Pieprz syczuański — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Pieprz syczuański — właściwości

Pieprz syczuański zawiera w swoim składzie ponad 200 lotnych związków nadających mu charakterystyczny, cytrusowo-drzewny zapach. Poza frakcją związków lotnych zawiera polifenole oraz alkiloamidy, w tym specyficzne sanshoole występujące jedynie w roślinach z gatunku Zanthoxylum. 

Dzięki bardzo bogatemu składowi chemicznemu pieprz syczuański wykazuje szereg właściwości, które pozwalają na jego zastosowanie w medycynie. Działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwbólowo oraz antyoksydacyjnie.

Pieprz syczuański — jak wygląda i skąd pochodzi?

Pieprz syczuański z wyglądu przypomina łupinę orzecha, jednak jako surowiec farmaceutyczny stosowany jest w postaci sproszkowanej. Żółtodrzewy, z których jest pozyskiwany, to drzewa osiągające do 4 metrów wysokości i 6 metrów szerokości. 

Zarówno konary żółtodrzewu, jak i kłącza porośnięte są ostrymi kolcami. Liście żółtodrzewów są pierzaste i układają się naprzemiennie wzdłuż pędów. Owocem żółtodrzewu są pękające jagody, których owocnia stosowana jest jako przyprawa oraz surowiec farmaceutyczny.

Pieprz syczuański pochodzi z Azji Południowej i Południowo-Wschodniej. Obecnie rozprzestrzenił się również na tereny Oceanii, Ameryki oraz Afryki. Jako roślina ozdobna uprawiany jest na całym świecie, w tym również w Polsce. 

Pieprz syczuański — działanie, wskazania do stosowania

Pieprz syczuański, dzięki bardzo bogatemu składowi chemicznemu zawierającemu ponad 200 związków aktywnych wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Badania świadczą również o jego mocnej aktywności przeciwdrobnoustrojowej oraz przeciwświądowej. 

Dzięki temu może być skutecznie stosowany w leczeniu ostrych i przewlekłych bólów, ale też w zwalczaniu infekcji, zarówno tych wewnętrznych, jak i zewnętrznych oraz w leczeniu świądu skóry, w tym skóry głowy.

Pieprz syczuański w leczeniu bólu

Pieprz syczuański, dzięki związkom zawartym we frakcji lotnej olejku eterycznego, sprawdza się w zwalczaniu bólu. W chińskiej medycynie ludowej stosowany jest zarówno w leczeniu przewlekłych dolegliwości bólowych, jak i ostrego bólu. W postaci okładów na skórę może być używany do łagodzenia objawów schorzeń reumatycznych.

Pieprz syczuański w zwalczaniu infekcji

Pieprz syczuański ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe. Zawdzięcza je przede wszystkim związkom zawartym w olejku eterycznym, takim jak limonen, linalol i octan linalilu. Liczne badania wykazały skuteczność przeciwko wielu szczepom chorobotwórczych bakterii. Dzięki temu może być skutecznie stosowany zarówno w infekcjach ogólnych, stosowany doustnie, jak i w przypadku infekcji zewnętrznych — stosowany w postaci okładów na zakażoną powierzchnię skóry.

Pieprz syczuański na skórę głowy

Pieprz syczuański, działając przeciwdrobnoustrojowo, przeciwzapalnie oraz przeciwświądowo stosowany jest zewnętrznie na skórę głowy w postaci szamponów. Dzięki temu łagodzi stan zapalny skóry głowy, zwalcza chorobotwórcze bakterie oraz niweluje uciążliwy w codziennym funkcjonowaniu świąd.

Pieprz syczuański — jak dawkować?

Zalecane dawkowanie

Pieprz syczuański, przyjmowany doustnie w postaci sproszkowanego surowca, jako przyprawa lub w suplementach diety powinien być stosowany w ilościach 0,5-2 gramów dziennie.

Odwar z pieprzu syczuańskiego

Odwar z pieprzu syczuańskiego przygotowuje się poprzez zalanie 1-2 łyżeczek sproszkowanego surowca szklanką wody. Całość należy doprowadzić do wrzenia i gotować przez 10 minut. Po ostudzeniu i przecedzeniu odwar można stosować doustnie lub zewnętrznie w postaci okładów na skórę.

Leki i suplementy zawierające pieprz syczuański

Pieprz syczuański dostępny jest przede wszystkim w postaci kosmetyków działających łagodząco na skórę oraz w szamponach do włosów. W tym celu wykorzystywany jest ekstrakt z pieprzu syczuańskiego (Zanthoxylum Bungeanum Fruit Extract). W sklepach zielarskich można kupić suszony lub sproszkowany surowiec do domowego przygotowania odwarów.

Pieprz syczuański w ciąży

Pieprz syczuański nie był badany pod kątem bezpieczeństwa stosowania przez kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. W związku z tym nie należy go przyjmować zarówno w trakcie, jak i niedługo po porodzie. Należy pamiętać, żeby wszystkie stosowane w tym okresie leki, suplementy diety oraz zioła skonsultować z lekarzem prowadzącym ciążę.

Pieprz syczuański — przeciwwskazania i środki ostrożności

Pieprz syczuański jest ostrą przyprawą, w związku z tym nie powinien być stosowany przez osoby borykające się z chorobami układu pokarmowego takimi, jak wrzody żołądka i dwunastnicy. 

Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, ponieważ nie ma dowodów na jego bezpieczne stosowanie w tym okresie. Stosowanie pieprzu syczuańskiego powinny również przemyśleć osoby borykające się ze zgagą, gdyż przyjmowanie tej rośliny może nasilić jej objawy.

Pieprz syczuański — możliwe działania niepożądane

Pieprz syczuański, jak każda inna roślina, stosowana w nadmiernych ilościach może powodować działania niepożądane. Do dobrze zbadanych przykładów skutków ubocznych nadmiernego stosowania tego surowca należą wymioty, biegunka, zawroty i bóle głowy, drgania kończyn, a w skrajnych przypadkach nawet śpiączka i trudności w oddychaniu.

Pieprz syczuański — interakcje z lekami i innymi ziołami

Pieprz syczuański nie ma stwierdzonych interakcji z lekami i innymi ziołami. Należy jednak pamiętać, że zarówno każda roślina, jak i każda substancja chemiczna, mogą wpływać na działanie innych związków. W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek niepokojących objawów po przyjmowaniu pieprzu syczuańskiego należy niezwłocznie skontaktować się ze swoim lekarzem.

Pieprz syczuański w Ziołopedii — podsumowanie

Pieprz syczuański jest powszechnie znaną przyprawą wykorzystywaną jako składnik mieszanki „pięciu smaków”. Poza walorami smakowymi ma cenne właściwości lecznicze wykorzystywane przede wszystkim w chińskiej medycynie ludowej. W lecznictwie wykorzystywane są jego właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwświądowe oraz przeciwbakteryjne.

Bibliografia

1. Chen, I-S., Wu, S-J., Tsai, I-L., Wu, T-S., Pezzuto, J., Lu, M., Chai, H., Suh, N., Teng, C-M. Chemical and Bioactive Constituents from Zanthoxylum simulans. Journal of Natural Products, 57(9), 1994, str.: 1206-1211
2. Lim, T.K. (2012). Zanthoxylum simulans.Edible Medicinal And Non-Medicinal Plants. Springer, Dordrecht.2012. str.: 904–911
3. Yang, SH., Liu, YQ., Wang, JF. et al. Isoquinoline alkaloids from Zanthoxylum simulans and their biological evaluation. J Antibiot 68, 2015, str.: 289–292
4. Jen, WS., Ih-Sheng, C. Alkaloids from Zanthoxylum simulans. Phytochemistry, 34(6), 1993, str.: 1659-1661.
5. Chyau, CC., Mau, JL., Wu, CM. Characteristics of the Steam-Distilled Oil and Carbon Dioxide Extract of Zanthoxylum simulans Fruits. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 44(4), 1996, str.: 1096-1099

Autor