D-dimery - funkcje, wskazania, normy, wysoki i niski poziom d-dimerów

D-dimery - funkcje pełnione w organizmie

D-dimery są produktami enzymatycznego rozpadu fibrynogenu. Powstają z dwóch podjednostek połączonych wiązaniem krzyżowym, które warunkuje tworzenie stabilnego skrzepu. Niewielkie ilości dimeru D wykrywa się w osoczu zdrowych osób, ponieważ w warunkach fizjologicznych 2-3% fibrynogenu jest przekształcane w fibrynę. Stężenie D-dimerów w osoczu wzrasta we wszystkich fizjologicznych i patologicznych stanach związanych ze zwiększonym wytwarzaniem fibryny. Służy on jako wskaźnik do wykrycia patologicznych procesów związanych z zakrzepicą.

D-dimery – przyjęte normy

U zdrowej osoby, D-dimery nie powinny być wykrywane na poziomie powyżej normy, tj. 500 mikrogramów/litr. Wartości referencyjne mogą się różnić w zależności od czynników, takich jak wiek, płeć oraz stan fizjologiczny. Przekroczona ilość D-dimerów może wskazywać na zatorowość płucną lub zakrzepicę. Aby wykluczyć lub potwierdzić zaburzenia krzepnięcia, warto oznaczyć inne parametry m.in. czas protrombinowy czy enzymy wątrobowe. Badanie poziomu D-dimerów jest testem wykonywanym z krwi żylnej i nie musi być ono wykonywane na czczo. 

Aby obniżyć podwyższony poziom D-dimerów w osoczu stosuje się leki (heparynę) zapobiegające krzepnięciu krwi. Substancja ta hamuje procesy tworzenia trombiny, ograniczając tym samym jej oddziaływanie na fibrynogen. Leki zawierające heparynę powinny być przyjmowane wyłącznie pod nadzorem lekarza! Aby zadbać o lepsze zdrowie należy odpowiednio odżywiać organizm oraz wprowadzić codzienną aktywność fizyczną. Warto wprowadzić do codziennej diety produkty pełnoziarniste, pełnowartościowe białko, kilka porcji warzyw i owoców, a także tłuszcze roślinne. Można wspomóc się preparatami zawierającymi kwasy tłuszczowe omega-3 takie jak: Premium omega-3, Mega omega-3, Omega 3 now foods. Ważne jest, aby zawsze konsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji, zwłaszcza gdy zażywane są one z innymi lekami. 

Dostępność szukanego preparatu możesz sprawdzić bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl. 

Wskazania do badania D-dimerów

D-dimery nie są podstawowym wskaźnikiem oznaczanym w morfologii. Badanie to jest przeprowadzane u osób, u których występuje podejrzenie następujących schorzeń:

• żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej;
• zakrzepicy żył głębokich;
• zatorowości płucnej;
• zespołu rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego. 

Badanie D-dimerów może być wykonywane u pacjentów hospitalizowanych np. po operacjach, w celu monitorowania i wczesnego wykrywania zakrzepicy. Jeśli wynik jest ujemny, oznacza to, że stężenie jest poniżej ustalonego progu, co wskazuje na małe prawdopodobieństwo obecności skrzepliny.

Wysokie oraz niskie wartości D-dimerów

Kiedy w organizmie tworzy się skrzep krwi, fibryna jest wytwarzana jako część procesu krzepnięcia. Gdy skrzep jest rozkładany i rozpuszczany, D-dimery są uwalniane do krwioobiegu. Podwyższony poziom tej substancji we krwi może wskazywać na obecność zakrzepu krwi. Wysokie wartości D-dimerów mogą być związane z takimi schorzeniami jak:

• zabieg operacyjny;
• uraz;
• duże krwawienie;
• nowotwór;
• infekcje;
• przewlekłe choroby zapalne;
• rozsiane krzepnięcie śródnaczyniowe;
• ostre zespoły wieńcowe;
• udar mózgu;
• migotanie przedsionków i przewlekła niewydolność krążenia.

Podwyższony poziom D-dimerów we krwi wskazuje na konieczność dalszej diagnostyki chorób związanych z zaburzeniami krzepliwości. Stężenie D-dimerów jest wyższe u kobiet w ciąży, u osób palących tytoń oraz u osób starszych. Może zdarzyć się, że zbyt wysoki poziom D-dimerów, może wystąpić u kobiet stosujących doustną antykoncepcję hormonalną.  Niski poziom D-dimerów pozwala na wykluczenie u pacjentów m.in. zatorowości płucnej lub zakrzepicy żył głębokich. Podwyższony poziom D-dimerów należy bezzwłocznie skonsultować z lekarzem prowadzącym. 

Bibliografia:

1. Chojnowski K. (2010). Dimer D - diagnostyczny i rokowniczy marker żylnej choroby zakrzepowo-zatorowe. Hematologia, tom 1, nr 2, s. 102–103. 
2. Walczak B., i in. (2009). Metody oznaczania stężenia D-dimerów przydatne w diagnostyce żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. VIA MEDICA, s. 265.
3. Rośniak-Bąk K., i in. (2016). Przydatność kliniczna i diagnostyczna oznaczeń D-dimeru w różnych stanach chorobowych. Folia Medica Lodziensia, 43/1, s.69–71.

Autor