Emolienty — jak działają, kiedy je stosować, które wybrać dla dorosłego, a które dla dziecka?

Co to są emolienty?

Emolienty są to substancje zawarte w dermokosmetykach, które nadają się do stosowania zarówno u dorosłych, jak i również u dzieci. Co robią emolienty, skoro mogą być stosowane, również u najmłodszych? Działają one natłuszczająco, nawilżająco, zmiękczająco i łagodząco na skórę. 

Emolienty zawarte w kosmetykach pokrywają skórę cienką warstwą, chroniąc jednocześnie przed utratą wody oraz przed czynnikami z zewnątrz (takimi jak wiatr, niska temperatura czy detergenty). Zmiękczają naskórek oraz wspierają naturalną barierę lipidową. Oprócz codziennej pielęgnacji mogą być również stosowane u osób z AZS (atopowym zapaleniem skóry).

Rodzaje emolientów

Emolienty można podzielić na naturalne i syntetyczne. Naturalne to np. olej kokosowy, jojoba, masło shea, lanolina, wosk pszczeli. Syntetyczne emolienty to natomiast m.in. parafina ciekła, wazelina oczyszczona, cetearyl, silikony, ceramidy.

Naturalne emolienty mają bardziej tłustą konsystencje i mogą niektórych uczulać. W porównaniu z syntetycznymi mają krótszy termin przydatności. Niektóre emolienty tworzą barierę okluzyjną (głównie wazelina) – czyli tworzą szczelną, cienką warstwę, dzięki czemu zatrzymują wodę w naskórku. Do naturalnych emolientów okluzyjnych należy zaliczyć także lanolinę. Często spotkać ją można w kremach.

Dostępność poszukiwanych preparatów w pobliskiej aptece sprawdzisz poprzez portal KtoMaLek.pl.

Poniżej przedstawiono przykłady kremów okluzyjnych:

• krem z wazeliną – silnie natłuszcza, dobry do bardzo suchej, popękanej skóry;
• krem z parafiną – wytwarza tłustą warstwę ochronną, zabezpiecza skórę przed czynnikami zewnętrznymi;
• krem z lanoliną – naturalny emolient pochodzenia zwierzęcego, dobrze się wchłania i pozostawia warstwę ochronną. Stosowany głównie do ust czy popękanych rąk;
• krem z woskiem pszczelim – tworzy naturalną okluzję.

Kiedy stosować emolienty? Różne emolienty w produktach 

U osób z suchą skórą dobrze sprawdzą się emolienty do smarowania. Przykładowo emolienty do twarzy odbudowują barierę lipidową naskórka. U osób wrażliwych na mróz czy silny wiatr może przydać się krem z emolientami, który zadziała jak bariera i zmniejszy podrażnienia na skórze. Oprócz kremów stosować można emolienty do mycia twarzy. W aptekach oraz drogeriach jest wiele produktów zawierających emolienty — do demakijażu oraz mycia twarzy, poprzez olejki, żele, pianki czy mleczka.

Warto również pamiętać o dłoniach, a także całym ciele. W aptece łatwo znaleźć krem emolientowy do rąk czy balsam z emolientami. U osób z egzemą sprawdzą się również emolienty do mycia. W przeciwieństwie do preparatów dziecięcych emolienty do mycia dla dorosłych mogą zawierać dodatkowe składniki aktywne, wspierające podrażnioną skórę. Emolienty do kąpieli dla dorosłych zazwyczaj są bogatsze w substancje okluzyjne, ponieważ skóra dorosłych potrzebuje silniejszej ochrony przed przesuszaniem. 

Jakie emolienty dla noworodka? 

Emolienty dla noworodka powinny być bezzapachowe, hipoalergiczne, nie zawierać konserwantów, alkoholu czy SLS. Dla takiego maluszka odpowiednimi emolientami będzie np. masło shea, olej kokosowy (tłoczony na zimno, oczyszczony), parafina ciekła czy wazelina oczyszczona.

Jakie emolienty na AZS?

W przypadku osób z atopowym zapaleniem skóry ważne jest leczenie i pielęgnacja zarówno w fazie remisji, jak i podczas zaostrzeń. Skuteczne emolienty na atopowe zapalenie skóry powinny działać okluzyjnie, odbudowywać barierę lipidową, nawilżać i łagodzić świąd. Warto wybrać emolienty okluzyjne, ale w naturalnej odbudowie bariery może pomóc np masło shea. Jako wsparcie emolientów mogą pomóc humektanty.

Co dają emolienty osobom z AZS? Przede wszystkim zmniejszają nasilenie objawów choroby, dzięki czemu rzadziej trzeba sięgać po leki miejscowe.

Emolienty, humektanty, proteiny — jak stosować? 

W kosmetykach nawilżających, oprócz emolientów, można znaleźć humektanty i proteiny (niebędące emolientami). Wspierają one działanie emolientów, poprawiając kondycję skóry. Humektanty są substancjami nawilżającymi, które mają zdolność do przyciągania cząsteczek wody. Działając razem z emolientami powodują większe nawilżenie skóry. Proteiny regenerują i wygładzają skórę. Często są dodawane do kosmetyków zawierających już emolienty i humektanty jako składniki odżywcze. Przykładem protein może być kolagen, keratyna, które są często wykorzystywane w kosmetykach do włosów.

Kiedy stosować humektanty? 

Humektanty mogą wyciągać wodę w suchej atmosferze, dlatego warto stosować je pod emolient okluzyjny. Dobrze sięgnąć po nie w momencie uczucia napięcia skóry oraz kiedy jest ona odwodniona. Przykładem humektantu jest np. kwas hialuronowy, gliceryna czy aloes.

Kiedy stosować emolienty na włosy?

Osoby z puszącymi się włosami, u których włosy potrzebują wygładzenia i ochrony, mogą zastosować emolienty do włosów. Co dają emolienty włosom? Stosowane produkty z emolientami powodują, że włosy są bardziej elastyczne, mniej się puszą, są lśniące. Można je również stosować jako termoochronę lub codzienną pielęgnację, nakładając je na końcówki włosów. 

Jak długo należy stosować emolienty na włosy? 

Nie należy stosować ich za często, ponieważ mogą nadmiernie obciążyć włosy. Warto zachować równowagę (PEH – proteiny, emolienty, humektyny). Ile trzymać emolienty, aby nie obciążały włosów? Maski czy odżywki do spłukiwania należy zmywać według zaleceń producenta. Mogą to być kilkuminutowe produkty lub takie, które powinno trzymać się dłużej. Stosowanie serum lub olejków – nie ma ograniczeń, ale należy sprawdzić na opakowaniu, w jakiej ilości powinno się je używać.   

Jak rozpoznać emolienty?

Szukając kosmetyków należy posługiwać się określeniami „produkt emolientowy”, „krem natłuszczający”, „dla skóry atopowej, suchej, wrażliwej”. Wybierając kosmetyk warto również zwrócić uwagę na skład INCI (ang. International Nomenclature of Cosmetic Ingredients) i odszukać, czy znajdują się tam składniki emolientowe.

Bibliografia

1. Wollenberg, A. (2018). Consensus‐based European guidelines for treatment of atopic eczema (atopic dermatitis) in adults and children: part I. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 32, 5, s. 657-682.
2. Kumar, A. (2015). Genetic variants of inducible costimulator are associated with allergic asthma susceptibility. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 135, 2, s. 556-558.
3. Szepietowski, J. (2011). Emolienty w leczeniu schorzeń dermatologicznych: stanowisko grupy ekspertów. Clinical Dermatology/Dermatologia Kliniczna, 13, 4, s. 3-15.
4. Marko. M., Pietrusiewicz, M., Pawliczak, R. (2018). Emolienty w leczeniu atopowego zapalenia skóry: mechanizm działania i analiza składu preparatów dostępnych w Polsce. Terapia, 26, 3, s. 62-71

Autor