ALENDRONATUM 123RATIO

Każda tabletka zawiera 70 mg kwasu alendronowego (Acidum alendronicum) (w postaci sodu alendronianu trójwodnego).

Substancje pomocnicze:

Każda tabletka zawiera 142,64 mg laktozy jednowodnej.

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

• Zaburzenia w obrębie przełyku oraz inne czynniki opóźniające opróżnianie przełyku, takie jak zwężenia przełyku lub achalazja.

• Niemożność utrzymania pozycji stojącej lub wyprostowanej pozycji siedzącej przez co najmniej 30 minut.

• Nadwrażliwość na alendronian, inne bisfosfoniany lub na którąkolwiek z substancji pomocniczych.

• Hipokalcemia.

Patrz także punkt 4.4.

W badaniu trwającym jeden rok, z udziałem kobiet w okresie pomenopauzalnym, z osteoporozą stwierdzono podobny całkowity profil bezpieczeństwa dla tabletek alendronianu stosowanych raz w tygodniu (n=519) i alendronianu stosowanego w dawce 10 mg raz na dobę (n=370).

W dwóch, trwających 3 lata, identycznie zaplanowanych badaniach prowadzonych z udziałem kobiet po menopauzie (alendronian 10 mg: n=196; placebo: n=397), ogólny profil bezpieczeństwa stosowania alendronianu w dawce 10 mg na dobę i placebo był podobny.

Poniżej wymienione działania niepożądane zostały zgłoszone przez badaczy jako możliwe, prawdopodobne lub na pewno związane z przyjmowaniem produktu leczniczego i wystąpiły u ≥ 1% pacjentów którejkolwiek grupy badanej w badaniu trwającym 1 rok lub u ≥ 1% pacjentów leczonych alendronianem w dawce 10 mg/dobę oraz z częstością występowania większą niż u pacjentów otrzymujących placebo w trzyletnich badaniach.

Następujące działania niepożądane odnotowano w badaniach klinicznych i (lub) w badaniach po wprowadzeniu produktu leczniczegodo obrotu.

Zaburzenia układu nerwowego: Często (≥1/100, < 1/10): Ból głowy

Zaburzenia oka:

Rzadko(≥1/10 000, < 1/1000): Zapalenie błony naczyniowej oka, zapalenie twardówki, zapalenie nadtwardówki.

Zaburzenia żołądka i jelit:

Często (≥1/100,< 1/10): Bóle brzucha, niestrawność, zaparcie, biegunka, wzdęcia brzucha, owrzodzenie przełyku*, trudności w połykaniu*, oddawanie gazów, zarzucanie kwaśnej treści żołądkowej do przełyku.

Niezbyt często (≥1/1000,< 1/100): Nudności, wymioty, zapalenie błony śluzowej żołądka, zapalenie przełyku*, nadżerki w przełyku*, smoliste stolce.

Rzadko (≥1/10000,< 1/1000): Zwężenie przełyku*, owrzodzenie błony śluzowej jamy ustnej i gardła*, perforacje, owrzodzenie i krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego, nie można wykluczyć związku przyczynowego z zastosowaniem produktu leczniczego.

Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej:

Niezbyt często (≥1/1000, < 1/100): Wysypka, świąd, rumień

Rzadko (≥1/10 000, < 1/1000): Wysypka z nadwrażliwością na światło, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, łysienie

Bardzo rzadko (≤1/10 000): Pojedyncze przypadki ciężkich reakcji skórnych, w tym zespołu StevensaJohnsona i martwica toksyczno - rozpływna naskórka.

Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe, tkanki łącznej i kości:

Często (≥1/100, < 1/10): Bóle mięśniowo-szkieletowe (kości, mięśni i stawów)

Rzadko (≥1/10 000, < 1/1000): Odnotowano przypadki martwicy kości żuchwy u pacjentów leczonych bisfosfonianami. Głównie dotyczy to pacjentów z nowotworem, ale także pacjentów leczonych na osteoporozę.

Martwica kości żuchwy związana jest głównie z ekstrakcją zęba i (lub) miejscowym zakażeniem (w tym zapaleniem kości i szpiku). Rozpoznanie choroby nowotworowej, chemioterapia, radioterapia, terapia kortykosteroidowa i niewłaściwa higiena jamy ustnej są także uważane za czynniki ryzyka ( patrz punkt 4.4); silne bóle mięśniowo-szkieletowe (kości, mięśni lub stawów) (patrz punkt 4.4).

W okresie po wprowadzeniu produktu do obrotu zgłaszano następujące działania (rzadko): nietypowe złamania podkrętarzowe i trzonu kości udowej (działanie niepożądane leków należących do klasy bisfosfonianów).

Metabolizm i zaburzenia odżywiania:

Rzadko (≥1/10 000,< 1/1000): Objawowa hipokalcemia występująca na ogół u pacjentów predysponowanych (patrz punkt 4.4).

Zaburzenia układu odpornościowego:

Rzadko (≥1/10,000, < 1/1000):reakcje nadwrażliwości, w tym pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy.

* Patrz punkt 4.4 oraz punkt 4.2.

Po wprowadzeniu leku do obrotu następujące działania niepożądane występowały z nieznaną częstością:

Zaburzenia układu nerwowego: zawroty głowy, zmiany w odczuwaniu smaku Zaburzenia ucha i błędnika: zawroty głowy pochodzenia błędnikowego.

Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe, tkanki łącznej i kości: obrzęk stawów, złamania z przeciążenia części bliższej trzonu kości udowej (patrz punkt 4.4).

Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: zmęczenie, obrzęk obwodowy

Wyniki badań laboratoryjnych: W badaniach klinicznych obserwowano bezobjawowe, niewielkie i przemijające zmniejszenie stężenia wapnia i fosforanów w surowicy krwi odpowiednio u około 18% i 10% pacjentów przyjmujących alendronian w dawce 10 mg na dobę w porównaniu do odpowiednio 12% i 3% pacjentów przyjmujących placebo. Jednak częstość występowania zmniejszenia stężenia wapnia w surowicy do wartości < 2,0 mmol/l oraz zmniejszenia stężenia fosforanów w surowicy do wartości ≤ 0,65 mmol/l była podobna w obu grupach.

Wyłącznie do stosowania doustnego.

Zalecana dawka wynosi 70 mg jeden raz na tydzień.

W celu zapewnienia odpowiedniego wchłaniania alendronianu

Tabletki Alendronatum 123ratio należy stosować na czczo, rano bezpośrednio po wstaniu z łóżka, popijając tylko zwykłą wodą, co najmniej 30 minut przed przyjęciem pierwszego posiłku, napoju lub innego leku. Inne napoje (w tym woda mineralna), pokarm lub niektóre leki mogą prawdopodobnie zmniejszyć wchłanianie alendronianu (patrz punkt 4.5).

W celu ułatwienia przemieszczenia się produktu leczniczego do żołądka oraz zmniejszenia ryzyka miejscowego podrażnienia przełyku i wystąpienia działań niepożądanych (patrz punkt 4.4)

• Tabletki Alendronatum 123ratio należy połykać wyłącznie rano, bezpośrednio po wstaniu z łóżka, popijając pełną szklanką wody (nie mniej niż 200 ml lub 7 uncji).

• Tabletki Alendronatum 123ratio należy połykać w całości. Tabletek nie należy rozgryzać, żuć ani dopuszczać do ich rozpuszczenia w ustach, ze względu na ryzyko wystąpienia owrzodzeń błony śluzowej jamy ustnej i gardła.

• Pacjenci nie powinni kłaść się aż do przyjęcia pierwszego posiłku danego dnia, który należy spożyć nie wcześniej niż po 30 minutach od połknięcia tabletki.

• Pacjenci nie powinni się kłaść przez co najmniej 30 minut po zastosowaniu produktu leczniczego Alendronatum 123ratio.

• Tabletek Alendronatum 123ratio nie należy przyjmować przed położeniem się spać ani przed rannym wstaniem z łóżka

• Pacjenci powinni otrzymywać uzupełniające preparaty wapnia oraz witaminy D jeśli ich zawartość w diecie jest niewystarczająca.

Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku

W badaniach klinicznych nie stwierdzono różnic dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa stosowania alendronianu związanych z wiekiem. Nie ma więc konieczności zmiany dawkowania alendronianu u pacjentów w podeszłym wieku.

Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek

Nie ma konieczności dostosowania dawkowania u pacjentów, u których wskaźnik przesączania kłębuszkowego (ang. GFR) jest większy niż 35 ml/min. Ze względu na brak danych klinicznych, nie zaleca się stosowania alendronianu u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, u których wskaźnik GFR jest mniejszy niż 35 ml/min.

Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby Nie jest konieczne dostosowanie dawkowania.

Stosowanie u dzieci i młodzieży (poniżej 18 lat)

Alendronian sodu nie jest zalecany do stosowania u dzieci poniżej 18 lat ze względu na niewystarczające dane dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności stosowania w leczeniu osteoporozy u dzieci (patrz także punkt 5.1).

Produkt leczniczy Alendronatum 123ratio nie był badany w leczeniu osteoporozy wywołanej stosowaniem glikokortykosteroidów.

Nie ustalono optymalnego czasu trwania leczenia bisfosfonianami. Należy okresowo oceniać konieczność dalszego leczenia u każdego pacjenta indywidualnie w oparciu o korzyści i potencjalne ryzyko związane ze stosowaniem Alendronatum 123ratio zwłaszcza po upływie co najmniej 5 lat terapii.

Alendronian może powodować miejscowe podrażnienie błony śluzowej górnego odcinka przewodu pokarmowego. Ze względu na ryzyko zaostrzenia choroby podstawowej, należy zachować ostrożność podając alendronian pacjentom z czynnymi chorobami górnego odcinka przewodu pokarmowego, takimi jak trudności w połykaniu, choroba przełyku, zapalenie błony śluzowej żołądka i (lub) dwunastnicy lub choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy a także pacjentom, którzy niedawno (w ciągu ostatniego roku) przebyli ciężkie choroby przewodu pokarmowego takie jak choroba wrzodowa żołądka, czynne krwawienie z przewodu pokarmowego lub przeszli zabieg chirurgiczny w obrębie górnego odcinka przewodu pokarmowego, z wyjątkiem plastyki odźwiernika (patrz punkt 4.3). U pacjentów, u których stwierdzono przełyk Barretta lekarz powinien rozważyć korzyści i możliwe ryzyko z zastosowania alendronianiu na podstawie indywidualnej oceny pacjenta.

U pacjentów leczonych alendronianem donoszono o występowaniu objawów niepożądanych dotyczących przełyku (niekiedy ciężkich i wymagających leczenia szpitalnego), takich jak zapalenie błony śluzowej przełyku, owrzodzenia i nadżerki przełyku, rzadko prowadzące do zwężenia przełyku. Lekarz powinien zwracać szczególną uwagę na jakiekolwiek objawy przedmiotowe i podmiotowe możliwych zmian w przełyku. Pacjentów należy poinformować o konieczności przerwania leczenia alendronianem i zgłoszenia się do lekarza, w przypadku wystąpienia objawów podrażnienia przełyku takich jak dysfagia, ból podczas połykania lub ból zamostkowy, wystąpienie lub nasilenia się zgagi.

Ryzyko wystąpienia ciężkich objawów niepożądanych dotyczących przełyku wydaje się być większe u pacjentów, którzy nie przestrzegają zasad prawidłowego przyjmowania alendronianu i (lub) kontynuują stosowanie produktu leczniczegomimo wystąpienia objawów podrażnienia przełyku. Ważne, aby przedstawić pacjentowi w zrozumiały dla niego sposób wszystkie zalecenia dotyczące stosowania produktu leczniczego (patrz punkt 4.2). Pacjenta należy poinformować, że ryzyko wystąpienia zaburzeń w obrębie przełyku może być większe w przypadku nie przestrzegania podanych zaleceń.

W szeroko zakrojonych badaniach klinicznych nie obserwowano zwiększonego ryzyka występowania choroby wrzodowej żołądka i (lub) dwunastnicy, jednak po wprowadzeniu do obrotu produktu leczniczegoreferencyjnego odnotowano przypadki choroby wrzodowej żołądka i (lub) dwunastnicy, niekiedy o ciężkim przebiegu z powikłaniami. Nie można wykluczyć związku przyczynowego (patrz punkt 4.8).

Pacjenta należy poinformować, że w przypadku pominięcia dawki produktu leczniczego

Alendronatum 123ratio, powinien przyjąć tabletkę rano następnego dnia po tym, jak przypomni sobie o konieczności przyjęcia leku. Pacjenci nie powinni przyjmować dwóch tabletek w tym samym dniu, lecz powinni powrócić do ustalonego schematu dawkowania jednej tabletki raz na tydzień, w ustalonym wcześniej terminie.

Nie zaleca się stosowania alendronianu u pacjentek z zaburzeniami czynności nerek, u których wskaźnik filtracji kłębuszkowej – GFR (klirens kreatyniny) jest mniejszy niż 35 ml/min (patrz punkt 4.2).

Należy rozważyć inne przyczyny osteoporozy poza niedoborem estrogenów i procesem starzenia się.

Przed rozpoczęciem leczenia alendronianem należy wyrównać zmniejszone stężenie wapnia we krwi - hipokalcemię (patrz punkt 4.3 ). Należy również skutecznie leczyć inne zaburzenia gospodarki mineralnej (takie jak niedobór witaminy D i niedoczynność przytarczyc) przed rozpoczęciem stosowania alendronianu. U pacjentów z tymi zaburzeniami podczas leczenia alendronianem, należy monitorować stężenie wapnia w surowicy oraz objawy hipokalcemii.

Ze względu na pozytywny wpływ alendronianu na zwiększenie mineralizacji kości, może wystąpić zmniejszenie stężenia wapnia i fosforanów w surowicy. Zmiany te są zazwyczaj niewielkie i bezobjawowe. Jednakże rzadko opisywano objawową hipokalcemię, niekiedy o ciężkim przebiegu, występującą często u pacjentów z czynnikami predysponującymi (np. z niedoczynnością przytarczyc, niedoborem witaminy D oraz zaburzeniami wchłaniania wapnia). Dlatego szczególnie ważne jest zapewnienie odpowiedniej podaży wapnia i witaminy D pacjentom stosującym glikokortykosteroidy.

Tabletki Alendronatum 123ratio zawierają laktozę. Produktu leczniczegonie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.

Donoszono o przypadkach martwicy kości żuchwy, związanych zazwyczaj z ekstrakcją zęba i (lub) miejscowym zakażeniem (w tym zapaleniem kości i szpiku) u pacjentów z nowotworem, którzy poddawani byli intensywnemu leczeniu, w tym dożylnie podawanymi bisfosfonianami. Wielu z tych pacjentów otrzymywało także chemioterapię i kortykosteroidy. O przypadkach martwicy kości żuchwy donoszono również w przypadku pacjentów z osteoporozą leczonych doustnymi bisfosfonianami.

Przed rozpoczęciem leczenia bisfosfonianami należy rozważyć przeprowadzenie badania stomatologicznego z zastosowaniem odpowiedniego leczenia zapobiegawczego u pacjentów ze współistniejącymi czynnikami ryzyka (np. nowotwór, chemioterapia, radioterapia, terapia kortykosteroidami, nieodpowiednia higiena jamy ustnej, choroby przyzębia, palenie papierosów).

Tacy pacjenci powinni w trakcie leczenia produktem leczniczym Alendronatum 123ratio unikać, o ile to możliwe, inwazyjnych zabiegów stomatologicznych. U pacjentów, u których rozwinęła się martwica kości żuchwy podczas leczenia bisfosfonianami, zabieg stomatologiczny może pogorszyć objawy. Pacjenci wymagający leczenia stomatologicznego – nie są dostępne dane wskazujące na to, aby przerwanie leczenia bisfosfonianami zmniejszało ryzyko martwicy kości żuchwy.

Kliniczna ocena lekarza prowadzącego powinna stanowić podstawę ustalenia sposobu leczenia konkretnego pacjenta w oparciu o ocenę stosunku korzyści do ryzyka.

Bóle kości, stawów i (lub) mięśni obserwowano u pacjentów przyjmujących bisfosfoniany. Po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu objawy te rzadko były ciężkie i (lub) powodujące niesprawność pacjenta (patrz punkt 4.8). Pierwsze objawy mogą pojawić się w pierwszym dniu leczenia i (lub) po wielu miesiącach od rozpoczęcia leczenia. U większości pacjentów objawy ustąpiły po przerwaniu leczenia. Nawrót objawów wystąpił po ponownym przyjęciu tego samego produktu leczniczego lub po zastosowaniu innego bisfosfosfonianu.

Nietypowe złamania kości udowej

Zgłaszano przypadki nietypowych złamań podkrętarzowych i trzonu kości udowej u osób stosujących bisfosfoniany, głównie u pacjentów długotrwale leczonych z powodu osteoporozy. Te poprzeczne lub krótkie skośne złamania mogą pojawić się w dowolnym miejscu wzdłuż całej kości udowej - od miejsca zlokalizowanego tuż pod krętarzem mniejszym aż do okolicy nadkłykciowej. Do tego typu złamań dochodzi po minimalnym urazie lub bez urazu, a niektórzy pacjenci odczuwają ból uda lub ból w pachwinie. W badaniach obrazowych często na kilka tygodni lub miesięcy przed całkowitym złamaniem kości udowej widoczne są cechy złamań z przeciążenia. Złamania często występują obustronnie, dlatego u leczonych bisfosfonianami pacjentów, u których stwierdzono złamanie trzonu kości udowej, należy zbadać kość udową w drugiej kończynie. Zgłaszano również słabe gojenie się tych złamań. Na podstawie indywidualnej oceny stosunku korzyści do ryzyka u pacjentów, u których podejrzewa się nietypowe złamanie kości udowej, należy rozważyć odstawienie bisfosfonianów do czasu przeprowadzenia oceny.

Należy zalecić pacjentom, żeby zgłaszali pojawienie się jakiegokolwiek bólu w obrębie uda, biodra lub pachwiny występującego w trakcie leczenia bisfosfonianami, a każdy pacjent zgłaszający się z takimi objawami powinien być zbadany pod względem obecności niecałkowitego złamania kości udowej.

Pacjenci powinni być poinstruowani, że jeżeli zapomną zażyć dawki Alendronatum 123ratio, powinni zażyć jedną tabletkę rano, po przypomnieniu sobie tego faktu.

Nie powinni stosować dwóch tabletek tego samego dnia, ale powrócić do stosowania jednej tabletki jeden raz w tygodniu, jak ustalono wcześniej.

Alendronian może powodować miejscowe podrażnienie błony śluzowej górnego odcinka przewodu pokarmowego. Ze względu na ryzyko zaostrzenia choroby podstawowej, należy zachować ostrożność podając alendronian pacjentom z czynnymi chorobami górnego odcinka przewodu pokarmowego, takimi jak trudności w połykaniu, choroba przełyku, zapalenie błony śluzowej żołądka i (lub) dwunastnicy lub choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy a także pacjentom, którzy niedawno (w ciągu ostatniego roku) przebyli ciężkie choroby przewodu pokarmowego takie jak choroba wrzodowa żołądka, czynne krwawienie z przewodu pokarmowego lub przeszli zabieg chirurgiczny w obrębie górnego odcinka przewodu pokarmowego, z wyjątkiem plastyki odźwiernika (patrz punkt 4.3). U pacjentów, u których stwierdzono przełyk Barretta lekarz powinien rozważyć korzyści i możliwe ryzyko z zastosowania alendronianiu na podstawie indywidualnej oceny pacjenta.

U pacjentów leczonych alendronianem donoszono o występowaniu objawów niepożądanych dotyczących przełyku (niekiedy ciężkich i wymagających leczenia szpitalnego), takich jak zapalenie błony śluzowej przełyku, owrzodzenia i nadżerki przełyku, rzadko prowadzące do zwężenia przełyku. Lekarz powinien zwracać szczególną uwagę na jakiekolwiek objawy przedmiotowe i podmiotowe możliwych zmian w przełyku. Pacjentów należy poinformować o konieczności przerwania leczenia alendronianem i zgłoszenia się do lekarza, w przypadku wystąpienia objawów podrażnienia przełyku takich jak dysfagia, ból podczas połykania lub ból zamostkowy, wystąpienie lub nasilenia się zgagi.

Ryzyko wystąpienia ciężkich objawów niepożądanych dotyczących przełyku wydaje się być większe u pacjentów, którzy nie przestrzegają zasad prawidłowego przyjmowania alendronianu i (lub) kontynuują stosowanie produktu leczniczegomimo wystąpienia objawów podrażnienia przełyku. Ważne, aby przedstawić pacjentowi w zrozumiały dla niego sposób wszystkie zalecenia dotyczące stosowania produktu leczniczego (patrz punkt 4.2). Pacjenta należy poinformować, że ryzyko wystąpienia zaburzeń w obrębie przełyku może być większe w przypadku nie przestrzegania podanych zaleceń.

W szeroko zakrojonych badaniach klinicznych nie obserwowano zwiększonego ryzyka występowania choroby wrzodowej żołądka i (lub) dwunastnicy, jednak po wprowadzeniu do obrotu produktu leczniczegoreferencyjnego odnotowano przypadki choroby wrzodowej żołądka i (lub) dwunastnicy, niekiedy o ciężkim przebiegu z powikłaniami. Nie można wykluczyć związku przyczynowego (patrz punkt 4.8).

Pacjenta należy poinformować, że w przypadku pominięcia dawki produktu leczniczego

Alendronatum 123ratio, powinien przyjąć tabletkę rano następnego dnia po tym, jak przypomni sobie o konieczności przyjęcia leku. Pacjenci nie powinni przyjmować dwóch tabletek w tym samym dniu, lecz powinni powrócić do ustalonego schematu dawkowania jednej tabletki raz na tydzień, w ustalonym wcześniej terminie.

Nie zaleca się stosowania alendronianu u pacjentek z zaburzeniami czynności nerek, u których wskaźnik filtracji kłębuszkowej – GFR (klirens kreatyniny) jest mniejszy niż 35 ml/min (patrz punkt 4.2).

Należy rozważyć inne przyczyny osteoporozy poza niedoborem estrogenów i procesem starzenia się.

Przed rozpoczęciem leczenia alendronianem należy wyrównać zmniejszone stężenie wapnia we krwi - hipokalcemię (patrz punkt 4.3 ). Należy również skutecznie leczyć inne zaburzenia gospodarki mineralnej (takie jak niedobór witaminy D i niedoczynność przytarczyc) przed rozpoczęciem stosowania alendronianu. U pacjentów z tymi zaburzeniami podczas leczenia alendronianem, należy monitorować stężenie wapnia w surowicy oraz objawy hipokalcemii.

Ze względu na pozytywny wpływ alendronianu na zwiększenie mineralizacji kości, może wystąpić zmniejszenie stężenia wapnia i fosforanów w surowicy. Zmiany te są zazwyczaj niewielkie i bezobjawowe. Jednakże rzadko opisywano objawową hipokalcemię, niekiedy o ciężkim przebiegu, występującą często u pacjentów z czynnikami predysponującymi (np. z niedoczynnością przytarczyc, niedoborem witaminy D oraz zaburzeniami wchłaniania wapnia). Dlatego szczególnie ważne jest zapewnienie odpowiedniej podaży wapnia i witaminy D pacjentom stosującym glikokortykosteroidy.

Tabletki Alendronatum 123ratio zawierają laktozę. Produktu leczniczegonie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.

Donoszono o przypadkach martwicy kości żuchwy, związanych zazwyczaj z ekstrakcją zęba i (lub) miejscowym zakażeniem (w tym zapaleniem kości i szpiku) u pacjentów z nowotworem, którzy poddawani byli intensywnemu leczeniu, w tym dożylnie podawanymi bisfosfonianami. Wielu z tych pacjentów otrzymywało także chemioterapię i kortykosteroidy. O przypadkach martwicy kości żuchwy donoszono również w przypadku pacjentów z osteoporozą leczonych doustnymi bisfosfonianami.

Przed rozpoczęciem leczenia bisfosfonianami należy rozważyć przeprowadzenie badania stomatologicznego z zastosowaniem odpowiedniego leczenia zapobiegawczego u pacjentów ze współistniejącymi czynnikami ryzyka (np. nowotwór, chemioterapia, radioterapia, terapia kortykosteroidami, nieodpowiednia higiena jamy ustnej, choroby przyzębia, palenie papierosów).

Tacy pacjenci powinni w trakcie leczenia produktem leczniczym Alendronatum 123ratio unikać, o ile to możliwe, inwazyjnych zabiegów stomatologicznych. U pacjentów, u których rozwinęła się martwica kości żuchwy podczas leczenia bisfosfonianami, zabieg stomatologiczny może pogorszyć objawy. Pacjenci wymagający leczenia stomatologicznego – nie są dostępne dane wskazujące na to, aby przerwanie leczenia bisfosfonianami zmniejszało ryzyko martwicy kości żuchwy.

Kliniczna ocena lekarza prowadzącego powinna stanowić podstawę ustalenia sposobu leczenia konkretnego pacjenta w oparciu o ocenę stosunku korzyści do ryzyka.

Bóle kości, stawów i (lub) mięśni obserwowano u pacjentów przyjmujących bisfosfoniany. Po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu objawy te rzadko były ciężkie i (lub) powodujące niesprawność pacjenta (patrz punkt 4.8). Pierwsze objawy mogą pojawić się w pierwszym dniu leczenia i (lub) po wielu miesiącach od rozpoczęcia leczenia. U większości pacjentów objawy ustąpiły po przerwaniu leczenia. Nawrót objawów wystąpił po ponownym przyjęciu tego samego produktu leczniczego lub po zastosowaniu innego bisfosfosfonianu.

Nietypowe złamania kości udowej

Zgłaszano przypadki nietypowych złamań podkrętarzowych i trzonu kości udowej u osób stosujących bisfosfoniany, głównie u pacjentów długotrwale leczonych z powodu osteoporozy. Te poprzeczne lub krótkie skośne złamania mogą pojawić się w dowolnym miejscu wzdłuż całej kości udowej - od miejsca zlokalizowanego tuż pod krętarzem mniejszym aż do okolicy nadkłykciowej. Do tego typu złamań dochodzi po minimalnym urazie lub bez urazu, a niektórzy pacjenci odczuwają ból uda lub ból w pachwinie. W badaniach obrazowych często na kilka tygodni lub miesięcy przed całkowitym złamaniem kości udowej widoczne są cechy złamań z przeciążenia. Złamania często występują obustronnie, dlatego u leczonych bisfosfonianami pacjentów, u których stwierdzono złamanie trzonu kości udowej, należy zbadać kość udową w drugiej kończynie. Zgłaszano również słabe gojenie się tych złamań. Na podstawie indywidualnej oceny stosunku korzyści do ryzyka u pacjentów, u których podejrzewa się nietypowe złamanie kości udowej, należy rozważyć odstawienie bisfosfonianów do czasu przeprowadzenia oceny.

Należy zalecić pacjentom, żeby zgłaszali pojawienie się jakiegokolwiek bólu w obrębie uda, biodra lub pachwiny występującego w trakcie leczenia bisfosfonianami, a każdy pacjent zgłaszający się z takimi objawami powinien być zbadany pod względem obecności niecałkowitego złamania kości udowej.

Pacjenci powinni być poinstruowani, że jeżeli zapomną zażyć dawki Alendronatum 123ratio, powinni zażyć jedną tabletkę rano, po przypomnieniu sobie tego faktu.

Nie powinni stosować dwóch tabletek tego samego dnia, ale powrócić do stosowania jednej tabletki jeden raz w tygodniu, jak ustalono wcześniej.