Do czego służy inhalator?
Inhalator jest urządzeniem, które służy do podawania leków w formie aerozolu. Z inhalatorów korzystają pacjenci w terapii różnych schorzeń układu oddechowego, w tym astmy, czy chorób oskrzeli i płuc. W jaki sposób działa inhalator? Jakie są typy tych urządzeń?
Do czego służy inhalator?
Leczenie wziewne, czyli inhalacja, jest popularną i skuteczną metodą stosowaną u pacjentów ze schorzeniami układu oddechowego. Podczas inhalacji chory wdycha preparat leczniczy pod postacią aerozolu, par wód mineralnych lub roztworu leków. Największą zaletą tej formy terapii jest fakt, że substancja czynna leku działa bezpośrednio w układzie oddechowym, co znacząco minimalizuje ryzyko działań niepożądanych, które mają miejsce przy lekach podawanych doustnie i oddziałujących na cały organizm. Ponadto lek działa szybciej i nie są potrzebne duże dawki leku.
Inhalacje przeprowadza się za pomocą inhalatora. Jest to proste urządzenie medyczne, które przeznaczone jest do stosowania leków w formie aerozolu. Dzięki działaniu inhalatora płynny lek zmienia swoją postać do pary lub drobnych cząsteczek, które wdycha pacjent.
Inhalatory kieszonkowe
W aptekach i sklepach medycznych dostępnych jest kilka rodzajów inhalatorów. Popularnym i wygodnym rozwiązaniem są inhalatory z gotowym lekiem. To niewielkie urządzenia, które są tanie u można je schować do plecaka, czy torebki. Zalicza się do nich inhalatory ciśnieniowe oraz proszkowe. Przy tych pierwszych (inhalator ciśnieniowy dozujący, ang. MDI – metered dose inhalers) aerozol powstaje przy naciśnięciu zaworu, w wyniku czego dochodzi do gwałtownej dekompresji. Takie podanie leku wymaga od chorego wprawy, ponieważ musi ich zsynchronizować wdech z momentem uwolnienia dawki leku. Przy inhalatorach proszkowych (inhalator suchego proszku, ang. DPI - dry powder inhalers) chory musi wykonać mocny wdech, aby pobrać pożądaną dawkę leku. W ten sposób podawane są najczęściej leki o działaniu przeciwzapalnym i rozszerzającym oskrzela, wydawane w aptece z przepisu lekarza. Oba rozwiązania są kompaktowe i wygodne, jednak przeznaczone dla dorosłych pacjentów. Małe dzieci mogą mieć problem z obsługą tych urządzeń.
Inhalatory do nebulizacji
Alternatywą dla inhalatorów proszkowych i ciśnieniowych są inhalatory do nebulizacji, inaczej nebulizatory. Urządzenia te wytwarzają lecznicze cząsteczki o różnej wielkości:
- powyżej 8 µm - wchłaniają się w górnych drogach oddechowych (jama nosowo-gardłowa);
- od 5 µm do 8 µm - trafiają do tchawicy i dużych oskrzeli;
- od 2 µm do 5 µm - trafiają do oskrzeli i oskrzelików;
- od 05, µm do 3 µm - wchłaniają się w pęcherzykach płucnych.
Nebulizatory samoczynnie rozpylają leczniczą mgiełkę, którą wdycha się przez ustnik lub maskę.
- Inhalatory ultradźwiękowe - w przypadku tego urządzenia lek jest podawany w postaci aerozolu dzięki generowanym ultradźwiękom (np. Inhalator RESPIRA z akumulatorem ultradżwiękowy, Inhalator ultradźwięk.NB 02L). Tego typu inhalatory wytwarzają aerozol z cząsteczkami poniżej 5µm i nie oziębiają substancji leczniczej. Dodatkowo są dosyć ciche. Wadą jest duży koszt takie inhalatora oraz jego rozmiar. Ponadto podwyższona temperatura pracy dyskwalifikuje do urządzenie przy stosowaniu niektórych leków (m.in. antybiotyków i glikokortykosteroidów);
- Inhalatory pneumatyczne - inaczej sprężarki, to urządzenia tłoczące powietrze, połączone z nebulizatorem (np. Inhalator pneumatyczno-tłokowy VITAMMY PUFFINO, Inhalator Novama WHITE N pneumatyczno-tłokowy). Są tańsze od inhalatorów ultradźwiękowych i można nimi podawać wszystkie rodzaje antybiotyków, glikokortykosteroidów oraz dornazę alfa. Obecność sprężarki sprawia, że są dosyć głośne.
- Inhalatory membranowo-siateczkowe (MESH) - są kompaktowe, ciche, wydajne i niezwykle łatwe w użytkowaniu (np. Inhalator membranowy-siateczkowy Intec TWISTER MESH, DIAGNOSTIC PRO MESH Inhalator siateczkowy). W środku urządzenia znajduje się perforowana, wibrująca membrana, która wytwarza aerozol dobrej jakości. Urządzenia te dostosowane są do wszystkich rodzajów leków. Są jednak bardzo drogie.
Przy jakich chorobach używa się inhalatora?
Inhalacja jest metodą leczenia różnych chorób układu oddechowego. W ten sposób podaje się leki stosowane w terapii astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), które rozszerzają drogi oddechowe. Przy pomocy inhalacji stosuje się również leki mukolityczne, stosowane m.in. w leczeniu mukowiscydozy i zapaleniu zatok przynosowych. Preparaty te upłynniają śluz zalegających w drogach oddechowych i zmniejszają jego lepkość. Ponadto inhalatora używa się do stosowania leków przeciwzapalnych i przeciwgrzybicznych (np. przy grzybicy płuc).
Inhalatora można również używać profilaktycznie i wykonywać inhalacje solą fizjologiczną (np. KIN Sól fizjologiczna, Nebu-Dose hialuronic, Gilbert NaCl 0.9%, Nebutac 6) w celu nawilżenia śluzówki, a także przy nawracających nieżytach nosa i gardła oraz stanach zapalnych zatok przynosowych. Takie zabiegi mogą przynieść wiele korzyści osobom przebywającym w klimatyzowanych pomieszczeniach, gdzie powietrze jest szczególnie suche.
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.