Sprawdzamy dostępność
leków w 10 918 aptekach
1. Wskaż, gdzie jesteś
2. Znajdź potrzebny lek
3. Zarezerwuj on-line
4. Odbierz w aptece
Znajdź i zarezerwuj lek w najbliższej aptece!
Sprawdź teraz w najbliższej aptecePozostałe hormony
W tej kategorii znajdziesz leki zawierajace w swoim składzie pozostałe hormony nigdzie indziej niesklasyfikowane
Hormony
Słowo “hormon” pochodzi z greckiego słowa hormeo, co oznaczało “poruszać, pobudzać”. Pierwszy hormon został wyizolowany w 1895 r. przez polskiego fizjologa prof. Napoleona Cybulskiego. Odkrył wówczas substancję wydzielaną przez nadnercza, obecnie nazywaną adrenaliną. Hormony interesowały badaczy od wieków, dziś dalej poszukuje się nowych substancji, które wpływają na nasz układ hormonalny. Czym są hormony? Jak działają? Jakie leki stosujemy w zaburzeniach hormonalnych?
Jak działają hormony?
Hormon można nazwać bioregulatorem. Jest on substancją biologicznie aktywną, określa się go także jako nośnik informacji, która pobudza lub hamuje nasz organizm. Hormony w organizmie człowieka są produkowane przez układ hormonalny – wewnątrzwydzielniczy. Hormon może działać w miejscu wydzielania lub wraz z krwią zostać przetransportowany i zadziałać w bardziej odległym miejscu.
Podział hormonów. Jakie choroby wynikają z zaburzeń hormonalnych i czy można je leczyć?
Hormony dzielimy ze względu na miejsce ich wytwarzania. Część powstaje w ośrodkowym układzie nerwowym, pozostałe w poszczególnych narządach organizmu. Czasami dochodzi do zaburzeń w wydzielaniu hormonów, np. na skutek uszkodzenia narządu, guzów czy po operacji. Zmienia się wtedy poziom jednego lub kilku hormonów, co jest szczególnie widoczne, jeśli zaburzenie dotyczy przysadki mózgowej, która wydziela różne hormony pobudzające do pracy liczne narządy. Najczęściej dochodzi do nadczynności lub niedoczynności danego gruczołu dokrewnego. W przypadku niedoczynności, leczenie polega na podaniu syntetycznego hormonu, który zastępuje działanie tego wydzielanego naturalnie przez organizm.
Hormony podwzgórzowe
Wazopresyna i oksytocyna, wytwarzane są w podwzgórzu, a magazynowane w przysadce mózgowej. Wazopresyna reguluje gospodarkę wodną organizmu. Uwalniana jest w przypadku odwodnienia, zagęszczenia krwi lub spadku ciśnienia. Czasami dochodzi do niedoboru wazopresyny, schorzenie to nazywa się moczówką prostą. Stosuje się wtedy desmopresynę, która działa jak naturalny hormon, zmniejszając ilość wytwarzanego moczu. Oksytocyna jest natomiast ważnym hormonem w trakcie porodu, gdyż umożliwia skurcze macicy.
W podwzgórzu produkowane są także liberyny – pobudzają przysadkę mózgową do wydzielania hormonów, m.in. somatoliberyna (uwalnia hormon wzrostu), kortykoliberyna (pobudza uwalnianie kortykotropiny), gonadoliberyna (wpływa na wydzielanie gonadotropin), tyreoliberyna (wzmaga syntezę tyreotropiny).
Przeciwnie do liberyn działają statyny – hamują wydzielanie hormonów przez przysadkę mózgową. Wyróżnić można somatostatynę, która hamuje uwalnianie hormonu wzrostu. Analogi tego hormonu stosowane są w gigantyzmie lub akromegalii, czyli chorobach wynikających z nadmiaru hormonu wzrostu. Inną statyną jest prolaktostatyna, hamująca uwalnianie prolaktyny.
Hormony szyszynki
Hormon produkowany przez szyszynkę to melatonina. Jej funkcja polega na regulacji dobowego rytmu snu i czuwania. W przypadku osób pracujących w trybie zmianowym lub często zmieniających strefy czasowe, a także przy problemach ze snem, warto stosować melatoninę, aby uniknąć zaburzenia jej poziomu w organizmie.
Hormony przysadki mózgowej
Somatotropina, czyli hormon wzrostu, umożliwia wzrost, a także regenerację tkanek u osób dorosłych. Syntetyczny hormon wzrostu stosowany w zaburzeniach wzrostu u dzieci.Innym hormonem wydzielanym przez przysadkę jest prolaktyna, która przygotowuje gruczoły mleczne do produkcji mleka pod koniec ciąży i w okresie laktacji. Tyreotropina pobudza tarczycę, a kortykotropina pobudza nadnercza do produkcji własnych hormonów.
Folikulotropina i lutropina również są produkowane przez przysadkę mózgową i umożliwiają reprodukcję. Melanotropina pobudza natomiast komórki barwnikowe do produkcji melaniny, czyli barwnika skóry.
Hormony tarczycy
Hormony produkowane przez tarczycę to m.in. trójjodotyronina (T3) i tyroksyna (T4). Wpływają one na przemianę materii, nastrój, stan włosów i paznokci oraz temperaturę ciała. Czasami dochodzi do niedoczynności lub nadczynności tarczycy. Jeśli tarczyca produkuje zbyt mało hormonów stosujemy lewotyroksynę , która otrzymywana jest syntetycznie i zastępuje naturalnie produkowany hormon tarczycy.
Innym hormonem wytwarzanym w tarczycy jest kalcytonina, która obniża stężenie wapnia we krwi, wiąże jego nadmiar w kościach.
Hormony przytarczyc
Parathormon jest produkowany przez przytarczyce, bierze udział w gospodarce wapniowej – podnosi stężenie wapnia we krwi, uwalniając go z kości i zębów. W przypadku hiperkalcemii, np. u chorych z rakiem przytarczyc lub pierwotną nadczynnością przytarczyc, stosujemy cynakalcet, który pozwala obniżyć poziom wapnia we krwi.
Hormony trzustki
Insulina obniża stężenie glukozy we krwi, umożliwia jej przenikanie do komórek i magazynowanie w wątrobie. Zaburzenia w wydzielaniu tego hormonu trzustkowego prowadzą do cukrzycy, choroby która dotyka dużej części społeczeństwa. W zależności od stopnia zaawansowania choroby, może istnieć konieczność stosowania insuliny lub jej analogów. Innym hormonem produkowanym w trzustce jest glukagon. Działa on przeciwstawnie do insuliny, podnosi stężenie glukozy we krwi, zapobiega hipoglikemii (niedocukrzeniu).
Hormony nadnerczy
Adrenalina i noradrenalina przygotowują organizm do zwiększonego wysiłku umysłowego i fizycznego. Poziom tych hormonów wzrasta w sytuacjach stresowych, przyspieszają one akcję serca, zwiększają poziom glukozy we krwi, a także rozszerzają źrenice i oskrzela.
Innym hormonem nadnerczy jest kortyzol, który działa przeciwzapalnie oraz wzmacnia działanie adrenaliny i noradrenaliny w czasie stresu. Do hormonów produkowanych w nadnerczach zalicza się także aldosteron, który reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową, a także dehydroepiandrosteron, który przyspiesza przemianę tłuszczów, hamuje apetyt, poprawia wygląd skóry i pracę umysłu.
Hormony wytwarzane przez jajniki
Wśród hormonów wytwarzanych przez jajniki wymienia się progesteron – przygotowuje macicę do zagnieżdżenia w niej zapłodnionej komórki jajowej, utrzymuje ciążę. Stosowany w przypadku poronień nawykowych lub gdy ciąża jest zagrożona jako preparat Luteina.
Estrogeny regulują natomiast cykl miesiączkowy i umożliwiają rozwój komórek jajowych. W okresie menopauzy kiedy poziom estrogenów spada, ginekolog może zalecić stosowanie hormonalnej terapii zastępczej.
Hormony wydzielane przez jądra
Androgeny są wytwarzane w jądrach i warunkują wykształcenie się typowo męskich cech w okresie dojrzewania. Odpowiadają także za właściwe funkcjonowanie męskiego układu rozrodczego i popędu seksualnego. Testosteron stosowany jest przy niedoborach androgenów,np. w przypadku impotencji, niepłodności lub zmniejszonego popędu seksualnego.
Dostępność wymienionych preparatów w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl.
