Środki dezynfekcyjne i antybakteryjne - jak działają i jak ich używać?
Nowy koronawirus zatacza coraz szersze kręgi, budząc zaniepokojenie wśród zdezorientowanych pacjentów, którzy z aptek i drogerii masowo wykupują żele bakteryjne i chusteczki do dezynfekcji dłoni. Czy środki te są skuteczne i mogą ochronić przed zakażeniem? Jak ich poprawnie używać i na co zwrócić szczególną uwagę?
Środki dezynfekcyjne i antybakteryjne – gdy nie ma mydła
Po środki dezynfekcyjne i antybakteryjnie chętnie sięgamy przy okazji wyjazdów i podróży, spędzania czasu na świeżym powietrzu, wizyt w centrach handlowych, korzystania z komunikacji miejskiej oraz wszędzie tam, gdzie dostęp do mydła i bieżącej wody jest utrudniony. Produkty te najczęściej dostępne są w formie nawilżanych chusteczek dezynfekujących (np. Chust. antybakteryjna d/rąk, Chust.antybakt. Hygienic 24, Chust.TAMI antybakteryjne b/akohol., MARION Chusteczki antybak. 10 szt.) bądź żeli antybakteryjnych (np. Antybakteryjny żel do rąk APTEO, ANTYBAKTERYJNY Żel d/rąk, ANIDA Antybakteryjny Żel d/rąk, CLEAN HANDS Antybakteryjny żel do rąk z aloesem i prowitaminą B5, DOZ DAILY Żel antybakteryjny d/rąk, LABO Żel Antybakteryjny). Stosuje się je przede wszystkim do dezynfekcji dłoni, ale także do pozostałych części ciała, które mogą być narażone na kontakt z bakteriami i innymi chorobotwórczymi patogenami.
Do dezynfekcji powierzchni, przedmiotów, sprzętów stosuje się preparaty takie jak np.: Mikrozid AF, Aerodesin 2000, natomiast na skórę można zastosować preparaty dezynfekujące m.in. Skinsept Pur, Sterillhand SKINMAN Soft.
Jak działają żele antybakteryjne i inne środki dezynfekujące?
Głównym składnikiem dostępnych żeli antybakteryjnych i nasączanych dezynfekujących chusteczek jest alkohol etylowy, benzylowy bądź izopropylowy. Działają one antyseptycznie i jednocześnie pełnią funkcję konserwantów dla produktu. Do niedawna niektóre preparaty zawierały także triklosan – związek chemiczny o działaniu przeciwgrzybiczym, bakteriostatycznym i bakteriobójczym, jednak został on uznany niebezpieczny dla ludzkiego zdrowia.
Środki do odkażania rąk zawierają zazwyczaj 75-85% alkoholu jednego rodzaju bądź mieszaniny kilku. Wykazują działanie bakteriobójcze na bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne (m.in. Escherichia coli, gronkowce, paciorkowce, prątki gruźlicy) oraz grzybobójcze. Część tych preparatów w ograniczonym stopniu działa także wirusobójczo na wirusy otoczkowe (m.in. wirusy grypy, żółtaczki typu B i C) oraz nieotoczkowe (m.in. rotawirusy, adenowirusy).
Choć preparaty te są zazwyczaj dobrze tolerowane przez skórę, zawarty w nich alkohol może wysuszać delikatną skórę dłoni, dlatego żele dezynfekujące wzbogacane są o składniki łagodzące i nawilżające, takie jak: gliceryna, aloes, pantenol, witaminy.
Czy środki dezynfekujące chronią przed koronawirusem?
Wielu pacjentów zadaje sobie pytanie, czy środki dezynfekujące są skuteczne wobec grasującego koronawirusa. Należy jednak grubą kreską rozgraniczyć środki antybakteryjne od środków dezynfekujących. Te pierwsze wykazują wysoką skuteczność wobec różnych bakterii, jednak zazwyczaj nie działają na wirusy. Środki dezynfekujące działają zarówno na bakterie i wirusy, wykazując działanie na poziomie 99,99%. Przed zakupem warto jednak sprawdzić, na jakiej postawie producent określa skuteczność swojego produktu.
Jak poprawnie dezynfekować dłonie?
Dłonie są największym nośnikiem zarazków. Szacuje się, że nawet 80% wszystkich infekcji wywoływanych jest przez niedostateczną higienę rąk. Właśnie dlatego należy je wielokrotnie myć, a w razie braku dostępu do wody i mydła, skorzystać z dezynfekującego żelu bądź innego środka o takim działaniu.
Stosując środki dezynfekujące należy ściśle przestrzegać zaleceń producenta – używać rekomendowanych dawek preparatu i utrzymać go przez określony czas na skórze. W przypadku żeli dezynfekujących zazwyczaj zaleca się dwukrotne użycie 3 ml preparatu i wcieranie go w skórę dłoni przez 30 sekund. Środki dezynfekujące należy nakładać na suchą skórę. Jeżeli nałożymy je na wilgotne ręce, substancja dezynfekująca może zostać rozcieńczona i tym samym nieskuteczna w zwalczaniu zarazków.
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.
