a. Podsumowanie profilu bezpieczeństwa
Najczęściej występującymi i częstymi działaniami niepożądanymi związanymi z podawaniem klarytromycyny w populacji dorosłych oraz dzieci i młodzieży są ból brzucha, biegunka, nudności, wymioty oraz zaburzenia smaku. Te działania niepożądane mają zazwyczaj łagodne nasilenie i pozostają zgodne ze znanym profilem bezpieczeństwa antybiotyków makrolidowych (patrz podpunkt b punktu 4.8).
Nie ma istotnych różnic w częstości występowania tych działań niepożądanych ze strony układu pokarmowego w badaniach klinicznych między populacją pacjentów z wcześniej występującymi zakażeniami mykobakteriami i bez nich.
b. Tabelaryczne podsumowanie działań niepożądanych
W poniższej tabeli przedstawiono działania niepożądane zgłaszane w badaniach klinicznych lub po wprowadzeniu do obrotu tabletek o natychmiastowym uwalnianiu klarytromycyny.
Działania, które uznano za co najmniej potencjalnie powiązane z klarytromycyną, podano w podziale
niepożądane zgłaszane po wprowadzeniu leku do obrotu; nie można określić na podstawie dostępnych danych). W każdej grupie częstości działania niepożądane przedstawiono w kolejności zmniejszającego się nasilenia, jeśli nasilenie można było ocenić.
Klasyfikacja układów i narządów | Bardzo często (≥1/10) | Często (≥ 1/100 do < 1/10) | Niezbyt często (≥ 1/1000 do < 1/100) | Nieznana (na podstawie dostępnych danych nie można określić częstości) |
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze | | | Kandydoza, zakażenia pochwy | Rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego, róża, łupież rumieniowaty |
Zaburzenia krwi i układu chłonnego | | | Leukopenia, neutropenia1, eozynofilia1 | Agranulocytoza, trombocytopenia |
Zaburzenia układu immunologicznego | | | Nadwrażliwość | Reakcja anafilaktyczna |
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania | | | Jadłowstręt, zmniejszenie łaknienia | Hipoglikemia |
Zaburzenia psychiczne | | Bezsenność | Lęk | Zaburzenia psychotyczne, stany splątania, depersonalizacja, depresja, dezorientacja, omamy, zaburzenia marzeń sennych |
Zaburzenia układu nerwowego | | Zaburzenia smaku, bóle głowy, zmiana smaku | Zawroty głowy, senność, drżenie | Drgawki, brak smaku, omamy węchowe, anosmia |
Zaburzenia ucha i błędnika | | | Zawroty głowy o podłożu błędnikowym, pogorszenie słuchu, szumy uszne | Głuchota |
Zaburzenia serca | | | Wydłużenie odstępu QT w obrazie EKG, kołatanie serca | Torsade de pointes, tachykardia komorowa |
Zaburzenia naczyniowe | | | | Krwotok |
Zaburzenia żołądka i jelit | | Biegunka, wymioty, niestrawność, nudności, ból brzucha | Zapalenie błony śluzowej żołądka, jamy ustnej lub języka, rozdęcie brzucha1, zaparcia, suchość w jamie ustnej, odbijanie, wzdęcia | Ostre zapalenie trzustki, przebarwienie języka, przebarwienie zębów |
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych | | Nieprawidłowe wyniki badań czynnościowych wątroby | Cholestaza1, zapalenie wątroby1, zwiększona aktywność aminotransferazy alaninowej, zwiększona aktywność aminotransferazy asparaginianowej, zwiększona aktywność gamma- glutamylotransferazy1 | Niewydolność wątroby, żółtaczka wątrobowa |
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej | | Wysypka, nadmierna potliwość | Świąd, pokrzywka | Zespół StevensaJohnsona, martwica toksyczno-rozpływna naskórka, wysypka polekowa z eozynofilią i objawami ogólnoustrojowymi (DRESS), trądzik |
Zaburzenia mięśniowoszkieletowe i tkanki łącznej | | | | Miopatia |
Zaburzenia nerek i dróg moczowych | | | | Niewydolność nerek, śródmiąższowe zapalenie nerek |
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania | | | Złe samopoczucie1, astenia, ból w klatce piersiowej1, dreszcze1, 1 zmęczenie | |
Badania diagnostyczne | | | Zwiększona aktywność fosfatazy alkalicznej we krwi1, zwiększona aktywność dehydrogenazy mleczanowej we krwi1 | Zwiększony znormalizowany czas protrombinowy, wydłużony czas protrombinowy, nieprawidłowe zabarwienie moczu |
1
Niepożądane działania leku podano jedynie dla preparatu w postaci tabletek o natychmiastowym
uwalnianiu
c. Opis wybranych działań niepożądanych
Donoszono o sporadycznych przypadkach zaburzeń wątroby, na przykład o zwiększonej aktywności enzymów wątrobowych, zapaleniu wątroby i (lub) cholestatycznym zapaleniu wątroby przebiegającym z żółtaczką lub bez. Te działania niepożądane mogą być ciężkie i są zazwyczaj przemijające. W bardzo rzadkich przypadkach donoszono o niewydolności wątroby ze skutkiem śmiertelnym, zazwyczaj związanej z ciężkimi chorobami współistniejącymi i (lub) równoległym przyjmowaniem leków (patrz punkt 4.4).
W przypadku niemal wszystkich antybiotyków, w tym klarytromycyny, donoszono o biegunce związanej z Clostridium difficile (CDAD), której nasilenie może obejmować łagodną biegunkę do zapalenia jelita grubego ze skutkiem śmiertelnym – należy to szczególnie uwzględnić (patrz punkt 4.4).
Jeśli wystąpią ciężkie, ostre reakcje nadwrażliwości, na przykład anafilaksja, zespół StevensaJohnsona i martwica toksyczno-rozpływna naskórka, należy natychmiast przerwać podawanie klarytromycyny i pilnie zastosować odpowiednie leczenie (patrz punkt 4.4).
Podobnie jak w przypadku innych antybiotyków makrolidowych, donoszono o rzadkich przypadkach wydłużenia odstępu QT, tachykardii komorowej i torsade de pointes (patrz punkt 4.4 i 4.5).
Donoszono o występowaniu rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego w przypadku niemal wszystkich antybiotyków, w tym klarytromycyny, którego przebieg może być zarówno lekki, jak i zagrażający życiu. Ważne jest zatem uwzględnienie tego rozpoznania u pacjentów, u których po podaniu antybiotyku wystąpiła biegunka (patrz punkt 4.4).
W niektórych doniesieniach dotyczących rabdomiolizy klarytromycynę podawano równocześnie ze statynami, fibratami, kolchicyną lub allopurynolem (patrz punkt 4.3 i 4.4).
Po wprowadzeniu leku do obrotu donoszono o toksyczności kolchicyny w przypadku równoczesnego stosowania klarytromycyny i kolchicyny, w szczególności u osób w wieku podeszłym i (lub) pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, niekiedy ze skutkiem śmiertelnym (patrz punkt 4.4 i 4.5).
Donoszono o rzadkich przypadkach hipoglikemii, przy czym niektóre występowały u pacjentów przyjmujących równocześnie doustne leki przeciwcukrzycowe lub insulinę (patrz punkt 4.4 i 4.5).
Po wprowadzeniu leku do obrotu donoszono o interakcjach leków oraz działaniach na ośrodkowy układ nerwowy, np. senność i splątanie, w przypadku równoczesnego stosowania klarytromycyny i triazolamu. Zaleca się kontrolowanie, czy u pacjenta nie wystąpiły nasilone działania farmakologiczne na OUN (patrz punkt 4.5).
Istnieje ryzyko ciężkiego krwotoku lub znacznego zwiększenia znormalizowanego czasu protrombinowego (INR) oraz czasu protrombinowego w przypadku równoczesnego podawania klarytromycyny i warfaryny. W przypadku równoczesnego podawania klarytromycyny i doustnych leków przeciwzakrzepowych należy często kontrolować INR i czas protrombinowy (patrz punkt 4.4 i
4.5).
Donoszono o sporadycznych przypadkach zwiększenia stężenia kreatyniny w surowicy, jednak związek przyczynowy ze stosowaniem klarytromycyny nie został ustalony.
Szczególne grupy pacjentów: Działania niepożądane u pacjentów ze zmniejszoną odpornością (patrz podpunkt e).
d. Dzieci i młodzież
Przeprowadzono badania kliniczne z udziałem dzieci w wieku od 6 miesięcy do 12 lat z użyciem klarytromycyny w zawiesinie dla dzieci. W związku z tym dzieciom w wieku poniżej 12 lat należy podawać klarytromycynę w zawiesinie dla dzieci.
Należy oczekiwać, że częstość, rodzaj i nasilenie działań niepożądanych u dzieci będą identyczne jak u dorosłych.
e. Inne szczególne grupy pacjentów
Pacjenci ze zmniejszoną odpornością
W przypadku pacjentów chorych na AIDS lub innych ze zmniejszoną odpornością, którym przez dłuższy okres podaje się duże dawki klarytromycyny w związku z zakażeniami mykobakteriami, rozróżnienie zdarzeń niepożądanych związanych prawdopodobnie z podawaniem klarytromycyny od podstawowych objawów zakażenia wirusem ludzkiego niedoboru odporności (HIV) lub choroby współistniejącej było trudne.
U pacjentów dorosłych, którym podawano dawki dobowe 1000 mg i 2000 mg klarytromycyny najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi były: nudności, wymioty, zaburzenia smaku, ból brzucha, biegunka, wysypka, wzdęcia, bóle głowy, zaparcia, zaburzenia słuchu, zwiększona aktywność aminotransferazy asparaginianowej AspAT i aminotransferazy alaninowej (AlAT) w surowicy. Dodatkowe zdarzenia o małej częstotliwości obejmowały duszność, bezsenność i suchość w jamie ustnej. Częstość występowania była porównywalna w przypadku pacjentów, którym podawano 1000 mg i 2000 mg, oraz ogólnie około 3- do 4-krotnie większa u pacjentów przyjmujących całkowitą dawkę dobową klarytromycyny 4000 mg.
U pacjentów ze zmniejszoną odpornością przeprowadzono ocenę wartości laboratoryjnych analizując wartości poza zakresem znacznie wykraczającym poza prawidłowy (tzn. skrajna wartość graniczna niska lub wysoka) w przypadku określonego badania. Na podstawie tych kryteriów stwierdzono, że u około 2% do 3% pacjentów, którym podawano 1000 mg lub 2000 mg klarytromycyny na dobę, występowało znaczne nieprawidłowe zwiększenie aktywności AlAT i AspAT oraz nieprawidłowo mała liczba leukocytów i płytek krwi. U niskiego odsetka pacjentów w tych dwóch grupach dawkowania stwierdzono także zwiększone stężenie azotu mocznikowego we krwi. Nieco częstsze występowanie wartości nieprawidłowych (wszystkie parametry oprócz leukocytów) stwierdzono w przypadku pacjentów, którym podawano 4000 mg na dobę.