Balsamowiec mirra — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Balsamowiec mirra — właściwości

Najważniejszym surowcem leczniczym pozyskiwanym z balsamowca mirra jest jego żywica nazywana właśnie mirrą. Składa się ona z gumy, żywic i olejków lotnych. Zawiera liczne związki z grupy furanoseskwiterpenów (np. furanodien) i monoterpenów (np. kamfen, mircen, limonen, pinen).

Właściwości lecznicze wykazują także ekstrakty z liści lub kory balsamowca. 

Balsamowiec mirra — jak wygląda i skąd pochodzi?

Balsamowce naturalnie występują na terenie Półwyspu Arabskiego i w rejonie Morza Czerwonego. Uprawiane są także w zachodnich Indiach i południowej Afryce.

Balsamowiec mirra ma pokrój krzewu lub małego drzewa o wysokości do 4 metrów. Pokryty jest kolcami i przez większą część roku jest zielony. Liście składają się z 3 listków. Kwiaty są niewielkie i słabo widoczne. 

Co to jest mirra i jak wygląda? Mirra jest to żywica pozyskiwana z drzew balsamowców. Za najcenniejszy uważa się surowiec pochodzący właśnie z balsamowca mirra. Żywica wypływa z kory spontanicznie, bez jej uszkodzenia. Ma postać zaokrąglonych, czerwonawych grudek. Mirra jest krucha i po przełamaniu jej powierzchnia przypomina wosk. Nazwa mirra pochodzi od słowa „murr” z języka arabskiego i oznacza gorzki. 

Balsamowiec mirra — działanie, wskazania do stosowania

Żywica z balsamowca mirra ma całą gamę zastosowań: wspomaga gojenie ran i owrzodzeń jamy ustnej, działa przeciwbólowo, pomaga na dolegliwości żołądkowe, ma działanie przeciwzapalne i hamuje rozwój mikroorganizmów.

Tradycyjnie mirra stosowana była także na zaburzenia miesiączkowania, zapalenia stawów, poprawę apetytu, kaszel i zapalenie zatok. 

W niektórych krajach dostępny jest lek na pasożyty na bazie mirry. Na Półwyspie Arabskim znaleźć można płyny do płukania jamy ustnej i nalewki z mirry. 

Olejek mirrowy stosowany jest w aromaterapii i stanowi ważny składnik niektórych perfum. 

Balsamowiec mirra na pasożyty

W Egipcie zarejestrowany jest lek zawierający oczyszczony ekstrakt z żywicy balsamowca mirra. Ma on udokumentowane działanie na pasożyty, takie jak przywry czy motylica wątrobowa. Na modelach zwierzęcych dowiedziono też jego skuteczności w przypadku Giardia lamblia. 

Czy to oznacza, że powinieneś samodzielnie stosować mirrę na pasożyty? Niekonieczne. W badaniach używany był ekstrakt o statusie leku. Nie jest on jednak dostępny w Polsce.

Zanim zaczniesz leczyć się na pasożyty na własną rękę, skonsultuj się z lekarzem i wykonaj badania, które wykażą, z jakim pasożytem masz do czynienia. 

Balsamowiec mirra na bakterie

Balsamowiec mirra ma dobrze udokumentowanie działanie bakteriobójcze oraz grzybobójcze. Oprócz żywicy działanie przeciwdrobnoustrojowe wykazuje także kora, łodygi i liście balsamowca. Balsamowiec mirra hamuje rozwój mikroorganizmów takich jak Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli, Candida albicans i lekooporny Staphylococcus aureus. 

Balsamowiec mirra na gojenie ran

W badaniach na zwierzętach wykazano, że balsamowiec mirra może wspomagać proces gojenia się ran. Korzystano z maści zawierających mirrę lub olejek mirrowy. W odpowiednich stężeniach maści te nie wykazywały działania drażniącego na skórę. 

Działanie balsamowca mirra na proces gojenia jest wielokierunkowe. Powoduje on zbliżenie do siebie brzegów rany, dzięki czemu keratynocyty — komórki, które odbudowują uszkodzoną skórę — mają mniejszą odległość do pokonania. Balsamowiec działa też przeciwzapalnie, co jeszcze bardziej pomaga w obkurczaniu się rany. Przyspiesza także namnażanie się komórek naskórka, przypuszcza się też, że nasilana on również syntezę kolagenu. Olejek mirrowy, jak i żywica, mają działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze, co zapobiega zakażeniom rany.

Balsamowiec mirra na zapalenie dziąseł

W niektórych krajach dostępne są płyny do płukania jamy ustnej zawierające mirrę. Mirra ma właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, dlatego też okazała się pomocna w przypadku pacjentów ze stanami zapalnymi dziąseł lub ich krwawieniem. Zmniejszyła też ilość płytki nazębnej, która odgrywa istotną rolę w rozwoju stanów zapalnych. 

Mirra okazała się też być przydatna w przypadku pacjentów po ekstrakcji zębów. Dzięki preparatom zawierającym mirrę zmniejszyło się krwawienie, obrzęk oraz ból po usunięciu zęba. 

Balsamowiec mirra — jak dawkować?

Dawkowanie różni się w zależności od konkretnego preparatu. Większość preparatów przeznaczona jest do stosowania zewnętrznego. Zawsze przestrzegaj sposobu dawkowania opisanego na opakowaniu lub w ulotce. 

Leki i suplementy zawierające balsamowiec mirra

W Polsce dostępna jest głównie żywica z balsamowca mirra lub olejek mirrowy.

Balsamowiec mirra w ciąży

Nie należy przyjmować mirry w ciąży. Może mieć ona działanie poronne. 

Nie zaleca się jej używania także podczas karmienia piersią. 

Balsamowiec mirra — przeciwwskazania i środki ostrożności

Pacjenci z epilepsją, chorobami wątroby oraz dzieci powinny unikać przyjmowania balsamowca mirra. 

Balsamowiec mirra — możliwe działania niepożądane

Olejek lotny z mirry ma działanie drażniące na skórę, drogi oddechowe oraz układ pokarmowy, co może prowadzić do reakcji alergicznych czy nudności. 

Z tego powodu, w tradycyjnej medycynie chińskiej, przed skorzystaniem z żywicy zaleca się jej podgrzanie, by zmniejszyć zawartość olejku.

Balsamowiec mirra — interakcje z lekami i innymi ziołami

Mirra zmniejsza biodostępność, a więc także działanie, cyklosporyny. Co więcej, jednoczesne przyjmowanie mirry z lekami przeciwcukrzycowymi może zmniejszać ich efektywność. 

Za część interakcji, w które wchodzi mirra, odpowiedzialny jest zawarty w niej eugenol. Może mieć on wpływ na skuteczność wielu leków. Jeśli stosujesz jakieś leki, przed rozpoczęciem stosowania doustnych preparatów zawierających balsamowiec mirra skonsultuj się z lekarzem.

Balsamowiec mirra w Ziołopedii — podsumowanie

Balsamowiec mirra to roślina dosyć egzotyczna i mało znana w Polsce. W innych rejonach świata natomiast stosowana jest od tysięcy lat. Właściwości lecznicze mirry to przede wszystkim działanie odkażające, przeciwzapalne oraz wspomagające gojenie ran. 

Bibliografia

1. Batiha, G. E., Wasef, L., Teibo, J. O., Shaheen, H. M., Zakariya, A. M., Akinfe, O. A., Teibo, T. K. A., Al-Kuraishy, H. M., Al-Garbee, A. I., Alexiou, A., & Papadakis, M. (2023). Commiphora myrrh: a phytochemical and pharmacological update. Naunyn-Schmiedeberg's archives of pharmacology, 396(3), 405–420. https://doi.org/10.1007/s00210-022-02325-0 
2. Tao Shen, Guo-Hui Li, Xiao-Ning Wang, Hong-Xiang Lou. The genus Commiphora: A review of its traditional uses, phytochemistry and pharmacology, Journal of Ethnopharmacology, Volume 142, Issue 2, 2012, 319-330, ISSN 0378-8741, https://doi.org/10.1016/j.jep.2012.05.025 
3. Su, S., Wang, T., Duan, J. A., Zhou, W., Hua, Y. Q., Tang, Y. P., Yu, L., & Qian, D. W. (2011). Anti-inflammatory and analgesic activity of different extracts of Commiphora myrrha. Journal of ethnopharmacology, 134(2), 251–258. https://doi.org/10.1016/j.jep.2010.12.003 
4. Gebrehiwot, Michael & Asres, Kaleab & Bisrat, Daniel & Mazumder, Avijit & Lindemann, Peter & Bucar, Franz. (2016). Effects of Resin and Essential Oil from Commiphora myrrha Engl. on Wound Healing. Ethiopian Pharmaceutical Journal. 32. 85-100. https://doi.org/10.4314/epj.v32i2.1 
5. Nomicos E. Y. (2007). Myrrh: medical marvel or myth of the Magi?. Holistic nursing practice, 21(6), 308–323. https://doi.org/10.1097/01.HNP.0000298616.32846.34
6. Zahid, Talal & Alblowi, Jazia. (2019). Anti-Inflammatory and Anti-Plaque Effects of Commiphora Myrrh Mouthwash: A Preliminary Pilot Clinical Study. The Open Dentistry Journal. 12. 1-5. https://doi.org/10.2174/1874210601913010001 
7. Raniah Abdullah Al Eid, Efficacy of Commiphora myrrh mouthwash on early wound healing after tooth extraction: A randomized controlled trial, The Saudi Dental Journal, Volume 33, Issue 1, 2021, 44-54, ISSN 1013-9052, https://doi.org/10.1016/j.sdentj.2019.11.011 

Autor