Rozwój mózgu dziecka – co się zmienia w każdym tygodniu?

Kilka słów o cewie nerwowej

Mózg i rdzeń kręgowy dziecka tworzą się z tak zwanej cewy nerwowej. Jest to specyficzna struktura, która rozwija się już kilkanaście dni od zapłodnienia. W pierwszej fazie cewa nerwowa przypomina wyglądem płytkę, zaś z biegiem dni jej brzegi unoszą się i łączą ze sobą, tworząc rodzaj rurki. Do zamknięcia cewy nerwowej dochodzi zwykle około 24 dni po zapłodnieniu. Jest to bardzo ważny proces, który może zaważyć o życiu i zdrowiu dziecka. Jeśli bowiem nie dojdzie do zamknięcia cewy, wówczas konsekwencją są poważne wady rozwojowe. Na szczęście dziś, dzięki osiągnięciom medycyny wiemy, że wadom cewy nerwowej można w dużym stopniu zapobiec poprzez przyjmowanie kwasu foliowego, dlatego zaleca się go kobietom starającym się o dziecko oraz ciężarnym, zwłaszcza na pierwszym etapie ciąży, kiedy kształtuje się cewa^[1]

Rozwój dziecka tydzień po tygodniu – jak zmienia się mózg?

W trakcie trzech trymestrów ciąży w organizmie dziecka zachodzą bardzo intensywne zmiany. Każdego dnia dojrzewa również jego mózg. Szybkie tempo wynika z nieustannego tworzenia się, rozwoju i proliferacji komórek mózgowych. Do momentu przyjścia na świat utworzą się miliardy neuronów, budujących złożoną i skomplikowaną sieć komunikacyjną.

Zawiązki mózgu i rdzenia kręgowego tworzą się już w 3. tygodniu ciąży. Chociaż w okresie zarodkowym mózg jest bardzo maleńki, już w 6-7. tygodniu dochodzi do podziału na półkule. Z początku ich powierzchnia jest zupełnie gładka, dopiero około 26-28. tygodnia tworzą się pierwsze fałdowania i bruzdy^{[2] [3]}. W tym samym czasie, kiedy dochodzi do podziału mózgu na półkule, można zaobserwować także pierwsze fale mózgowe.

W trzecim trymestrze ciąży system nerwowy dziecka jest już na zaawansowanym poziomie rozwoju. Maluszek w brzuchu szybko reaguje na bodźce oraz doświadcza pierwszych marzeń sennych.

Czy po urodzeniu mózg dziecka rozwija się nadal?

Tak, rozwój dziecka, w tym jego mózgu i układu nerwowego, to bardzo długi i skomplikowany proces, który potrwa jeszcze przez kilkanaście lat! Wielu specjalistów podkreśla jednak, że kluczowe są pierwsze trzy lata. Już w pierwszym roku życia mózg powiększa się aż trzykrotnie, stanowiąc około 3/4 wielkości mózgu osoby dorosłej. Intensywnie zmienia się także liczba i rodzaj połączeń między neuronami, czyli synaps, które decydują o sprawności mózgu^[4]. Każda nowa umiejętność i każda stymulacja ten rozwój wspierają, dlatego zaangażowanie rodziców w pomoc dziecku odgrywa tutaj ogromną rolę.

Jak jeszcze można wesprzeć rozwój mózgu dziecka? Oczywiście poprzez jego dietę. Najlepszym pokarmem, jaki możesz dać maleństwu, jest mleko z piersi, dlatego Światowa Organizacja Zdrowia zaleca ten sposób karmienia przez minimum pierwszych 6 miesięcy życia malca. Jeżeli jednak z różnych powodów nie możesz karmić piersią lub po pierwszym półroczu decydujesz się przestawić na mleko modyfikowane, wówczas wybierz rodzaj mleka zawierający cenny kwas tłuszczowy DHA, a także MFGM – jest to struktura występująca naturalnie w mleku kobiecym, która wspiera nie tylko rozwój mózgu i układu nerwowego, ale też pozytywnie wpływa na jego odporność^[5]. Znajdziesz ją w mlekach Enfamil, na przykład Enfamil Premium MFGM 2* przeznaczonym dla dzieci w drugim półroczu życia.

Jednocześnie od pierwszych lat postaraj się zaszczepić w swoim dziecku miłość do książek i chęć do nauki nowych rzeczy, gdyż jak wskazują badania, mózg można rozwijać przez całe życie.

Bibliografia:

1. Cieślik E., Kościej A. Kwas foliowy – występowanie i znaczenie. Probl Hig Epidemiol 2012, 93(1): 1-7.
2. Bacz A. Przebieg ciąży: pierwsze 12 tygodni. https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/63088,pierwsze-12-tygodni-ciazy Data dostępu: 24.07.2020.
3. Wytyczak-Partyka M. Kalendarz ciąży tydzień po tygodniu. https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/159167,kalendarz-ciazy-tydzien-po-tygodniu Data dostępu: 24.07.2020.
4. Szperlich-Kosmala M. Jak rozwija się mózg dziecka w pierwszych latach życia? https://dziecisawazne.pl/rozwija-sie-mozg-dziecka-pierwszych-latach-zycia/ Data dostępu: 24.07.2020.
5. Milk Fat: What the MFGM? https://badgut.org/information-centre/a-z-digestive-topics/milk-fat-what-the-mfgm/ Data dostępu: 24.07.2020.

 
*Aby osiągnąć najlepsze efekty, należy dbać o zdrową dietę w czasie ciąży i po urodzeniu dziecka. Nie należy decydować się na nieuzasadnione dokarmianie. Karmienie butelką może powodować osłabienie laktacji. Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt. Karmienie piersią jest najlepszym sposobem żywienia i zapewnia najwięcej korzyści twojemu dziecku.

*Ważna informacja: Enfamil Premium MFGM 2, mleko następne, przeznaczony jest dla niemowląt powyżej 6. miesiąca życia i nie powinien być podawany jako substytut mleka matki przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka. Enfamil Premium MFGM 2 jest ważnym elementem coraz bardziej urozmaiconej diety i może stanowić podstawę żywienia podczas wprowadzania produktów uzupełniających do diety twojego dziecka, zgodnie z zaleceniem lekarza. Karmienie piersią jest najlepszym sposobem żywienia niemowląt. Karmienie sztuczne powinno następować w przypadku, gdy karmienie piersią jest niemożliwe lub utrudnione. Produkt powinien być stosowany jedynie po zasięgnięciu opinii niezależnych osób posiadających kwalifikacje w dziedzinie medycyny, żywienia lub farmacji bądź też innych specjalistów zajmujących się opieką nad matkami i dziećmi.

Autor