Życie po zawale: 5 zmian, które musisz wprowadzić

Co przyczynia się do zawału serca?

Zawał serca to niezwykle poważny stan, w którym do mięśnia sercowego nie dopływa tętnicami wieńcowymi wystarczająca ilość krwi, powodując jego martwicę. Najczęstszą przyczyną zawału serca jest więc zamknięcie tętnicy, spowodowane zwykle pęknięciem blaszki miażdżycowej. Gdy taka blaszka pęka, tworzy się wokół niej skrzeplina (złożona z płytek krwi i włóknika), która zamyka naczynie wieńcowe i całkowicie blokuje napływ krwi do mięśnia sercowego[1].

Głównym objawem zawału jest najczęściej charakterystyczny, bardzo silny ból – opisywany przez pacjentów jako piekący, gniotący, dławiący i rozrywający. Trwa dość długo, bo ponad 20 minut i narasta stopniowo, a zlokalizowany jest w okolicach mostka. U niektórych chorych promieniuje aż do żuchwy albo lewego ramienia. Ponadto chorzy mogą odczuwać duszności, osłabienie, zawroty głowy, a także silny lęk[2].

Jakie zmiany należy wprowadzić w życie po przebytym zawale?

Zmiany, które należy wprowadzić do życia po przebyciu zawału obejmują różne obszary funkcjonowania: żywienie, ruch, a nawet ewentualną zmianę pracy. Na czym szczególnie należy się skupić?

1. Wprowadź aktywność fizyczną

Aktywność fizyczna jest niezwykle ważna dla zachowania zdrowego serca. Po przebytym zawale należy wypoczywać, ale nie oznacza to leżenia w łóżku. Wręcz przeciwnie! Należy wprowadzić do codziennej rutyny umiarkowany ruch – najpierw spacery, a stopniowo bardziej angażujące aktywności aerobowe. Bezwzględnie należy natomiast konsultować ich rodzaj i częstotliwość z lekarzem!

2. Zmień nawyki żywieniowe

Odpowiednia dieta to obowiązkowy punkt do zmiany po przebytym zawale. Czym powinna się charakteryzować?

• Ograniczeniem spożywania nasyconych kwasów tłuszczowych i kwasów tłuszczowych trans. Należy unikać tłustych mięs, wędlin i podrobów. Ich zamiennikiem może być kurczak albo indyk, a jeszcze lepiej, jeśli mięso zostanie ograniczone na rzecz tłustych ryb morskich.
• Wprowadzeniem tłuszczu roślinnego zamiast zwierzęcego. Masło i smalec należy wyeliminować z diety, a zastąpić je oliwą i olejem rzepakowym.
• Zastąpieniem tłustych produktów nabiałowych (np. śmietanę 30/36%, mleko 3,2%) ich chudymi odpowiednikami. Warto zastąpić mleko krowie roślinną alternatywą, np. napojem owsianym.
• Zwiększeniem ilości zjadanych warzyw i owoców. Są one źródłem błonnika pokarmowego rozpuszczalnego w wodzie, który normalizuje gospodarkę lipidową, zmniejsza stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL, czyli „złego” cholesterolu.
• Wprowadzeniem do diety węglowodanów złożonych o niskim indeksie glikemicznym, zamiast cukrów prostych. W menu powinno znaleźć się pieczywo pełnoziarniste, razowe, płatki owsiane, grube kasze (gryczana, jęczmienna, pęczak), ryż brązowy i makarony razowe. Są one bogatym źródło błonnika pokarmowego.
• Bezwzględnym ograniczeniem soli[3].
• Wprowadzeniem do diety żywności zawierającej sterole roślinne, które częściowo blokują wchłanianie cholesterolu w jelitach. Ich działanie zostało potwierdzone w dziesiątkach niezależnych badań klinicznych i autoryzowane przez EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) przyznaniem oświadczenia zdrowotnego. Odpowiednią do efektywnego obniżenia cholesterolu dawkę steroli roślinnych zawiera na przykład margaryna Optima Cardio, która jako jedyny produkt na rynku daje gwarancje obniżenia poziomu cholesterolu.

3. Ogranicz stres

Twoje życie po zawale powinno nieco zwolnić. Jeśli do tej pory nie bardzo przejmowałeś się odpoczynkiem, a twoja praca była stresująca – czas to zmienić. Nie zawsze jest możliwość (i chęć) zmiany pracy, natomiast trzeba równoważyć ją odpowiednim relaksem. Warto wprowadzić do codziennej rutyny jogę, medytację albo inne czynności, które pozwolą ci się odprężyć. Może to być wyjazd na ryby czy czytanie książki – ważne, by organizm miał codziennie możliwość regeneracji w komfortowych warunkach.

4. Odstaw papierosy

Po zawale serce należy bezwzględnie ograniczyć palenie tytoniu. Dym tytoniowy odpowiedzialny jest za rozwój miażdżycy, dlatego palenie po przebytym zawale jest po prostu zabronione.

5. Ogranicz spożywanie alkoholu

Krótko po przebytym zawale serca (kilka tygodni) należy zrezygnować ze spożywania alkoholu, a później nie przekraczać dopuszczalnej maksymalnej dawki, która wynosi: 10 g/dobę u kobiet i 20 g/dobę u mężczyzn. 10 g czystego alkoholu etylowego to mniej więcej jedna szklanka piwa, 1 kieliszek wódki albo 1 lampka wina.

Przebyty zawał nie oznacza, że muszą pojawić się kolejne. Żeby zminimalizować to ryzyko, trzeba wprowadzić do swojej codzienności kilka kluczowych zmian, dotyczących diety, aktywności czy używek. Takie kompleksowe podejście spowoduje, że serce odwdzięczy ci się silnym i zdrowym funkcjonowaniem przez kolejne lata!

[1] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/zawal/62035,zawal-serca
[2] J.w.
[3] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/lista/64902,dieta-po-zawale

Autor