Nadciśnienie w ciąży - czy jest groźne?

Ciśnienie tętnicze w ciąży

Nie powinna nikogo zaskoczyć obniżona wartość ciśnienia tętniczego w ciąży – w tym czasie ciśnienie fizjologicznie maleje, dzięki czemu przepływ krwi przez łożysko jest łatwiejszy. Wpływ na spadek ciśnienia ma wiele czynników, między innymi wzrost stężenia progesteronu, który zmniejsza napięcie mięśni naczyń krwionośnych.

Rzadziej spotykane w ciąży, ale zdecydowanie bardziej niebezpieczne jest podwyższone ciśnienie. O nadciśnieniu mówi się, gdy wartości ciśnienia tętniczego skurczowego są większe lub równe 140 mmHg, a rozkurczowego większe lub równe 90 mmHg. Wartości te dotyczą zarówno kobiet w ciąży, jak i wszystkich innych ludzi.

Klasyfikacja nadciśnienia w ciąży

Nadciśnienie w ciąży można podzielić na cztery rodzaje:

• nadciśnienie przewlekłe – zdiagnozowane pierwszy raz przed zajściem w ciąże lub przed 20. tygodniem ciąży i utrzymujące się powyżej 6. tygodni po porodzie;
• nadciśnienie indukowane ciążą (PIH) – zdecydowanie bardziej niebezpieczne nadciśnienie, mówi się o nim, gdy podwyższone ciśnienie krwi po raz pierwszy odnotowano po 20. tygodniu ciąży i utrzymuje się ono maksymalnie do 6. tygodni po porodzie;
• nadciśnienie tętnicze występujące przed ciążą z nakładającym się nadciśnieniem indukowanym ciążą z białkomoczem – gdy u kobiety ciężarnej z nadciśnieniem przewlekłym po 20. tygodniu ciąży następuje wzrost ciśnienia i pogorszenie stanu oraz stwierdza się znaczną ilość białka w moczu (powyżej 3 gram na dobę);
• niesklasyfikowane przed ciążą nadciśnienie tętnicze – gdy nadciśnienie występuje po 20. tygodniu ciąży, ale nie było badane wcześniej. W takim przypadku należy pamiętać o ponownym wykonaniu pomiaru po 6. tygodniach od porodu.

Nadciśnienie tętnicze w ciąży można również podzielić ze względu na wysokość ciśnienia. Wyróżnia się wtedy:

• nadciśnienie lekkie (140­–149/90–99 mmHG);
• nadciśnienie umiarkowane (150–159/100–109 mmHG);
• nadciśnienie ciężkie (powyżej 160/110).

Objawy wysokiego ciśnienia w ciąży

Nadciśnienie, zwłaszcza w początkowej fazie, często nie daje symptomów lub są one mało charakterystyczne, dlatego tak ważne jest regularny pomiar ciśnienia. Do objawów nadciśnienia zalicza się:

• bóle głowy;
• zawroty głowy;
• zaburzenia widzenia;
• bezsenność;
• nudności i wymioty;
• uderzenia gorąca;
• potliwość;
• zaczerwienienie na twarzy;
• ból brzucha;
• osłabione ruchy dziecka;
• obrzęki.

Czynniki ryzyka i profilaktyka nadciśnienia w ciąży

Większe ryzyko pojawienia się nadciśnienia w ciąży występuje u kobiet po 35. roku życia, otyłych, z cukrzycą, chorobami nerek oraz u ciężarnych, u których w rodzinie występuje nadciśnienie tętnicze. Kobiety te powinny poinformować o niebezpieczeństwie lekarza ginekologa i skonsultować z nim dalsze postępowanie. Wszystkie kobiety ciężarne, a szczególnie te z podwyższonej grupy ryzyka powinny zadbać o profilaktykę – stosować zdrową, różnorodną i zbilansowaną dietę (bogatą w warzywa, owoce, rośliny strączkowe, produkty pełnoziarniste), ograniczyć ilość spożywanej soli, aktywność fizyczną ograniczyć do umiarkowanej i unikać napojów zawierających kofeinę.

Aby zapobiec chorobom nadciśnieniowym w ciąży lekarz prowadzący może zalecić stosowanie kwasu acetylosalicylowego (Acard, Polocard). Prepraty możesz zarezerwować w pobliskiej aptece przez portal KtoMaLek.pl.

Groźne powikłania nadciśnienia w ciąży

Podwyższone ciśnienie tętnicze u ciężarnej może doprowadzić do rozwoju stanu przedrzucawkowego. Stan ten charakteryzują skoki ciśnienia, którym towarzyszy białkomocz, obrzęki, drgawki, zaburzenia widzenia i ból w górnej (zazwyczaj prawej) części brzucha. Stan przedrzucawkowy wymaga szybkiej interwencji lekarskiej i skutecznego obniżenia ciśnienia krwi, w przeciwnym razie może przekształcić się w zagrażające życiu matki i dziecka: rzucawkę (drgawki toniczno-kloniczne) lub HELLP (hemoliza, uszkodzenie wątroby i małopłytkowość). Do innych powikłań nadciśnienia tętniczego w ciąży należą m.in.: przedwczesne odklejenie łożyska, opóźnione wzrastanie płodu, przedwczesny poród, poronienie.

Leczenia nadciśnienia w ciąży

Kobieta ciężarna podejrzewająca u siebie nadciśnienie tętnicze powinna niezwłocznie skontaktować się z lekarzem prowadzącym ciążę, który zaleci odpowiednie postępowanie. Konieczna będzie regularna kontrola ciśnienia krwi oraz wykonanie badania aktywności enzymów wątrobowych i obecności białka w moczu. W przypadku ciężkiego nadciśnienia lekarz wprowadza farmakoterapię. W Polsce najczęściej stosuje się bezpieczną dla rozwijającego się dziecka - metyldopę (Dopegyt). Dostępność tego leku w pobliskich aptekach możesz sprawdzić na portalu KtoMaLek.pl.

Autor