4.8 Działania niepożądane
Najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi podczas leczenia kwetiapiną były senność, zawroty głowy, suchość w ustach, łagodna astenia, zaparcia, tachykardia, niedociśnienie ortostatyczne i niestrawność.
Tak jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, stosowanie kwetiapiny może powodować wzrost masy ciała, omdlenia, złośliwy zespół neuroleptyczny, leukopenię, neutropenię i obrzęki obwodowe.
Wystąpienie działań niepożądanych związanych ze stosowaniem kwetiapiny zestawiono poniżej zgodnie z zaleceniami CIOMS (Council for International Organizations of Medical Sciences) III Working Group 1995.
Częstość występowania została sklasyfikowana w sposób następujący: bardzo często (≥l/10), często (≥l/100 do < 1/10), niezbyt często (≥1/1000 do < 1/100), rzadko (≥l/10000 do < 1/1000), bardzo rzadko (< 1/10000), nieznana (nie może być ustalona na podstawie dostępnych danych).
Zaburzenia krwi i układu chłonnego:
Bardzo często: spadek poziomu hemoglobiny 23
Często: leukopenia 27, zmniejszenie liczby neutrofili, zwiększenie liczby eozynofili 28Niezbyt często: , małopłytkowość (trombocytopenia), anemia (niedokrwistość), zmniejszenie liczby płytek krwi Rzadko: agranulocytoza
1
Nieznana: neutropenia
Zaburzenia układu immunologicznego:
Niezbyt często: nadwrażliwość (w tym skórne reakcje alergiczne)
6
Bardzo rzadko: reakcja anafilaktyczna
Zaburzenia endokrynologiczne:
Często: hiperprolaktynemia 16 , obniżony całkowity poziom T4 25, obniżony poziom frakcji wolnej T4 25 obniżony całkowity poziom T3 25, wzrost stężenia TSH 25
Niezbyt często: obniżony poziom frakcji wolnej T3 25, niedoczynność tarczycy (hypotyroidizm) 22 Bardzo rzadko: niewłaściwe wydzielanie hormonu kontrolującego objętość wydalanego moczu
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania:
Bardzo często: zwiększenie stężenia triglicerydów w surowicy 11,31 , zwiększenie stężenia cholesterolu całkowitego (głównie frakcji LDL) 12,31 , zmniejszenie stężenia cholesterolu HDL 18,31 , zwiększenie masy ciała 9,31
Często: zwiększenie apetytu, wzrost stężenia glukozy we krwi aż do hiperglikemii 7,31
Niezbyt często: hyponatremia 20 , cukrzyca 1,5,6
Bardzo rzadko: zespół metaboliczny 30
Zaburzenia psychiczne:
Często: niezwykłe sny i koszmary senne, myśli i zachowania samobójcze 21
Rzadko: somnabulizm (lunatyzm) oraz towarzyszące temu mówienie, jedzenie w trakcie snu Zaburzenia układu nerwowego:
4,17 2,17
Bardzo często: zawroty głowy , senność , bóle głowy
4,17 1, 22
Często: omdlenia , objawy pozapiramidowe , dyzartria
1
Niezbyt często: napady padaczki , zespół niespokojnych nóg , późne dyskinezy 1,6
Zaburzenia serca:
Często: tachykardia 4, kołatanie serca24
Niezbyt często: wydłużenie odcinka QT 1,13,19
Zaburzenia oka:
Często: niewyraźne widzenie
Zaburzenia naczyniowe:
4,17
Często: niedociśnienie ortostatyczne Rzadko: zakrzepica zatorowa żył 1
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia:
Często: zapalenie błony śluzowej nosa (katar), duszność 24
Zaburzenia żołądka i jelit:
Bardzo często: suchość w jamie ustnej
Często: zaparcia, niestrawność, wymioty 26
8
Niezbyt często: dysfagia
Rzadko: zapalenie trzustki
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych:
Często: zwiększenie aktywności aminotransferaz (ALT, AST) 3 , zwiększenie aktywności GGTP Rzadko: żółtaczka 6, zapalenie wątroby
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej:
6 6
Bardzo rzadko: obrzęk naczynioruchowy , zespół Stevensa-Johnsona
Częstość nieznana: martwica toksyczno-rozpływna naskórka, rumień wielopostaciowy
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej:
Bardzo rzadko: rabdomioliza
Ciąża, połóg i okres okołoporodowy:
Częstość nieznana: zespół odstawienny u noworodków 27
(patrz punkt 4.6)
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi:
Niezbyt często: zaburzenia seksulane
Rzadko: priapizm, mlekotok, obrzęk piersi, zaburzenia miesiączkowania
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania:
1, 10
Bardzo często: objawy odstawienne
Często: łagodne osłabienie, obrzęki obwodowe, drażliwość, gorączka
Rzadko: złośliwy zespół neuroleptyczny1, hypotermia
Badania diagnostyczne:
15(1)
Rzadko: zwiększenie aktywności fosfokinazy kreatynowej patrz punkt 4.4
(2)
Senność może wystąpić, zwykle podczas pierwszych dwóch tygodni od rozpoczęcia zażywania leku i na ogół ustępuje w trakcie długotrwałego stosowania kwetiapiny.
(3)
Obserwowano bezobjawowe zwiększenie (od wartości normalnych do > 3x górna granica normy dla każdego pomiaru) aktywności aminotransferaz (AlAT, AspAT) oraz GGTP u niektórych pacjentów przyjmujących kwetiapinę. Wzrost ten był odwracalny po zaprzestaniu leczenia kwetiapiną.
(4)
Kwetiapina, podobnie jak inne leki przeciwpsychotyczne blokujące receptory α1, może często powodować niedociśnienie ortostatyczne związane z zawrotami głowy, tachykardią, a u niektórych pacjentów z omdleniami, szczególnie podczas początkowego okresu zwiększania dawki (patrz punkt
4.4).
(5)
W bardzo rzadkich przypadkach dochodziło do nasilenia objawów stwierdzonej wcześniej cukrzycy.
(6)
Częstość tych działań niepożądanych wyliczono na podstawie danych po wprowadzeniu leku do obrotu dla kwetiapiny w postaci o natychmiastowym uwalnianiu.
(7)
Stężenie glukozy we krwi na czczo ≥ 126 mg/dl (7,0 mmol/l) lub stężenie glukozy we krwi nie na czczo
≥ 200 mg/dl (≥11,1 mmol/l), przynajmniej w jednym badaniu.
(8)
Zwiększenie częstości występowania utrudnień w połykaniu po zastosowaniu kwetiapiny w porównaniu z placebo obserwowano tylko w badaniach klinicznych dotyczących przebiegu choroby dwubiegunowej.
(9)
Określono na podstawie 7% wzrostu w stosunku do wyjściowej masy ciała. Występuje zwłaszcza podczas pierwszych tygodni leczenia.
(10)
Najczęściej występującymi objawami odstawienia obserwowanymi w kontrolowanym placebo badaniu klinicznym z zastosowaniem kwetiapiny w monoterapii były: bezsenność, nudności, bóle głowy, biegunka, wymioty, zawroty głowy i drażliwość. Częstość ich występowania zmniejszała się znacząco po tygodniu od przerwania leczenia.
(11)
Stężenie triglicerydów > 200 mg/dl (≥2,258 mmol/l) (pacjenci
18 lat) lub 150 mg/dl (≥1,694 mmol/l) przynajmniej w jednym badaniu (pacjenci < 18 lat)
Stężenie cholesterolu > 240 mg/dl (≥6,2064 mmol/l) (pacjenci
≥18 lat) lub 200 mg/dl (≥5,172 mmol/l) przynajmniej w jednym badaniu (pacjenci < 18 lat) Wzrost stężenia cholesterolu LDL ≥30 mg/dl (≥0,769 mmol/l) obserwowano bardzo często.
U pacjentów, u których zaobserwowano taki wzrost, wartość ta wzrastała średnio o 41,7 mg/dl 1,07 mmol/l)
Patrz tekst poniżej.
(14) 9
Liczba płytek ≤100 x 10 /l przynajmniej w jednym badaniu.
(15)
Zwiększenie aktywności fosfokinazy kreatynowej raportowane w badaniach klinicznych niezwiązane z występowaniem złośliwego zespołu neuroleptycznego.
(16)
Stężenie prolaktyny (pacjenci > 18 lat): > 20 µg/l (> 869,56 pmol/l) u mężczyzn, > 30 µg/l (> 1304,34 pmol/l) u kobiet w dowolnym momencie.
(17)
Może prowadzić do upadków
(18)
Stężenie cholesterolu HDL : < 40 mg/dl (1,025 mmol/l) u mężczyzn, < 50 mg/dl (1,282 mmol/l) u kobiet w dowolnym momencie.
(19)
Pacjenci, u których stwierdzono odstęp QT w zakresie od < 450 msec do ≥450 msec ze zwiększeniem o ≥30 msec. W kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny średnia zmiana i zakres pacjentów, u których nastąpiło znaczące klinicznie zwiększenie odstępu jest porównywalne z wynikiem grupy placebo.
(20)
zmiana od > 132 mmol/l do ≤132 mmol/l przynajmniej w jednym badaniu
(21)
przypadki myśli i zachowań samobójczych odnotowano w trakcie leczenia kwetiapiną lub
w krótkim okresie po zaprzestaniu leczenia (patrz punkt4.4 i 5.1).
(22)
patrz punkt 5.1
(23)
spadek stężenia hemoglobiny do poziomu ≤ 13g/dl (8,07 mmol/l) u mężczyzn, ≤ 12g/dl (7,45
mmol/l) u kobiet przynajmniej w jednym badaniu odnotowano u 11% pacjentów leczonych kwetiapiną we wszystkich badaniach w tym w badaniach dodatkowych prowadzonych metodą otwartą. Dla tych pacjentów średni maksymalny spadek stężenia hemoglobiny w każdym badaniu wyniósł 1,50 g/dl.
(24)
działania te często towarzyszyły przypadkom tachykardii, zawrotom głowy, hipotonii
ortostatycznej i/lub pierwotnym chorobom serca i układu oddechowego
(25)
Na podstawie różnicy pomiędzy wartościami prawidłowymi a potencjalnie istotnymi klinicznie wartościami w każdym pomiarze po rozpoczęciu leczenia we wszystkich badaniach. Różnice w pomiarze całkowitego T4, wolnej frakcji T4, całkowitego T3 i wolnej frakcji T3 zostały określone jako < 0,8x LLN (pmol/l) a różnica dla TSH jako > 5mIU/l w każdym pomiarze.
(26)
Na podstawie zwiększonej częstości wymiotów u pacjentów w podeszłym wieku (≥65 lat)
(27)
Na podstawie różnicy pomiędzy wartościami prawidłowymi a potencjalnie istotnymi klinicznie wartościami w każdym pomiarze po rozpoczęciu leczenia we wszystkich badaniach. Różnica w liczbie leukocytów określona na poziomie ≤3x109 leukocytów/l w każdym pomiarze
(28)
Na podstawie różnicy pomiędzy wartościami prawidłowymi a potencjalnie istotnymi klinicznie wartościami w każdym pomiarze po rozpoczęciu leczenia we wszystkich badaniach. Różnica w liczbie eozynofilii określona na poziomie > 1x109eozynofili/l w każdym pomiarze
(29) 9 9
Różnica w liczbie neutrofili od > =1,5x10 /l dla wartości prawidłowych do < 0,5x10 /l w każdym pomiarze w trakcie leczenia
(30)
Na podstawie zgłoszeń przypadków zespołu metabolicznego ze wszystkich badań z zastosowaniem kwetiapiny
(31)
U niektórych pacjentów w trakcie badań klinicznych zaobserwowano pogorszenie więcej niż jednego z czynników metabolicznych takich jak: masa ciała, stężenia glukozy oraz lipidów we krwi (patrz punkt 4.4).
Podczas leczenia lekami neuroleptycznymi obserwowano przypadki wydłużenia odstępu QTc, przedsionkowych zaburzeń rytmu nagłych niespodziewanych zgonów, zatrzymania akcji serca, częstoskurczu komorowego typu torsades de pointes odnotowano przy jednoczesnym stosowaniu neuroleptyków i są one uważane za efekty klasy (patrz punkt 4.4).
W krótkotrwałych badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny i kontrolowanych placebo, u pacjentów z epizodem depresji w przebiegu choroby dwubiegunowej łączna częstość występowania objawów pozapiramidowych w grupie otrzymującej kwetiapinę wynosiła 8,9% w porównaniu do 3,8% dla placebo, jednak częstość poszczególnych działań niepożądanych (np. akatyzji, zespołu pozapiramidowego, drżeń, dyskinez, dystonii, niepokoju, samowolnych skurczów mięśni, nadaktywności psychomotorycznej i sztywności mięśni) była ogólnie niska i nie przekraczała 4% w żadnej z badanych grup.
W krótkotrwałych badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny i placebo, u pacjentów ze schizofrenią lub epizodem manii w przebiegu choroby dwubiegunowej łączna częstość występowania objawów pozapiramidowych była zbliżona do placebo (schizofrenia: 7,8% w grupie przyjmującej kwetiapinę i 8,0% w grupie przyjmującej placebo; epizod manii w przebiegu choroby dwubiegunowej: 11,2% w grupie przyjmującej kwetiapinę i 11,4% w grupie przyjmującej placebo).
W krótkoterminowych, kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z ustaloną dawką stosowanie produktu Quetiapine Accord związane było z zależnym od dawki zmniejszeniem stężenia hormonów tarczycy. W krótkoterminowych kontrolowanych placebo badaniach klinicznych częstość występowania istotnych klinicznie zmian w poziomie hormonów tarczycy wyniosła zwłaszcza całkowitej tyroksyny (T4): 3,4% dla kwetiapiny w stosunku do 0,6% dla placebo oraz wolnej tyroksyny (T4):0,7% dla kwetiapiny w stosunku do 0,1% dla placebo; całkowitej trójjodotyroniny (T3): 0,54% dla kwetiapiny w stosunku do 0,0% dla placebo oraz wolnej trójjodotyroniny (T3) 0,2% dla kwetiapiny w stosunku do 0,0% dla placebo. Częstość występowania zmian w poziomie TSH wyniosła 3,2% dla kwetiapiny w stosunku do 2,7% dla placebo. W krótkoterminowych kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z zastosowaniem monoterapii częstość występowania obustronnych istotnie klinicznych zmian poziomu T3 i TSH wyniosła 0,0% zarówno dla kwetiapiny jak i placebo oraz 0,1% dla kwetiapiny w stosunku do 0,0% dla placebo dla zmian w poziomie T4 i TSH. Opisane zmiany w poziomie hormonów tarczycy na ogół nie mają związku z klinicznymi objawami niedoczynności tarczycy. Zmniejszenie stężenia całkowitej i wolnej tyroksyny było najbardziej zaznaczone w pierwszych dwóch do czterech tygodni leczenia kwetiapiną bez dalszego zmniejszania w trakcie długotrwałego stosowania. Prawie we wszystkich przypadkach zakończenie leczenia kwetiapiną, niezależnie jak długo trwało, było związane ze zmianą kierunku działania na całkowite i wolne T4. U ośmiu pacjentów, którym zmierzono poziom globuliny wiążącej tyroksynę (TBG) poziom ten pozostał niezmieniony.
Dzieci i młodzież (od 10 do 17 roku życia)
U dzieci i młodzieży należy wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia tych samych działań niepożądanych, które zostały opisane powyżej dla dorosłych. Poniżej podsumowano działania niepożądane, które mogą wystąpić częściej u dzieci i młodzieży (od 10 do 17 lat) niż u pacjentów dorosłych lub których nie stwierdzono u pacjentów dorosłych.
Częstość występowania została sklasyfikowana w sposób następujący: bardzo często (> l/10), często (> l/100 do < 1/10), niezbyt często (> 1/1000 do < 1/100), rzadko (> l/10000 do < 1/1000), bardzo rzadko (< 1/10000), nieznana (nie może być ustalona na podstawie dostępnych danych).
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania:
Bardzo często: zwiększenie apetytu
Badania diagnostyczne:
Bardzo często: zwiększenie stężenia prolaktyny1 , zwiększenie ciśnienia krwi2
Zaburzenia układu nerwowego:
Bardzo często: objawy pozapiramidowe 3
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania:
Często: drażliwość 4
(1)
Stężenie prolaktyny (pacjenci < 18 lat): > 20µg/l (> 869,56 pmol/l) u chłopców, > 26 µg/l
(1130,428 pmol/l) u dziewczynek w dowolnym momencie. Wzrost stężenie prolaktyny > 100 µg/l zanotowano u mniej niż 1% pacjentów
(2)
W oparciu o zmiany powyżej klinicznie istotnego progu (na podstawie kryteriów Narodowego Instytutu Zdrowia) lub zwiększenie > 20 mmHg ciśnienia skurczowego, lub > 10 mmHg ciśnienia rozkurczowego w jakimkolwiek pomiarze w dwóch ostrych (3-6 tygodni) badaniach kontrolowanych placebo u dzieci i młodzieży
(3)
Patrz punkt 5.1
(4)
Uwaga: Częstość występowania jest zbliżona do obserwowanej u dorosłych, jednak drażliwość u dzieci i młodzieży może wynikać z innych uwarunkowań klinicznych niż u dorosłych.