Kwasica mleczanowa
Kwasica mleczanowa jest rzadkim, lecz ciężkim powikłaniem metabolicznym (spowodowanym kumulacją metforminy) o wysokiej śmiertelności w przypadku niezastosowania w porę odpowiedniego leczenia. Odnotowane przypadki kwasicy mleczanowej występowały głównie u pacjentów z cukrzycą i znacznymi zaburzeniami czynności nerek. Kwasicy mleczanowej można i należy zapobiegać poprzez monitorowanie innych sprzyjających czynników ryzyka, takich jak: niedostatecznie kontrolowana cukrzyca, ketoza, długotrwałe głodzenie, nadużywanie alkoholu, niewydolność wątroby oraz inne stany związane z niedotlenieniem.
Rozpoznanie:
Ryzyko kwasicy mleczanowej musi być brane pod uwagę w przypadku niespecyficznych objawów, takich jak kurcze mięśni współistniejące z dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego, bólem brzucha i znacznym osłabieniem.
Następstwem może być oddech kwasiczy, ból brzucha oraz hipotermia i śpiączka. W badaniach diagnostycznych stwierdza się: zmniejszenie pH krwi, stężenie mleczanów w osoczu powyżej 5 mmol/l i zwiększenie luki anionowej oraz zwiększenie stosunku stężenia mleczanów do stężenia pirogronianów we krwi. W przypadku podejrzenia kwasicy metabolicznej należy przerwać stosowanie metforminy i natychmiast poddać pacjenta hospitalizacji (patrz punkt 4.9).
Czynność nerek
Ponieważ metformina jest wydalana przez nerki, przed rozpoczęciem leczenia oraz regularnie w trakcie leczenia należy oznaczać klirens kreatyniny (można go obliczyć na podstawie stężeń kreatyniny w surowicy przy pomocy wzoru Cockcrofta-Gaulta):
- co najmniej raz w roku u pacjentów z prawidłową czynnością nerek,
- co najmniej dwa do czterech razy w roku u pacjentów z klirensem kreatyniny na dolnej granicy normy oraz u osób w podeszłym wieku.
Pogorszenie czynności nerek u pacjentów w podeszłym wieku występuje często i bezobjawowo. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadkach, w których może dojść do zaburzenia czynności nerek, np. na początku stosowania leków obniżających ciśnienie krwi lub leków moczopędnych oraz na początku leczenia niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ).
Podawanie środków kontrastujących zawierających jod
Dożylne podanie środków kontrastujących zawierających jod w trakcie badań radiologicznych może spowodować niewydolność nerek. Może to powodować kumulację metforminy i sprzyjać rozwojowi kwasicy mleczanowej. Leczenie metforminą musi być przerwane przed badaniem i/lub na czas wykonywania badania. Leczenie można wznowić nie wcześniej niż po 48 godzinach od badania, jedynie po ponownej ocenie czynności nerek i stwierdzeniu, że jest ona prawidłowa (patrz punkt 4.5).
Zabiegi chirurgiczne
Stosowanie produktu leczniczego Langerin musi być przerwane na 48 godzin przed planowanym zabiegiem chirurgicznym ze znieczuleniem ogólnym, dordzeniowym lub zewnątrzoponowym. Leczenie nie może być wznowione wcześniej niż po upływie 48 godzin od zabiegu lub wznowieniu żywienia doustnego i tylko po stwierdzeniu, że czynność nerek jest prawidłowa.
Dzieci i młodzież
Przed rozpoczęciem leczenia metforminą należy potwierdzić rozpoznanie cukrzycy typu 2. W kontrolowanych badaniach klinicznych trwających jeden rok, nie wykazano wpływu podawania metforminy na rozwój i dojrzewanie, niemniej jednak brak jest badań długoterminowych dotyczących tego zagadnienia. W związku z powyższym, zaleca się uważną obserwację wpływu metforminy na wymienione parametry u dzieci leczonych tym produktem, zwłaszcza u dzieci przed okresem dojrzewania.
Dzieci w wieku od 10 do 12 lat
Do kontrolowanych badań klinicznych prowadzonych u dzieci i młodzieży włączono tylko
15 pacjentów w wieku od 10 do 12 lat. Chociaż skuteczność i bezpieczeństwo stosowania metforminy u tych dzieci nie różni się od skuteczności i bezpieczeństwa u starszych dzieci i młodzieży, zaleca się szczególną ostrożność przy stosowaniu metforminy u dzieci w wieku od 10 do 12 lat.
Inne środki ostrożności
W trakcie stosowania metforminy wszyscy pacjenci powinni przestrzegać zaleceń diety dotyczących regularnego przyjmowania węglowodanów w ciągu całego dnia. Pacjenci z nadwagą powinni stosować dietę niskokaloryczną.
Rutynowe badania laboratoryjne zalecane w cukrzycy należy wykonywać regularnie.
Metformina stosowana w monoterapii nigdy nie wywołuje hipoglikemii, jednak zaleca się ostrożność w przypadku, kiedy jest stosowana jednocześnie z insuliną lub innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi (np. pochodnymi sulfonylomocznika lub meglitynidami).