Napięciowy ból głowy — przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Napięciowy ból głowy — czym jest?

Napięciowy ból głowy charakteryzuje się epizodami obustronnego bólu głowy trwającymi od kilku minut nawet do kilku dni. Jego charakter jest uciskowy i nie narasta podczas aktywności fizycznej. W zależności od częstotliwości jego występowania podzielony został na trzy rodzaje.

Napięciowy ból głowy — rodzaje

Napięciowy ból głowy dzieli się w zależności od częstotliwości jego występowania na:

• rzadki, epizodyczny napięciowy ból głowy,
• częsty, epizodyczny napięciowy ból głowy,
• przewlekły napięciowy ból głowy.

Z rzadkim, epizodycznym napięciowy bólem głowy mamy do czynienia w sytuacji, kiedy występuje on nie częściej niż raz na miesiąc przez 12 miesięcy, czyli mniej niż 12 razy w roku. Z kolei częsty, epizodyczny napięciowy ból głowy pojawia się już od 1 do 14 dni w miesiącu, co w skali całego roku daje od 12 do 180 dni, którym towarzyszy ból. O przewlekłym napięciowym bólu głowy możemy mówić w sytuacji, gdy ból pojawia się przynajmniej 15 razy w miesiącu przez ponad 3 miesiące.

Napięciowy ból głowy — przyczyny

Napięciowy ból głowy nie ma jasno zdefiniowanej przyczyny występowania. Szacuje się, że spowodowany jest nadmiernym napięciem mięśni, przede wszystkim mięśni szyi, barków i karku. Pośrednimi czynnikami, które wpływają na nadmierne napięcie mięśni i występowanie bólu są przede wszystkim stres emocjonalny oraz związane z nim uczucie lęku i niepokoju, ale również długotrwała, błędna postawa ciała lub praca powodująca jednostronne obciążenie mięśni pleców — na przykład siedzący tryb pracy przez większość dnia. Dodatkowym ważnym czynnikiem, który uznawany jest za przyczynę występowania napięciowego bólu głowy, jest niedobór snu oraz spanie w nienaturalnych dla ciała pozycjach.

Napięciowy ból głowy — objawy

Napięciowy ból głowy niezależnie od częstotliwości występowania posiada charakterystyczne dla siebie objawy. Należy do nich sam rodzaj bólu, który określany jest jako uciskowy. Osoba cierpiąca na napięciowy ból głowy może mieć odczucie, jakby miała założony na głowę za ciasny kask, który uciska obustronnie. Ból raczej jest stały, nienasilający się lub nasilający się jedynie w umiarkowany sposób. Co charakterystyczne dla napięciowego bólu głowy nie nasila się on podczas wykonywania aktywności fizycznych, nawet lekkich, związanych z codziennym funkcjonowaniem. Podczas ataków bólu może z kolei pojawić się nadwrażliwość na światło lub dźwięki. W większości przypadków nie towarzyszą mu nudności i wymioty, które sporadycznie pojawiają się jedynie w przypadku przewlekłego napięciowego bólu głowy. 

Napięciowy ból głowy — diagnostyka

Napięciowy ból głowy każdorazowo powinien zostać rozpoznany przez lekarza rodzinnego lub neurologa. Diagnostyka obejmuje szczegółowy wywiad dotyczący m.in. rodzaju bólu, częstotliwości jego występowania oraz objawów współtowarzyszących. Podstawowy wywiad może jednoznacznie wykluczyć napięciowy ból głowy w sytuacji jednoczesnego występowania nadwrażliwości na dźwięk i światło.

Napięciowy ból głowy, jeżeli nie został wykluczony podczas wywiadu lekarskiego, zostaje ostatecznie potwierdzony badaniem przedmiotowym, obejmującym badanie fizykalne oraz pod kątem uszkodzeń neurologicznych. Nie opracowano do tej pory metody, która jednoznacznie pozwalałaby na rozpoznanie napięciowego bólu głowy. Diagnostyka opiera się głównie na wykluczeniu innych rodzajów bólu.

Napięciowy ból głowy — leczenie

Napięciowy ból głowy leczony jest głównie objawowo poprzez zmniejszanie uczucia bólu. W celu całkowitego wyeliminowania przyczyny choroby zalecana jest zmiana stylu życia przede wszystkim poprzez redukcję stresu oraz wypoczynek. Pomocne mogą być również różnego rodzaju techniki relaksacyjne oraz zadbanie o prawidłową jakość i odpowiednią ilość snu.

Leczenie objawowe napięciowego bólu głowy polega na przyjmowaniu leków przeciwbólowych z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) dostępnych bez recepty, takich jak: ibuprofen, ketoprofen, kwas acetylosalicylowy, naproksen, czy diklofenak. Podczas przyjmowania tych leków każdorazowo należy upewnić się, czy nie ma przeciwwskazań do ich stosowania — w tej sytuacji należy wybrać inny lek z danej grupy.

Dostępne są również leki na receptę, które mogą być stosowane w profilaktyce napięciowego bólu głowy. Należą do nich: amitryptylina, mirtazapina, klomipramina, wenlafaksyna oraz tizanidyna. O ich stosowaniu każdorazowo decyzję podejmuje lekarz, znając objawy pacjenta.

Dostępność leków stosowanych w napięciowym bólu głowy w Twojej okolicy sprawdzisz na stronie KtoMaLek.pl.

Bibliografia

1. Bodzioch, M. Omówienie wytycznych EFNS dotyczących bólu głowy typu napięciowego. Medycyna Praktyczna. Dostępne na stronie: https://www.mp.pl/neurologia/choroby/bole-glowy/typ-napieciowy/58328,omowienie-wytycznych-efns-dotyczacych-leczenia-bolu-glowy-typu-napieciowego (Data dostępu 01.2025)
2. Siemiński, M. Napięciowe bóle głowy w praktyce lekarza rodzinnego. Forum Medycyny Rodzinnej 2017, tom 11, nr 6, str.: 255-262
3. Stępień, A. Napięciowy ból głowy. Po Dyplomie. Dostępne na stronie: https://podyplomie.pl/wiedza/neurologia/217,napieciowy-bol-glowy?srsltid=AfmBOopysOlovRRBD0JvSouSmaSfCpFSLxXLLiEMupJKcg7l5FAQwt1L (Data dostępu: 01.2025)

Autor