Jak skutecznie obniżyć poziom GGTP (gamma-glutamylotranspeptydazy)

GGTP stanowi wskaźnik promujący zmiany miażdżycowe, więc jest ważnym elementem w wieloczynnikowej ocenie ryzyka sercowo-naczyniowego, czyli ryzyku zawału serca. Na podstawie wyniku aktywności GGTP można uzyskać wiele informacji o aktualnym stanie i wydolności wątroby. Przekroczenie norm aktywności GGTP może wynikać z różnych patologicznych procesów toczących się w wątrobie. Nie zawsze jednak podwyższona aktywność GGTP musi wskazywać na zwiększone spożycie alkoholu, zapalenie czy zaburzenia funkcji wątroby. Marker ten nie jest idealnie specyficzny. Wzrost tego parametru we krwi może również wskazywać na istnienie tzw. zespołu metabolicznego z jego szkodliwymi konsekwencjami. Niekoniecznie musi wynikać ze zwiększonego spożycia alkoholu - mimo że u ok. 70% osób z problemem alkoholowym obserwuje się wzrost tego enzymu. Spowodowany jest nie tyle uszkodzeniem komórek, co wzrostem biosyntezy enzymu w hepatocytach. GGTP jest najbardziej czułym markerem (czułość ok. 95%) wskazującym na nieprawidłowe funkcjonowanie i rozwój chorób wątroby i dróg żółciowych.

Jaka jest rola GGTP w organizmie

GGTP odgrywa kluczową rolę w cyklu syntezy i degradacji białek, a także w procesie neutralizacji toksycznych związków i alkoholu. Biologiczna rola GGTP polega na transportowaniu aminokwasów przez błony komórkowe - enzym ten przenosi reszty z glutationu na aminokwasy lub małe peptydy.

Prowadzono wiele badań nad stresem oksydacyjnym i wpływem GGTP jako biomarkera stresu oksydacyjnego związanego z metabolizmem glutationu. Badania podejmowanie w kontekście oddziaływania glutationu na osoby aktywne fizyczne miały głównie dwa cele – uniknięcie negatywnych efektów przetrenowania i poprawę osiągnięć sportowych. Wykazano, iż podwyższony poziom glutationu prowadzi do poprawy obrony immunologicznej i zmniejszenia podatności na choroby zakaźne, pomaga także skrócić czas regeneracji po wysiłku, potrafi zmniejszyć zmęczenie i obolałość mięśni oraz poprawić formę. 

Tak więc prawidłowa aktywność GGTP odpowiada w dużej mierze za zdrowie, odporność i regenerację organizmu ludzkiego.

Kiedy należy poddać się badaniu GGTP

Lekarz może zlecić nam badanie poziomu aktywności tego enzymu, kiedy analizując stan naszego zdrowia (np. żółte zabarwienie skóry i białek oczu, wynikające ze zwiększonego stężenia bilirubiny, obrzęki, zaburzenia apetytu i trawienia, czy ciemne zabarwienie moczu) podejrzewa nieprawidłowości w obrębie narządów jamy brzusznej, czyli:

• zapalenie wątroby, uszkodzenie miąższu wątroby, w tym nowotwór;
• kamicę woreczka i przewodów żółciowych;
• alkoholową chorobę wątroby.

Jeśli podczas badania okaże się, że mamy podwyższoną aktywności GGTP, lekarz najczęściej zleca badania dodatkowe, gdyż np. w przypadku choroby alkoholowej oprócz podwyższonego GGTP obserwuje się wysokie stężenie również innych enzymów wątrobowych, np. AlAT i AapAT - badania takie nazywane jest badaniem prób wątrobowych.

Niejednokrotnie po przeprowadzeniu badań dodatkowych potrzebna jest też pomoc specjalistów, jak np. hepatologa (lekarza zajmującego się schorzeniami wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych), gastroenterologa (lekarza zajmujący się układem pokarmowym i chorobami z nim związanymi - choroby żołądka, jelit, przełyku, wątroby, dróg żółciowych i trzustki), diabetologa (lekarza chorób cukrzycy) czy specjalisty chorób zakaźnych.

W jaki sposób jest przeprowadzane badanie

Badanie polega na pobraniu krwi -badaniu poddaje się surowicę.

Pacjent, przed badaniem GGTP, powinien być na czczo co najmniej przez 8 godzin, gdyż spożycie tłustego posiłku lub wypicie dużej ilości wysokoprocentowego alkoholu może skutkować podwyższoną aktywnością GGTP. Przed badaniem lekarz może poprosić o odstawienie niektórych leków, które mogą wpłynąć na wynik badania oraz poprosić o zaprzestanie palenia papierosów.

Do probówki pobierana jest niewielka ilość krwi, najczęściej z żyły łokciowej na przedramieniu lub z grzbietowej części dłoni. U dzieci materiał pobiera się robiąc niewielkie nacięcie na skórze, aby wywołać niewielkie krwawienie.

Podwyższone GGTP - o czym świadczy

Prawidłowa aktywność gamma-glutamylotranspeptydazy wynosi do 40 lub 60 IU/l w zależności od zastosowanej metody badania.

Za optymalną uznaje się aktywność GGTP w zakresach:

• 5 – 35 U/l u kobiet
• 5 – 40 U/l u mężczyzn

qGamma-glutamylotranspeptydaza powyżej normy jest ważnym sygnałem ostrzegawczym.

Jeśli badanie GGTP wykaże jego podwyższoną aktywność, to może to świadczyć m in o:

• stłuszczeniu wątroby ( alkohol, otyłość czy nadużywanie leków);
• marskości wątroby ( zwłóknienie wątroby);
• uszkodzeniu wątroby ( alkohol, leki czy np. trujące substancje );
• wirusowym zapalenie wątroby;
• ostrym i przewlekłym zapaleniu trzustki;
• chorobach układu pokarmowego;
• chorobach genetyczne;
• a nawet o niektórych chorobach intymnych.

Do innych przyczyn podwyższonej aktywności GGTP zaliczamy:

• reumatoidalne zapalenie stawów;
• przebyty zawał serca;
• ostre i przewlekłe zapalenie trzustki;
• rak trzustki;
• nadczynność tarczycy;
• insulinooporność;
• cukrzyca.

Jak obniżyć GGTP

Jeśli w badaniu podstawowym okaże się, że norma aktywności GGTP jest przekroczona, to należy zrobić dodatkowe tzw. próby wątrobowe, czyli testy czynnościowe wątroby pozwalające na ocenę aktywności pozostałych enzymów wątrobowych, oraz sprawdzenie stężenia substancji, które wątroba wytwarza i przekształca (AlAT, AspAT, fosfataza zasadowa), badania bilirubiny (barwnik żółciowy, który pochodzi z rozpadu krwinek czerwonych) itp. Dodatkowo zgodnie z zaleceniami lekarza specjalisty może być wykonane badanie poziom glukozy we krwi, RTG stawów i USG jamy brzusznej oraz badanie elastograficzne wątroby.

Wyniki badań zawsze powinny być konsultowane ze specjalistami, którzy zastosują odpowiednią terapię i leki znając przyczyny powstania dolegliwości po dokładnym wywiadzie z pacjentem.

Czy samodzielnie możemy obniżyć poziom GGTP

Jeśli badanie wskazuje znacznie podwyższony poziom aktywności GGTP, to bez dwóch zdań udajmy się do lekarza, który odpowie na każde nasze pytanie związane z dolegliwościami i postępujmy zgodnie z jego zaleceniami.

Jeśli jednak mamy nieznaczne podwyższenie poziomu tego enzymu, to możemy, a nawet powinniśmy:

1. zredukować, a nawet całkowicie zaprzestać spożywania alkoholu;
2. zmienić nawyki żywieniowe, czyli:

• ograniczyć spożywanie tłustego, czerwonego mięsa;
• ograniczyć spożywanie tłuszczów zwierzęcych;
• ograniczyć spożywanie cukru; przetworzonej żywności, węglowodanów;
• wspomóc wątrobę przy pomocy ziół (karczochy, ostropest plamisty, babka jajowata, siemię lniane);
• spożywać większą ilość świeżych warzyw i owoców (szczególnie zielonych)

       3. zwiększyć aktywność fizyczną.

Następnie po kilku tygodniach od wprowadzenia zmian powinniśmy powtórzyć badanie.

Są to podstawowe i najważniejsze sposoby na regenerację wątroby.

Więcej informacji o GGTP znajdziesz w artykule dr Marcina Inglota, specjalisty radiologii i diagnostyki obrazowej, eksperta USG w Centrum Medycznym Port Zdrowia we Wrocławiu.

Podsumowanie

Wątroba to największy gruczoł w organizmie ludzkim, który jest jednym z najważniejszych organów układu pokarmowego odpowiedzialnym za proces polegający na oczyszczaniu
i filtrowaniu krwi z substancji toksycznych wytwarzanych przez organizm, oraz tych dostarczanych z zewnątrz. Wątroba posiada również ważne funkcje odpornościowe.

Dbajmy więc na co dzień o ten nasz filtr, by działał bez zakłóceń - racjonalna dieta, aktywność fizyczna oraz umiejętność radzenia sobie z problemami, które "psują wątrobę" zagwarantuje dobrą odporność, zdrowie i naszą witalność.

Autor