GIF sporządził listy brakujących leków dla lekarzy i farmaceutów
Kilka dni temu media obiegła informacja na temat list brakujących leków, sporządzonych przez Główny Inspektorat Farmaceutyczny dla farmaceutów oraz pracowników ochrony zdrowia wystawiających recepty. Wykazy te stworzono m.in. po to, aby uniknąć sytuacji, gdy lekarz wystawia pacjentowi receptę na lek, którego dostępność w aptekach jest ograniczona i realizacja recepty okazuje się utrudniona, a wielu przypadkach niemożliwa. Jak przedstawione przez GIF dane mają się do danych dostępnych w serwisie KtoMaLek.pl?
Wykaz brakujących leków tylko dla profesjonalistów
Główny Inspektorat Farmaceutyczny przygotował dwa wykazy produktów leczniczych o utrudnionej dostępności, a zawarte w nich informacje są aktualne na dzień 18.11 2022 r.
Lista dostępna dla farmaceutów jest bardzo szczegółowa – zawiera nazwy handlowe i międzynarodowe produktów, formy leków i ich moc, wielkości opakowań, dane o podmiotach odpowiedzialnych, a także numery GTIN. Ponadto w wykazie wyszczególniono województwa dotknięte brakiem leków, przyczyny tej sytuacji oraz przewidywane daty poprawy dostępności. Słowem – jest to bardzo drobiazgowy wykaz, dający farmaceutom realny obraz aktualnej sytuacji. Warto jednak pamiętać, że farmaceuci mają pełną świadomość braku poszczególnych farmaceutyków, a przedstawione na liście braki nie są niczym nowym.
Zupełnie inaczej prezentuje się wykaz sporządzony dla lekarzy, który ma formę bardzo lakonicznego, jednostronicowego dokumentu z losowo (nie alfabetycznie) wypisanymi nazwami handlowymi leków – bez dawek, wielkości opakowań czy wyszczególnionych postaci leków.
Oprócz leków o ograniczonej dostępności wylistowano również leki, które nie mają swoich odpowiedników, a które czasowo lub na stałe wstrzymano w obrocie. W ich wypadku zaleca się, aby na czas ich niedostępności wdrożyć zastępczą terapię.
Choć w zamyśle dokument skierowany do lekarzy miał być możliwie zwięzły i czytelny, w efekcie może utrudniać pracę.
Pani się nie martwi! @GIF_GOV_PL znalazł sposób na braki leków! Rozsyła listy braków po gabinetach. Co prawda nie spowoduje to, że leki się pojawią, ale może pacjenci przestaną przychodzić i pytać... @Milkowski_M gdzie te leki? https://t.co/ZvJ0Bylb4t pic.twitter.com/41rxLC4Frd
— Mikołaj Front (@LittleNicky1988) November 23, 2022
Których leków brakuje według wykazu GIF?
Pobieżnie analizując listę skierowaną do pracowników medycznych już na pierwszy rzut oka z łatwością można zidentyfikować leki, których faktycznie od dłuższego czasu brakuje w aptekach. Są to m.in. poszukiwane przez pacjentów leki przeciwcukrzycowe Trulicity i Ozempic (we wszystkich dawkach), insuliny (Ins. Apidra SoloStar i Ins. Insuman Basal SoloStar) o które pacjenci bardzo często pytają za pośrednictwem serwisu Zapytaj Farmaceutę czy antybiotyki – zawierający penicylinę fenoksymetylową Ospen i Amoksiklav ES (kombinacja amoksycyliny i kwasu klawulanowego). Jednakże nie wszystkie wylistowane przez GIF leki są trudno dostępne, a wręcz przeciwnie – sporą część z nich można nabyć w większości aptek.
Leki wyróżnione w wykazie, a dostępne w aptekach
W wykazie brakujących leków znalazły się 71 nazwy preparatów, lecz bez wskazanej dawki, postaci leku lub wielkości opakowania. Trudno więc jednoznacznie ocenić, jak te dane przekładają się na rzeczywistą dostępność.
W poniższej tabeli ujęliśmy te preparaty, które w bieżącym tygodniu dostępne są w ponad 50% aptek w całej Polsce, na podstawie stanów magazynowych ponad 10 tysięcy aptek w całej Polsce.
Dane z bieżącego tygodnia serwisu KtoMaLek.pl na postawie danych z 10 428 aptek w Polsce
Jak widać, znaczną część tych leków pacjenci bez większych problemów znajdą w swoich aptekach. Trudno zrozumieć, dlaczego zostały one uznane za deficytowe i zarekomendowano lekarzom wypisywanie recept na ich zamienniki.
Których leków od dłuższego czasu brakuje?
Nie sposób zaprzeczyć, że znaczna część leków wyróżnionych w wykazie jest trudno dostępna. W przypadku części z nich dostępność diametralnie spadła w ciągu ostatnich kilku tygodni. Jeszcze cztery tygodnie temu lek Trulicity 1,5 mg dostępny był w blisko 40% aptek w kraju, lecz na przestrzeni miesiąca jego dostępność spadła właściwie do zera. Podobnie stało się z lekiem Cortineff ophtal. 0.1% 1mg/g, którego dostępność cztery tygodnie temu deklarowało blisko 40% aptek, a dziś jest to zaledwie 8%.
Poniższa tabela zawiera leki, które w bieżącym tygodniu dostępne są w mniej niż 10% aptek w całej Polsce, na podstawie stanów magazynowych ponad 10 tysięcy aptek w kraju
Dane z bieżącego tygodnia serwisu KtoMaLek.pl na postawie danych z 10 428 aptek w Polsce
W przypadku innych preparatów dostępność kształtuje się różnie. Nie jest jednak tak, że są to produkty całkowicie nieosiągalne. Wyjątek stanowią leki wskazane jako czasowo lub stale wstrzymane w obrocie, które nie mają odpowiedników – choć też nie wszystkie, co obrazuje poniższa tabela.
Dane z bieżącego tygodnia serwisu KtoMaLek.pl na postawie danych z 10 428 aptek w Polsce
Niedostępne są preparaty MST Continus we wszystkich dawkach, a także DHC Continus w dawkach 60 mg i 90 mg. Wskazano również lek Phenazolinum 0,05 g/ml i Sevredol w dawce 2 mg, który dostępny jest zaledwie kilku procentach aptek. Jeśli jednak spojrzeć dalej, sytuacja wygląda nieco inaczej - w zależności od dawki heparyna drobnocząsteczkowa Fraxiparine dostępna jest w 20% do nawet 44% aptek.
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.