Skaling zębów — po co wykonuje się ten zabieg? Czy usuwanie kamienia nazębnego można wykonać na NFZ?

Czym jest higienizacja zębów?

Higienizacja zębów to cały zestaw zabiegów profilaktycznych, których celem jest dokładne oczyszczenie zębów i jamy ustnej z nagromadzonych osadów, bakterii i kamienia. Higienizacja składa się ze skalingu zębów, piaskowania, polerowania szkliwa oraz fluoryzacji.

Co to jest skaling zębów?

Skaling to zabieg stomatologiczny wykonywany przez stomatologa lub higienistkę stomatologiczną, polegający na usunięciu kamienia nazębnego z powierzchni zębów. Głównym celem skalingu jest zapobieganie chorobom przyzębia, takim jak stany zapalne w okolicy dziąseł czy krwawienie. Najczęściej skaling obejmuje część naddziąsłową (skaling naddziąsłowy) czyli powierzchnię korony zęba. Jest to zabieg wykonywany u znacznej większości pacjentów. Zdarza się jednak, że kamień odkłada się pod powierzchnią dziąseł, w tak zwanych kieszonkach dziąsłowych, wówczas mówi się o skalingu poddziąsłowym. Czy skaling poddziąsłowy boli? U większości osób jest to zabieg, który przynosi jedynie umiarkowany dyskomfort. Jeśli jednak znacząco wpływa na odczucia, warto poinformować stomatologa, który może zaproponować znieczulenie.

Metody skalingu zębów

Usuwanie kamienia nazębnego wykonuje się za pomocą różnych instrumentów. Wyróżnić można:

• skaling ultradźwiękowy – wykorzystanie urządzenia emitującego fale ultradźwiękowe;
• skaling laserowy – wykorzystujący laser do usuwania kamienia nazębnego;
• skaling chemiczny – wykorzystuje roztwory chemiczne do rozpuszczenia kamienia;
• skaling ręczny – choć obecnie jest mało popularny, wykorzystuje skalery ręczne oraz inne specjalistyczne instrumenty dentystyczne do usunięcia kamienia;
• skaling mechaniczny – wykorzystujący różnego rodzaje frezy do oczyszczenia płytki zębów.

Co to jest piaskowanie?

Piaskowanie zębów to bezbolesny zabieg higieniczny, który polega na usunięciu osadu i przebarwień z powierzchni zębów. Przeprowadza się go przy użyciu wody, drobnego proszku i sprężonego powietrza.

Co ile wykonywać piaskowanie zębów?

Piaskowanie zębów nie jest zabiegiem inwazyjnym, dlatego często pacjenci pytają: jak często je wykonywać? Zazwyczaj piaskowanie zębów zalecane jest 1-2 razy na rok. 

Czy piaskowanie zębów boli? 

Piaskowanie zębów nie jest zabiegiem bolesnym. Wielu pacjentów w ogóle nie odczuwa negatywnych odczuć. Są jednak osoby bardziej wrażliwe, które zgłaszają lekki dyskomfort, objawiający się zwykle mrowieniem dziąseł.

Ile trwa skaling (usuwanie kamienia), piaskowanie i fluoryzacja, czyli pakiet higienizacji?

Czas wykonania całego pakietu higienizacji zależy od nagromadzenia kamienia, wrażliwości zębów, stanu zdrowia jamy ustnej oraz innych indywidualnych potrzeb. Przyjmuje się jednak, że cały proces może trwać do 60 minut.

Skaling czy piaskowanie – co lepsze?

Skaling jest procesem walki z kamieniem nazębnym, natomiast piaskowanie to zabieg, który świetnie sobie radzi z osadem i przebarwieniami. Dlatego te zabiegi ze sobą nie rywalizują – one się uzupełniają i bardzo często w gabinetach dentystycznych występują w pakiecie. Każdy z nich ma inny cel, a określenie, który z nich jest lepszy, zależy jedynie od potrzeb pacjenta.

Warto zaznaczyć, że oczyszczanie zębów z kamienia powinno być wykonywane przed każdym leczeniem stomatologicznym. Jego wykonanie jest również warunkiem podjęcia leczenia ortodontycznego, implantologicznego oraz protetycznego.

Jakie są efekty usuwania kamienia nazębnego?

Skaling jest zabiegiem poprawiającym zdrowie jamy ustnej. Dodatkowym atutem regularnego korzystania z tego zabiegu jest zapobieganie chorobom dziąseł oraz ograniczenie rozwoju próchnicy. To także zabieg, który (poprzez usunięcie złogów) rozjaśnia zęby oraz zmniejsza stężenie bakterii rozwijających się w jamie ustnej, co powoduje odświeżenie oddechu.

Ile kosztuje skaling (usuwanie kamienia nazębnego)?

Skaling jest zabiegiem refundowanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia i można go wykonać w ramach ubezpieczenia (bezpłatnie) raz w roku. Zabieg ten można również wykonać komercyjnie – w gabinetach stomatologicznych najczęściej proponowane są pakiety higienizacyjne, zawierające skaling, piaskowanie i fluoryzację. Wówczas należy się przygotować na koszt 200-450 zł, w zależności od lokalizacji.

Zalecenia po higienizacji

Zaleca się, aby po zabiegu, ze względu na możliwą czasową wrażliwość zębów, stosować szczoteczki z miękkim włosiem. Należy stosować także łagodne płyny (np. PERIO-AID INTENSIVE CARE 0,12%, Elmex Sensitive Plus, Eludril Sensitive) i pasty o działaniu zmniejszającym wrażliwość (m.in. Ziaja Mintperfekt Sensitiv, Sensodyne Classic, Elmex Sensitive, Parodontax Dziąsła + Świeży Oddech & Nadwrażliwość).

Ile nie jeść po skalingu i higienizacji? Zaleca się, aby przez około godzinę od zabiegu powstrzymać się od jedzenia i picia. Wyjątek może stanowić jedynie czysta woda. Warto również pamiętać, aby po całym procesie higienizacji zastosować tzw. białą dietę, czyli unikać pokarmów i napojów o właściwościach barwiących, gdyż mogą one bardzo szybko przebarwić powierzchnię zębów.

Dostępność poszukiwanych leków w najbliższej aptece sprawdzisz i zarezerwujesz poprzez portal KtoMaLek.pl.

Bibliografia

1. Tomaszewska, M. (2016), Higiena jamy ustnej dorosłych pacjentów. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/higiena-i-zabiegi-estetyczne/107909,higiena-jamy-ustnej-doroslych-pacjentow. (Dostęp: 05.2025).
2. Kuźnik, M. (2022). Higienizacja zębów. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/higiena-i-zabiegi-estetyczne/293854,higienizacja-zebow. (Dostęp: 05.2025).
3. Kopeć, A., Brukwicka, I., Błaszczak, B., i inni (2017). Profilaktyka domowa i specjalistyczna jamy ustnej. Journal of Clinical Healthcare, 1, s.10-14.

Autor