Cynamonowiec cejloński — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Cynamonowiec cejloński — właściwości

Obecnie znanych jest wiele właściwości leczniczych cynamonu. W pierwszej kolejności stosuje się go przy dolegliwościach ze strony przewodu pokarmowego. Powoduje on wydzielanie soków trawiennych oraz żółci, co zwiększa wchłanianie składników odżywczych. Olejek uzyskiwany z kory cynamonowca stosuje się obecnie głównie w przeziębieniach, grypie czy zakażeniach górnych i dolnych dróg oddechowych. Olejek cynamonowy zaliczany jest także jako środek antyseptyczny, neutralizujący działanie wielu chorobotwórczych mikroorganizmów. Do innych właściwości leczniczych cynamonu zalicza się działanie:

• przeciwzapalne, przeciwbólowe i znieczulające;
• pobudzające wytwarzanie estrogenów;
• wzmacniające i rozgrzewające;
• zwalczające pasożyty skóry (wesz, świerzbowiec) i przewodu pokarmowego;
• wspomagające w infekcjach skórnych, takich jak trądzik lub kurzajki;
• obniżające ciśnienie tętnicze krwi;
• normalizujące poziom cholesterolu całkowitego, frakcji LDL i HDL.

Cynamon znalazł również swoje zastosowanie w kosmetologii, szczególnie jego właściwości aromatyzujące. Wykorzystywany jest jako dodatek do perfum i chemii gospodarczej. Obecnie naukowcy prowadzą szereg badań nad korzystnym wpływem cynamonu w leczeniu chorób nowotworowych, schorzeń sercowo-naczyniowych, a nawet w chorobie Alzhaimera.

Cynamonowiec cejloński — jak wygląda i skąd pochodzi?

Cynamon pozyskuje się z kory cynamonowca — drzewa z rodziny wawrzynowatych (Lauraceae). Do najbardziej popularnych należą trzy jego gatunki, do których zalicza się: cynamonowiec cejloński (Cinnamomum zeylanicum), cynamonowiec chiński (Cinnamomum cassia, syn. C. aromaticum) oraz cynamonowiec kamforowy (Cinnamomum camphora). Drzewo cynamonowca w warunkach uprawnych osiąga wysokość do 3 metrów. Odznacza się cienką i papierowatą korą o jasnobrązowej barwie, którą stosuje się jako przyprawę. Korę cynamonowca pozyskuje się 2-3 razy do roku.

Cynamonowiec cejloński — działanie, wskazania do stosowania

W starożytności cynamon używany był przez Greków, Rzymian i Egipcjan. Wierzyli oni, że cynamon jest pokarmem bogów, wzmacniającym ciało i odgrywającym rolę amuletu chroniącego przed chorobami. Ponadto olejek używany był do okadzania domów w celu wypędzania duchów oraz do balsamowania ciał. W celach leczniczych stosowany był jako panaceum na przeziębienia, bóle mięśni i stawów, bóle menstruacyjne czy problemy trawienne. Niektóre z wymienionych zastosowań zachowane są aż do dzisiaj. W skład substancji aktywnych zawartych w korze cynamonowca wchodzą aldehyd cynamonowy, dihydrocynamonowy, benzoesowy, eugenol, kuminol, terpeny oraz garbniki.

Cynamonowiec cejloński na cukrzycę

W dotychczas przeprowadzonych badaniach wykazano, że cynamon stosowany przez osoby chorujące na cukrzycę normalizuje poziom cukru we krwi. Dodatkowo obniżony poziom hemoglobiny glikowanej zmniejsza ryzyko pojawienia się powikłań cukrzycy typu II. Udowodniono, że składniki zawarte w ekstrakcie z cynamonu poprawiają wrażliwość na insulinę poprzez wzrost transportu glukozy do wnętrza komórek. Zastosowanie cynamonu w leczeniu cukrzycy typu II jest w dalszym ciągu badana.

Cynamonowiec cejloński na układ pokarmowy

Wyciągi z cynamonu znalazły zastosowanie w przypadku rozmaitych dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Dzięki właściwościom antyseptycznym cynamon może zapobiegać zatruciom pokarmowym oraz niestrawnościom po zjedzeniu niektórych posiłków. Preparaty z cynamonem polecane są również w przypadkach braku łaknienia, uporczywych wzdęciach, zgadze, skurczach żołądka i biegunkach. Badania wykazały również, że cynamon wykazuje działanie protekcyjne na błonę śluzową przewodu pokarmowego i może stanowić element profilaktyki wrzodów żołądka.

Cynamonowiec cejloński na odchudzanie

Cynamon działa rozgrzewająco i pobudza procesy termogenezy w organizmie, a przez to korzystnie wpływa na przemianę materii. Co więcej, poprawia wrażliwość tkanek na insulinę i usprawnia metabolizowanie węglowodanów i tłuszczów, co w dłuższej perspektywie może sprzyjać redukcji masy ciała.

Cynamonowiec cejloński — jak dawkować?

Cynamon cejloński najczęściej wykorzystuje się w kuchni jako przyprawę. Dodaje się go przede wszystkim do deserów i słodkich wypieków, lecz nic nie stoi na przeszkodzie, aby wzbogacić jego aromatem dania wytrwane czy ciepłe napoje. W tym celu można wykorzystać sproszkowaną korę cynamonowca lub całe laski.

Za bezpieczną dzienną dawkę przyjmuje się jedną łyżeczkę cynamonu cejlońskiego (około 3-4 gramy). Należy jednak pamiętać, że pomimo szerokich leczniczych zastosowań cynamonu, lepszą i bezpieczniejszą opcją wydaje się jego dodatek do dań czy wypieków niż codzienne wyjadanie go łyżeczkami. Warto też zachować ostrożność i nie przesadzać z ilością cynamonu.

Leki i suplementy zawierające cynamonowiec cejloński

Cynamonowiec cejloński w ciąży

Cynamon nie został dokładnie przebadany pod kątem bezpieczeństwa stosowania w trakcie ciąży. Dostępne dane mówią jednak, że cynamon stosowany w nadmiarze może zwiększać ryzyko wystąpienia skurczów macicy i przedwczesnego porodu, co wynika z obecności kumaryn. Z tego względu zaleca się ograniczenie spożycia cynamonu przez ciężarne.

Umiarkowane jedzenie produktów spożywczych, doprawionych niedużą ilością cynamonu cejlońskiego, nie powinno mieć negatywnego wpływu na przebieg ciąży.

Cynamonowiec cejloński — przeciwwskazania i środki ostrożności

Pomimo tak wielu korzystnych właściwości cynamonu, nie każdy może go stosować. Cynamon nie jest polecany osobom chorującym na kamicę wątrobową oraz osobom z zaburzeniami w obrębie woreczka żółciowego. Jest to spowodowane obecnością eugenolu, który może zmieniać właściwości żółci mającej wpływ na trawienie tłuszczów. 

Cynamonowiec cejloński — możliwe działania niepożądane

Cynamon zaliczany jest do alergenów pokarmowych oraz kontaktowych. Stosowanie go przez osoby mające alergię może wywołać zmiany atopowe w okolicach ust, na dziąsłach, a także na dłoniach.

UWAGA!

Cynamon ze względu na właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe, dodawany jest do past do zębów. Do tego zapobiega próchnicy i stanom zapalnym dziąseł. Osoby uczulone na cynamon muszą pamiętać o kontroli składu używanych past.

W sklepach częściej dostępny jest cynamonowiec wonny (kasja), który jest tańszy od cynamonowca cejlońskiego. Choć charakteryzuje się silniejszym aromatem, jednocześnie może zawierać znaczne stężenie kumaryn, a te spożywane w nadmiernej ilości działają toksycznie i mogą doprowadzić do uszkodzenia wątroby.  

Cynamonowiec cejloński — interakcje z lekami i innymi ziołami

Szczególną ostrożność podczas stosowania cynamonu powinny zachować osoby, które przewlekle stosujące leki przeciwzakrzepowe, jak i leki obniżające stężenie glukozy we krwi. Cynamon może wchodzić z nimi w interakcje i niebezpiecznie nasilać ich działanie.

Cynamonowiec cejloński w Ziołopedii — podsumowanie

Już w starożytności cynamon ceniony był za liczne właściwości korzystne dla zdrowia. Jego dobroczynny wpływ na układ pokarmowy i gospodarkę węglowodanową wykorzystuje się do dzisiaj, stale też prowadzone są badania, które poszerzają naszą wiedzę na temat cynamonowca cejlońskiego i możliwości jego nowych zastosowań. Pamiętajmy jednak, że jak każde zioło, również cynamon należy stosować z umiarem. Wszelkie wątpliwości dotyczące działania i stosowania cynamonu warto omówić ze swoim lekarzem prowadzącym lub farmaceutą.

Bibliografia

1. Dr n. med. D. Wnęk, "Cynamon – właściwości zdrowotne i przeciwwskazania". Medycyna Praktyczna dla Pacjentów. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/312940,cynamon-wlasciwosci-zdrowotne-i-przeciwwskazania
2. K. Kaławaj, M. L. Lemiszek, "Prozdrowotne właściwości cynamonu". Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2015, Tom 21, Nr 3, s. 328–331.
3. A. Kędzia, "Aktywność olejku cynamonowego (Oleum Cinnamomi) wobec bakterii beztlenowych", Borgis - Postępy Fitoterapii 1/2011, s. 3-8.
4. K. Ekiert, M. Dochniak, "Superfoods – idealne uzupełnienie diety czy zbędny dodatek?". Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne 2015, 5, 4, 401–408.
5. M. Zielińska-Pisklak, Ł. Szeleszczuk, A. Młodzianka, "Rośliny o działaniu hipoglikemizującym", Lek w Polsce, Vol. 23, Nr 9'13 (269): s. 55-63.
6. Dr n. farm. A. Zielińska, "Zioła we wspomaganiu działania i leczeniu dolegliwości układu pokarmowego", Lek w Polsce 2023'01, vol. 33 (380): s. 33-38.

Autor