MATRIFEN

Każdy system transdermalny zawiera 11 mg. fentanylu w postaci plastra o powierzchni 33,6 cm2.

Nadwrażliwość na substancję czynną lub którykolwiek składnik produktu.

Produktu nie należy stosować w leczeniu ostrego lub pooperacyjnego bólu, ponieważ brak jest możliwości ustalenia właściwego dawkowania w leczeniu krótkotrwałym i zachodzi możliwość wystąpienia zagrażającej życiu depresji oddechowej.

Ciężkie zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego.

Jednoczesne stosowanie inhibitorów MAO lub ich stosowanie w ciągu ostatnich 14 dni.

Dla opisu częstości występowania działań niepożądanych zastosowano wymienione poniżej kategorie: Bardzo często (≥1/10), często (≥1/100, < 1/10), niezbyt często (≥1/1000, < 1/100), rzadko (≥1/10 000, < 1/1000), bardzo rzadko (≥1/10 000) włączając pojedyncze przypadki.

Najpoważniejszym działaniem niepożądanym fentanylu jest depresja oddechowa.

Zaburzenia psychiczne

Bardzo często:	senność
Często:	uspokojenie, splątanie, depresja, lęk, nerwowość, omamy, zmniejszone łaknienie
Niezbyt często:	euforia, amnezja, bezsenność, pobudzenie
Bardzo rzadko:	urojenia, astenia, zaburzenia seksualne

Zaburzenia układu nerwowego

Bardzo często:	senność, bóle głowy
Niezbyt często:	drżenia, parestezje, zaburzenia mowy
Bardzo rzadko: Zaburzenia oka	ataksja, niepadaczkowe drgawki miokloniczne
Rzadko: Zaburzenia serca	niedowidzenie
Niezbyt często:	bradykardia, tachykardia, niedociśnienie tętnicze, nadciśnienie tętnicze
Rzadko:	arytmia, rozszerzenie naczyń

Zaburzenia oddechowe, klatki piersiowej i śródpiersia

Niezbyt często: duszność, hipowentylacja

Bardzo rzadko: depresja oddechowa, bezdech, krwioplucie, obturacja płuc, zapalenie gardła, skurcz krtani

Zaburzenia żołądkowo-jelitowe

Bardzo często:	nudności, wymioty, zaparcia
Często:	suchość w jamie ustnej, niestrawność
Niezbyt często:	biegunka
Rzadko:	czkawka
Bardzo rzadko:	niedrożność jelit, bolesne wzdęcia z oddawaniem gazów

Zaburzenia układu immunologicznego

Bardzo rzadko: reakcje anafilaktyczne

Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej

Bardzo często: pocenie się, świąd

Często: odczyny skórne w miejscu nałożenia Niezbyt często: wysypka, rumień

Wysypka, rumień i świąd ustępują zazwyczaj w ciągu jednego dnia po usunięciu plastra.

Zaburzenia nerek i dróg moczowych

Niezbyt często: zatrzymanie moczu

Bardzo rzadko: skąpomocz, ból pęcherza

Zaburzenia ogólne

Rzadko: obrzęk, uczucie zimna

Inne działania niepożądane

Podczas stosowania fentanylu przez dłuższy czas może się rozwinąć tolerancja oraz uzależnienie fizyczne i psychiczne.

Po zmianie wcześniej stosowanego analgetyku opioidowego na fentanyl w postaci systemu transdermalnego mogą wystąpić objawy zespołu odstawienia opioidów (na przykład: nudności wymioty, biegunka, niepokój i dreszcze).

Profil działań niepożądanych u dzieci i młodzieży leczonych systemem transdermalnym uwalniającym fentanyl jest podobny do tego, który obserwowany jest u dorosłych. W populacji dzieci nie zidentyfikowano czynników ryzyka innych niż te, które związane były z zastosowaniem opioidów w celu uśmierzenia bólu związanego z ciężką chorobą. Nie wydaje się zatem, aby podczas stosowania leku zgodnie ze wskazówkami występowały jakiekolwiek inne czynniki ryzyka związane ze stosowaniem systemu transdermalnego uwalniającego fentanyl, specyficzne dla populacji dzieci w wieku powyżej 2 lat. Bardzo częstymi działaniami niepożądanymi obserwowanymi w badaniach klinicznych były gorączka, wymioty oraz nudności.

System transdermalny uwalnia substancję czynną przez ponad 72 godziny. Fentanyl jest uwalniany z szybkością 12, 25, 50, 75 i 100 mikrogramów na godzinę, co odpowiada aktywnej powierzchni plastra 4,2; 8,4; 16,8; 25,2 i 33,6 cm².

Sposób stosowania:

Do stosowania na skórę.

System transdermalny z fentanylem należy stosować na skórę niepodrażnioną, nienapromienianą, o płaskiej powierzchni, na tułów lub górną część ramienia. U małych dzieci, preferowanym miejscem aplikacji plastra jest górna część pleców. Dzięki temu możliwe jest zminimalizowanie ryzyka usunięcia plastra przez dziecko. Przed nałożeniem systemu należy ostrzyc (ale nie ogolić) owłosienie, choć wybierać należy w miarę możliwości miejsca nieowłosione. Jeśli miejsce zastosowania plastra wymaga oczyszczenia, należy użyć do tego wody. Mydła, oliwki, lotiony, alkohol lub inne substancje mogące podrażniać skórę lub zmienić jej właściwości nie powinny być stosowane. Skóra przed nałożeniem systemu powinna być całkowicie sucha.

Ponieważ system jest zabezpieczony zewnętrzną folią wodoodporną może także pozostawać na skórze podczas krótkotrwałej kąpieli pod prysznicem.

System transdermalny z fentanylem powinien być zastosowany niezwłocznie po otwarciu opakowania. Po zdjęciu warstwy zabezpieczającej system powinien być przez 30 sekund dokładnie dociskany dłonią do miejsca nałożenia. Należy się upewnić, że system całkowicie przylega do skóry, szczególnie na brzegach. Może być konieczne dodatkowe umocowanie systemu. System powinien pozostawać na skórze bez przerwy przez 72 godziny, po czym należy go zmienić. Nowy system należy nakładać zawsze w innym miejscu niż wykorzystywane poprzednio. To samo miejsce może być wykorzystane do nałożenia plastra najwcześniej po upływie 7 dni.

Systemu transdermalnego nie należy dzielić ani przecinać (patrz punkt 4.4).

Instrukcja usuwania patrz punkt 6.6.

Odpowiednią dawkę fentanylu ustala się indywidualnie i ocenia regularnie po każdym podaniu.

Dorośli:

Wybór dawki początkowej:

Dawkę fentanylu ustala się na podstawie wcześniejszego stosowania opioidów, uwzględniając możliwość rozwoju tolerancji, stosowania innych leków, stanu ogólnego pacjenta i nasilenia choroby.

Dawka początkowa nie powinna przekraczać 25 mikrogramów na godzinę, jeśli odpowiedź na lek opioidowy stosowany w chorobie będącej przyczyną bólu nie jest w pełni znana.

Zastępowanie innych opioidowych leków przeciwbólowych:

Jeśli następuje zastąpienie fentanylem innych doustnych lub parenteralnych opioidowych leków przeciwbólowych, dawka początkowa powinna zostać wyznaczona według następującego schematu postępowania:

1. Ustalić ilość opioidowych leków przeciwbólowych wymaganą w ciągu ostatnich 24 godzin.

2. Otrzymaną ilość przeliczyć na równoważną dawkę doustną morfiny posługując się Tabelą 1.

3. Odpowiednią dawkę fentanylu ustalić posługując się Tabelą 2.

Tabela 1. Równoważniki działania przeciwbólowego różnych leków

Wszystkie dawki leków podawanych domięśniowo i doustnie odpowiadają efektowi przeciwbólowemu 10 mg morfiny podawanej domięśniowo.

Nazwa leku Równoważne dawki przeciwbólowe (mg)

i.m.* Doustne

Morfina	10	30 (podawanie wielokrotne )** 60 (podanie jednorazowe lub doraźne )
Hydromorfon	1,5	7 , 5
Metadon	10	20
Oksykodon	10-15	20-30
Leworfanol	2	4
Oksymorfina	1	10 (doodbytniczo )
Diamorfina	5	60
Petydyna	75	-
Kodeina	-	200
Buprenorfina	0,4	0 ,8 (podjęzykowo )
Ketobemidon	10	30

* Na podstawie badań przeprowadzonych z zastosowaniem dawek pojedynczych, w których wszystkie powyższe produkty podawane domięśniowo porównywano z morfiną w celu osiągnięcia równoważnego efektu przeciwbólowego. Dawki doustne są dawkami zalecanymi przy zmianie podawania pozajelitowego na doustne.

** Stosunek 3:1 dla morfiny podawanej domięśniowo/doustnie został ustalony na podstawie badań przeprowadzonych na pacjentach cierpiących na ból przewlekły.

Tabela 2. Zalecane dawki początkowe produktu Matrifen wyznaczone na podstawie dawek dobowych morfiny.

Doustna dawka morfiny Dawka produktu Matrifen, system transdermalny

na 24 godziny (mg/dobę) (mikrogramy/godzinę)

< 135	25
135-224	50
225-314	75
315-404	100
405-494	125
495-584	150
585-674	175
675-764	200
765-854	225
855-944	250
945-1034	275
1035.1124	300

Schematy konwersji bazują na badaniach klinicznych. W praktyce klinicznej mogą być pomocne schematy oparte na innych badaniach i mogą także być stosowane.

Wstępnej oceny maksymalnego działania przeciwbólowego produktu Matrifen nie powinno się przeprowadzać przed upływem 24 godzin od nałożenia plastra na skórę pacjenta. Wynika to ze stopniowego wzrostu stężenia fentanylu w surowicy w ciągu pierwszych 24 godzin od zastosowania systemu. Uprzednio stosowane leczenie opioidami powinno być odstawiane stopniowo, w miarę rozwoju działania przeciwbólowego plastra nałożonego po raz pierwszy.

Ustalenie dawki i leczenie podtrzymujące:

System transdermalny należy wymieniać co 72 godziny. Dawkę należy zwiększać indywidualnie, do momentu uzyskania skutecznego działania przeciwbólowego. U pacjentów, którzy odczuwają zmniejszenie działania przeciwbólowego w czasie 48 – 72 godzin od nałożenia może być konieczna zmiana plastra z fentanylem po upływie 48 godzin. Dawka 12 mikrogramów na godzinę jest odpowiednia do dostosowywania dawkowania w zakresie mniejszych dawek. Jeśli działanie przeciwbólowe pod koniec początkowego okresu zastosowania systemu transdermalnego nie jest dostateczne, dawkę można zwiększać co 3 dni aż do osiągnięcia pożądanego efektu u każdego pacjenta. Dodatkowa regulacja dawki powinna być dokonywana poprzez dodanie do już stosowanej dawki, dawki dodatkowej 12 mikrogramów na godzinę lub 25 mikrogramów na godzinę, uwzględniając przy tym zapotrzebowanie na dodatkowe leki przeciwbólowe i stan bólowy pacjenta. Można stosować więcej niż jeden system transdermalny w celu doboru i uzyskania dawki większej niż 100 mikrogramów na godzinę. Okresowo pacjent może wymagać podania krótko działających leków przeciwbólowych w celu zlikwidowania bólu przebijającego. Jeśli wymagana dawka produktu Matrifen przekracza 300 mikrogramów na godzinę należy rozważyć dodatkową lub alternatywną metodę zwalczania bólu lub dodatkowe zastosowanie opioidów.

Opisywano przypadki występowania objawów odstawienia po zmianie długotrwale stosowanej morfiny na fentanyl w postaci systemu transdermalnego, mimo uzyskiwania wystarczającego działania przeciwbólowego. W przypadku wystąpienia objawów odstawienia zaleca się leczenie krótko działającą morfiną w małych dawkach.

Zakończenie leczenia produktem Matrifen:

Jeśli jest wymagane zakończenie stosowania fentanylu w postaci systemu transdermalnego, zamiana leku na inny opioidowy lek przeciwbólowy powinna przebiegać stopniowo począwszy od małej dawki, którą następnie się zwiększa. Należy tak postępować, ponieważ stężenia fentanylu zmniejszają się stopniowo po usunięciu plastra i potrzeba co najmniej 17 godzin na zmniejszenie stężenia fentanylu w surowicy o 50%. Generalnie, leczenie opioidami należy odstawiać stopniowo w celu zapobieżenia objawom zespołu odstawienia (nudnościom, wymiotom, biegunce, lękowi i drżeniu mięśni).

Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku:

Pacjenci w podeszłym wieku lub pacjenci wyniszczeni powinni być obserwowani ze szczególną uwagą; w razie konieczności dawka stosowana u tych pacjentów powinna być zmniejszona (patrz punkt 4.4).

Stosowanie u pacjentów z zaburzoną czynnością wątroby lub nerek:

Pacjenci z zaburzoną czynnością wątroby lub nerek powinni być obserwowani ze szczególną uwagą pod kątem wystąpienia objawów przedawkowania, a dawka powinna w miarę możliwości być zmniejszona (patrz punkt 4.4).

Pacjenci gorączkujący:

W okresie rzutów gorączki konieczna może być modyfikacja dawki (patrz punkt 4.4).

Stosowanie u dzieci

Dzieci w wieku 16 lat i powyżej: należy przestrzegać dawkowania dla dorosłych.

Dzieci w wieku od 2. do 16. roku życia:

Produkt Matrifen powinien być stosowany wyłącznie u dzieci (w wieku od 2. do 16. roku życia), które tolerują leczenie lekami opioidowymi, i u których stosowane są leki przeciwbólowe w dawce równoważnej co najmniej 30 mg morfiny podawanej doustnie. Informacje dotyczące metody przeliczenia dawki opioidów podawanych pozajelitowo na dawkę produktu Matrifen u dzieci znajdują się w tabeli równoważników działania przeciwbólowego różnych leków (Tabela 1), a informacje dotyczące zalecanej wstępnej dawki produktu Matrifen ustalonej na podstawie dobowej dawki morfiny podawanej doustnie znajdują się w tabeli 3.

Tabela 3. Zalecana wstępna dawka produktu Matrifen, obliczona na podstawie dobowej dawki morfiny podawanej doustnie¹

Dawka morfiny podawana doustnie w ciągu Dawka produktu Matrifen, podawanego w formie

24 godzin (mg/dobę) plastra – mikrogramy/godzinę

Dzieci² Dzieci²

30-44 12

45-134 25

¹ W badaniach klinicznych podane zakresy dawek dobowych morfiny podawanej doustnie były podstawą do opracowania dawkowania produktu Matrifen.

² Zamiana na dawki produktu Matrifen większe niż 25 mikrogramów/godzinę jest taka sama dla dorosłych i dzieci.

W przypadku dzieci, które otrzymują ponad 90 mg morfiny podawanej doustnie w ciągu doby, dostępne są aktualnie bardzo ograniczone informacje uzyskane w badaniach klinicznych. W badaniach przeprowadzonych u dzieci, wymaganą dawkę fentanylu podawanego w plastrach obliczano w stały sposób: 30 mg do 44 mg dawki dobowej morfiny jest równoważne dawce opioidów, na które zapotrzebowanie pokrywane jest przez plaster fentanylu zawierający dawkę 12 mikrogramów/godzinę. Należy zwrócić uwagę, że schematy dawkowania dla dzieci mogą być zastosowane wyłącznie do zmiany leczenia z doustnej postaci morfiny (lub jej równoważników) na plastry zawierające fentanyl. Schematu zamiany nie należy stosować do przeliczenia dawki fentanylu na inne rodzaje leków opioidowych, gdyż może to doprowadzić do przedawkowania.

Działanie przeciwbólowe pierwszej dawki produktu Matrifen podanego w postaci plastra w ciągu pierwszych 24 godzin nie będzie pełny. Z tego względu w ciągu pierwszych 12 godzin po wprowadzeniu produktu Matrifen pacjent powinien otrzymać poprzednią, zwykłą dawkę leku przeciwbólowego. W ciągu kolejnych 12 godzin lek ten powinien być podawany zgodnie z zapotrzebowaniem klinicznym.

Ze względu na to, że stężenia fentanylu osiągają odpowiednią wartość po upływie 12 do 24 godzin, konieczne jest bądź obserwowanie stanu pacjenta pod kątem występowania działań niepożądanych, które obejmować mogą hipowentylację, przez okres co najmniej 48 godzin po wprowadzeniu produktu Matrifen, bądź stopniowe zwiększanie dawek (patrz również punkt 4.4. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania).

Dostosowywanie dawki i dawka podtrzymująca.

Jeśli działanie produktu Matrifen jest niewystarczające, należy podać dodatkową dawkę morfiny lub innego krótko działającego opioidu. Zależnie od zapotrzebowania na dodatkowe leki przeciwbólowe oraz nasilenie dolegliwości możliwe jest zwiekszenie dawki. Dawkę należy dostosować plastrem 12 mikrogramów/godzinę.

Produkt powinien być stosowany tylko jako cześć integralnego leczenia bólu, w przypadkach, kiedy pacjent jest odpowiednio oceniony pod względem medycznym, socjalnym i psychologicznym.

Po wystąpieniu poważnych działań niepożądanych pacjent powinien być monitorowany przez 24 godziny po usunięciu systemu ze względu na długi okres półtrwania fentanylu (patrz punkt 5.2).

Fentanyl w postaci systemu plastrów powinien zawsze być przechowywany w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci.

System nie powinien być dzielony lub cięty, ponieważ działanie i bezpieczeństwo stosowania podzielonego systemu nie zostało ustalone.

Depresja oddechowa

Analogicznie jak po stosowaniu innych silnych leków opioidowych, zastosowanie fentanylu może prowadzić u niektórych pacjentów do wystąpienia depresji oddechowej. Pacjenci powinni być uważnie obserwowani pod kątem wystąpienia depresji oddechowej. Depresja oddechowa może się utrzymywać jeszcze po usunięciu systemu. Częstość występowania depresji oddechowej rośnie wraz ze wzrostem dawki. Leki działające na ośrodkowy układ nerwowy mogą nasilać depresję oddechową (patrz punkt 4.5). U pacjentów z istniejącą depresją oddechową fentanyl powinien być stosowany z ostrożnością i w mniejszej dawce.

Jeśli pacjent jest poddawany zabiegom całkowicie znoszącym odczuwanie bólu (np. znieczuleniu regionalnemu) należy się przygotować na możliwość wystąpienia depresji oddechowej. Przed zastosowaniem takich zabiegów dawkowanie fentanylu powinno zostać zmniejszone lub fentanyl powinien zostać zastąpiony szybko lub krótko działającym lekiem opioidowym.

Przewlekła choroba płuc

U pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc lub innymi chorobami płuc fentanyl może wywoływać więcej poważnych działań niepożądanych. U takich pacjentów opioidy mogą zmniejszyć pobudzenie oddechowe i zwiększyć opór oddechowy.

Lekozależność

Tolerancja i fizyczna oraz psychiczna zależność może się rozwinąć w trakcie wielokrotnego podawania opioidów, ale jest ona rzadka u pacjentów z bólem pochodzenia nowotworowego.

Wzrost ciśnienia śródczaszkowego

Matrifen powinien być stosowany z ostrożnością u pacjentów, którzy mogą być szczególnie wrażliwi na śródczaszkowe efekty retencji CO₂, tj. u pacjentów ze zwiększonym ciśnieniem śródczaszkowym, utratą przytomności lub śpiączką. Fentanyl powinien być stosowany z ostrożnością u pacjentów, u których wykryto guz mózgu.

Choroby serca

Fentanyl może wywołać bradykardię. Matrifen powinien być stosowany z ostrożnością u pacjentów z zaburzeniami rytmu serca z bradykardią.

Opioidy mogą powodować hipotonię, szczególnie u pacjentów z hipowolemią. Należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów z hipotonią lub (i) hipowolemią.

Zaburzenia czynności wątroby

Fentanyl jest metabolizowany do nieczynnych metabolitów w wątrobie i dlatego u pacjentów z chorobami wątroby wydalanie fentanylu może być opóźnione. Pacjenci z upośledzeniem czynności wątroby powinni być uważnie obserwowani, a stosowana u nich dawka fentanylu w razie konieczności zmniejszona.

Zaburzenia czynności nerek

Mniej niż 10% fentanylu wydala się przez nerki w postaci niezmienionej i w przeciwieństwie do morfiny nie są znane aktywne metabolity fentanylu wydalane przez nerki. Dane uzyskane w badaniach z zastosowaniem fentanylu podawanego dożylnie u pacjentów z niewydolnością nerek sugerują, że objętość dystrybucji fentanylu może być zmniejszona przez dializę, co może wpływać na stężenia w surowicy krwi. Jeśli pacjenci z upośledzoną czynnością nerek otrzymują fentanyl przezskórnie, powinni być uważnie obserwowani na wypadek wystąpienia objawów toksycznych, a stosowana u nich dawka w razie konieczności zmniejszona.

Pacjenci z gorączką/poddani działaniu zewnętrznych źródeł ciepła

Pacjenci z gorączką powinni być dokładnie obserwowani pod kątem występowania działań niepożądanych, a jeśli to konieczne dawkowania fentanylu powinno zostać u nich zmniejszone (patrz punkt 4.2). Pacjenci powinni być także ostrzeżeni przed eksponowaniem miejsca nałożenia plastra transdermalnego z fentanylem na bezpośrednie działanie zewnętrznych źródeł ciepła, takich jak: poduszki elektryczne, butelki z gorącą wodą, koce elektryczne, lampy ogrzewające lub gorące kąpiele spa, dopóki plaster pozostaje na tym miejscu, ponieważ istnieje możliwość zależnego od temperatury zwiększania uwalniania fentanylu z plastra.

System transdermalny musi być zawsze usunięty przed wejściem do sauny. Korzystanie z sauny jest możliwe tylko w okresie zmiany systemu transdermalnego (co 72 godziny). Nowy system transdermalny nakłada się na zimną i suchą skórę.

Pacjenci w podeszłym wieku

Dane z badań z zastosowaniem fentanylu dożylnie u pacjentów w podeszłym wieku sugerują możliwość zmniejszenia klirensu i przedłużenia okresu półtrwania. Pacjenci w podeszłym wieku mogą być także bardziej wrażliwi na lek niż pacjenci młodsi. Pacjenci starzy, wyniszczeni lub wycieńczeni powinni być obserwowani ze szczególną uwagą pod kątem wystąpienia objawów toksycznych, a dawka fentanylu powinna zostać w razie konieczności zmniejszona.

Inni pacjenci

Mogą wystąpić niepadaczkowe reakcje miokloniczne.

Należy zachować ostrożność w czasie stosowania u pacjentów z myasthenia gravis.

Dzieci

Produkt Matrifen nie powinien być podawany dzieciom, u których nie stosowano dotychczas leków opioidowych (patrz punkt 4.2. Dawkowanie i sposób podawania). Ryzyko wystąpienia ciężkiej, zagrażającej życiu hipowentylacji występuje niezależnie od wielkości dawki produktu Matrifen, podawanego w postaci systemu transdermalnego (zob. tabele 1 i 3 w punkt 4.2. Dawkowanie i sposób podawania).

Nie przeprowadzono badań dotyczących zastosowania systemu transdermalnego zawierającego fentanyl w grupie dzieci poniżej 2. roku życia. Produkt Matrifen może być stosowany wyłącznie u dzieci tolerujących opioidy w wieku 2 lat lub więcej (patrz punkt 4.2. Dawkowanie i sposób podawania). Produkt Matrifen nie powinien być stosowany u dzieci poniżej 2. roku życia.

Aby nie dopuścić do przypadkowego połknięcia produktu przez dziecko, podczas doboru miejsca aplikacji produktu Matrifen należy zachować ostrożność (patrz punkt 4.2. Dawkowanie i sposób podania) i dokładnie obserwować przyleganie plastra.

Zużyte systemy transdermalne

Duża ilość fentanylu pozostaje w systemie transdermalnym nawet po jego zużyciu. Ze względów bezpieczeństwa i ochrony środowiska zużyte systemy transdermalne, a także niezużyte systemy transdermalne powinny być usuwane zgodnie z instrukcją znajdującą się w punkcie 6.6.

Produkt powinien być stosowany tylko jako cześć integralnego leczenia bólu, w przypadkach, kiedy pacjent jest odpowiednio oceniony pod względem medycznym, socjalnym i psychologicznym.

Po wystąpieniu poważnych działań niepożądanych pacjent powinien być monitorowany przez 24 godziny po usunięciu systemu ze względu na długi okres półtrwania fentanylu (patrz punkt 5.2).

Fentanyl w postaci systemu plastrów powinien zawsze być przechowywany w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci.

System nie powinien być dzielony lub cięty, ponieważ działanie i bezpieczeństwo stosowania podzielonego systemu nie zostało ustalone.

Depresja oddechowa

Analogicznie jak po stosowaniu innych silnych leków opioidowych, zastosowanie fentanylu może prowadzić u niektórych pacjentów do wystąpienia depresji oddechowej. Pacjenci powinni być uważnie obserwowani pod kątem wystąpienia depresji oddechowej. Depresja oddechowa może się utrzymywać jeszcze po usunięciu systemu. Częstość występowania depresji oddechowej rośnie wraz ze wzrostem dawki. Leki działające na ośrodkowy układ nerwowy mogą nasilać depresję oddechową (patrz punkt 4.5). U pacjentów z istniejącą depresją oddechową fentanyl powinien być stosowany z ostrożnością i w mniejszej dawce.

Jeśli pacjent jest poddawany zabiegom całkowicie znoszącym odczuwanie bólu (np. znieczuleniu regionalnemu) należy się przygotować na możliwość wystąpienia depresji oddechowej. Przed zastosowaniem takich zabiegów dawkowanie fentanylu powinno zostać zmniejszone lub fentanyl powinien zostać zastąpiony szybko lub krótko działającym lekiem opioidowym.

Przewlekła choroba płuc

U pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc lub innymi chorobami płuc fentanyl może wywoływać więcej poważnych działań niepożądanych. U takich pacjentów opioidy mogą zmniejszyć pobudzenie oddechowe i zwiększyć opór oddechowy.

Lekozależność

Tolerancja i fizyczna oraz psychiczna zależność może się rozwinąć w trakcie wielokrotnego podawania opioidów, ale jest ona rzadka u pacjentów z bólem pochodzenia nowotworowego.

Wzrost ciśnienia śródczaszkowego

Matrifen powinien być stosowany z ostrożnością u pacjentów, którzy mogą być szczególnie wrażliwi na śródczaszkowe efekty retencji CO₂, tj. u pacjentów ze zwiększonym ciśnieniem śródczaszkowym, utratą przytomności lub śpiączką. Fentanyl powinien być stosowany z ostrożnością u pacjentów, u których wykryto guz mózgu.

Choroby serca

Fentanyl może wywołać bradykardię. Matrifen powinien być stosowany z ostrożnością u pacjentów z zaburzeniami rytmu serca z bradykardią.

Opioidy mogą powodować hipotonię, szczególnie u pacjentów z hipowolemią. Należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów z hipotonią lub (i) hipowolemią.

Zaburzenia czynności wątroby

Fentanyl jest metabolizowany do nieczynnych metabolitów w wątrobie i dlatego u pacjentów z chorobami wątroby wydalanie fentanylu może być opóźnione. Pacjenci z upośledzeniem czynności wątroby powinni być uważnie obserwowani, a stosowana u nich dawka fentanylu w razie konieczności zmniejszona.

Zaburzenia czynności nerek

Mniej niż 10% fentanylu wydala się przez nerki w postaci niezmienionej i w przeciwieństwie do morfiny nie są znane aktywne metabolity fentanylu wydalane przez nerki. Dane uzyskane w badaniach z zastosowaniem fentanylu podawanego dożylnie u pacjentów z niewydolnością nerek sugerują, że objętość dystrybucji fentanylu może być zmniejszona przez dializę, co może wpływać na stężenia w surowicy krwi. Jeśli pacjenci z upośledzoną czynnością nerek otrzymują fentanyl przezskórnie, powinni być uważnie obserwowani na wypadek wystąpienia objawów toksycznych, a stosowana u nich dawka w razie konieczności zmniejszona.

Pacjenci z gorączką/poddani działaniu zewnętrznych źródeł ciepła

Pacjenci z gorączką powinni być dokładnie obserwowani pod kątem występowania działań niepożądanych, a jeśli to konieczne dawkowania fentanylu powinno zostać u nich zmniejszone (patrz punkt 4.2). Pacjenci powinni być także ostrzeżeni przed eksponowaniem miejsca nałożenia plastra transdermalnego z fentanylem na bezpośrednie działanie zewnętrznych źródeł ciepła, takich jak: poduszki elektryczne, butelki z gorącą wodą, koce elektryczne, lampy ogrzewające lub gorące kąpiele spa, dopóki plaster pozostaje na tym miejscu, ponieważ istnieje możliwość zależnego od temperatury zwiększania uwalniania fentanylu z plastra.

System transdermalny musi być zawsze usunięty przed wejściem do sauny. Korzystanie z sauny jest możliwe tylko w okresie zmiany systemu transdermalnego (co 72 godziny). Nowy system transdermalny nakłada się na zimną i suchą skórę.

Pacjenci w podeszłym wieku

Dane z badań z zastosowaniem fentanylu dożylnie u pacjentów w podeszłym wieku sugerują możliwość zmniejszenia klirensu i przedłużenia okresu półtrwania. Pacjenci w podeszłym wieku mogą być także bardziej wrażliwi na lek niż pacjenci młodsi. Pacjenci starzy, wyniszczeni lub wycieńczeni powinni być obserwowani ze szczególną uwagą pod kątem wystąpienia objawów toksycznych, a dawka fentanylu powinna zostać w razie konieczności zmniejszona.

Inni pacjenci

Mogą wystąpić niepadaczkowe reakcje miokloniczne.

Należy zachować ostrożność w czasie stosowania u pacjentów z myasthenia gravis.

Dzieci

Produkt Matrifen nie powinien być podawany dzieciom, u których nie stosowano dotychczas leków opioidowych (patrz punkt 4.2. Dawkowanie i sposób podawania). Ryzyko wystąpienia ciężkiej, zagrażającej życiu hipowentylacji występuje niezależnie od wielkości dawki produktu Matrifen, podawanego w postaci systemu transdermalnego (zob. tabele 1 i 3 w punkt 4.2. Dawkowanie i sposób podawania).

Nie przeprowadzono badań dotyczących zastosowania systemu transdermalnego zawierającego fentanyl w grupie dzieci poniżej 2. roku życia. Produkt Matrifen może być stosowany wyłącznie u dzieci tolerujących opioidy w wieku 2 lat lub więcej (patrz punkt 4.2. Dawkowanie i sposób podawania). Produkt Matrifen nie powinien być stosowany u dzieci poniżej 2. roku życia.

Aby nie dopuścić do przypadkowego połknięcia produktu przez dziecko, podczas doboru miejsca aplikacji produktu Matrifen należy zachować ostrożność (patrz punkt 4.2. Dawkowanie i sposób podania) i dokładnie obserwować przyleganie plastra.

Zużyte systemy transdermalne

Duża ilość fentanylu pozostaje w systemie transdermalnym nawet po jego zużyciu. Ze względów bezpieczeństwa i ochrony środowiska zużyte systemy transdermalne, a także niezużyte systemy transdermalne powinny być usuwane zgodnie z instrukcją znajdującą się w punkcie 6.6.