Ponieważ istnieje kilka różnych wskazań do stosowania kwetiapiny, konieczne jest rozważenie jej profilu bezpieczeństwa w odniesieniu do rozpoznania u danego pacjenta i podawanej dawki.
Dzieci i młodzież (w wieku od 10 do 17 lat)
Nie zaleca się stosowania kwetiapiny u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia, ze względu na brak danych uzasadniających stosowanie kwetiapiny w tej grupie wiekowej. Badania kliniczne wykazały ponadto, że wśród działań niepożądanych zidentyfikowanych u dorosłych pacjentów (patrz punkt 4.8), niektóre występują z większą częstotliwością u dzieci i młodzieży niż u dorosłych (zwiększenie apetytu, zwiększenie stężenia prolaktyny w surowicy krwi i objawy pozapiramidowe) oraz jedno działanie niepożądane, które nie zostało odnotowane wcześniej u pacjentów dorosłych (wzrost ciśnienia tętniczego krwi). Odnotowano także zmiany w badaniach czynności tarczycy u dzieci i młodzieży.
Ponadto, nie prowadzono badań trwających powyżej 26 tygodni, dotyczących długookresowego wpływu leczenia na wzrost i rozwój. Brak danych dotyczących wpływu długookresowego przyjmowania kwetiapiny na rozwój poznawczy i behawioralny pacjenta.
Kontrolowane badania kliniczne z użyciem placebo u dzieci i młodzieży w wieku 10-17 lat, leczonych z powodu schizofrenii i manii w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej wykazały zwiększenie częstości występowania objawów pozapiramidowych u pacjentów przyjmujących kwetiapinę w porównaniu z pacjentami przyjmującymi placebo (patrz punkt 4.8).
Samobójstwa/myśli samobójcze lub pogorszenie stanu klinicznego
Depresja w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej jest związana ze zwiększonym ryzykiem występowania myśli samobójczych, samookaleczeń i samobójstw (zdarzeń związanych z samobójstwem). Ryzyko to utrzymuje się do czasu uzyskania istotnej klinicznie remisji. Przez kilka pierwszych lub więcej tygodni leczenia może nie nastąpić poprawa stanu psychicznego. Do czasu wystąpienia poprawy pacjent powinien pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarską. Doświadczenie kliniczne wskazuje, że ryzyko samobójstwa zwiększa się we wczesnej fazie poprawy klinicznej.
Dodatkowo, lekarz powinien ocenić potencjalne ryzyko wystąpienia zdarzeń związanych z samobójstwem po nagłym odstawieniu kwetiapiny z uwagi na znane czynniki ryzyka samobójstwa dla chorób leczonych kwetiapiną. Również inne zaburzenia psychiczne, w leczeniu których stosuje się kwetiapinę, mogą się wiązać ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia takich zdarzeń. Co więcej, z tymi zaburzeniami mogą współistnieć ciężkie epizody depresji. Dlatego należy przestrzegać tych samych środków ostrożności w leczeniu pacjentów z ciężkimi epizodami depresji i pacjentów z innymi zaburzeniami psychicznymi.
Wiadomo, że pacjenci ze zdarzeniami związanymi z próbami samobójczymi w wywiadzie lub ze znacznym natężeniem myśli samobójczych przed rozpoczęciem leczenia są narażeni na zwiększone ryzyko myśli lub prób samobójczych, w związku z czym powinni być dokładnie obserwowani w trakcie leczenia. W metaanalizie kontrolowanych placebo badań klinicznych dotyczących stosowania leków przeciwdepresyjnych u dorosłych pacjentów z chorobami psychicznymi wykazano zwiększenie ryzyka zachowań samobójczych podczas stosowania tych leków w porównaniu z placebo u pacjentów w wieku poniżej 25 lat.
Farmakoterapii powinna towarzyszyć ścisła obserwacja pacjentów, zwłaszcza tych z grupy wysokiego ryzyka, szczególnie na początku leczenia i po zmianach dawkowania. Pacjentów (i ich opiekunów) należy poinformować o konieczności zwracania uwagi na wszelkie objawy pogorszenia psychicznego oraz na zachowania lub myśli samobójcze i nietypowe zmiany w zachowaniu oraz o konieczności natychmiastowego kontaktu z lekarzem w przypadku wystąpienia tych objawów.
W kontrolowanych placebo badaniach klinicznych prowadzonych w krótszym okresie obejmujących pacjentów z ciężką depresją w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej obserwowano zwiększone ryzyko zdarzeń związanych z próbami samobójczymi u młodych dorosłych pacjentów (w wieku poniżej 25 lat), którzy byli leczeni kwetiapiną, w porównaniu z pacjentami otrzymującymi placebo (odpowiednio 3,0% wobec 0%).
Objawy pozapiramidowe
W badaniach klinicznych kontrolowanych placebo, stosowanie kwetiapiny było związane ze zwiększoną częstością objawów pozapiramidowych w porównaniu do placebo u pacjentów leczonych z powodu epizodów ciężkiej depresji w przebiegu choroby dwubiegunowej (patrz punkt 4.8).
Stosowanie kwetiapiny wiązano z rozwojem akatyzji, objawu polegającego na subiektywnie nieprzyjemnym uczuciu niepokoju ruchowego i potrzebą poruszania się, którym często towarzyszy niezdolność do siedzenia lub stania nieruchomo w miejscu. Największe prawdopodobieństwo jej wystąpienia istnieje w trakcie pierwszych kilku tygodni leczenia. U pacjentów, u których rozwiną się te objawy, mogą się one nasilać po zwiększeniu dawki.
Dyskinezy późne
W razie wystąpienia objawów późnych dyskinez należy rozważyć zmniejszenie dawki leku lub przerwanie leczenia kwetiapiną. Objawy dyskinez późnych mogą się nasilić lub nawet pojawić się po przerwaniu leczenia (patrz punkt 4.8).
Senność i zawroty głowy
Stosowanie kwetiapiny jest związane z występowaniem senności i podobnych objawów, takich jak uspokojenie (patrz punkt 4.8). W badaniach klinicznych u pacjentów z depresją w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej objawy te występowały zazwyczaj podczas pierwszych trzech dni leczenia i miały zazwyczaj łagodne lub umiarkowane nasilenie. Pacjenci z depresją w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, u których występuje senność o ciężkim nasileniu, mogą wymagać częstszych wizyt przez okres minimum 2 tygodni od pojawienia się senności lub do czasu ustąpienia objawów senności; konieczne może być rozważenie przerwania leczenia.
Leczenie kwetiapiną wiązało się z hipotonią ortostatyczną i spowodowanymi przez nią zawrotami głowy (patrz punkt 4.8), które – podobnie jak senność – pojawiały się zazwyczaj w początkowym okresie stopniowego zwiększania dawkowania. Może to zwiększać częstość występowania urazów (upadków), zwłaszcza w populacji osób w podeszłym wieku. W związku z tym pacjentom należy zalecić, aby zachowywali ostrożność do czasu, aż zaznajomią się z potencjalnymi skutkami stosowania leku.
Choroby układu sercowo-naczyniowego
Kwetiapinę należy ostrożnie stosować u pacjentów z rozpoznaną chorobą układu sercowonaczyniowego, chorobą naczyniową mózgu, a także w przypadku innych stanów predysponujących do niskiego ciśnienia tętniczego krwi.
Kwetiapina może powodować niedociśnienie ortostatyczne, szczególnie w początkowym okresie zwiększania dawki. Reakcja taka częściej występuje u osób w podeszłym wieku niż u młodych pacjentów. W przypadku niedociśnienia należy rozważyć podawanie mniejszej dawki lub wolniejsze zwiększanie dawki.
Należy rozważyć wolniejsze zwiększanie dawki u pacjentów ze stwierdzonymi wcześniej chorobami układu sercowo-naczyniowego.
Napady drgawkowe
W badaniach klinicznych nie wykazano różnicy w częstości występowania napadów drgawkowych u pacjentów leczonych kwetiapiną lub otrzymujących placebo. Nie są dostępne dane na temat częstości występowania napadów drgawkowych u pacjentów z zaburzeniem drgawkowym w wywiadzie. Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów z napadami drgawkowymi w wywiadzie (patrz punkt 4.8).
Złośliwy zespół neuroleptyczny
Z leczeniem lekami przeciwpsychotycznymi, w tym również kwetiapiną, związane jest występowanie złośliwego zespołu neuroleptycznego (patrz punkt 4.8). Objawy kliniczne obejmują hipertermię, zaburzenia świadomości, sztywność mięśni, zaburzenia czynności układu autonomicznego i zwiększenie aktywności fosfokinazy kreatyniny. W razie ich wystąpienia należy przerwać leczenie kwetiapiną i zastosować odpowiednie leczenie.
Ciężka neutropenia
Niezbyt często w badaniach klinicznych obserwowano występowanie ciężkiej neutropenii (liczba neutrofili < 0,5 × 109/l). Większość przypadków ciężkiej neutropenii wystąpiła kilka miesięcy po rozpoczęciu leczenia kwetiapiną. Brak dowodów na zależność od dawki. Z doświadczeń uzyskanych po wprowadzeniu leku do obrotu wynika, że po wystąpieniu leukopenii i (lub) neutropenii następowało przerwanie leczenia kwetiapiną. Prawdopodobnymi czynnikami ryzyka neutropenii są mała liczba leukocytów przed rozpoczęciem leczenia oraz wywołana przez leki neutropenia w wywiadzie. Należy przerwać leczenie kwetiapiną, jeśli liczba neutrofili wynosi < 1,0 × 109/l. Należy obserwować pacjenta w celu wykrycia wczesnych objawów infekcji i kontrolować ilość neutrofili (aż ich liczba zwiększy się ponad 1,5 × 109/l) (patrz punkt 5.1).
Interakcje
Patrz też punkt 4.5.
Jednoczesne stosowanie kwetiapiny z silnymi induktorami enzymów wątrobowych, takimi jak karbamazepina lub fenytoina, znacząco zmniejsza stężenie kwetiapiny w osoczu, co może wpływać na skuteczność leczenia kwetiapiną. U pacjentów otrzymujących leki indukujące enzymy wątrobowe, leczenie kwetiapiną można rozpocząć tylko wtedy, gdy w opinii lekarza korzyści wynikające z leczenia kwetiapiną przewyższają ryzyko wynikające z przerwania leczenia lekiem indukującym enzymy wątrobowe. Ważne jest, aby zmiany leku indukującego enzymy wątrobowe dokonywać stopniowo i jeśli jest to konieczne zastąpić go lekiem nie indukującym enzymów wątrobowych (np. walproinian sodu).
Masa ciała
Donoszono o przypadkach zwiększenia masy ciała u pacjentów leczonych kwetiapiną. Należy obserwować pacjentów pod kątem tego działania niepożądanego i w razie potrzeby podjąć odpowiednie postępowanie zgodnie ze stosowanymi wytycznymi leczenia przeciwpsychotycznego (patrz punkty 4.8 i 5.1).
Hiperglikemia
Opisywano rzadkie przypadki hiperglikemii i (lub) rozwoju albo zaostrzenia cukrzycy podczas leczenia kwetiapiną, czemu sporadycznie towarzyszyła kwasica ketonowa lub śpiączka; w kilku przypadkach doszło do zgonu (patrz punkt 4.8). W niektórych przypadkach opisywano uprzedni wzrost masy ciała, co może być czynnikiem predysponującym. Zaleca się właściwą obserwację kliniczną, zgodnie ze stosowanymi wytycznymi leczenia przeciwpsychotycznego. Pacjentów leczonych jakimkolwiek lekiem przeciwpsychotycznym, w tym kwetiapiną, należy obserwować pod kątem wystąpienia objawów podmiotowych i przedmiotowych hiperglikemii (takich jak polidypsja, wielomocz, polifagia i osłabienie), a chorych na cukrzycę lub osób z czynnikami ryzyka wystąpienia tej choroby należy poddawać regularnym badaniom kontrolnym pod kątem pogorszenia wyrównania glikemii. Konieczne jest regularne kontrolowanie masy ciała pacjenta.
Lipidy
W przeprowadzonych badaniach klinicznych nad kwetiapiną obserwowano zwiększenie stężenia triglicerydów, cholesterolu LDL i cholesterolu całkowitego oraz zmniejszenie stężenia cholesterolu HDL (patrz punkt 4.8). W razie zmian stężenia lipidów należy postępować zgodnie z praktyką kliniczną.
Ryzyko metaboliczne Ze względu na obserwowane w badaniach klinicznych zmiany masy ciała, poziomu glikemii (patrz: hiperglikemia) i stężenia lipidów u pacjentów (w tym tych z prawidłowymi wartościami wyjściowymi) może dojść do pogorszenia parametrów ryzyka zespołu metabolicznego; należy wówczas podjąć postępowanie zgodne z praktyką kliniczną (patrz również punkt 4.8).
Wydłużenie odstępu QT
Dane z badań klinicznych i ze stosowania kwetiapiny zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego nie potwierdziły związku kwetiapiny z przetrwałym bezwzględnym wydłużeniem odstępu QT. Po wprowadzeniu leku do obrotu opisywano wydłużenie odstępu QT podczas stosowania kwetiapiny w dawkach terapeutycznych (patrz punkt 4.8) i po jej przedawkowaniu (patrz punkt 4.9). Podobnie jednak jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, należy zachować ostrożność, jeśli kwetiapina jest stosowana u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego lub wydłużeniem odstępu QT w wywiadzie rodzinnym. Należy zachować ostrożność, jeśli kwetiapina jest stosowana jednocześnie z innymi lekami wydłużającymi odstęp QT, lekami neuroleptycznymi, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku, u pacjentów z wrodzonym zespołem wydłużonego odstępu QT, zastoinową niewydolnością serca, przerostem mięśnia serca, hipokaliemią lub hipomagnezemią (patrz punkt 4.5).
Odstawienie leku
Po nagłym zaprzestaniu podawania kwetiapiny obserwowano ostre objawy odstawienne, takie jak bezsenność, nudności, bóle głowy, biegunka, wymioty, zawroty głowy i drażliwość. Dlatego zaleca się stopniowe odstawianie kwetiapiny, przez okres przynajmniej jednego do dwóch tygodni (patrz punkt 4.8)
Pacjenci w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniem
Kwetiapina nie jest zatwierdzona w leczeniu pacjentów z psychozą związaną z otępieniem.
W randomizowanych, kontrolowanych placebo badaniach u populacji pacjentów z otępieniem, leczonych niektórymi atypowymi lekami przeciwpsychotycznymi, zaobserwowano około 3krotnie zwiększone ryzyko działań niepożądanych dotyczących naczyń mózgowych. Mechanizm tego zwiększonego ryzyka nie jest znany. Nie można wykluczyć zwiększonego ryzyka w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych lub innych populacji pacjentów. Kwetiapina powinna być stosowana z ostrożnością u pacjentów z czynnikami ryzyka wystąpienia udaru.
W metaanalizie atypowych leków przeciwpsychotycznych donoszono, że u pacjentów w podeszłym wieku zpsychozą związaną z otępieniem występuje zwiększone ryzyko zgonu w porównaniu z grupą otrzymującą placebo.
Jakkolwiek w dwóch 10-tygodniowych, kontrolowanych placebo badaniach kwetiapiny, u tej samej populacji pacjentów (n=710; średni wiek: 83 lata; przedział: 56-99 lat), umieralność w grupie pacjentów leczonych kwetiapiną była na poziomie 5,5% w porównaniu do 3,2% w grupie placebo. Przyczyny zgonów pacjentów w tych badaniach były zróżnicowane i zgodne z przewidywanymi dla tej populacji. Dane te nie stanowią związku przyczynowego między leczeniem kwetiapiną a zgonami pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem.
Dysfagia
Podczas leczenia kwetiapiną występowały trudności z połykaniem (patrz punkt 4.8). Kwetiapinę należy ostrożnie stosować u pacjentów z ryzykiem wystąpienia zachłystowego zapalenia płuc.
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
Opisywano przypadki żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u pacjentów otrzymujących leki przeciwpsychotyczne. Ponieważ u leczonych nimi osób często stwierdza się nabyte czynniki ryzyka tej choroby, wszelkie takie czynniki należy zidentyfikować przed leczeniem i w trakcie leczenia kwetiapiną i należy podjąć odpowiednie postępowanie profilaktyczne.
Zapalenie trzustki
Donoszono o przypadkach zapalenia trzustki w badaniach klinicznych i po wprowadzeniu leku do obrotu, jednak nie potwierdzono związku przyczynowego ze stosowaniem leku. W raportach otrzymywanych po wprowadzeniu leku do obrotu u wielu pacjentów podawano istnienie czynników o stwierdzonym związku z zapaleniem trzustki, takich jak zwiększone stężenie triglicerydów (patrz punkt 4.4 Lipidy), kamica żółciowa i spożycie alkoholu.
Dodatkowe informacje
Dane na temat stosowania kwetiapiny w skojarzeniu z walproinianem sodu lub litem w leczeniu umiarkowanych lub ciężkich epizodów manii są ograniczone; aczkolwiek skojarzona terapia była dobrze tolerowana (patrz punkty 4.8 i 5.1). Z danych wynika, że po 3 tygodniach pojawia się działanie addycyjne.
Laktoza
Tabletki zawierają laktozę jednowodną. Pacjenci z rzadkimi zaburzeniami dziedzicznymi, takimi jak nietolerancja galaktozy, niedobór laktazy typu Lapp lub zespół złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tego produktu.