Choroba lokomocyjna - jak sobie z nią radzić? Czy chorobę lokomocyjną można wyleczyć?

Co to jest choroba lokomocyjna?

Choroba lokomocyjna to dolegliwość występująca w trakcie podróży różnymi środkami transportu, takimi jak samochód, autobus, statek czy samolot. To zespół nieprzyjemnych dolegliwości wywołanych przez “bujanie” środkiem transportu, którym się przemieszczamy.

Skąd się bierze choroba lokomocyjna? Występuje, gdy zachodzi brak zgodności między tym co widzimy, czyli wzrokowym odczuwaniem, a sygnałami, które odbiera nasz błędnik - narząd odpowiadający za zachowanie równowagi, będący częścią ucha wewnętrznego. Choroba lokomocyjna zazwyczaj dotyka dzieci w wieku od 2 do 10 lat i ustępuje samoistnie. Zdarza się jednak, że kinetoza występuje również u osób dorosłych.

Jakie są przyczyny choroby lokomocyjnej?

Za utrzymanie równowagi w naszym ciele odpowiada narząd znajdujący się u uchu środkowym, zwany błędnikiem. Błędnik odbiera informacje o położeniu naszego ciała. Podczas jazdy samochodem czy rejsu statkiem nasz błędnik nieustannie odbiera sygnały o zmianie położenia ciała, co jest spowodowane bujaniem wywołanym jazdą czy falami. Nasz wzrok zaś nie odbiera nic niepokojącego. Powstaje wtedy niezgodność między tymi dwoma narządami zmysłu, co prowadzi do wystąpienia nieprzyjemnych dolegliwości choroby lokomocyjnej.

Jakie są objawy choroby lokomocyjnej?

Objawy kinetozy są zazwyczaj bardzo nieprzyjemne, utrudniają podróż i nie pozwalają nam w pełni cieszyć się z wycieczki. Mogą wystąpić:

• zaburzenia równowagi;
• zawroty głowy;
• nudności i wymioty;
• ból głowy;
• bóle brzucha;
• nadpotliwość;
• bladość skóry;
• szum w uszach;
• zaburzenia słuchu.

Zazwyczaj wymienione wyżej objawy ustępują zaraz po zaprzestaniu poruszania się danym środkiem transportu. Na początku jednak ze względu na zaburzenia równowagi osoba z chorobą lokomocyjną może mieć problemy z poruszaniem się i zachowaniem równowagi. Częste wymioty mogą też doprowadzić do poważnego odwodnienia, co stanowi niekiedy zagrożenie życia. W takiej sytuacji należy niezwłocznie udać się po pomoc.

Jak wyleczyć chorobę lokomocyjną? Czy to możliwe?

Niestety do tej pory nie wynaleziono skutecznego leku na chorobę lokomocyjną, który całkowicie wyeliminowałby problem. Są natomiast dostępne preparaty i leki zapobiegające wystąpieniu objawów choroby lokomocyjnej podczas jazdy. 

Skutecznym środkiem leczniczym w zapobieganiu wystąpienia dolegliwości wynikających z choroby lokomocyjnej jest dostępny bez recepty dimenhydrynat (działający przeciwwymiotnie) lub lek na receptę - prometazyna. Z łagodniejszych preparatów ziołowych dostępne są tabletki do ssania czy syropy z imbirem, takie jak Lokomotiv pastylki do ssania, Aviomarin Natural czy dla młodszych dzieci - Lokomotiv syrop. Preparaty te łagodzą objawy związane z choroba lokomocyjną i zmniejszają dyskomfort podczas podróży. W aptekach czy sklepach internetowych możemy również nabyć opaski na chorobę lokomocyjną np. Sea-Band opaska przeciw mdłościom.

W przypadku wystąpienia wymiotów warto zaopatrzyć się w woreczki na wymioty oraz elektrolity do podania w razie odwodnienia.

Dostępność wybranych preparatów w najbliższych aptekach sprawdzisz bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl.

Jak zapobiegać chorobie lokomocyjnej podczas podróży?

Istnieje kilka prostych sposobów, aby zmniejszyć lub zapobiec wystąpieniu objawów choroby lokomocyjnej u dziecka czy dorosłego. Przed planowaną podróżą należy:

• zjeść lekki posiłek, tak aby się najeść, ale nie przejadać;
• spożywać płyny w niewielkich ilościach, ale często;
• robić w czasie podróży krótkie i częste przerwy;
• unikać napojów słodzonych i gazowanych;
• patrzeć w jeden oddalony punkt;
• unikać czytania książek czy przeglądania telefonu;
• w przypadku choroby lokomocyjnej u dziecka najlepiej posadzić je w kierunku przeciwnym do kierunku jazdy;
• w miarę możliwości zająć miejsce na środku samochodu;
• zasłonić okna z tyłu;
• zapewnić dopływ świeżego powietrza; 
• zadbać o odpowiednią temperaturę w aucie;
• zaopatrzyć się w gumy do żucia czy cukierki miętowe lub imbirowe.

Przed podróżą w razie wystąpienia objawów należy zaopatrzyć się w suplementy czy leki na chorobę lokomocyjną dostępne w aptekach.

Wśród rodziców panuje przekonanie, że zaklejanie pępka może zapobiec wystąpieniu objawów choroby lokomocyjnej u dzieci podczas podróży. Sposób ten nie ma jednak potwierdzonej skuteczności w żadnych badaniach. Podobnie wygląda sytuacja z akupresurą, czyli opaskami na chorobę lokomocyjną. Stosowanie tego typu rzeczy nie zaszkodzi, jednak z medycznego punktu widzenia jest nieskuteczne.

Bibliografia:

1. Korzeniewski, K. (2014). Dziecko w podróży. Forum Medycyny Rodzinnej, 8(4), s. 174–180.
2. Zieliński, R. (2014). Choroba lokomocyjna. 500 pytań z pediatrii. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.1.8. (Dostęp 06.2023).

Autor