Grypa — rodzaje, przyczyny, charakterystyczne objawy, metody leczenia i profilaktyka

Grypa — rodzaje wirusów

Grypa wywoływana jest przez wirusy Influenza. Wirusy grypy w zależności od występowania oraz budowy genetycznej dzielą się na wirusy typu A, typu B i C. Wirusy typu A stanowią największą część ze wszystkich wirusów grypy. Występują u ludzi i wielu zwierząt, a najwięcej z nich występuje u ptactwa. Wirusy typu B z kolei występują tylko u ludzi, a wirusy Grypy C u ludzi i świń. Wirusy Grypy C odpowiedzialne są jedynie za lekkie infekcje.

Nazewnictwo wirusów grypy

Grypa cyklicznie powoduje na świecie wybuchy epidemii oraz pandemii. Najbardziej znaną w historii pandemią grypy była pandemia grypy hiszpanki wywołana przez wirusa typu A/H1N1 w latach 1918-1919, prowadząc do prawie 100 milionów zgonów. 

Co jednak oznacza skrót H1N1 i czy mogą być różne podtypy wirusów należących do tego samego typu? 

Wirusy grypy typu A posiadają dwa rodzaje białek budujących ich otoczkę — hemaglutyninę (N) oraz neuramidazę (N). U wirusów grypy typu A wyróżnia się 18 podtypów H i 10 podtypów N — poszczególne numery oznaczają dany podtyp genetyczny wirusa. 

Wirusy typu B oraz C są znacznie uboższe genetycznie: wirusy grypy typu B posiadają po jednym podtypie odpowiednich białek, natomiast wirusy typu C nie posiadają wcale neuramidazy.

Grypa — przyczyny występowania

Grypa występuje wśród ludzi od wielu wieków i zapewne zostanie z nami na wiele kolejnych stuleci. Dzieje się tak ze względu na bardzo dużą zmienność wirusów. Tylko wirusy typu A mogą tworzyć aż 180 podtypów i każdy z tych podtypów może „oszukiwać” odporność naszego organizmu. 

Dodatkowym argumentem przemawiającym w tej nierównej walce po stronie wirusów grypy jest możliwość ich krzyżowania się pomiędzy podtypami ludzkimi oraz zwierzęcymi omijając nabyte wcześniej mechanizmy oporności.

Grypa i jej charakterystyczne objawy

Grypa najczęściej daje o sobie znać w sezonie jesienno-zimowym wraz z obniżoną sezonową odpornością. Objawy grypy mogą wydawać się niespecyficzne, jednak część z nich jest charakterystyczna dla infekcji spowodowanych przez te wirusy.

Grypa objawia się przede wszystkim podwyższoną temperaturą ciała, której wzrost jest gwałtowny i utrzymuje się od 3 do 4 dni. Charakterystycznym objawem dla tej choroby są również towarzyszące gorączce silne bóle głowy oraz męczący kaszel. Ostatnim charakterystycznym dla grypy objawem jest ból mięśni i stawów towarzyszący powyższym objawem.

Grypa czy przeziębienie? 

Grypa w sezonie chorobowym bardzo często mylona jest z przeziębieniem. Część objawów dla tych chorób jest ze sobą tożsama, jednak dokładniej analizując symptomy choroby, można odróżnić grypę od przeziębienia.

Grypa, jak zostało wspomniane wyżej, zawsze wiąże się z występowaniem podwyższonej temperatury ciała, bólami głowy oraz mięśni. W przebiegu przeziębienia nie doświadczymy tak silnych objawów - zwykle objawia się ono stanem podgrączkowym, który utrzymuje się przez kilka dni. Ponadto przeziębieniu bardzo często towarzyszy uczucie zatkanego nosa, ból gardła oraz zapalenie zatok przynosowych.

Powikłania po grypie

Grypa powoduje objawy trwające zazwyczaj kilka dni, jednak to nie one są najgroźniejsze. Lekarze ostrzegają przede wszystkim przed powikłaniami, jakie mogą wystąpić po niewyleczonej infekcji. Należą do nich:

• zapalenie płuc,
• zapalenie krtani, tchawicy, oskrzeli,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• epilepsja,
• ostre zapalenie ucha,
• stany zapalne mięśni.

To tylko część z możliwych powikłań, jakie mogą wystąpić po zachorowaniu na grypę. Część z nich może nawet doprowadzić do zgonu! W celu uniknięcia powikłań po grypie należy regularnie szczepić się przeciwko niej, a w przypadku zachorowania nie lekceważyć objawów i natychmiast zgłosić się do lekarza.

Grypa — metody leczenia i profilaktyka

Grypa, tak jak wiele innych chorób powinna być leczona. Nieleczona grypa może doprowadzić do wystąpienia groźnych dla życia i zdrowia powikłań. Powikłania można wyeliminować, stosując odpowiednią terapię w trakcie choroby oraz regularnie dbać o profilaktykę w postaci szczepienia przeciwko grypie.

Grypa — leczenie

Grypa leczona jest lekami wydawanymi z przepisu lekarza. Należą do nich takie substancje jak: amantadyna i rymantadyna i oseltamiwir. Kluczowe w leczeniu grypy jest jak najszybsze rozpoczęcie terapii. Nie będąc pewnym objawów, można również wykonać domowy test w kierunku wirusa grypy, dostępny również w wersji combo badający jednocześnie zakażenie SARS-CoV-2 i grypy. 

Dostępność domowych testów i leków na grypę w aptekach w Twojej okolicy sprawdzisz na stronie KtoMaLek.pl

Grypa — profilaktyka

Profilaktyka grypy stanowi przede wszystkim stosowanie szczepień ochronnych. Ważne jest, aby szczepić się na grypę co roku, ponieważ duża zmienność genetyczna wirusa sprawia, że co roku inny z jego podtypów odpowiedzialny jest za największy wzrost zachorowań. 

Profilaktyką przeciwko grypie będzie również dbanie o codzienną higienę osobistą: mycie rąk po powrocie do domu, czy kontakcie z innym, potencjalnie chorym człowiekiem. Stosowanie jednorazowych maseczek ochronnych również znacząco wpływa na zmniejszenie ryzyka zachorowania, ponieważ wirus grypy przenosi się przede wszystkim drogą kropelkową.

Bibliografia

1. Wiland, P. Czy historia może nas czegoś nauczyć – pandemia grypy hiszpanki sprzed 100 lat a zakażenie COVID-19. Reumatologia News 1(5) 2020.
2. Kuchar, E., Mrukowicz, J., Gładysz, A., Sawiec, P. Grypa. Medycyna Praktyczna. 2023. Dostępne na stronie: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.18.1.1. (Data dostępu: 11.2023)
3. Przybyłowski, T. Powikłania grypy. Medycyna Po Dyplomie 2011(20), 11(88). str.: 85-91.

Autor