Trombocyty (płytki krwi) — badanie, normy, podwyższony lub obniżony poziom trombocytów

Trombocyty (płytki krwi) — czym są i jaką rolę odgrywają?

Trombocyty są komórkami pozbawionymi jąder komórkowych o wielkości od 1 do 4 mikrometrów. Powstają w szpiku kostnym i około 2/3 całkowitej ilości płytek krwi przebywa w krwiobiegu, natomiast 1/3 z nich magazynowana jest w śledzionie. Trombocyty w organizmie człowieka żyją zazwyczaj od 7 do 10 dni.

Trombocyty odgrywają główną rolę w procesie krzepnięcia krwi, szczególnie na jego pierwszych etapach. W reakcji na uszkodzenie naczynia krwionośnego zbierają się w uszkodzonym miejscu i tworzą tak zwany płytkowy czop hemostatyczny.

Trombocyty (płytki krwi) — badanie

Trombocyty oznaczane są podstawowym badaniem morfologii krwi. Na badanie to można otrzymać skierowanie od lekarza i wykonać je w ramach refundacji lub wykonać je prywatnie. Koszt badania wynosi około 10-20 zł w zależności od miejscowości. Na badanie należy stawić się na czczo, nie spożywając w dniu poprzednim alkoholu ani tłustych posiłków. Przed pobraniem krwi dobrze jest również wypić większą porcję wody.

Normy stężenia trombocytów

Trombocyty, jak każdy inny oznaczany ilościowo parametr, ma swoje normy, w których powinna mieścić się ich ilość. Wartości referencyjne dla płytek krwi wynoszą w badaniu morfologicznym odpowiednio:

• liczba płytek: 100-400 tys./µl;
• płytki duże (>12 fl) < 30%;
• średnia objętość płytki (MPV) 7,5-10,5 fl.

Wszystkie wyniki wykraczające poza wskazane wartości powinny zostać skonsultowane z lekarzem w celu weryfikacji przyczyny oraz wdrożeniu ewentualnego leczenia.

Płytki krwi — podwyższony poziom trombocytów

Trombocyty mogą występować w organizmie w podwyższonym powyżej normy stężeniu. Stan taki nazywany jest nadpłytkowością i nie jest to choroba, lecz stan kliniczny pacjenta. Nadpłytkowość dzieli się na:

• łagodą < 700.000 płytek/µl;
• umiarkowaną 700.000-900.000 płytek/µl;
• ciężką > 900.000 płytek/µl;
• ekstremalną > 1.000.000 płytek/µl.

Nadpłytkowości mogą towarzyszyć takie objawy jak bolesny rumień kończyn, bóle i zawroty głowy oraz krwawienia. Może ona również wskazywać na stan nowotworowy, dlatego konieczne są dalsze badania diagnostyczne pod tym kątem.

Trombocyty — obniżony poziom płytek krwi

Trombocyty w ilościach poniżej norm referencyjnych wskazują na zaburzenie, jakim jest małopłytkowość. Obniżony poziom płytek krwi skutkuje licznymi krwawieniami, występującymi nawet po niewielkim zadrapaniu lub zranieniu. Najczęściej obserwowane są krwawienia z dziąseł i nosa. Na ciele można zaobserwować również liczne siniaki spowodowane podskórnymi krwawieniami. U kobiet pojawiają się również częstsze oraz znacznie bardziej obfite krwawienia podczas miesiączki.

Obniżony poziom trombocytów może być spowodowany niedoborem witamin i składników mineralnych, ale również uszkodzeniem szpiku kostnego. Konieczne w celu ustalenia przyczyny małopłytkowości jest skontaktowanie się z leczeniem w celu postawienia dokładnego rozpoznania i wskazania odpowiedniego leczenia.

Jak podnieść poziom trombocytów?

Trombocyty w zbyt małych ilościach można zwiększyć, stosując odpowiednie leczenie lub suplementację, jeżeli małopłytkowość wywołana została niedoborem witamin i minerałów. Skutecznie sprawdzą się tutaj preparaty z witaminą B12, kwasem foliowym, a także żelazem. Przed rozpoczęciem uzupełnienia niedoborów należy jednak ustalić czy to właśnie on spowodował obniżenie poziomu płytek krwi. W niektórych przypadkach konieczne będzie bardziej specjalistyczne leczenie, dobrane indywidualnie do potrzeb i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Pamiętaj, że dostępność poszukiwanych leków w aptekach Twojej okolicy sprawdzisz i zarezerwujesz z łatwością na stronie KtoMaLek.pl.

Bibliografia

• Kuliszkiewicz-Janus, M., Kwiatkowski, J. (2022). Małopłytkowość – przyczyny, objawy, leczenie. Medycyna po dyplomie. Dostępne na: https://podyplomie.pl/medycyna/37545,maloplytkowosc-przyczyny-objawy-leczenie (Dostęp: 04.2025)
• Matysiak, M., Kabata, J., Hellmann, A. Płytki krwi. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.71.3.1.8. (Dostęp: 04.2025)
• Sobocińska-Mirska, A. Nadpłytkowość. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.71.12.1. (Dostęp: 04.2025)

Autor