Eszolcja kalifornijska — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Eszolcja kalifornijska — właściwości

Eszolcja kalifornijska wzbudziła zainteresowanie naukowców swoim działaniem uspokajającym, przeciwlękowym i nasennym. Te unikalne właściwości mak kalifornijski zawdzięcza obecnym w nim alkaloidom z grupy izochinolin, takim jak protopina, kryptopina, kalifornina, kalifornidyna czy chelerytryna. Wpływają one na receptory w mózgu, wywołując efekt relaksacyjny. Ponadto roślina ta bogata jest w liczne glikozydy flawonoidowe, izoflawony i karotenoidy o zdolnościach przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych. Co więcej, eszolcja jest tzw. surowcem saponinowym, a zawarte w niej saponiny odznaczają się aktywnością przeciwdrobnoustrojową. Eszolcji przypisuje się także aktywność:

• przeciwbólową;
• przeciwskurczową;
• antydepresyjną;
• moczopędną.

Eszolcja kalifornijska — jak wygląda i skąd pochodzi?

Eszolcja kalifornijska (łac. Eschscholzia californica), znana także jako pozłotka kalifornijska, mak lub maczek kalifornijski to jednoroczna roślina kwiatowa należąca do rodziny makowatych (łac. Papaveraceae). Zioło to pochodzi z zachodnich regionów Ameryki Północnej, głównie Kalifornii i Meksyku, ale można go spotkać również na terenach Eurazji. Roślina ta jest często uprawiana jako kwiat ozdobny na suchych, słonecznych stanowiskach.

Znakiem rozpoznawczym eszolcji kalifornijskiej są jej żółtopomarańczowe kwiaty, które zakwitają początkiem lata i składają się z czterech płatków. Średnica tych kwiatów waha się w przedziale od 2 do 8 centymetrów. Ponadto roślina ta ma delikatne, pierzastosieczne, srebrzysto-zielone liście, przypominające liście koperku. Łodyga maczka kalifornijskiego jest smukła, mocno rozgałęziona i osiąga wysokość od 15 do 60 centymetrów. Owocem eszolcji jest wydłużona torebka, w której znajdują się liczne, drobne nasiona.

Surowcem zielarskim jest ziele eszolcji kalifornijskiej – Eschscholziae herba, czasem z dodatkiem korzenia. Należy jednak pamiętać, że korzenie maczka nie powinny stanowić więcej niż 3% mieszanki.

Eszolcja kalifornijska — działanie, wskazania do stosowania

Eszolcja kalifornijska to tradycyjny środek uspokajający stosowany w przypadku bezsenności, nerwicy i stanów lękowych. Ponadto wykazuje ona działanie przeciwbólowe, co wciąż chętnie wykorzystywane jest w leczeniu bólu głowy, bólów mięśniowych czy też bólu związanego z menstruacją. Co więcej, ze względu na łagodny efekt działania, pozłotka może być stosowana u dzieci w przypadku zmniejszania nadmiernej pobudliwości nerwowej. Warto również sięgnąć po maczek kalifornijski przy problemach z układem pokarmowym i wydalniczym, takich, jak:

• skurcze jelit;
• stany zapalne jelit;
• kamica nerkowa;
• stany zapalne układu moczowego;
• choroby pęcherzyka żółciowego.

Eszolcja kalifornijska na ból

Eszolcja kalifornijska świetnie sprawdza się w łagodzeniu objawów reumatyzmu, dzięki obecności flawonoidów i saponin o działaniu przeciwzapalnym. Na skutek ich właściwości zmniejszeniu ulegają stany zapalne, które często są przyczyną dolegliwości bólowych.

Ponadto ze względu na swoje zdolności rozkurczowe i zmniejszające napięcie mięśni, może być ona pomocna w przypadku bolesnych miesiączek, bólów kolkowych i skurczowych.

Eszolcja kalifornijska na bezsenność

Tradycyjne zastosowanie eszolcji kalifornijskiej sprowadzało się często do używania jej przez matki chcące łatwiej uśpić swoje dzieci. Obecnie bezsenność jest problemem bardzo często spotykanym wśród dorosłych, a wyciągi z eszolcji kalifornijskiej ze względu na swoje działanie nasenne i wyciszające chętnie wykorzystywane są w suplementach diety. Zawarte w maczku związki chemiczne łagodzą stres i lęk, które często bezpośrednio odpowiadają za wystąpienie problemów ze snem. Warto zaznaczyć, że eszolcja w przeciwieństwie do wielu syntetycznych środków nasennych nie wywołuje senności w ciągu dnia i rzadziej uzależnia. 

Eszolcja kalifornijska na uspokojenie

Zawarte w eszolcji alkaloidy działają na układ nerwowy, pomagając w łagodzeniu stanów napięcia nerwowego, stresu i lęku. Prawdopodobnie jest to związane z wpływem na aktywność układu GABA-ergicznego i zwiększeniem jego aktywności. Poza tym efekt sedacyjny osiągany jest dzięki stymulacji receptorów serotoninowych i dopaminowych oraz zmniejszeniu aktywności neuronów w rejonach mózgu odpowiedzialnych za reakcje lękowe. Unikalne zdolności pozłotki sprawiają, że jest ona zalecana pacjentom odczuwającym zmęczenie fizyczne i umysłowe oraz rozdrażnienie. 

Eszolcja kalifornijska — jak dawkować?

Dawkowanie eszolcji kalifornijskiej zależy od formy jej przyjmowania, indywidualnych potrzeb pacjenta oraz instrukcji umieszczonych przez producenta danego preparatu. Zalecenia EMA, czyli Europejskiej Agencji Leków mówią, że jednorazowa dawka wyciągu z ziela eszolcji kalifornijskiej mieści się w zakresie 480-600 mg, a dawka dobowa wynosi od 960 do 1500 mg. Zazwyczaj rekomenduje się spożywanie pierwszej dawki ziela po głównym posiłku, a następną dawkę godzinę lub pół godziny przed planowanym snem. Z suszonego ziela eszolcji kalifornijskiej można przygotować w domowych warunkach nalewkę lub napar.

Leki i suplementy zawierające eszolcję kalifornijską

Eszolcję kalifornijską możemy spotkać na polskim rynku w postaci:

• suszu;
• tabletek;
• kapsułek;
• kropli;
• alkoholowego wyciągu ziołowego 1:1.

Eszolcja kalifornijska w ciąży

Eszolcja kalifornijska to zioło przeciwwskazane do stosowania w czasie ciąży i karmienia piersią, ze względu na zbyt małą liczbę badań dotyczących bezpieczeństwa jego stosowania. 

Eszolcja kalifornijska — przeciwwskazania i środki ostrożności

Eszolcja kalifornijska nie powinna być stosowana przez osoby uczulone na rośliny z rodziny makowatych. Poza tym nie zaleca się jej stosowania przez osoby cierpiące na ciężkie choroby wątroby lub nerek. Szczególną ostrożność powinni zachować pacjenci przyjmujący leki uspokajające i nasenne. Niestety, spożywanie ziela eszolcji może ograniczać zdolność do prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn.

Eszolcja kalifornijska — możliwe działania niepożądane

Brak jest danych na temat działań niepożądanych wynikających ze stosowania eszolcji kalifornijskiej. Niepokojące objawy występują rzadko, a wśród nich należy wymienić: nudności, zawroty głowy, pobudzenie i reakcje alergiczne, takie jak pokrzywki i zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego. Warto pamiętać także, że długotrwałe stosowanie dużych dawek tego zioła może prowadzić do rozwoju uzależnienia.

Eszolcja kalifornijska — interakcje z lekami i innymi ziołami

Jest bardzo mało danych na temat możliwości występowania interakcji pomiędzy eszolcją kalifornijską a lekami lub innymi ziołami. Należy zachować szczególną ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu leków wpływających na przekaźnictwo GABA-ergiczne, czyli głównie leków przeciwlękowych, uspokajających i przeciwdepresyjnych. Ponadto łączenie suplementacji pozłotką z ziołami, takimi jak waleriana czy melisa może dodatkowo potęgować ich działanie.

Eszolcja kalifornijska — podsumowanie

Eszolcja kalifornijska to roślina, która świetnie sprawdzi się we wspomaganiu leczenia stanów lękowych, bezsenności czy bólów różnego pochodzenia. Co ciekawe, jest to też zioło, które można zastosować bezpiecznie u psów. Jednak, jak każda roślina lecznicza, wymaga ona ostrożnego stosowania i warto przed włączeniem jej do codziennej diety skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Bibliografia:

1. Singh, S., Jain, L., Pandey, M. B., Singh, U. P., & Pandey, V. B. (2009). Antifungal activity of the alkaloids from Eschscholzia californica. Folia microbiologica, 54(3), 204–206. https://doi.org/10.1007/s12223-009-0032-7  
2. Rolland, A., Fleurentin, J., Lanhers, M. C., Misslin, R., & Mortier, F. (2001). Neurophysiological effects of an extract of Eschscholzia californica Cham.(Papaveraceae). Phytotherapy research : PTR, 15(5), 377–381. https://doi.org/10.1002/ptr.884  
3. Rolland, A., Fleurentin, J., Lanhers, M. C., Younos, C., Misslin, R., Mortier, F., & Pelt, J. M. (1991). Behavioural effects of the American traditional plant Eschscholzia californica: sedative and anxiolytic properties. Planta medica, 57(3), 212–216. https://doi.org/10.1055/s-2006-960076  
4. Fedurco, M., Gregorová, J., Šebrlová, K., Kantorová, J., Peš, O., Baur, R., Sigel, E., & Táborská, E. (2015). Modulatory Effects of Eschscholzia californica Alkaloids on Recombinant GABAA Receptors. Biochemistry research international, 2015, 617620. https://doi.org/10.1155/2015/617620 

Autor