Wskaźnik BMI - czym jest? Dowiedz się, jak obliczyć swoje BMI
Choroby cywilizacyjne są plagą dzisiejszych czasów. Wynikają z coraz większego spożycia żywności wysoko przetworzonej oraz zbyt małej dawki aktywności fizycznej. Na ich czele znajduje się otyłość, która jest jedną z głównych przyczyn rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego oraz cukrzycy. Dlatego kontrola wagi jest niezwykle istotna dla zachowania zdrowia. Jednym ze sposobów pozwalających sprawdzić, czy nasza waga mieści się w granicach normy, jest wskaźnik BMI. W jaki sposób można go wyliczyć i czy warto się nim kierować?
Problemy z nadwagą w Polsce
Kolejne doniesienia na temat zdrowia Polaków nie napawają optymizmem. Dane nie pozostawiają złudzeń - problem nadwagi i otyłości wśród naszych rodaków jest poważny i stale narasta. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2014 roku u 30,1% kobiet i 44,1% mężczyzn stwierdzono nadwagę. Otyłość to problem 15,6% kobiet i 18,1% mężczyzn. Problem nadwagi coraz częściej dotyczy także dzieci i młodzieży. Co jest przyczyną tego stanu rzeczy? Głównym czynnikiem odpowiedzialnym za problemy z utrzymaniem prawidłowej wagi jest nieprawidłowa dieta tzn. spożywanie większej ilości kalorii, niż jesteśmy w stanie spożytkować. Dodatkowo nieaktywny tryb życia, postęp technologiczny ograniczający wysiłek fizyczny oraz czynniki środowiskowe i genetyczne sprzyjają rozwojowi nadwagi i otyłości.
Wskaźnik BMI – jak obliczyć?
W badaniach sprawdzających wagę danej populacji wykorzystuje się tzw. wskaźnik BMI (Body Mass Index). Pozwala on szybko wyliczyć wskaźnik masy ciała, co ułatwia oszacowanie ryzyka zachorowania na choroby cywilizacyjne. BMI oblicza się dzieląc masę ciała (podaną w kilogramach) przez wzrost podniesiony do kwadratu (podany w metrach).
BMI = masa ciała (kg)/wzrost (m)2
Według Światowej Organizacji Zdrowia, BMI pozwala rozpoznawać otyłość i nadwagę. Trzeba pamiętać, że wskaźnik BMI opracowano wyłącznie dla osób dorosłych. U dzieci stosuje się tzw. siatki centylowe.
Normy BMI według WHO
- <16,00 - wygłodzenie
- 16,00 - 16,99 - wychudzenie
- 17,00 - 18,49 - niedowaga
- 18,50 - 22,99 - norma niski przedział
- 23,00 - 24,99 - norma wysoki przedział
- 25,00 - 27,49 - nadwaga niski przedział
- 27,50 - 29,99 - nadwaga wysoki przedział
- >= 30,00 - otyłość
- 30 - 34,9 - otyłość I stopnia
- 35 - 39,9 - otyłość II stopnia
- > 40 - otyłość III stopnia
Podana klasyfikacja masy ciała jest zgodna z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia.
Czy warto się kierować wskaźnikiem BMI?
Choć wskaźnik BMI można łatwo i szybko policzyć, nie jest on szczególnie miarodajny. Nie bierze pod uwagę indywidualnych cech budowy u danej osoby, co może prowadzić do nieprawidłowych wniosków. Przykładowo osoba bardzo aktywna fizycznie, o rozbudowanej masie mięśniowej i niskiej zawartości tkanki tłuszczowej, może mieć bardzo wysokie BMI, co wskazywałoby na nadwagę lub nawet otyłość. Z drugiej strony prawidłowe BMI nie stanowi 100% gwarancji braku problemów zdrowotnych. Można je jednak traktować jako wskazówkę do zmiany stylu życia i kontrolowania swojej masy ciała.
Inne wskaźniki masy ciała
BMI nie jest jedynym wskaźnikiem pomocnym w kontrolowaniu masy ciała. Jakie jeszcze opcje mamy do wyboru?
- Wskaźnik WHR (waist-hip ratio) - określa stosunek obwodu pasa do bioder, który informuje nas o typie otyłości. Z otyłością typu androidalnego (brzuszną) mamy do czynienia, gdy wskaźnik WHR jest wyższy lub równy 0,8 u kobiet i 0,9 u mężczyzn. Otyłość typu gynoidalnego rozpoznaje się, gdy wskaźnik WHR u kobiet jest niższy niż 0,8, u mężczyzn zaś poniżej 0,9.
- Wskaźnik BAI (body adiposity index) - to tzw. wskaźnik otłuszczenia ciała. Oblicza się w nim stosunek obwodu bioder do wzrostu ciała. Wynik interpretuje się biorąc pod uwagę wiek oraz płeć.
- Wskaźnik SBSI (surface-based body shape index) - w odróżnieniu od BMI, ten wskaźnik bierze pod uwagę różne typy sylwetki. Dodatkowymi zmiennymi są: długość tułowia, obwód talii oraz powierzchnia ciała.
- Wskaźnik ABSI (a body shape index) - oblicza się go na podstawie wzrostu, wagi i obwodu talii. Wskaźnik ten pomaga określić ryzyko zachorowania na choroby cywilizacyjne.
Pamiętajmy jednak, że podane wskaźniki, podobnie do BMI, pozwalają uzyskać jedynie szacunkowe dane. Nie stanowią one w pełni wiarygodnej informacji na temat naszego zdrowia. Używajmy ich z rozwagą, w celu monitorowania wagi i stanu zdrowia, dbając jednocześnie o zbilansowaną dietę i regularną aktywność ruchową.
Bibliografia:
- Główny Urząd Statystyczny, "Stan Zdrowia Ludności Polski w 2014r.", http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5513/6/6/1/publikacja.zip
- World Health Organization, BMI classification, http://apps.who.int/bmi/index.jsp?introPage=intro_3.html
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.
