Laktacja - co warto wiedzieć i jak się przygotować do karmienia piersią? Co robić, aby pobudzić laktację?

Laktacja - co warto wiedzieć?

Na początek warto rozprawić się z największym mitem dotyczącym karmienia piersią. O tym, czy dziecko zjada wystarczającą ilość pokarmu z piersi, świadczą poniższe wskaźniki skutecznego karmienia. Natomiast nie świadczy o tym subiektywna ocena mamy czy innych osób z jej otoczenia.

Dieta matki karmiącej

Kobieta karmiąca piersią powinna stosować się do uniwersalnych zasad zdrowego żywienia. Bez wskazań medycznych nie należy rezygnować z jakichkolwiek produktów. Organizm w okresie laktacji potrzebuje dodatkowo około 500 kcal na dobę. Mama karmiąca powinna pamiętać o odpowiednim nawodnieniu. Warto zawsze mieć obok siebie butelkę z wodą. Konieczna może okazać się dodatkowa suplementacja mamy kwasami omega 3, ponieważ ich ilość w mleku kobiecym jest zależna od ich spożycia w codziennej diecie. Najlepszą opcją może być kontynuowanie przyjmowania preparatów witaminowych z okresu ciąży, ponieważ zaleca się ich suplementację również okresie laktacji (Prenatal Duo, MamaDHA Premium+, Omegamed Optima Forte, Pueria Duo).

Dostępność wybranych preparatów w najbliższej aptece można sprawdzić bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl.

Herbata na laktację

Herbatki laktacyjne to najczęściej wybierany wspomagacz, mimo że nie udowodniono, aby działały laktogennie. Podstawę herbatek laktacyjnych najczęściej stanowi melisa, która działa wyciszająco. Jeśli kobieta odczuwa silny stres, może działać wspomagająco. Trzeba pamiętać, aby dokładnie sprawdzać składy herbatek, ponieważ często zawierają niewskazany u kobiet karmiących i dzieci koper włoski.

Laktacja - jak się przygotować do karmienia piersią?

Warto edukować się już w trakcie ciąży i szukać najnowszej wiedzy w tematach laktacyjnych, ponieważ w ciągu ostatnich lat mocno zmienił się poziom wiedzy w tym obszarze. Edukacja na temat laktacji to najlepszy sposób, aby przygotować się do karmienia piersią. Warto uczęszczać do szkoły rodzenia, znaleźć odpowiednią położną środowiskową czy jeszcze w ciąży skorzystać z wizyty u doradcy laktacyjnego. 

Jak rozkręcić laktację?

Najskuteczniejszy sposób to przystawiania dziecka do piersi, zaufanie sobie i noworodkowi, aby móc podążać za jego potrzebami. Oczywiście, dziecko może mieć swoje trudności np. z pobieraniem pokarmu z racji krótkiego wędzidełka i nie jest to zależne od mamy. Warto szukać pomocy u specjalistów - doradców laktacyjnych. W indywidualny sposób doradca dopasuje sposoby rozkręcenia laktacji do mamy i dziecka. Większość problemów laktacyjnych da się rozwiązać.

Laktator - czy jest potrzebny do rozkręcenia laktacji?

Jeżeli karmienie piersią przebiega naturalnie, na żądanie - czyli dziecko samo reguluje sobie, ile mleka potrzebuje, nie występują problemy laktacyjne, a wskaźniki skutecznego karmienia są zachowane, nie jest konieczne wspomaganie się laktatorem. Natomiast, na początku karmienia często kobieta może doświadczyć problemów, przy których użycie laktatora może być dużą pomocą. Istnieją techniki pracy z laktatorem, które pomogą rozkręcić laktację np. power pumping. Polega on na stymulowaniu piersi laktatorem elektrycznym przez godzinę w interwałach - 10 minut prawą pierś, 10 minut lewą pierś itd. Wykonuje się go raz dziennie przez minimum 3 dni.

Nawał pokarmu

Jest to stan, który występuje najczęściej między 2 a 5 dniem od porodu i sterowany jest przez hormony. Nagle mleka w piersiach robi się więcej i bardzo szybko to mleko napływa, co może stanowić dyskomfort, a niekiedy nawet ból dla kobiety. Bardzo ważne jest w tym okresie częste przystawianie dziecka do piersi, ponieważ brak regularnego opróżniania piersi może spowodować stan zapalny lub zastoje mleczne.

Ważne!

Warto pamiętać, że karmienie na żądanie to nie tylko karmienie według potrzeb dziecka, ale również potrzeb matki, która może odczuwać potrzebę opróżnienia piersi.

Jak pobudzić laktację?

Produkty, które wykazują udowodnione działanie laktogenne to galaktogogi. Jedyną bezpieczną substancją o udowodnionym działaniu laktogennym jest beta-glukan zawarty w słodzie jęczmiennym. Pobudza on produkcję prolaktyny, odpowiedzialnej za wytwarzanie pokarmu.

Kryzys laktacyjny podczas laktacji

Pojęcie “kryzysu laktacyjnego” jest bardzo szerokie i w mniejszym bądź większym stopniu w którymś momencie dotknie każdą kobietę karmiącą. Warto już definiując słowo “kryzys” zwrócić uwagę, że jest to coś przemijającego. Najczęściej kryzysem laktacyjnym nazywa się moment, gdy niemowlę rozwija się szybko, w krótkim odcinku czasu. Powoduje to zwiększenie się jego zapotrzebowanie na mleko mamy. Natura rozwiązała to tak, że to niemowlę samo musi zaprogramować sobie zwiększenie produkcji mleka. Konsekwencją tego jest zwiększona częstotliwość zgłaszania się dziecka na karmienie. Dziecko dodatkowo może być bardziej nerwowe, mieć potrzebę ciągłego bycia przy piersi czy na rękach mamy, która niepotrzebnie zaczyna wątpić w to, że ma odpowiednią ilość mleka, a uczucie pustych piersi tylko bardziej potęguje u niej stres.

Dlatego w okresie kryzysu laktacyjnego, warto podążać za potrzebami dziecka, a sobie dać czas na odpoczynek. 

Bibliografia:

1. Nehring-Gugulska M. et al. (ed.). (2017). Karmienie piersią w teorii i praktyce: podręcznik dla doradców i konsultantów laktacyjnych oraz położnych, pielęgniarek i lekarzy. Medycyna Praktyczna.
2. Szajewska H. et al. (2021). Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Pediatria, 11: 321-338.
3. Borszewska-Kornacka M. K. et al. (2013). Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji. Stand Med Pediatr, 10.3: 265-279.