Kiedy i po co stosuje się olejek kamforowy?

Olejek kamforowy i kamfora - pochodzenie

Olejek kamforowy oraz surową kamforę pozyskuje się z cynamonowca kamforowego. Te okazałe i wieloletnie drzewa są uprawiane głównie w Japonii i na Tajwanie, lecz coraz częściej hodowle są spotykane także m.in. w Ameryce Południowej, Australii czy na południu Europy. W procesie destylacji z parą wodną drewna i korzeni cynamonowca, otrzymywany jest olejek eteryczny, który następnie jest frakcjonowany na surową kamforę, gumę kamforową oraz olejek kamforowy. Ze względu na duże zapotrzebowanie i cenne właściwości lecznicze kamforę pozyskuje się również na drodze syntetycznej.

Kiedy stosować olejek kamforowy?

Olejek kamforowy i kamfora są znane i wykorzystywane od wielu wieków w różnych krajach, szczególnie azjatyckich. Hindusi używali jej w ceremoniach religijnych, a w Chinach była dodatkiem smakowym do lodów przyrządzanych specjalnie dla cesarza za panowania dynastii Tang. Po dzień dzisiejszy w Indiach kamfora jest stosowana do przyrządzania potraw i deserów. Do Europy surowiec ten dotarł w okresie średniowiecza za sprawą Arabów i z biegiem lat odkrywano jej właściwości lecznicze. W XVIII wieku w Austrii olej kamforowy stosowano w leczeniu psychoz.

Olejek kamforowy na bóle mięśni i stawów

Obecnie wykorzystuje się działanie rozgrzewające, przeciwbólowe i antyseptyczne oleju kamforowego. Jego zastosowanie powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i miejscowe przekrwienie skóry, a także działa znieczulająco w miejscu podania poprzez porażenie zakończeń nerwowych. Ze względu na te efekty olej kamforowy znajduje zastosowanie w łagodzeniu bóli mięśniowych, stawowych, reumatycznych oraz nerwobóli. Jest dostępny w postaci maści, żeli, mazideł, balsamów czy spirytusów, najczęściej w połączeniu z innymi składnikami o synergistycznym działaniu.

Olejek kamforowy na przeziębienie i katar

Antyseptyczne działanie olejku kamforowego ma zastosowanie w leczeniu przeziębienia, grypy i innych schorzeń dróg oddechowych. Inhalacje parą wodną z dodatkiem kilku kropli olejku kamforowego pomagają udrożnić nos i zatoki, ze względu na silny aromat i lekko drażniące działanie. Na rynku dostępny jest czysty olej kamforowy o stężeniu maksymalnie 11% oraz wiele preparatów złożonych o działaniu rozgrzewającym, przeznaczonych do stosowania na skórę w okresie przeziębienia.

Olejek kamforowy do ucha

Zdania lekarzy laryngologów co do stosowania olejku kamforowego do wnętrza ucha są podzielone. Substancja ta powoduje dość silne miejscowe podrażnienie, dlatego nie powinna być stosowana na cienką i wrażliwą skórę (m. in. na twarzy), na rany oraz na błony śluzowe. Olej kamforowy jest bezpiecznym remedium na ból i stan zapalny w uchu, jeśli zostanie zastosowany zewnętrznie. Po zmieszaniu z tłustym kremem można nałożyć go w okolice małżowiny usznej, także z tyłu, lub wykonać okład na ucho za pomocą kawałka gazy skropionej olejkiem kamforowym. W aptekach jest także dostępny gotowy preparat w postaci maści.

Dostępność preparatów w aptekach w Twojej okolicy możesz z łatwością sprawdzić na portalu KtoMaLek.pl. 

Inne zastosowania olejku kamforowego

Olejek kamforowy ma duże znaczenie medyczne i lecznicze, jednak z powodzeniem jest także wykorzystywany w przemyśle kosmetycznym jako składnik preparatów o działaniu przeciwtrądzikowym, pobudzających wzrost włosów, zwalczających łupież i opryszczkę​, czy jako element pomadek do ust oraz antyperspirantów. Sprawdza się także jako środek odpędzający owady. Ostatnio zyskują także na znaczeniu jego właściwości grzybobójcze, dlatego może być wykorzystywany jako naturalny środek ochrony roślin w rolnictwie.

Olejek kamforowy - na co uważać?

Olejek kamforowy stosowany na skórę, w postaci inhalacji lub w aromaterapii jest ogólnie dobrze tolerowany przez większość osób, jednak u niektórych mogą pojawić się reakcje alergiczne. Najczęstszymi ich objawami są pokrzywka, uczucie świądu, pieczenia oraz ból w miejscu podania. Nie należy stosować olejku kamforowego długotrwale ani na duże powierzchnie skóry. Nie powinien być także nakładany na skórę wrażliwą, twarz, błony śluzowe oraz na rany. Przedawkowanie olejku kamforowego może doprowadzić do zatrucia, gdyż substancja dobrze przenika przez skórę i dostaje się do krążenia. Intensywne inhalacje mogą powodować duszności, a w najgorszym wypadku zatrzymanie oddechu.

Olejek kamforowy dla dziecka

Olejek kamforowy nie powinien być stosowany u dzieci poniżej 6. roku życia, a u dzieci po ukończeniu sześciu lat ilość preparatu z olejkiem kamforowym powinna być odpowiednio dobrana. Zewnętrzne stosowanie kamfory u młodszych dzieci i niemowląt jest niebezpieczne, gdyż może powodować zatrucia których objawami mogą być wymioty, drgawki, a nawet śpiączka.

Olejek kamforowy dla kobiet w ciąży i karmiących piersią

Olejek kamforowy jest substancją lipofilową, bardzo łatwo przenika przez skórę i w dużych ilościach dostaje się do kobiecego mleka. Dodatkowo olejek kamforowy jest toksyczny dla niemowląt i małych dzieci. Z tego względu jego stosowanie w okresie karmienia piersią jest przeciwwskazane. Podobnie olejku kamforowego nie powinny stosować kobiety w ciąży, gdyż nie istnieją dane odnośnie jego bezpieczeństwa w tym szczególnym okresie.

Bibliografia:

1. Camphor and menthol topical (2022). Dostępne na: https://www.drugs.com/mtm/camphor-and-menthol-topical.html.
2. Kędzie, A., Kędzia, A.W. (2009). Działanie oleju kamforowego na bakterie beztlenowe. Postępy Fitoterapii, 3, s. 147-151.
3. Kamfora – zastosowanie i receptura. Dostepne na: https://www.receptura.pl/kamfora-zastosowanie-i-receptura/. (Dostęp: lipiec 2022).
4. Camphor (2015). Dostępne na: https://www.e-lactancia.org/breastfeeding/camphor/product/.

Autor