Gorczyca biała — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Gorczyca biała — właściwości

Gorczyca biała zawiera w swoich nasionach glikozyd — synalbinę, kwas oleinowy i linolenowy, śluzy, białka oraz sole mineralne. Dzięki temu wykazuje szereg właściwości wpływających na prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, przede wszystkim pobudza trawienie. Poprawiając perystaltykę jelit, działa również delikatnie przeczyszczająco. 

Nasiona gorczycy białej mają właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne. Mogą być stosowane w zwalczaniu bólów reumatycznych i mięśniowych. Ponadto gorczyca ma również działanie moczopędne pozwalające na zwiększenie częstotliwości oddawania moczu.

Gorczyca biała — jak wygląda i skąd pochodzi?

Gorczyca biała (łac. Sinapis alba) jest rośliną z rodziny kapustowatych (łac. Brassicaceae), sięgającą zwykle do około 60 centymetrów wysokości, a w przypadku korzystnych warunków może osiągnąć również większe rozmiary. Posiada złociste, pachnące kwiaty ułożone na krzyż. W okresie kwitnienia wytwarza zielone, owłosione owoce w postaci łuszczyny, które pękając, uwalniają jasnożółte nasiona.

Gorczyca biała naturalnie występuje głównie na terenie basenu Morza Śródziemnego. Znajdziemy ją na terenie południowej Europy i północnej Afryki. Jej rodzime uprawy pojawiają się również w Azji Zachodniej. W pozostałych obszarach, w tym również w Polsce, gorczyca biała została sprowadzona w celach hodowlanych.

Gorczyca biała — działanie, wskazania do stosowania

Gorczyca biała wykazuje działanie wspomagające trawienie, zwiększające perystaltykę jelit oraz poprawiające apetyt. Dzięki temu może być stosowana w dolegliwościach przebiegających z zaparciami, problemami trawiennymi oraz w przypadku braku apetytu.

Właściwości moczopędne gorczycy białej sprawiają, że może być wykorzystywana wspomagająco w leczeniu infekcji dróg moczowych, a jej działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne znajdzie zastosowanie w zwalczaniu bólów reumatycznych i mięśniowych.

Gorczyca biała w dolegliwościach trawiennych

Gorczyca biała stosowana w postaci odwaru łagodzi dolegliwości trawienne. Przede wszystkim jest skuteczna, jeśli problemom układu pokarmowego towarzyszą biegunki, w szczególności pochodzenia bakteryjnego. Jednocześnie dzięki zwiększeniu perystaltyki jelit przyspiesza trawienie i ułatwiając wypróżnienie.

Gorczyca biała w bólach reumatycznych

Gorczyca biała stosowana zewnętrznie w postaci okładów łagodzi bóle reumatyczne oraz mięśniowe. Właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne łagodzą bóle kostno-stawowe różnego pochodzenia. 

Gorczyca biała jako środek moczopędny

Gorczyca biała jest diuretykiem, co oznacza, że zwiększa wydzielanie moczu oraz częstość jego oddawania. To zastosowanie może być stosowane wspomagająco przy infekcjach dróg moczowych. Zwiększona diureza przyspiesza proces leczenia, a działanie przeciwdrobnoustrojowe pozwala eliminować bakterie, które wywołały zakażenie.

Gorczyca biała — jak dawkować?

Odwar z gorczycy białej

Odwar z gorczycy białej przygotowuje się poprzez zalanie 1 łyżki nasion szklanką wody i następne gotowanie przez 5 minut od momentu zagotowania wody. Odwaru z gorczycy nie odcedzamy, należy spożywać go w ilości 1/3 szklanki razem z nasionami po posiłku w leczeniu dolegliwości trawiennych. Tak stosowany odwar ma również działanie moczopędne.

Okłady z gorczycy białej

Okłady z gorczycy białej można przygotować samodzielnie w domowych warunkach lub kupić gotowy preparat, na przykład pas gorczycowy. Przygotowanie polega na umieszczeniu w woreczku nasion gorczycy i następnie przykładanie ich do miejsca, w którym odczuwamy ból. Okłady należy stosować przez około 3-4 godziny.

Leki i suplementy zawierające gorczycę białą

Gorczyca biała na polskim rynku dostępna jest przede wszystkim w postaci nasion do domowego przygotowania odwaru lub okładów. Dla łatwiejszego stosowania można kupić również gotowe pasy z nasionami gorczycy białej do stosowania na bóle reumatyczne oraz mięśniowe. 

Olej z gorczycy białej, nazywany również olejem musztardowym, dostępny jest na rynku głównie w celach kosmetycznych i można go spotkać w niektórych aptekach, drogeriach, czy sklepach zielarskich.

Gorczyca biała w ciąży

Gorczyca biała nie powinna być stosowana w okresie ciąży. Jej zbyt duże spożycie może spowodować przekrwienie macicy, które w konsekwencji może wywołać poronienie. Dobór odpowiedniej diety oraz wszystkich przyjmowanych leków i suplementów diety powinien zostać za każdym razem skonsultowany z lekarzem prowadzącym ciążę.

Gorczyca biała — przeciwwskazania i środki ostrożności

Gorczyca biała jest przeciwwskazana do stosowania u kobiet będących w ciąży oraz karmiących piersią. Szczególną ostrożność powinny również zachować osoby ze stwierdzonymi chorobami nerek.

Gorczyca biała, pomimo pozytywnego działania na funkcje trawienne, nie może być stosowana przy występowaniu nadżerki lub stanu zapalnego przewodu pokarmowego. Nie powinna być również przyjmowana przez osoby z chorobami tarczycy, ponieważ zawiera w swoim składzie substancje wolotwórcze.

Gorczyca biała — możliwe działania niepożądane

Gorczyca biała stosowana w nadmiarze może wywołać dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak biegunki, zaparcia, nudności i wymioty. Jak każda roślina może również wywoływać alergie. 

Badania wskazują, że przyjmowanie gorczycy białej w zbyt dużych ilościach może doprowadzić do uszkodzenia nerek i dróg moczowych, jednak brak dostępnych informacji o wystąpieniu takich przypadków u ludzi.

Gorczyca biała — interakcje z lekami i innymi ziołami

Brak dostępnych badań dotyczących interakcji gorczycy białej z lekami i innymi ziołami. Stosowanie jej w dużych ilościach może wpływać na obniżenie poziomu cukru we krwi, w związku z czym należy zachować ostrożność przy stosowaniu innych preparatów o podobnym działaniu, w tym leków przeciwcukrzycowych. Ich wspólne stosowanie z preparatami gorczycy białej może doprowadzić do nadmiernego obniżenia poziomu glukozy.

Gorczyca biała w Ziołopedii — podsumowanie

Gorczyca biała znana jest ludzkości od starożytności i do dziś wykorzystywana jako przyprawa, chociażby przy produkcji musztardy. Jest to również cenna roślina lecznicza, która może być stosowana w dolegliwościach układu pokarmowego, w zwalczaniu biegunek, ale także jako środek moczopędny czy łagodzący bóle reumatyczne.

Bibliografia

1. Sawicka, B., Kotiuk, E. Gorczyce jako rośliny wielofunkcyjne. Acta Sci. Pol., Agricultura 6(2) 2007. str.: 17-27
2. Sawicka, B., Kotiuk, E., Bienia, B., Krochmal-Marczak, B., Wójcik, S. Znaczenie gorczycy białej (Sinapis alba), gorczycy sarepskiej (Brassica juncea var.sareptana) i gorczycy czarnej (Brassica nigra) w żywieniu i fitoterapii. Ziołolecznictwo, biokosmetyki, żywność funkcjonalna. 2013. str.: 338-362
3. Kudełka, W., Kosowska, A. Składniki przypraw i ziół przyprawowych determinujące ich funkcjonalne właściwości oraz ich rola w żywieniu człowieka i zapobieganiu chorobom.Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie nr 781. 2008. str.: 82-111

Autor