Stosowanie poniższych leków jest bezwzględnie przeciwwskazane ze względu na możliwość wystąpienia ciężkich skutków interakcji z innymi lekami (patrz punkt 4.3):
Cyzapryd
,
pimozyd
,
astemizol
i
terfenadyna
U pacjentów otrzymujących
jednośnie
klarytromycynę i
cyzapryd
wykazano zwiększenie stężenia
cyzaprydu
w surowicy. Może to spowodować wydłużenie odstępu
QT
oraz zaburzenia rytmu serca, np. częstoskurcz komorowy, migotanie komór oraz zaburzenia typu
torsade
de
pointes
. Podobne zaburzenia obserwowano u pacjentów stosujących równocześnie klarytromycynę i
pimozyd
. Istnieją doniesienia o wpływie antybiotyków
makrolidowych
na metabolizm
terfenadyny
, powodującym zwiększenie stężenia
terfenadyny
związane sporadycznie z wystąpieniem zaburzeń rytmu, takich jak wydłużenie odstępu
QT
, częstoskurcz komorowy, migotanie komór i zaburzenia typu
torsade
de
pointes
.
W badaniu z udziałem 14 zdrowych ochotników jednoczesne podawanie
klarytromycyny
i
terfenadyny
powodowało 2-3-krotne zwiększenie stężenia kwaśnego metabolitu
terfenadyny
w surowicy oraz wydłużenie odstępu
QT
, bez klinicznie wykrywalnych objawów. Podobne działania obserwowano podczas skojarzonego podawania
astemizolu
i innych antybiotyków
makrolidowych
.
Ergotamina,
dihydroergotamina
Po wprowadzeniu produktu do obrotu zgłaszano, że jednoczesne podawanie
klarytromycyny
i ergotaminy lub
dihydroergotaminy
powodowało ostre zatrucie alkaloidami sporyszu, charakteryzujące się skurczem naczyń oraz niedokrwieniem kończyn i innych tkanek, w tym ośrodkowego układu nerwowego. Jednoczesne podawanie
klarytromycyny
i tych produktów leczniczych jest przeciwwskazane (patrz punkt 4.3).
Kolchicyna
Kolchicyna jest substratem zarówno CYP3A, jak i glikoproteiny P (
Pgp
), biorącej udział w transporcie na zewnątrz komórki.
Klarytromycyna
i inne antybiotyki
makrolidowe
są znanymi inhibitorami CYP3A i
Pgp
. Jeśli
klarytromycyna
i kolchicyna są podawane jednocześnie, narażenie na kolchicynę może wzrosnąć, co zwiększa działania niepożądane z potencjalnie śmiertelnym skutkiem, zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby, którzy również stosują inhibitor glikoproteiny P lub silny inhibitor CYP3A.
Inhibitory
reduktazy
HMG-CoA (statyny)
Jednoczesne stosowanie
klarytromycyny
z lowastatyną lub symwastatyną jest przeciwwskazane (patrz punkt 4.3), ponieważ te statyny są w znacznym stopniu metabolizowane przez CYP3A4, a leczenie skojarzone z klarytromycyną zwiększa ich stężenie w osoczu, co podnosi ryzyko wystąpienia miopatii, w tym
rabdomiolizy
. Zgłaszano przypadki
rabdomiolizy
u pacjentów przyjmujących klarytromycynę jednocześnie z tymi statynami. Jeśli nie można uniknąć leczenia klarytromycyną, stosowanie
lowastatyny
i
symwastatyny
należy przerwać na czas trwania leczenia.
Należy zachować ostrożność przepisując klarytromycynę z pozostałymi statynami. W sytuacjach, gdy nie można uniknąć jednoczesnego stosowania
klarytromycyny
ze statynami, zaleca się przepisywanie najmniejszej zarejestrowanej dawki statyny. Można rozważyć zastosowanie statyny niezależnej od metabolizmu przez CYP3A (np.
fluwastatyna
).
Pacjenci powinni być obserwowani pod kątem wystąpienia objawów podmiotowych i przedmiotowych miopatii.
Wpływ innych produktów leczniczych na klarytromycynę
Leki indukujące CYP3A (np.
ryfampicyna
,
fenytoina
,
karbamazepina
, fenobarbital, ziele dziurawca), mogą przyspieszać metabolizm
klarytromycyny
. Może to prowadzić do zmniejszenia stężenia
klarytromycyny
do wartości
subterapeutycznych
i zmniejszać skuteczność leczenia. Konieczna może być również kontrola stężenia induktora CYP3A w osoczu, które może wzrosnąć wskutek hamowania CYP3A przez klarytromycynę (patrz także odpowiednie informacje o leku dla podawanego inhibitora CYP3A). Równoczesne stosowanie
ryfabutyny
i
klarytromycyny
prowadziło do zwiększenia stężenia
ryfabutyny
i zmniejszenia stężenia
klarytromycyny
w surowicy, przy zwiększonym ryzyku zapalenia błony naczyniowej oka.
O następujących lekach wiadomo lub podejrzewa się ich wpływ na stężenie krążącej
klarytromycyny
; może być konieczne dostosowanie dawkowania
klarytromycyny
lub rozważenie innych możliwości terapeutycznych.
Efawirenz
,
newirapina
,
ryfampicyna
,
ryfabutyna
i
ryfapentyna
Silne induktory metabolizmu cytochromu P450, np.
efawirenz
,
newirapina
,
ryfampicyna
,
ryfabutyna
i
ryfapentyna
, mogą przyspieszać metabolizm
klarytromycyny
i w ten sposób zmniejszać stężenie
klarytromycyny
w osoczu, zwiększając stężenie 14-OH-
klarytromycyny
, metabolitu, który także wykazuje aktywność mikrobiologiczną. Ponieważ aktywność mikrobiologiczna
klarytromycyny
i 14-OH-
klarytromycyny
różni się w przypadku różnych bakterii, zamierzone działanie lecznicze może się zmniejszyć w przypadku równoczesnego podawania
klarytromycyny
i induktorów enzymów.
Etrawiryna
Ekspozycja na klarytromycynę zmniejszała się pod wpływem
etrawiryny
. Jednak stężenie czynnego metabolitu, 14-OH-
klarytromycyny
, ulegało zwiększeniu. Ponieważ 14-OH-
klarytromycyna
słabiej działa na
Mycobacterium
avium
complex
(MAC), ogólna aktywność wobec tego patogenu może ulec zmianie. Dlatego w leczeniu MAC należy rozważyć zastosowanie innego leku dla
klarytromycyny
.
Flukonazol
Jednoczesne podawanie
flukonazolu
w dawce 200 mg na dobę i
klarytromycyny
w dawce 500 mg dwa razy na dobę 21 zdrowym ochotnikom spowodowało zwiększenie średniego minimalnego stężenia
klarytromycyny
w stanie stacjonarnym (
C
min
) i pola pod krzywą (
AUC
) o odpowiednio 33% i 18%. Jednoczesne podawanie
flukonazolu
nie wpłynęło istotnie na stężenie w stanie stacjonarnym czynnego metabolitu 14-OH-
klarytromycyny
. Nie jest konieczna modyfikacja dawkowania
klarytromycyny
.
Doustne leki przeciwzakrzepowe
Jednoczesne stosowanie
klarytromycyny
z warfaryną może nasilać jej działanie przeciwzakrzepowe. Zgłaszano liczne przypadki nasilenia działania doustnych leków przeciwzakrzepowych u pacjentów otrzymujących leki przeciwbakteryjne, w tym
makrolidy
. Ryzyko to może zmieniać się w zależności od rodzaju zakażenia, wieku i ogólnego stanu pacjenta, toteż trudno ocenić wpływ
makrolidów
na zwiększenie INR. Zaleca się częste kontrolowanie wartości INR podczas i tuż po jednoczesnym stosowaniu
makrolidów
i doustnych leków przeciwzakrzepowych.
Rytonawir
Badania farmakokinetyczne wykazały, że jednoczesne podawanie
rytonawiru
w dawce 200 mg co 8 godzin i
klarytromycyny
w dawce 500 mg co 12 godzin powodowało wyraźne hamowanie metabolizmu
klarytromycyny
. W wyniku jednoczesnego stosowania
rytonawiru
,
C
max
klarytromycyny
wzrastało o 31%,
C
min
o 182%, a wartość
AUC
o 77%. Zahamowaniu ulegało tworzenie czynnego metabolitu - 14-OH-
klarytromycyny
. U pacjentów z prawidłową czynnością nerek nie ma konieczności zmniejszenia dawki, ze względu na szeroki przedział terapeutyczny
klarytromycyny
.
Natomiast u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek należy rozważyć następującą modyfikację dawkowania: jeśli klirens kreatyniny wynosi 30-60 ml/min, dawkę
klarytromycyny
należy zmniejszyć o 50%; u pacjentów z klirensem kreatyniny < 30 ml/min, dawkę
klarytromycyny
należy zmniejszyć o 75%. Dawek
klarytromycyny
większych od 1 g/dobę nie należy podawać jednocześnie z
rytonawirem
.
Podobne dostosowanie dawkowania należy rozważyć u pacjentów ze zmniejszoną czynnością nerek, jeśli
rytonawir
stosuje się do wzmocnienia farmakokinetyki innych inhibitorów proteazy HIV, w tym
atazanawiru
i
sakwinawiru
(patrz punkt poniżej „Dwukierunkowe interakcje między lekami").
Wpływ
klarytromycyny
na inne leki
Interakcje z udziałem CYP3A
Podawanie
klarytromycyny
, która hamuje CYP3A, w skojarzeniu z lekiem metabolizowanym głównie z udziałem izoenzymu CYP3A może powodować zwiększenie stężenia leku, co może prowadzić do nasilenia lub wydłużenia zarówno działania leczniczego, jak i działań niepożądanych jednocześnie podawanego leku. Należy zachować ostrożność podczas stosowania
klarytromycyny
u pacjentów otrzymujących inne leki, będące substratami izoenzymu CYP3A, zwłaszcza, jeśli substrat izoenzymu CYP3A ma wąski przedział terapeutyczny (np.
karbamazepina
) i (lub) jeśli jest w bardzo dużym stopniu metabolizowany przez ten enzym.
U pacjentów otrzymujących jednocześnie klarytromycynę należy rozważyć modyfikację dawki i gdy to możliwe, dokładnie monitorować stężenie w surowicy leków metabolizowanych głównie z udziałem izoenzymu CYP3A.
Wiadomo, że następujące leki i grupy leków są metabolizowane przez CYP3A: alprazolam,
astemizol
,
karbamazepina
,
cylostazol
,
cyzapryd
,
cyklosporyna
,
dyzopiramid
, alkaloidy sporyszu,
lowastatyna
,
metyloprednizolon
,
midazolam
,
omeprazol
, doustne leki przeciwzakrzepowe (np.
warfaryna
),
pimozyd
, chinidyna,
ryfabutyna
,
syldenafil
,
symwastatyna
,
syrolimus
,
takrolimus
,
terfenadyna
,
triazolam
i
winblastyna
. Podobny mechanizm interakcji, ale z udziałem innych izoenzymów cytochromu P450, dotyczy
fenytoiny
, teofiliny i walproinianu.
Doustne leki przeciwcukrzycowe/Insulina
Jednoczesne stosowanie
klarytromycyny
i doustnych leków przeciwcukrzycowych i (lub) insuliny może doprowadzić do znacznej hipoglikemii. W przypadku niektórych leków przeciwcukrzycowych, takich jak
nateglinid
,
pioglitazon
,
repaglinid
i
rozyglitazon
, może wystąpić hamowanie
enzymu
CYP3A przez klarytromycynę, co może spowodować hipoglikemię, gdy leki te są stosowane jednocześnie. Zaleca się staranne kontrolowanie stężenia glukozy.
Leki przeciwarytmiczne
Po wprowadzeniu produktu do obrotu zgłaszano zaburzenia rytmu serca typu
torsade
de
pointes
w następstwie jednoczesnego podawania
klarytromycyny
z chinidyną lub
dyzopiramidem
. Podczas podawania
klarytromycyny
w skojarzeniu z tymi lekami należy kontrolować zapis EKG pod kątem wydłużenia
QTc
. Należy kontrolować stężenie chinidyny i
dyzopiramid
w surowicy krwi, kiedy stosowane są jednocześnie z klarytromycyną.
Omeprazol
Klarytromycynę (500 mg co 8 godzin) podawano w skojarzeniu z
omeprazolem
(40 mg na dobę) zdrowym dorosłym ochotnikom.
Klarytromycyna
powodowała zwiększenie stężenia omeprazolu w osoczu w stanie stacjonarnym (wartości
C
max
, AUC
0-24
i t
1/2
zwiększyły się odpowiednio o 30%, 89% i 34%). Średnia dobowa wartość pH soku żołądkowego wynosiła 5,2, gdy
omeprazol
stosowano w
monoterapii
oraz 5,7, gdy
omeprazol
podawano w skojarzeniu z klarytromycyną.
Syldenafil
,
tadalafil
i wardenafil
Każdy z tych inhibitorów
fosfodiesterazy
jest metabolizowany, przynajmniej częściowo, z udziałem izoenzymu CYP3A, a izoenzym CYP3A może być hamowany przez podawaną jednocześnie klarytromycynę. Podawanie
klarytromycyny
w skojarzeniu z
syldenafilem
,
tadalafilem
i
wardenafilem
prawdopodobnie spowoduje zwiększenie narażenia na inhibitor
fosfodiesterazy
. Należy rozważyć zmniejszenie dawek
syldenafilu
,
tadalafilu
i
wardenafilu
, gdy leki te podawane są jednocześnie z klarytromycyną.
Teofilina,
karbamazepina
Wyniki badań klinicznych wskazują na niewielkie, ale istotne statystycznie (p
≤
0,05) zwiększenie stężenia teofiliny lub
karbamazepiny
we krwi, gdy któryś z tych leków podawany był jednocześnie z klarytromycyną. Może być konieczne rozważenie zmniejszenia dawki.
Tolterodyna
Tolterodyna jest metabolizowana głównie z udziałem izoenzymu 2D6 cytochromu P-450 (CYP2D6). Jednak w części populacji bez ekspresji CYP2D6 stwierdzono, że metabolizm przebiega z udziałem izoenzymu CYP3A. W tej części populacji hamowanie aktywności izoenzymu CYP3A powoduje istotne zwiększenie stężenia
tolterodyny
w surowicy z ryzykiem przedawkowania. Podczas jednoczesnego stosowania inhibitorów CYP3A, takich jak
klarytromycyna
, konieczne może być zmniejszenie dawki
tolterodyny
w populacji pacjentów wolno metabolizujących przy udziale izoenzymu CYP2D6
Triazolobenzodiazepiny (np. alprazolam,
midazolam
,
triazolam
)
Gdy
midazolam
podawano jednocześnie z tabletkami
klarytromycyny
(500 mg dwa razy na dobę), wartość
AUC
midazolamu
zwiększyła się 2,7 razy po dożylnym podaniu
midazolamu
i 7 razy po podaniu doustnym. Należy unikać jednoczesnego podawania
midazolamu
i
klarytromycyny
drogą doustną. Jeśli
midazolam
podawany dożylnie stosuje się jednocześnie z klarytromycyną, konieczne jest dokładne monitorowanie pacjenta w celu ewentualnej modyfikacji dawki. Takie same środki ostrożności należy zastosować w przypadku innych benzodiazepin metabolizowanych przez CYP3A, w tym
triazolamu
i alprazolamu. W przypadku benzodiazepin, których eliminacja nie zależny od CYP3A (
temazepam
,
nitrazepam
,
lorazepam
), klinicznie istotna interakcja z klarytromycyną jest mało prawdopodobna.
Po wprowadzeniu produktu do obrotu zgłaszano występowanie interakcji z innymi lekami oraz wpływ na ośrodkowy układ nerwowy (np. senność i splątanie) podczas jednoczesnego stosowania
klarytromycyny
i
triazolamu
. Wskazane jest monitorowanie pacjenta pod kątem nasilonego działania
farmakologiczngo
na
OUN
.
Inne interakcje z lekami
Digoksyna
Uważa się, że digoksyna jest substratem białka transportowego - glikoproteiny P (
Pgp
). Wiadomo, że
klarytromycyna
działa hamująco na
Pgp
. Gdy
klarytromycyna
podawana jest z digoksyną, hamowanie
Pgp
przez klarytromycynę może doprowadzić do zwiększenia narażenia na digoksynę. Po wprowadzeniu produktu do obrotu, u pacjentów otrzymujących jednocześnie klarytromycynę i digoksynę stwierdzano również zwiększone stężenie digoksyny w surowicy. U niektórych pacjentów występowały kliniczne objawy zatrucia digoksyną, w tym zaburzenia rytmu serca mogące zagrażać życiu.
Należy starannie monitorować stężenie digoksyny w surowicy, gdy pacjenci otrzymują jednocześnie digoksynę i klarytromycynę.
Zydowudyna
Jednoczesne, doustne podawanie
klarytromycyny
w postaci tabletek i
zydowudyny
dorosłym pacjentom, zakażonym HIV może spowodować zmniejszenie stężenia
zydowudyny
w stanie stacjonarnym. Ponieważ, jak się wydaje,
klarytromycyna
zakłóca wchłanianie jednocześnie podawanej doustnie
zydowudyny
, interakcji tej można w znacznym stopniu uniknąć podając klarytromycynę i zydowudynę w odstępie 4 godzin. Wydaje się, że interakcja ta nie występuje u dzieci zakażonych HIV, przyjmujących klarytromycynę w postaci zawiesiny oraz zydowudynę lub didanozynę.
Interakcja ta jest mało prawdopodobna, kiedy
klarytromycyna
jest podawana we wlewie dożylnym.
Fenytoina
i
walproinian
Pojawiły się spontaniczne doniesienia i opublikowane zgłoszenia dotyczące interakcji inhibitorów
CYP3A, w tym
klarytromycyny
, z lekami o których nie sądzono, że są metabolizowane przez CYP3A (np.
fenytoina
i
walproinian
). Jeśli te leki podaje się równocześnie z klarytromycyną, zaleca się oznaczenie ich stężenia w surowicy. Istnieją doniesienia o zwiększonym stężeniu w surowicy.
Dwukierunkowe interakcje między lekami
Atazanawir
Zarówno
klarytromycyna
, jak i
atazanawir
są substratami oraz inhibitorami CYP3A i istnieją dowody na dwukierunkową interakcję między tymi lekami. Jednoczesne podawanie
klarytromycyny
(500 mg dwa razy na dobę) i
atazanawiru
(400 mg raz na dobę) powodowało dwukrotny wzrost narażenia na klarytromycynę, zmniejszenie narażenia na 14-OH-klarytromycynę o 70% oraz zwiększenie
AUC
atazanawiru
o 28%. Ponieważ przedział terapeutyczny
klarytromycyny
jest szeroki, nie ma konieczności zmniejszania dawek u pacjentów z prawidłową czynnością nerek. U pacjentów z umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek (klirens kreatyniny 30-60 ml/min), dawkę
klarytromycyny
należy zmniejszyć o 50%. U pacjentów z klirensem kreatyniny < 30 ml/min, dawkę należy zmniejszyć o 75%, stosując odpowiedni preparat
klarytromycyny
.
Klarytromycyna
w dawkach większych niż 1000 mg na dobę nie powinna być podawana jednocześnie z inhibitorami proteazy.
Antagoniści kanału wapniowego
Zaleca się ostrożność podczas jednoczesnego stosowania
klarytromycyny
i antagonistów kanału wapniowego, metabolizowanych przez CYP3A4 (np.
werapamil
,
amlodypina
,
diltiazem
) ze względu na ryzyko wystąpienia niedociśnienia. Stężenie
klarytromycyny
w osoczu, jak również antagonistów kanału wapniowego, może wzrastać w wyniku interakcji. Niedociśnienie, bradyarytmię oraz kwasicę mleczanową obserwowano u pacjentów przyjmujących jednocześnie klarytromycynę i
werapamil
.
Itrakonazol
Zarówno
klarytromycyna
, jak i
itrakonazol
są substratami oraz inhibitorami CYP3A, co powoduje wzajemne oddziaływanie między tymi lekami.
Klarytromycyna
może powodować zwiększenie stężenia
itrakonazolu
w osoczu, natomiast
itrakonazol
może powodować zwiększenie stężenia
klarytromycyny
w osoczu. Należy uważnie obserwować, czy u pacjentów przyjmujących jednocześnie
itrakonazol
i klarytromycynę nie występują przedmiotowe lub podmiotowe objawy nasilenia lub wydłużenia działania farmakologicznego.
Sakwinawir
Zarówno
klarytromycyna
, jak i
sakwinawir
są substratami oraz inhibitorami CYP3A i istnieją dowody na dwukierunkową interakcję między tymi lekami. Podczas jednoczesnego podawania 12 zdrowym ochotnikom
klarytromycyny
(500 mg dwa razy na dobę) i
sakwinawiru
(kapsułki miękkie, 1200 mg trzy razy na dobę), w stanie stacjonarnym wartości
AUC
i
C
max
sakwinawiru
były o 177% i 187% większe niż wtedy, gdy podawano wyłącznie
sakwinawir
. Wartości
AUC
i
C
max
klarytromycyny
były w przybliżeniu 40% większe niż obserwowane w przypadku samej
klarytromycyny
. Jeśli oba leki podaje się równocześnie przez ograniczony czas w badanych dawkach i postaciach, dostosowanie dawki nie jest konieczne. Obserwacje na podstawie badań interakcji między lekami z użyciem preparatu w postaci miękkich kapsułek żelatynowych mogą nie być reprezentatywne wobec działań obserwowanych w przypadku
sakwinawiru
w postaci twardych kapsułek żelatynowych. Obserwacje na podstawie badań interakcji między lekami z użyciem samego
sakwinawiru
mogą nie być reprezentatywne wobec działań obserwowanych w przypadku podawania
sakwinawiru
/
rytonawiru
. Jeśli
sakwinawir
podaje się równocześnie z
rytonawirem
, należy uwzględnić potencjalne działanie
rytonawiru
na klarytromycynę.
Werapamil
U pacjentów stosujących jednocześnie klarytromycynę i
werapamil
obserwowano hipotonię, bradyarytmię i kwasicę mleczanową.
Nie wykazano interakcji
klarytromycyny
z doustnymi środkami antykoncepcyjnymi.