Nie tylko powiększanie piersi – na co pozwala chirurgia plastyczna?

Nie tylko XX wiek – długa historia chirurgii plastycznej

Przede wszystkim warto sobie uświadomić, że chirurgia plastyczna nie jest wcale novum. Ta dziedzina medycyny istnieje od czasów starożytnych, choć oczywiście trudno porównywać osiągnięcia współczesnej chirurgii plastycznej z dokonaniami lekarzy sprzed setek, a nawet tysięcy lat.

W starożytnych Indiach, Grecji, Rzymie, a także Egipcie przeprowadzano zabiegi takie jak operacja nosa czy uszu. W tym ostatnim regionie działań takich dokonywano już w okresie od 3000 do 2500 lat przed naszą erą. Do średniowiecznej Europy wiedza na temat zabiegów plastycznych – pomijając źródła z Egiptu i Grecji – przybyła w VIII wieku przez Arabię z Indii. Do tego kraju jeździli zresztą brytyjscy lekarze w czasie ekspansji wyspiarskiego imperium. Jeden z nich, już w czasach nowożytnych, w 1815 roku, przeprowadził pierwszą poważną operację plastyczną w Europie.

Rozwój chirurgii plastycznej przez wiele lat hamował brak odpowiednich warunków sanitarnych oraz anestezjologii. Zmieniło się to wraz z wynalezieniem anestetyków, antybiotyków i wprowadzeniem sterylnych technik operacyjnych. Znacznie zmniejszyło się ryzyko zakażenia pacjenta. Komfort pacjenta również się poprawił.

W XX wieku, w wyniku pierwszej wojny światowej, znacznie zwiększyło się też zapotrzebowanie na zabiegi chirurgii plastycznej. To właśnie po tym okresie ten dział medycyny zaczął się gwałtownie rozwijać. Podobny efekt miała zresztą druga wojna światowa. Dalszy postęp był już konsekwencją wprowadzania do medycyny nowych technologii, m.in. laserów.

Dwa rodzaje pacjentów, dwa rodzaje chirurgii

Zabiegi chirurgii plastycznej nie są dziś właściwie niczym nadzwyczajnym. Ten dział medycyny został spopularyzowany do tego stopnia, że każdy już słyszał o zabiegach takich jak zmniejszanie lub powiększanie biustu, korekcja małżowin usznych, powiek czy o zabiegach modelowania sylwetki takich jak plastyka brzucha.

Więcej mówi się jednak o tej stronie chirurgii, która jest nakierowana na poprawę urody i wyglądu. Czasem chirurgia plastyczna wzbudza przy tym kontrowersje, zwłaszcza gdy w kolorowej prasie pojawiają się sensacyjne artykuły, przykładowo przedstawiające nieudane operacje plastyczne. Z tego względu chirurg plastyczny nie zawsze jest traktowany na równi z innymi specjalizacjami takimi jak chirurg naczyniowy, kardiochirurg, neurochirurg czy torakochirurg.

Tymczasem chirurgia plastyczna to nie tylko operacje piersi, nosa czy uszu. W praktyce istnieją dwa obszary specjalizacji i dwa rodzaje pacjentów. W obu wypadkach chodzi często o coś więcej niż tylko próżne dążenie do osiągnięcia ideału urody.

Pierwszy obszar to chirurgia rekonstrukcyjna. Jej głównym zadaniem jest odtworzenie formy i funkcji tych części ciała, które w wyniku różnych czynników stanowią widoczny defekt. Tym czynnikiem mogą być np. urazy, zniekształcenia pochorobowe, wady rozwojowe. Defekty mogą się pojawić także w wyniku operacji i zabiegów mających na celu ratowanie życia lub leczenie pacjenta. Przykładem może być mastektomia i inne zabiegi związane z usunięciem nowotworu. Leczenie oparzeń – także przez przeszczepy skóry – również jest elementem chirurgii rekonstrukcyjnej.

Chirurgia rekonstrukcyjna to między innymi takie zabiegi jak rekonstrukcja piersi czy chirurgiczne leczenie wad wrodzonych twarzy (np. rozszczep wargi i podniebienia), etc. Co ważne, w tym kontekście chirurgia plastyczna ma nie tylko poprawić wygląd pacjenta, ale i równie często podnieść komfort jego życia i funkcjonowania – zarówno w sensie społecznym, jak i w związku z wykonywaniem codziennych czynności.

Drugim obszarem jest chirurgia estetyczna. W tym przypadku faktycznie celem zabiegów jest przede wszystkim poprawa wyglądu pacjenta lub powstrzymanie oznak starzenia się. Wbrew powszechnej opinii najczęściej nie jest to żadna fanaberia. Dla pacjenta to kwestia niezwykle istotna, wpływająca na jego psychikę, dobre samopoczucie i postrzeganie samego siebie. Chirurgia estetyczna może też mieć znaczenie zdrowotne. Zbyt duże piersi, asymetryczne wargi sromowe, obwisła skóra – to wszystko problemy, które mogą mieć realny wpływ na komfort i jakość życia pacjenta (obfity biust może być przeszkodą w czasie ćwiczeń). Może też chodzić o przywrócenie ciału wcześniejszego wyglądu – na przykład po okresie ciąży.

Możliwości chirurgii estetycznej

Chirurgia estetyczna – znana także jako chirurgia kosmetyczna – jest najbardziej powszechną gałęzią chirurgii plastycznej. Liczba zabiegów stale rośnie – i to na całym świecie. Co ważne, zabiegi chirurgii estetycznej obejmują zarówno poważne zabiegi chirurgiczne, jak i zabiegi o minimalnym stopniu inwazyjności.

Chirurgia estetyczna ma bardzo szerokie zastosowanie. Korzystają z niej nie tylko kobiety, ale i mężczyźni, dla których skorzystanie z możliwości chirurgii plastycznej coraz rzadziej bywa powodem do wstydu, a jest świadectwem dbałości o samego siebie oraz sposobem na pozbycie się kompleksów (przykładem mogą być zabiegi ginekomastii u mężczyzn czy operacja uszu).

Do najbardziej popularnych zabiegów chirurgii estetycznej należy:

• powiększanie biustu
• zmniejszanie biustu
• podniesienie piersi
• symetryzacja piersi
• ginekomastia
• korekta nosa
• korekta uszu
• plastyka powiek - blefaroplastyka
• plastyka brzucha czyli abdominoplastyka
• plastyka ud
• plastyka pośladków
• labioplastyka czyli plastyka warg sromowych
• liposukcja
• lifting twarzy
• lifting szyi
• modelowanie twarzy (w tym wypełnianie zmarszczek lub policzków własnym tłuszczem)
• korekta blizn

Kliniki chirurgii plastycznej oferują też wiele innych zabiegów. Można tu wymienić choćby procedurę wymiany lub usunięcia implantów. Koszty operacji plastycznej są bardzo zróżnicowane. Na przykład koszt operacji nosa (korekcja nosa chrzęstna) to około dziewięciu tysięcy złotych, natomiast korekcja małżowin usznych to około 4-5 tysięcy złotych. Najtańsze zabiegi to wydatek kilkuset złotych (np. zabieg wycięcia zmian skórnych), a najdroższe jak plastyka brzucha czy powiększenie piersi mogą się wiązać z wydatkiem nawet kilkunastu tysięcy złotych. Cena jest jednak zawsze ustalana indywidualnie po konsultacji lekarskiej.

Kiedy warto zdecydować się na operację plastyczną?

Zabiegi chirurgii plastycznej zdecydowanie nie należą do najtańszych. Stanowi to pewną zaporę przed nadmiernym korzystaniem z tego rodzaju usług medycznych. Zdecydowanie nie należy się decydować na operacje plastyczne pochopnie, choćby z tego względu, że zawsze istnieje – nawet jeśli niewielkie – ryzyko powikłań. Ponadto, chirurgia estetyczna nie zawsze jest odpowiedzią na problemy pacjenta. Mówi o tym Katarzyna Michalska, chirurg ogólny, chirurg plastyczny w Centrum Medycznym Plus Med w poniższym wywiadzie:

Z nagrania można też dowiedzieć się nieco o roli psychicznego przygotowania do zabiegu chirurgii plastycznej. Dotyczy to zarówno pacjentów potrzebujących pomocy ze strony chirurgii rekonstrukcyjnej, jak i osób zainteresowanych chirurgią estetyczną. Doktor Katarzyna Michalska opowiada również o tym, czym powinna się kierować osoba myśląca o zabiegu chirurgii plastycznej.

Decyzja o tym, czy poddać się operacji plastycznej zawsze powinna być dobrze przemyślana. Zabieg ma bowiem trwałe konsekwencje. Niezwykle ważny jest aspekt psychologiczny, samopoczucie pacjenta i jego samoocena. To jeden z ważniejszych czynników przy ocenie przez lekarza, czy zabieg to najlepszy sposób poradzenia sobie z problemem, jaką ewentualnie metodę leczenia zastosować i czy warto przeprowadzać operację.

Zdarza się, że kiedy potrzeby pacjenta są nierealne lub podejmuje on decyzję o zabiegu z błędnych pobudek, lekarz musi odmówić przeprowadzenia operacji. Warto wówczas go wysłuchać, gdyż jest to osoba dysponująca dużym doświadczeniem i wiedzą. Każdy wybór pacjenta jest jednak indywidualny. Każdy musi samodzielnie zdecydować, czy operacja plastyczna jest tym, czego naprawdę pragnie.

Autor