Escherichia coli (pałeczka okrężnicy) – objawy zakażenia, leczenie, profilaktyka

Eschiericha coli – charakterystyka

Bakterie Escherichia coli to względnie beztlenowe, gram (-) pałeczki, które nie wytwarzają enzymu oksydazy. W ścianie komórkowej E. coli znajdują się specyficzne lipopolisacharydowe antygeny, na podstawie których określa się przynależność do danego serotypu. Bakterie E. coli wchodzą w skład fizjologicznej flory przewodu pokarmowego człowieka. Jako komensale uczestniczą między innymi w rozkładzie substancji pokarmowych, przyczyniając się do produkcji witamin oraz zapewniają homeostazę organizmu. Pałeczki okrężnicy w określonych warunkach mogą stać się jednak chorobotwórcze dla człowieka, wywołując schorzenia układu pokarmowego i moczowego. Stosunkowo łatwo można zakazić się pałeczką okrężnicy poprzez spożywanie surowych pokarmów lub przygotowanych w nieodpowiednich warunkach higienicznych, a także pijąc nieprzegotowaną wodę z kranu.

Escherichia coli – objawy zatrucia

Pierwsze objawy chory może zaobserwować już po upływie 12 godzin od zakażenia, średnio po 72 godzinach. Do najczęstszych objawów zatrucia układu pokarmowego należy: 

• biegunka;
• bóle brzucha;
• wymioty;
• nudności.

W niektórych przypadkach pojawia się gorączka, bóle i zawroty głowy. Objawy powodują osłabienie organizmu oraz jego odwodnienie. 

Escherichia coli w moczu

Zakażenie układu moczowego E. coli jest możliwe przez obecność fimbrii na powierzchni bakterii, które łatwo przyczepiają się do nabłonka dróg moczowych. Nadmierny wzrost bakterii jest wynikiem przełamania odporności. Może dochodzić do uszkodzenia komórek miąższu nerek oraz ich krwiopochodne zakażenie. Pałeczka okrężnicy jest częstą przyczyną zakażeń układu moczowego. Może prowadzić do zapalenia pęcherza moczowego i nerek. Przyczyną zakażenia są kąpiele w basenie, korzystanie z sauny czy toalety publicznej. Zakażenie objawia się częstomoczem, dokuczliwym bólem podbrzusza, swędzeniem, uczuciem pieczenia podczas oddawania moczu oraz złym samopoczucie. Do preparatów, które wspomogą zapalenie układu moczowego należą między innymi: Pokrzywa Colfarm, Ziółko Pokrzywa, Krwawnik Premium. 

Dostępność tych oraz wielu innych preparatów w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Eschiericha coli – leczenie

Najskuteczniejsze w przypadku zakażenia E. coli jest leczenie objawowe (nawadnianie, obostrzenia dietetyczne). W biegunce o lekkim przebiegu nie stosuje się antybiotyków. W postaciach posocznicowych i narządowych podaje się antybiotyki dożylne według antybiogramu. U wcześniaków z posocznicą można podać dożylnie immunoglobulinę. Nie wolno lekceważyć pierwszych objawów zatrucia. Jeśli pojawi się biegunka, która trwa dłużej niż 2 dni i towarzyszy jej osłabienie, należy od razu zgłosić się do lekarza. Ważne jest nawodnienie organizmu w przypadku biegunki, aby nie doszło do odwodnienia.

Eschiericha coli – profilaktyka

Aby pozbyć się bakterii E. coli należy stosować właściwą higienę otoczenia z wykorzystaniem dostępnych środków dezynfekcyjnych. Podstawową profilaktyką jest dokładne mycie rąk w takich sytuacjach jak:

• przed kontaktem i po kontakcie z chorym;
• przed przygotowaniem posiłku;
• po posłużeniu się przedmiotem, który może być zakażony;
• zawsze gdy ręce są zabrudzone;
• po korzystaniu ze środków komunikacji publicznej;
• po skorzystaniu z wc.

Należy pamiętać o dokładnym myciu owoców i warzyw oraz poddawaniu dokładnej obróbce termicznej produktów, które tego wymagają. Woda, która nie jest z pewnego źródła, powinna zostać przegotowana.

Escherichia coli w ciąży

Zakażenia układu moczowego należą do najczęstszych zakażeń w czasie ciąży. Mają na nie wpływ zmiany fizjologiczne zachodzące w organizmie ułatwiające kolonizację dróg moczowych. U kobiet ciężarnych każdy bakteriomocz należy leczyć, nawet jeśli nie daje on żadnych objawów. Bakterie obecne w moczu mogą bowiem doprowadzić do poważnych powikłań w kolejnych tygodniach ciąży. Aby uniknąć nawrotów zakażenia układu moczowego, kobietom ciężarnym zaleca się picie odpowiedniej ilości płynów, staranną higienę intymną oraz nieodwlekanie wizyt w toalecie, ponieważ zastój moczu w pęcherzu sprzyja rozwojowi chorobotwórczych bakterii.

Escherichia coli u dzieci

U dzieci dość powszechne jest przeniesienie bakterii z jelit w obrębie dróg moczowych. W związku z tym zakażenie może pojawić się w wypadku niedopatrzenia lub zaniedbania higienicznego. Drugą przyczyną jest zakażenie na skutek spożycia niektórych pokarmów. Z tego powodu konieczne jest podawanie dzieciom jedynie dobrze umytych warzyw i owoców. Patogenne szczepy E. coli najczęściej są odpowiedzialne za biegunki u niemowląt. Szczególne znaczenie w profilaktyce na zakażenie ma aseptyczne przygotowanie pokarmu dla dziecka. 

Bibliografia:

1. Półtorak K., i in. (2016). Patogenne Escherichia coli - mechanizmy chorobotwórczości. Med. Weter. 72 (6), s. 352-356. 
2. Czajkowski K., i in. Zakażenie dróg moczowych u kobiet. Lekarz POZ 2/2021, s. 104-16. 
3. Hryniewicz W., Holecki M. (2015). Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych. Narodowy Instytut Leków, Warszawa, s. 24.

Autor