Bratwa barwierska — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Bratwa barwierska — właściwości

Bratwa barwierska (łac. Baptisia tinctoria, dzikie indygo) to roślina motylkowa z rodziny Fabaceae (bobowate). Surowiec stanowi korzeń baptysji, w którego skład wchodzą związki chemiczne, takie jak: glikoproteiny, kumaryny, polisacharydy, izoflawony, olejki eteryczne czy związki fenolowe.

Bratwa barwierska w zastosowaniu wewnętrznym stymuluje działanie układu immunologicznego – odpowiada więc za poprawę odporności. 

Dodatkowo dzikie indygo charakteryzuje działanie przeciwdrobnoustrojowe – bakteriobójcze, przeciwwirusowe, jak również przeciwzapalne. Co warto podkreślić, w momencie spożycia zbyt dużej dawki surowca może nastąpić efekt przeczyszczający.

Bratwa barwierska w zastosowaniu zewnętrznym działa antyseptycznie oraz ściągająco, co ma niebagatelne znaczenie przy przyspieszaniu gojenia ran i oparzeń.

Bratwa barwierska — jak wygląda i skąd pochodzi?

Baptysja jest rośliną wieloletnią o silnie rozgałęzionych pędach i motylkowych kwiatach żółtego zabarwienia, które występują w gronach. Bylina ta osiąga wysokość około 120 centymetrów, a jej owoce, występujące w postaci podłużnych strąków, mają długość około 1,5 centymetra. 

Naturalnym terenem występowania bratwy barwierskiej jest obszar Ameryki Północnej (USA, Kanada), jak również Ameryki Południowej. W Europie dzikie indygo uprawiane jest na lekkich, przepuszczalnych glebach oraz specjalnie do tego przygotowanych (nasłonecznionych, przewiewnych) stanowiskach. Surowcem fitoterapeutycznym jest korzeń rośliny, ziele zaś dostarcza żółty barwnik.

Bratwa barwierska — działanie, wskazania do stosowania

Korzeń bratwy barwierskiej wzmacnia układ odpornościowy i znajduje zastosowanie w przypadku toczących się infekcji zarówno bakteryjnych, jak i wirusowych, zaburzeniach odporności oraz w okresie przeziębienia. Maści zawierające dzikie indygo, dzięki swoim właściwościom odkażającym oraz ściągającym, sprawdzą się w przypadku trudno gojących się ran czy oparzeń.

Bratwa barwierska na infekcje bakteryjne, wirusowe, przeziębienia

Ze względu na działanie przeciwdrobnoustrojowe (antybakteryjne, przeciwwirusowe), Baptisia działa wspomagająco na układ odpornościowy – za sprawą obecnych w składzie glikoprotein sprawdzi się przy infekcjach bakteryjnych, wirusowych oraz przy przeziębieniach. Dzięki swoim właściwościom bratwa zapewni długofalowe wzmocnienie odporności oraz mobilizację systemu immunologicznego organizmu do walki z patogenami. Korzeń bratwy zmniejsza stan zapalny migdałków, gardła czy dziąseł. 

Bratwa barwierska na trudno gojące się rany, oparzenia

Dzikie indygo, dzięki obecnym w składzie kumarynom, sprawdzi się również do stosowania zewnętrznego — działając ściągająco i antyseptycznie wspomaga leczenie trudno gojących się ran i oparzeń. Korzeń Baptisi tinctorii z powodzeniem można zastosować np. na zmiany łuszczycowe – będzie sprzyjał ich redukcji. 

Bratwa barwierska na niestrawność

Bratwa barwierska pobudza do pracy układ trawienny, dzięki czemu świetnie sprawdzi się przy różnego rodzaju niestrawnościach. Surowiec wzmaga wydzielanie soków trawiennych, a przy spożyciu jego większych ilości wywołuje efekt przeczyszczający. 

Bratwa barwierska — jak dawkować?

Ze względu na to, że korzeń bratwy barwierskiej można stosować w wielu różnych formach (jako napar, odwar, nalewkę oraz w postaci sproszkowanej), dawkowanie i sposób zażywania zależy od wybranej postaci surowca.

W celu przygotowania naparu z korzenia Baptisi 1-2 łyżeczki sproszkowanego surowca należy zalać szklanką wrzącej wody, a następnie pozostawić pod przykryciem na około 30 min – dawkowanie 2 do 3 razy dziennie po 1 szklance po uprzednim przecedzeniu naparu.

Aby przygotować odwar z bratwy barwierskiej, 2 łyżeczki suszonego surowca należy zalać szklanką wody i gotować przez 15 minut. Dawkowanie, podobnie jak w przypadku naparu, to 1 szklanka 2-3 razy dziennie.

Nalewkę z bratwy należy odpowiednio przygotować w proporcji 1:5 z alkoholem 40-60%. Po zalaniu alkoholem surowiec należy odstawić do ciemnego miejsca na okres około jednego miesiąca. Dawkowanie: 5 ml/2-3 razy dziennie.

Do zastosowania na trudno gojące się rany i oparzenia zalecane są maści zawierające w swoim składzie korzeń bratwy.

Leki i suplementy zawierające bratwę barwierską

Aktualnie nie ma w Polsce leków ani suplementów zawierających w swoim składzie korzenia bratwy barwierskiej. Surowiec dostępny jest do kupienia w postaci sproszkowanej (do samodzielnego przetworzenia). 

Bratwa barwierska w ciąży

Ciąża jest przeciwwskazaniem do używania korzenia bratwy barwierskiej. W okresach karmienia piersią również nie zaleca się stosowania tego surowca. 

Bratwa barwierska — przeciwwskazania i środki ostrożności

Przeciwwskazaniem do stosowania dzikiego indyga jest m.in. nadwrażliwość na roślinę, jak również wyżej wspomniane ciąża oraz karmienie piersią. 

Bratwa barwierska — możliwe działania niepożądane

Przy spożyciu zbyt dużej ilości korzenia bratwy mogą wystąpić wymioty oraz efekt przeczyszczający. W przypadku alergii na roślinę mogą wystąpić reakcje alergiczne.

Bratwa barwierska — interakcje z lekami i innymi ziołami

Stosowanie bratwy barwierskiej wraz z produktami zawierającymi w swoim składzie zioła, takie jak jeżówka purpurowa (łac. Echinacea purpurea), żywotnik zachodni (łac. Thuja occidentalis) czy łopian większy (łac. Arctium lappa) wzmacnia pożądany efekt terapeutyczny.

Bratwa barwierska w Ziołopedii — podsumowanie

Bratwa barwierska jest to roślina o żółtych kwiatach, jej surowcem jest korzeń. Baptysja wzmacnia układ odpornościowy organizmu oraz wspomaga gojenie ran i oparzeń. Przedawkowanie może wywołać efekt przeczyszczenia. Nie wolno stosować jej w ciąży, podczas karmienia piersią oraz przy stwierdzonej nadwrażliwości na tę roślinę. Zastosowanie bratwy barwierskiej wraz z ziołami takimi, jak jeżówka purpurowa, żywotnik zachodni oraz łopian większy może wywołać wzmożony efekt terapeutyczny.

Bibliografia

1. "Baptisia tinctoria (L.) R.Br. i komórki Browicza-Kupffera". Medycyna dawna i współczesna. Dr Henryk Różański. https://rozanski.li/650/baptisia-tinctoria-l-rbr-i-komrki-browicza-kupffera/ (dostęp dnia: 20.12.2024)
2. Różański H. "Wybrane rośliny przeciwwirusowe". Żyj Naturalnie. https://pans.krosno.pl/wp-content/uploads/2020/05/zyj_naturalnie.pdf  (dostęp dnia: 20.12.2024)

Autor