Damiana — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Damiana — właściwości

Damiana zawiera wiele związków chemicznych, którym zawdzięcza liczne właściwości zdrowotne. Liść damiana posiada w składzie flawonoidy, fenole, sacharydy, glikozydy cyjanogenne, monoterpenoidy, seskwiterpenoidy, triterpenoidy, kwasy tłuszczowe, kofeinę i glukozyd maltolu. Dzięki wymienionym substancjom damiana ma działanie przeciwlękowe, przeciwdepresyjne, przeczyszczające, przeciwcukrzycowe, adaptogenne, przeciwutleniające, hepatoprotekcyjne, afrodyzjakowe, przeciwskurczowe, a także pomaga przy utracie wagi. 

W skład chemiczny damiany wchodzą substancje, takie jak: gonzalitozyna, arbutyna, damianina, 1,8-cyneol, α-pinen, β-pinen, β-karoten, tymol, akacetyna, p-cymen i apigenina. Skład ten może się różnić w zależności od miejsca występowania, wieku, a także części rośliny. Prawdopodobnie za działanie przeciwlękowe damiany odpowiada apigenina.

Damiana — jak wygląda i skąd pochodzi?

Damiana, turnera rozpierzchła (łac. Turnera diffusa) jest krzewem, należącym do rodziny męczennicowatych (łac. Passifloraceae). Może osiągać nawet do 2 metrów wysokości. Występuje na terenach Stanów Zjednoczonych, Ameryki Środkowej i Południowej, głównie w Meksyku, na Karaibach i w południowym Teksasie.

Damiana posiada drobne, lekko postrzępione, szarozielone liście, które po zgnieceniu mają charakterystyczny zapach. Łodygi damiany są zdrewniałe, natomiast kwiaty są drobne i żółte, a każdy płatek kwiatu ma kształt serca.

Surowcem leczniczym damiany jest liść, który jest zbierany, a następnie suszony. Ponadto z damiany przygotowuje się likiery, nalewki i innego rodzaju wyciągi, którym również przypisuje się liczne działania na organizm.

Damiana — działanie, wskazania do stosowania

Jak już wcześniej wspomniano, damiana posiada wiele właściwości leczniczych. Uznawana jest za skuteczny afrodyzjak, a także adaptogen. W medycynie ludowej liść damiana stosowany był w leczeniu anemii, otyłości, przy dolegliwościach żołądkowo-jelitowych, chorobach skóry, układu oddechowego, cukrzycy, gorączce, zaparciach czy nieregularnych miesiączkach. Ponadto liść damiana działa wzmacniająco na organizm, co ma zastosowanie przy przewlekłym stresie, zmęczeniu i depresji.

Badania wykazały, że damiana obniża poziom glukozy w osoczu, co jest obiecujące w leczeniu cukrzycy. Damiana dodatkowo ma zastosowanie przy schorzeniach męskich, takich jak np. rozrost gruczołu krokowego czy impotencja. 

Damiana na aktywność seksualną

Już w medycynie ludowej wiedziano o właściwościach damiany, między innymi o tych poprawiających aktywność seksualną, głównie u mężczyzn, ale również u kobiet. 

Obecnie badania wykazały, że damiana poprawia funkcje rozrodcze, a zatem sprawdzi się u mężczyzn borykających się z impotencją i problemami ze wzwodem. Dodatkowo liść damiana był skuteczny przy przedwczesnym wytrysku.

Co ciekawe u kobiet, które stale suplementowały liść damiana, także stwierdzono poprawę funkcji seksualnych, natomiast u mężczyzn ilość wytrysków była zwiększona, a czas pomiędzy nimi — skrócony. 

Damiana na zmęczenie

Liść damiana, tak jak wcześniej wspomniano, działa ogólnie wzmacniająco na organizm, a także pomaga obniżyć napięcie. Z tego powodu osoby, które zmagają się z przewlekłym stresem, stresem pourazowym, zmęczeniem, neurastenią, a także depresją, mogą włączyć do swojej diety suplementację liśćmi damiana, aby wspomóc swój organizm w powrocie do zdrowia.

Damiana na problemy żołądkowe

Wykazano, że liść damiana wspomaga trawienie, a zatem może pomóc przy dolegliwościach żołądkowo-jelitowych (zaparcia), problemach z trawieniem i w stanach zapalnych żołądka np. wrzodach. Z tego powodu damiana może być dobrym wyborem przy tego typu schorzeniach.

Damiana — jak dawkować?

Producenci suplementów diety sugerują stosowanie około 500 mg ekstraktu z damiana w częstotliwości jeden raz dziennie. Natomiast wysuszone liście należy spożywać w ilości: 1 łyżeczka na szklankę gorącej wody. Tak przygotowany napar można spożywać 2-3 razy dziennie. Zawsze należy stosować się do rekomendacji producenta danego suplementu.

Leki i suplementy zawierające damianę

Na rynku występują liczne suplementy diety, które w składzie zawierają ekstrakt z liścia damiana. Ponadto w aptekach czy sklepach zielarskich można zakupić wysuszone liście.

Damiana w ciąży

Damiana nie powinna być stosowana u kobiet w ciąży, a także u kobiet karmiących piersią, ze względu na możliwe wystąpienie działań niepożądanych, a także na niewystarczającą ilość badań, dotyczących wpływu damiany na kobiety w ciąży.

Damiana — przeciwwskazania i środki ostrożności

Damiany nie powinny przyjmować kobiety w ciąży, dzieci, kobiety karmiące piersią, osoby wrażliwe na składniki tej rośliny. Dodatkowo brakuje wystarczającej ilości danych, dotyczących bezpieczeństwa przewlekłej suplementacji tą rośliną, zatem powinno zachować się ostrożność, podczas stosowania damiany. 

Damiana — możliwe działania niepożądane

Istnieją doniesienia na temat możliwego wystąpienia biegunki podczas stosowania damiany. Natomiast brakuje wystarczających danych, dotyczących innych działań niepożądanych.

Damiana — interakcje z lekami i innymi ziołami

Damiany nie powinny stosować kobiety przyjmujące doustną antykoncepcję hormonalną. Ponadto może nastąpić synergizm, podczas stosowania leków przeciwcukrzycowych lub uspokajających w połączeniu z liściem damiany. Mimo to brakuje większej ilości danych, które to potwierdzą.

Damiana w Ziołopedii — podsumowanie

Damiana to zioło, które od dawien dawna uznawane było za afrodyzjak, a dzisiejsze badania to potwierdziły. Ponadto liść damiana, ze względu na bogaty skład, posiada wiele właściwości leczniczych, dzięki którym może być stosowany przy chorobach układu oddechowego, dolegliwościach żołądkowo-jelitowych, problemach z aktywnością seksualną, zmęczeniu, nerwicy i osłabieniu organizmu. Z tego powodu zwiększa się popyt na przeprowadzenie nowych badań, dotyczących działań niepożądanych, przeciwwskazań, a także możliwych interakcji damiany z innymi lekami, bądź ziołami.

Bibliografia

1. Szewczyk, K., & Zidorn, C. (2014). Ethnobotany, phytochemistry, and bioactivity of the genus Turnera (Passifloraceae) with a focus on damiana--Turnera diffusa. Journal of ethnopharmacology, 152(3), 424–443. https://doi.org/10.1016/j.jep.2014.01.019
2. Estrada-Reyes, R., Ortiz-López, P., Gutiérrez-Ortíz, J., & Martínez-Mota, L. (2009). Turnera diffusa Wild (Turneraceae) recovers sexual behavior in sexually exhausted males. Journal of ethnopharmacology, 123(3), 423–429. https://doi.org/10.1016/j.jep.2009.03.032 
3. Damiana. Dostępne na: https://www.drugs.com/npp/damiana.html#pregnancy (Dostęp 17.03.24)

Autor