Witaminy w diecie dziecka – jak ułożyć odpowiednią dietę dla dziecka?

Schemat żywienia niemowląt

W trakcie pierwszych 6. miesięcy życia dziecka jedynym pokarmem, którego potrzebuje, jest mleko mamy. Zawiera ono wszystkie makroskładniki, witaminy, substancje mineralne oraz czynniki odpornościowe, których potrzebuje maluszek. Są jednak 2 wyjątki. Pierwszym jest witamina K, którą podaje się dziecku po urodzeniu według ustalonych schematów¹. Drugim jest witamin D, którą należy podawać dziecku w następujących dawkach:

• 400 IU (10 μg) dla noworodków oraz niemowląt do ukończenia 6. miesiąca życia,
• 400–600 IU (10–15 μg) dla niemowląt od 6. do 12. miesiąca życia, w zależności od dawki witaminy przyjmowanej z pożywieniem².

Jeśli z różnych powodów maluszek nie może być karmiony piersią, wówczas alternatywę stanowi mleko modyfikowane, oznaczone cyferką 1 (dla dzieci w pierwszym półroczu życia) lub 2 (w drugim półroczu).

Zwykle między 17. a 26. tygodniem życia wprowadza się pokarmy uzupełniające. Początkowo jest to jeden posiłek „stały”, w praktyce zmiksowane warzywo, owoc lub sok owocowy (np. jabłkowy), ewentualnie kaszka, na przykład ryżowa. Co istotne, produkty należy wprowadzać pojedynczo, aby sprawdzić, jak reaguje na nie dziecko. Po 3–4 dniach można podać dziecku kolejny produkt i znów bacznie obserwować, czy dobrze go toleruje³. Taka procedura jest zalecana po to, aby w przypadku wystąpienia u maluszka objawów nietolerancji łatwo zidentyfikować, który produkt należy wyeliminować. Niepokojącymi objawami są natomiast:

• biegunka,
• wymioty,
• zmiany na skórze,
• niepokój, płaczliwość³.

Około 10. miesiąca życia konsystencja podawanych dziecku produktów powinna stymulować żucie. Jednocześnie trzeba pamiętać, aby nie podawać dziecku produktów, którymi mogłoby się zakrztusić lub zadławić, takich jak całe winogrona, orzechy, twarde warzywa lub owce pokrojone w kawałki i inne^{3 4}.

Oczywiście w drugim półroczu życia dziecka również zalecane jest karmienie piersią, gdyż mleko stanowi podstawę diety niemowlęcia. Taka dieta zaspokaja witaminowe potrzeby maleństwa.

Jadłospis rocznego dziecka

Po ukończeniu 12. miesięcy maluch może poznawać coraz więcej smaków, a jego zapotrzebowanie na witaminy pomogą uzupełnić:

• warzywa i owoce, które najlepiej dodawać do każdego posiłku,
• pełnoziarniste produkty zbożowe (zamiast „białych” – chleba, ryżu),
• zdrowe źrodła tłuszczu, np. masło,
• grillowane lub pieczone ryby, jednak nie te, które zawierają dużo rtęci, np. miecznik, makrela królewska, rekin,
• chude mięso (drób bez skóry)⁵.

Suplementację witaminy D kontynuuj zgodnie z zaleceniami lekarza.

Oczywiście w drugim roku życia mleko wciąż odgrywa ważną rolę. Może to być nadal mleko matki i takie rozwiązanie jest dla dziecka bardzo zdrowe, a alternatywą jest już na tym etapie mleko krowie (niemowlętom podawać go jeszcze nie można) lub mleko modyfikowane typu „Junior”, czyli dla dzieci po pierwszym roku życia⁵.

Drugi rok życia to dobry czas na rozpoczęcie nauki zdrowych nawyków żywieniowych u dziecka. Malec powinien jeść 4–5 posiłków dziennie, złożonych z wartościowych składników, natomiast nie jest wskazane podjadanie między posiłkami, podawanie mu słodyczy czy niezdrowych przekąsek, które nie zawierają witamin, a jedynie puste kalorie. Oczywiście idealnie, jeśli rodzice malca również będą pamiętać o tych zasadach, co odbije się pozytywnie na ich zdrowiu i będzie stanowiło dobry przykład.

Bibliografia:

1. Jackowska T., Peregud-Pogorzelski J. Profilaktyka krwawienia z niedoboru witaminy K. Zalecenia Konsultanta Krajowego w dziedzinie Pediatrii i Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego (2016). Pediatria Polska 2016, 91(6): 602-605.
2. Niedobór witaminy D w diecie niemowląt i małych dzieci w Polsce.http://www.standardy.pl/newsy/id/140. Data dostępu: 22.05.2020.
3. Dziechciarz P. i wsp. Schemat żywienia niemowląt w 1. roku życia. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/zywienie/52544,schemat-zywienia-niemowlat-w-1-roku-zycia. Data dostępu: 22.05.2020.
4. Conte K. Baby-Led Weaning. https://www.whattoexpect.com/first-year/feeding-baby/baby-led-weaning/. Data dostępu: 22.05.2020.
5. Dziechciarz P. i wsp. Żywienie dziecka w 2. roku życia. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/zywienie/52547,zywienie-dziecka-w-2-roku-zycia. Data dostępu: 22.05.2020.