Co na zaparcia w ciąży? Rola diety i aktywności w walce z zaparciami

Najczęstsze przyczyny zaparć w ciąży

Zaparcie, potocznie nazywane zatwardzeniem, to zbyt rzadkie oddawanie stolca (rzadziej niż 2 razy w tygodniu), najczęściej twardego i zbitego. Zaparciom często towarzyszą bóle podbrzusza, wzdęcia, nadmierne wydzielanie gazów oraz uczucie ciężkości spowodowane zaleganiem treści jelitowej. Wypróżnienia wymagają silnego parcia, bardzo często występuje również uczucie niepełnego wypróżnienia po wyjściu z toalety.

Wśród najczęstszych przyczyn zaparć w ciąży wymienia się m.in.:

• zmiany hormonalne zachodzące w organizmie przyszłej mamy, a dokładniej wzrost poziomu progesteronu powodującego rozluźnienie mięśni przewodu pokarmowego i spowalniającego motorykę jelit;
• niewłaściwe odżywianie się – nieregularne posiłki, dieta uboga w błonnik a bogata w cukier i produkty wzdymające;
• niedostateczną ilość wypijanej dziennie wody;
• siedzący tryb życia, niską aktywność fizyczną;
• przyjmowanie preparatów z żelazem.

Zaparcia mogą pojawić się już na samym początku ciąży, jednak zazwyczaj najbardziej dokuczliwe stają się w II i III trymestrze. Dolegliwość ta może utrudniać normalne funkcjonowanie, dlatego warto wiedzieć, jak zapobiegać zatwardzeniom, a także jak z nimi walczyć, jeśli się pojawią.

Woda, dieta, ruch – czyli co na zaparcia w ciąży?

Zaparcia w ciąży są powszechne, jednak istnieją sposoby na ich łagodzenie i zmniejszenie częstotliwości występowania. Jednym z nich jest właściwe nawadnianie. Przyszła mama powinna spożywać ok. 2-3 litry wody dziennie. Najlepiej pić ją regularnie, w małych ilościach, zanim pojawi się uczucie pragnienia – jest ono bowiem pierwszą oznaką odwodnienia organizmu. Ciężarne mogą pić zarówno wodę niegazowaną, jak i gazowaną. Należy jednak pamiętać, że dwutlenek węgla może podrażniać śluzówkę żołądka, powodować wzdęcia i zgagę. W ciąży dozwolone jest picie także innych napojów, np. kawy, herbaty, soków owocowych, smoothie, mleka czy niektórych ziół, ale w ograniczonych ilościach.

Ogromne znaczenie dla dobrego zdrowia i samopoczucia przyszłej mamy, a także dla jej maluszka ma odpowiedni sposób odżywiania w ciąży. Dieta ciężarnej powinna być zdrowa, smaczna, urozmaicona i zbilansowana, czyli dostarczająca odpowiedniej ilości energii oraz składników pokarmowych ze wszystkich grup produktów żywnościowych. Należy zwrócić uwagę, aby spożywane produkty były bogate m.in. w błonnik pokarmowy, regulujący pracę jelit i usprawniający proces trawienia. W trakcie ciąży i nie tylko warto sięgać po świeże owoce i warzywa (najlepiej sezonowe), rośliny strączkowe, produkty pełnoziarniste, chudy nabiał, dobrej jakości mięso, ryby i jaja oraz zdrowe tłuszcze roślinne. W zwalczaniu zaparć pomocne mogą okazać się również suszone śliwki i morele, a także siemię lniane.

Nie sposób nie wspomnieć o roli aktywności fizycznej w minimalizowaniu zaparć w ciąży. Ruch poprawia perystaltykę jelit, a aktywność na świeżym powietrzu dodatkowo wzmacnia pracę serca, układu oddechowego, mózgu, redukuje stres i napięcie. Warto więc, aby kobiety ciężarne codziennie podejmowały jakąś aktywność fizyczną, np. spacer, pilates, pływanie, o ile nie ma ku temu przeciwwskazań medycznych. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę, który oceni, na jaki rodzaj aktywności warto postawić.

Bezpieczne leki na zaparcia w ciąży

Jeśli spożycie produktów bogatych w błonnik nie pomaga, przyszła mama może sięgnąć po doraźne leki ułatwiające wypróżnienie. Należy jednak pamiętać, że – pomimo iż środki te uważane są za bezpieczne w ciąży – ich stosowanie należy najpierw omówić z ginekologiem.

Do środków na zaparcia, które ciężarnej może zalecić lekarz, należą:

• czopki glicerynowe – pobudzają ruchy perystaltyczne poprzez miejscowe podrażnienie jelit;
• czopki musujące – uwalniają musujące mikropęcherzyki, które zmiękczają stolec i ułatwiają jego oddanie;
• makrogole – związki długołańcuchowe, które wiążą wodę i nawadniają masy kałowe, pobudzając wypróżnienie;
• laktuloza – naturalny dwucukier zmiękczający stolec i ułatwiający wypróżnienie.

Oprócz leków w zaparciach w ciąży pomocne mogą być również wlewki doodbytnicze (lewatywy), a dokładniej – tzw. mikrowlewki, których składniki wykazują działanie przeczyszczające, a jednocześnie działają łagodząco i ochronnie na błonę śluzową odbytu.