Czy można być uczulonym na słońce? Jak objawia się fotodermatoza i jak jej zapobiegać?

Uczulenie na słońce a fotodermatoza – co to takiego?

Fotodermatoza to choroba objawiająca się zmianami skórnymi, których wystąpienie skorelowane jest z działaniem światła na powierzchnię skóry. Co więcej, fotodermatozy to cała grupa różniących się nieco od siebie jednostek chorobowych, w tym schorzenia autoimmunologiczne, metaboliczne czy alergiczne. Występują u osób szczególnie wrażliwych na światło słoneczne. 

Wyróżnia się fotodermatozy pierwotne oraz wtórne. Pierwotne postaci choroby to te, w których bez obecności światła nie pojawiają się zmiany skórne, a postać wtórna cechuje się zaostrzeniem przebiegu choroby pod wpływem działania światła słonecznego.

Fotodermatozy bywają czasem potocznie nazywane uczuleniem na słońce z uwagi na korelację momentu wystąpienia zmian z ekspozycją ciała na światło słoneczne. Wiele fotodermatoz jest rzeczywiście reakcjami alergicznymi.

Uczulenie na słońce – jak się uchronić?

Podczas przebywania na słońcu, szczególnie w okresie letnim, należy chronić skórę przed nadmiernym działaniem promieni słonecznych. W tym celu powinniśmy każdorazowo przed ekspozycją na światło używać dobrej jakości filtrów ochronnych (PHARMACERIS S SUN PROTECT Krem d/tw. SPF50 ochr.-hydrolipid.-łagodz., EMOLIUM SUNCARE Mineralny Krem ochronny SPF 50+, BIODERMA PHOTODERM Creme SPF 50+ Krem do skóry suchej, DERMEDIC SUNBRELLA Krem ochr.do sk.such.norm.SPF50+), a także ubierać się adekwatnie do warunków zewnętrznych w taki sposób, aby za pomocą delikatnych tkanin chronić naszą skórę.

Pamiętaj, że dostępność produktów w pobliskich aptekach możesz z łatwością sprawdzić za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Przykłady uczuleń na słońce (fotodermatoz)

Wśród fotodermatoz wymienić można naprawdę wiele schorzeń. Skupimy się jednak na kilku przykładach tych, których mechanizm powstawania związany jest z reakcjami alergicznymi typu I oraz typu IV klasyfikacji według Gella-Coombsa. 

Każda z poniżej opisanych chorób wymaga przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki oraz zróżnicowanego sposobu leczenia. Z tego powodu podejrzenia uczulenia na słońce należy zgłosić lekarzowi. Schorzenia te mogą prowadzić do ciężkich stanów klinicznych, dlatego nie powinniśmy ich lekceważyć.

Pokrzywka świetlna

Jest to dosyć rzadka choroba o przewlekłym charakterze, która dotyka przede wszystkim osoby, które ukończyły 20 lat, lecz wciąż są przed 40. rokiem życia. Podłoże tej fotodermatozy to reakcja alergiczna typu I, czyli taka, która związana jest szczególnie z przeciwciałami klasy IgE. To uczulenie na słońce objawia się jako rumień, pokrzywkowe bąble lub połączenie tych dwóch rodzajów zmian, wraz z uczuciem pieczenia i świądem. Zmiany skórne pojawiają się bardzo szybko, lecz na szczęście zazwyczaj ustępują już po kilku godzinach.

Wielopostaciowe osutki świetlne

Ta choroba należy do tzw. fotodermatoz idiopatycznych. Jest to dosyć powszechny problem dermatologiczny, gdyż wg szacunków zmaga się z nim około 20% społeczeństwa. Prawdopodobny mechanizm powstawania wielopostaciowej osutki świetlnej związany jest z reakcją alergiczną typu IV.

W odróżnieniu do pokrzywki świetlnej, w tej fotodermatozie objawy pojawiają się dopiero po kilku lub nawet kilkunastu godzinach, czy nawet dniach. Jedną z pierwszych zmian jest rumień oraz świąd, a potem pojawiają się różnego rodzaju wykwity na skórze. Objawy tej fotodermatozy ustępują po upływie kilku dni, a szczególnie często występują w cieplejszej połowie roku, czyli latem oraz wiosną.  

Fotoalergiczne zapalenie skóry

Uczulenie na słońce (a dokładniej konkretnie promieniowanie UVA) będące fotoalergicznym zapaleniem skóry jest reakcją alergiczną IV typu. Ta fotodermatoza nazywana jest również wypryskiem fotokontaktowym. Pojawiający się wyprysk może występować jako:

• pęcherzyki lub pęcherze,
• grudki,
• rumień,
• świąd.

Ile trwa alergia na słońce?

Czas trwania objawów uczulenia na słońce może być różny i zależy od kilku czynników:

• rodzaju fotodermatozy,
• zmienności międzyosobniczej,
• stopnia zaawansowania choroby,
• zastosowanego leczenia.

Osoby zmagające się z fotodermatozą powinny zachować szczególną ostrożność podczas słonecznych dni. Nie mogą zapominać o ochronnych filtrach na skórę, a w przypadku wystąpienia objawów chorobowych powinny zastosować się do zaleceń terapeutycznych dermatologa. Podjęcie leczenia łagodzi nasilenie zmian skórnych, a często pomaga skrócić czas ich występowania.

Bibliografia:

1. Szepietowski, J., Baran, W. (2019). Terapia w dermatologii. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, s. 152-173. ISBN 978-83-200-5772-0.
2. Śpiewak, R. (2009). Photoallergies. Post Dermatol Alergol, XXVI, 5, s. 347–349.