Leki zagrożone wywozem – zmiany na wykazie (listopad 2019 r.)

Lista ciągle się powiększa

Wraz z połową listopada zacznie obowiązywać znowelizowany wykaz produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych zagrożonych brakiem dostępności w Polsce. Taka lista tworzona jest regularnie od kilku lat i aktualizowana co dwa miesiące. Taki obowiązek nakłada na Ministerstwo Zdrowia ustawa o prawie farmaceutycznym. Na listę trafiają leki, których brak odnotowano w co najmniej 5 proc. aptek danego województwa. Informacje na temat kłopotów z dostępnością leków gromadzone są przez Główny Inspektorat Farmaceutyczny, a następnie przekazywane do resortu zdrowia.

Problem utrudnionej dostępności leków nie jest nowy. Szczególnie głośno zrobiło się na ten temat w lipcu, gdy wystąpiły poważne braki preparatów hormonalnych na bazie tyroksyny oraz leków przeciwcukrzycowych na bazie metforminy. Choć sytuacja uległa poprawie, nadal można zaobserwować tendencję wzrostową, czego najlepszym przykładem jest aktualny wykaz, na którym figuruje 416 preparatów leczniczych. Oznacza to wzrost względem poprzedniej listy o 66 pozycji.

Nowe preparaty na wykazie

Najnowszy wykaz leków zagrożonych brakiem dostępności powinien zwrócić szczególną uwagę osób chorujących na cukrzycę, bowiem większość preparatów to paski do oznaczania glukozy we krwi, insuliny oraz flozyny, czyli leki przeciwcukrzycowe, które od 1 listopada 2019 r. zostały objęte refundacją.

Największą grupą nowych preparatów na liście są paski do oznaczania glukozy we krwi: Abra, Accu-Chek Active, Accu-Chek Instant, Accu-Chek Performa, BTM SuperCheck1, CareSens N, Cera-Chek 1 Code, Contour, Contour TS, D+, Diagnostic Gold Strip, Diagomat Strip, DIAVUE ToGo, Eusure, Evercare, Everchek, G-BIO, GensuCare, Glucocard 01 Sensor, Glucocard Vital Test Strip, GlucoDr. auto/GlucoDr. auto A, Glucomaxx, Glucosense, Glucosure HT, iXell, Microdot, Multisure GK, OKmeter Core, One Touch Select Plus, Optium Xido, Rightest GS100, VivaChek Ino, Wellion SymPhar. W sumie dodatkowym nadzorem objęto aż 34 produkty. Większość z nich jest szeroko dostępna w aptekach, zatem uwzględnienie ich na wykazie może być działaniem prewencyjnym.

Drugą najliczniejszą grupą wśród nowych preparatów są insuliny stosowane przez diabetyków. Na listę trafiły różne jej rodzaje, w tym: insulina glargine (Absaglar, Lantus, Semglee, Toujeo), insulina glulizynowa (Apidra), insulina degludec (Tresiba), insulina ludzka dwufazowa (Gensulin M30, Gensulin M40, Gensulin M50, Humulin M3, Polhumin MIX-2, Polhumin MIX-3, Polhumin MIX-4, Polhumin MIX-5), insulina izofanowa (Gensulin N, Humulin N, Polhumin N), insulina neutralna (Gensulin R, Humulin R, Polhumin R), insulina lizpro (Liprolog, Liprolog KwikPen, Insulin Lispro Sanofi).

Dodatkowym monitorowaniem objęto również refundowane od niedawna flozyny – Forxiga, Invokana i Jardiance. To hipoglikemizujące leki nowej generacji, których mechanizm działania opiera się na zwiększonym wydalaniu glukozy z organizmu wraz z moczem. Ponadto do wykazu dodano:

• Trimbow – lek łączący w sobie trzy substancje czynne (beklometazon + formoterol + glikopironium), przeznaczony dla pacjentów chorujących na POChP;
• Jodid 100 – celem stosowania preparatu jest zapobieganie powstawaniu wola w wyniku niedoboru jodu. Od wielu miesięcy pacjenci sygnalizują, że lek ten jest nie do zdobycia w aptekach;
• Kalipoz prolongatum – preparat zalecany w profilaktyce i leczeniu niedoborów potasu m.in. u pacjentów z chorobami krążenia i cukrzycą;
• Lonquex – lek przeznaczony dla pacjentów w trakcie chemioterapii, wskazany w celu skrócenia czasu neutropenii oraz zmniejszenia częstości jej występowania wraz z gorączką.

Pełny wykaz leków zagrożonych brakiem dostępności można sprawdzić na stronie Ministerstwa Zdrowia: http://dziennikmz.mz.gov.pl/api/DUM_MZ/2019/94/journal/5769

Szczepionki, metformina, hormony tarczycy - których leków nadal brakuje?

Jedyną zauważalną zmianą jest wykreślenie z wykazu leku przeciwpadaczkowego Vimpat oraz jednej dawki preparatu Gabitril. Reszta listy pozostaje bez większych zmian. Nadal znajdują się na nich preparaty z lewotyroksyną (Euthyrox, Letrox, Novothyral), leki przeciwcukrzycowe na bazie metforminy o przedłużonym uwalnianiu (Glucophage XR, Metformax SR, Symformin XR), preparaty przeciwastmatyczne i stosowane w terapii POChP (Atrovent, Berodual, Pulmicort, Fostex), leki przeciwzakrzepowe (Xarelto, Clexane, Pradaxa), wyciągi alergenowe (Novo-Helisen Depot).

Pacjenci nadal mają kłopoty z dostępnością preparatów dermatologicznych stosowanych m.in. w leczeniu AZS (Elidel, Protopic), a także mieszanek mlekozastępczych dla dzieci na diecie eliminacyjnej (Nutramigen 2 LGG, Neocate Junior, Nutramigen Puramino, Bebilon pepti 2 DHA).

Nie zmienia się również sytuacja dotycząca szczepionek Gardasil i Gardasil 9 przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV). O wielu miesięcy pacjenci pytają o dostępność tych preparatów na platformie Zapytaj Farmaceutę, jednak bezskutecznie.

Leki trudno dostępne - jak ich szukać?

Kłopoty z dostępnością leków nie są dla pacjentów nowością. Istnieje przynajmniej kilka źródeł tych problemów. Zdarza się, że producenci leków napotykają trudności podczas produkcji substancji czynnych bądź ich importu z innych krajów. Jednak coraz częściej powodem jest nielegalny wywóz leków poza granice kraju. Tak zwana „lista antywozowa” jest jednym z narzędzi do walki z tym procederem, jednak trudno mówić o pełnej skuteczności tego rozwiązania.

Pacjenci szukając leków odwiedzają nawet kilka aptek dziennie, niejednokrotnie tracąc pieniądze i czas. Wygodniejszą alternatywą jest wyszukiwarka KtoMaLek.pl, pomocna w szukaniu leków trudno dostępnych. Korzystanie z niej jest niezwykle proste. Wystarczy podać swoją lokalizację i nazwę leku, by system wygenerował listę pobliskich aptek posiadających dany medykament na stanie. Jeżeli zarezerwujemy lek, będziemy mieli pewność, że będzie na nas zekał w aptece i nikt go nie wykupi.

Źródło: http://dziennikmz.mz.gov.pl/DUM_MZ/2019/101/akt.pdf

Autor