym zapaleniem oskrzeli.

Oprócz działania sekretolitycznego i rozkurczowego w obrębie dróg oddechowych, bluszcz ma także właściwości antybiotyczne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze wobec Candida albicans oraz przeciwpasożytnicze.

Zastosowanie lecznicze bluszczu pospolitego

Związki aktywne zawarte w bluszczu sprawiają, że preparaty na jego bazie znajdują szerokie zastosowanie w leczeniu infekcji dolnych i górnych dróg oddechowych. Przede wszystkim doceniane są właściwości wykrztuśne saponin, które wynikają z bezpośredniego pobudzania nerwu błednego w żołądku. Roślina ta rozrzedza gęstą wydzielinę zalegającą w drogach oddechowych, ułatwia tym samym jej odkrztuszanie i sprawia, że kaszel ulega złagodzeniu. Zmniejsza się także częstotliwość ataków kaszlu. Ze względu na działanie spazmolityczne na mięśniówkę dróg oddechowych, po preparaty z bluszczem sięga się w zapaleniu oskrzeli i krtani, ponieważ łagodzi stan zapalny i obrzęk oraz ułatwia oddychanie. Na rynku dostępne są syropy, pastylki do ssania oraz tabletki do połykania, zawierające sam wyciąg z bluszczu lub w połączeniu z innymi składnikami.

Za działanie przeciwdrobnoustrojowe i przeciwgrzybicze odpowiedzialne są obecne w bluszczu fitoncydy. Wyciągi z tej rośliny sprawdzają się w leczeniu m.in. problemów intymnych czy grzybicy stóp i paznokci. Likwidują świąd, pieczenie i nieprzyjemne zapachy.

Bluszcz pospolity przyczynia się także do poprawy pracy serca i krążenia krwi. Dowiedziono, że w niskich dawkach zwęża żyły, a w większych je rozszerza i zwalnia rytm pracy serca.

Bluszcz w kosmetologii

Ekstrakty z bluszczu są także wykorzystywane jako składniki kosmetyków. Stosowane zewnętrznie kremy i balsamy na bazie bluszczu (Balneokosmetyki Biosiarczkowy balsam nawilżająco-odżywczy do ciała) poprawiają ukrwienie skóry, zmniejszają przepuszczalność drobnych naczyń krwionośnych i ułatwiają odpływ limfy, a to wszystko za sprawą zawartych w zielu flawonoidów i rutyny. Mają działanie ujędrniające i wzmacniające skórę, a szczególnie są polecane w terapii antycellulitowej. Saponiny z bluszczu stosowane na skórę łagodnie ją zmiękczają, działają antyseptycznie oraz regulują pracę gruczołów łojowych, dlatego ekstrakty z tej rośliny są zawarte w kosmetykach (np. szamponach) łagodzących łojotokowe zapalenie skóry głowy, łupież i nadmierne przetłuszczanie się włosów. Mają także zastosowanie w pielęgnacji skóry tłustej i trądzikowej.

Dostępność preparatów w aptekach w Twojej okolicy można z łatwością sprawdzić na portalu KtoMaLek.pl.

Bluszcz pospolity – na co uważać?

Bluszcz jest popularną rośliną ozdobną i można spotkać ją w zacienionych i wilgotnych zakamarkach w całej Polsce. Należy jednak pamiętać, że zawiera substancje toksyczne, a wypływający z rośliny sok mocno podrażnia skórę. Równie niebezpieczne jest jedzenie jagód bluszczu. Za trujące działanie odpowiedzialne są saponiny – te same, które są wykorzystywane w celach leczniczych. Obecne na rynku farmaceutyki uznawane są za bezpieczne, jeśli są stosowane w zaleconych ilościach. Przedawkowanie preparatów zawierających bluszcz może powodować bóle brzucha, nudności i wymioty, właśnie ze względu na podrażniające działanie. Nie zaleca się picia naparów z liści bluszczu. Niedozwolone jest podawanie preparatów z bluszczu kobietom w ciąży i karmiącym piersią oraz osobom z chorobą wrzodową.

Autor