Skopryl Plus tabletki | 20mg+12,5mg | 30 tabl.

Jedna tabletka zawiera 20 mg lizynoprylu (w postaci 21,78 mg lizynoprylu dwuwodnego) oraz 12,5 mg hydrochlorotiazydu.

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

• Nadwrażliwość na lizynopryl, którąkolwiek substancję pomocniczą lub którykolwiek inny inhibitor konwertazy angiotensynę (inhibitor ACE).

• Nadwrażliwość na hydrochlorotiazyd lub inne leki będące pochodnymi sulfonamidu.

• Dodatni wywiad w kierunku obrzęku naczynioruchowego w związku z wcześniejszym stosowaniem inhibitorów ACE.

• Dziedziczny lub idiopatyczny obrzęk naczynioruchowy.

• Drugi lub trzeci trymestr ciąży (patrz punkty 4.4 i 4.6).

• Ciężka niewydolność nerek (klirens kreatyniny < 30 ml/min).  Bezmocz.

• Ciężka niewydolność wątroby.

Podczas leczenia lizynoprylem i (lub) hydrochlorotiazydem obserwowano i zgłaszano następujące działania niepożądane występujące z następującymi częstościami: bardzo często (10%); często (1%, < 10%); niezbyt często (0,1, < 1%); rzadko (0,01, < 0,1%); bardzo rzadko (< 0,01%), częstość nieznana

(częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych).

Najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi były kaszel, zawroty głowy, niedociśnienie tętnicze i ból głowy, które mogą występować u 1-10% leczonych pacjentów. W badaniach klinicznych zdarzenia niepożądane były zazwyczaj łagodne i przemijające i w większości przypadków nie powodowały konieczności przerwania leczenia.

Lizynopryl:

Zaburzenia krwi i układu chłonnego

Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia

*) W bardzo o występujących przypadkach zgłaszano, że u niektórych pacjentów niepożądane wystąpienie zapalenia wątroby postępowało do niewydolności wątroby. Jeżeli podczas podawania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem wystąpi żółtaczka lub znaczne zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, stosowanie omawianego produktu leczniczego należy przerwać i zastosować odpowiednie postępowanie medyczne.

**) Opisano zespół obejmujący jeden lub więcej z następujących objawów: gorączka, zapalenie naczyń, bóle mięśni, bóle i zapalenie stawów, dodatnie miano przeciwciał przeciwjądrowych (ANA), przyspieszone OB, eozynofilia i leukocytoza, wysypka, reakcje nadwrażliwości na światło i inne objawy dermatologiczne.

Hydrochlorotiazyd (częstość nieznana):

Droga podania: doustna.

Dorośli

Zazwyczaj stosowana dawka to 1 tabletka raz na dobę. W razie potrzeby dawkę można zwiększyć do 2 tabletek raz na dobę.

Dawkowanie u pacjentów z niewydolnością nerek: Diuretyki tiazydowe mogą nie być odpowiednimi lekami moczopędnymi w przypadku pacjentów z niewydolnością nerek i nie są one skuteczne w przypadku klirensu kreatyniny poniżej 30 ml/min (tzn. w przypadku umiarkowanej lub ciężkiej niewydolności nerek).

Nie należy stosować produktu leczniczego Skopryl plus do rozpoczynania leczenia nadciśnienia tętniczego u pacjentów z niewydolnością nerek.

U pacjentów z klirensem kreatyniny mieszczącym się w zakresie od > 30 do < 80 ml/min produkt leczniczy Skopryl plus można stosować dopiero po stopniowym zwiększeniu dawki poszczególnych składników leku.

Wcześniejsze podawanie leków moczopędnych:

Po podaniu pierwszej dawki produktu leczniczego Skopryl plus, szczególnie u pacjentów odwodnionych i (lub) z niedoborem elektrolitów w wyniku wcześniejszego leczenia lekami moczopędnymi, może wystąpić objawowe niedociśnienie tętnicze. W miarę możliwości leki moczopędne należy odstawić na 2-3 dni przed rozpoczęciem leczenia lizynoprylem w monoterapii, w dawce 2,5 mg.

Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku

Lizynopryl był równie skuteczny u pacjentów w podeszłym wieku (w wieku od 65 lat) z nadciśnieniem tętniczym, jak i u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w młodszym wieku. U pacjentów w podeszłym wieku z nadciśnieniem tętniczym stosowanie lizynoprylu w monoterapii było równie skuteczne w obniżaniu rozkurczowego ciśnienia tętniczego co stosowanie hydrochlorotiazydu lub atenololu w monoterapii. W badaniach klinicznych wiek nie wpływał na tolerancję lizynoprylu.

W badaniach klinicznych wykazano, że skuteczność i tolerancja lizynoprylu i hydrochlorotiazydu podawanych jednocześnie były podobne u pacjentów w podeszłym wieku z nadciśnieniem tętniczym, jak i u pacjentów młodszych z nadciśnieniem tętniczym.

Dzieci i młodzież

Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego Skopryl plus u dzieci ze względu na niewystarczającą ilość danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności.

Objawowe niedociśnienie tętnicze

Choć objawowe niedociśnienie tętnicze rzadko obserwuje się u pacjentów z niepowikłanym nadciśnieniem tętniczym, to prawdopodobieństwo jego wystąpienia jest większe w przypadku zmniejszenia wolemii, np. w wyniku leczenia moczopędnego, stosowania diety z niskosodowej, u pacjentów dializowanych, z biegunką lub wymiotami lub z ciężkim nadciśnieniem reninozależnym (patrz punkty 4.5 i 4.8). U tych pacjentów, w odpowiednich odstępach czasu, należy regularnie oznaczać stężenie elektrolitów w surowicy. Pacjentów narażonych na zwiększone ryzyko objawowego niedociśnienia tętniczego należy szczególnie uważnie monitorować na początku leczenia i po zmianie dawkowania. Szczególną uwagę należy zwrócić w przypadku pacjentów z chorobą niedokrwienną serca lub chorobą naczyń mózgowych, u których nadmierne obniżenie ciśnienia tętniczego może spowodować zawał mięśnia sercowego lub incydent naczyniowomózgowy.

W przypadku wystąpienia niedociśnienia tętniczego pacjenta należy ułożyć w pozycji leżącej na plecach i w razie potrzeby podać roztwór soli fizjologicznej we wlewie dożylnym. Wystąpienie przemijającego niedociśnienia tętniczego nie stanowi przeciwwskazania do dalszego stosowania leku. Po unormowaniu objętości krwi krążecej i ciśnienia tętniczego można albo ponownie zastosować omawiany produkt leczniczy, podając go w mniejszych dawkach, albo podać jeden ze składników omawianego produktu leczniczego w odpowiedniej dawce, w monoterapii.

Podobnie jak inne leki rozszerzające naczynia krwionośne, połączenie lizynoprylu z hydrochlorotiazydem należy stosować z zachowaniem ostrożności u pacjentów ze zwężeniem lewego ujścia tętniczego lub kardiomiopatią przerostową.

Zaburzenie czynności nerek

Diuretyki tiazydowe mogą nie być odpowiednimi lekami moczopędnymi w przypadku pacjentów z niewydolnością nerek i nie są one skuteczne w przypadku klirensu kreatyniny poniżej 30 ml/min (tzn. w przypadku umiarkowanej lub ciężkiej niewydolności nerek).

U pacjentów z niewydolnością nerek (klirens kreatyniny nie większy niż 80 ml/min) nie należy stosować połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem dopóki po stopniowym zwiększaniu dawki składowych substancji czynnych nie uzyska się możliwości stosowania dawek takich, jakie zawarte są w preparacie złożonym.

U niektórych leczonych inhibitorami konwertazy angiotensyny pacjentów z obustronnym zwężeniem tętnic nerkowych lub zwężeniem tętnicy nerkowej prowadzącej do jedynej nerki obserwowano zwiększenie stężenia mocznika i kreatyniny w surowicy, zazwyczaj przemijające po przerwaniu leczenia. Prawdopodobieństwo wystąpienia tego rodzaju odchyleń jest największe u pacjentów z niewydolnością nerek. Pacjenci ze współistniejącym nadciśnieniem naczyniowonerkowym narażeni są na zwiększone ryzyko wystąpienia ciężkiego niedociśnienia tętniczego i niewydolności nerek. U tych pacjentów leczenie należy rozpoczynać pod ścisłym nadzorem lekarza od zastosowania małych dawek i ostrożnie zwiększać dawki. Ponieważ stosowanie leków moczopędnych może przyczyniać się do wystąpienia opisanych powyżej zaburzeń, dlatego w pierwszych tygodniach leczenia połączeniem lizynoprylu z hydrochlorotiazydem należy kontrolować czynność nerek.

U niektórych pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, u których wcześniej nie stwierdzono choroby nerek, obserwowano zazwyczaj niewielkie i przemijające zwiększenie stężenia mocznika we krwi i kreatyniny w surowicy podczas jednoczesnego stosowania lizynoprylu i leku moczopędnego. Jeżeli powyższe zaburzenia wystąpią podczas stosowania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem, podawanie preparatu złożonego należy przerwać. Istnieje możliwość wznowienia leczenia z zastosowaniem mniejszych dawek lub z zastosowaniem tylko jednej z substancji czynnych wchodzących w skład omawianego produktu leczniczego.

Wcześniejsze stosowanie leków moczopędnych

Podawanie leków moczopędnych należy przerwać na 2-3 dni przed rozpoczęciem stosowania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem. Jeżeli nie jest to możliwe, należy rozpocząć leczenie od podawania lizynoprylu w monoterapii w dawce 5 mg.

Przeszczepienie nerki

Nie zaleca się stosowania omawianego produktu leczniczego ze względu na brak doświadczenia u pacjentów, którym w ostatnim przeszczepiono nerkę.

Reakcje anafilaktoidalne u pacjentów poddawanych hemodializie

U pacjentów dializowanych z powodu niewydolności nerek nie zaleca się stosowania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem.

Opisywano reakcje anafilaktoidalne u pacjentów poddawanych pewnym rodzajom hemodializy [np. z zastosowaniem wysokoprzepływowych błon dializacyjnych AN 69 i podczas aferezy lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) z siarczanem dekstranu] i jednocześnie leczonych inhibitorami ACE. U tych pacjentów należy rozważyć stosowanie błon dializacyjnych innego rodzaju albo leków hipotensyjnych z innej grupy.

Reakcje anafilaktoidalne związane z aferezą lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) W rzadko występujących przypadkach u pacjentów leczonych inhibitorami ACE obserwowano zagrażające życiu reakcje anafilaktyczne podczas aferezy lipoprotein o niskiej gęstości z użyciem siarczanu dekstranu. Reakcji tych można uniknąć poprzez czasowe przerwanie leczenia inhibitorami ACE przed każdą aferezą.

Zaburzenia czynności wątroby

U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby lub postępującymi chorobami wątroby diuretyki tiazydowe należy stosować ostrożnie, ponieważ nawet niewielkie zaburzenia równowagi wodnoelektrolitowej mogą wywołać śpiączkę wątrobową (patrz punkt 4.3). W rzadko występujących przypadkach stosowanie inhibitorów ACE wiąże się z występowaniem zespołu, który rozpoczyna się od żółtaczki cholestatycznej i ulega progresji do piorunującej martwicy wątroby i (w części przypadków) zgonu. Mechanizm powstawania tego zespołu nie jest znany. Jeżeli podczas stosowania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem wystąpi żółtaczka lub znaczne zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, należy przerwać stosowanie omawianego produktu leczniczego i zapewnić pacjentowi odpowiednią kontrolę lekarską.

Zabieg chirurgiczny i znieczulenie

U pacjentów poddawanych dużym zabiegom chirurgicznym lub znieczuleniu z zastosowaniem środków powodujących niedociśnienie tętnicze lizynopryl może blokować powstawanie angiotensyny II spowodowane kompensacyjnym uwalnianiem reniny. W przypadku wystąpienia niedociśnienia tętniczego, a lekarz uzna, że jest to spowodowane powyższym mechanizmem, niedociśnienie można wyrównać poprzez zwiększenie wolemii.

Wpływ na metabolizm i układ dokrewny

Stosowanie inhibitorów ACE i diuretyków tiazydowych może zaburzać tolerancję glukozy. Może być konieczne zmodyfikowanie dawkowania leków hipoglikemizujących, w tym insuliny. U pacjentów z cukrzycą leczonych doustnymi lekami hipoglikemizującymi lub insuliną podczas pierwszych miesięcy leczenia inhibitorem ACE należy uważnie monitorować glikemię. Podczas stosowania diuretyków tiazydowych może ujawnić się utajona cukrzyca.

Podczas stosowania diuretyków tiazydowych może wystąpić zwiększenie stężenia cholesterolu i triglicerydów.

Stosowanie diuretyków tiazydowych może u niektórych pacjentów powodować zwiększenie stężenia kwasu moczowego w osoczu i (lub) napad dny. Lizynopryl może jednak zwiększać wydalanie kwasu moczowego z moczem i w ten sposób łagodzić hiperurykemię powodowaną przez hydrochlorotiazyd.

Zaburzenia równowagi elektrolitowej

Jak u wszystkich pacjentów otrzymujących leki moczopędne, w przypadku stosowania omawianego produktu leczniczego należy okresowo oznaczać stężenie elektrolitów w surowicy.

Diuretyki tiazydowe, w tym hydrochlorotiazyd, mogą powodować zaburzenia równowagi elektrolitowej (hipokaliemię, hiponatremię i zasadowicę hipochloremiczną). Objawy ostrzegawcze sugerujące zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej to suchość w jamie ustnej, wzmożone pragnienie, osłabienie siły mięśniowej, ospałość, senność, bóle lub kurcze mięśni, męczliwość mięśni, niedociśnienie tętnicze, skąpomocz, częstoskurcz oraz zaburzenia żołądkowo-jelitowe, np. nudności lub wymioty. Podczas upalnej pogody u pacjentów z obrzękami może wystąpić hiponatremia z rozcieńczenia. Niedobór chlorków jest na ogół łagodny i nie wymaga leczenia. Wykazano, że diuretyki tiazydowe zwiększają wydalanie magnezu z moczem, co może prowadzić do hipomagnezemii.

Diuretyki tiazydowe mogą powodować zmniejszenie wydalania wapnia z moczem oraz mogą wywoływać występujące z przerwami, niewielkie zwiększenie stężenia wapnia w surowicy. Znaczna hiperkalcemia może być objawem utajonej nadczynności przytarczyc. Przed przeprowadzaniem badań czynnościowych przytarczyc należy odstawić diuretyki tiazydowe.

Nadwrażliwość i obrzęk naczynioruchowy

W pacjentów leczonych inhibitorami konwertazy angiotensyny, w tym lizynoprylem, opisywano niezbyt często przypadki obrzęku naczynioruchowego twarzy, kończyn, warg, języka, głośni i (lub) całej krtani. Takie działanie może wystąpić w każdym momencie leczenia. W takich przypadkach należy natychmiast odstawić lizynopryl i wdrożyć odpowiednie leczenie i monitorowanie aż do całkowitego ustąpienia objawów; dopiero wówczas można zakończyć obserwację. Nawet w przypadkach, w których obrzęk ogranicza się tylko do języka, bez objawów ze strony układu oddechowego, może zaistnieć konieczność długotrwałej obserwacji, bowiem stosowanie leków przeciwhistaminowych i kortykosteroidów może okazać się niewystarczające.

Opisywano bardzo rzadko zakończone zgonem przypadki obrzęku naczynioruchowego związanego z obrzękiem krtani lub języka. U pacjentów z obrzękiem języka, głośni lub krtani prawdopodobne jest wystąpienie obturacji dróg oddechowych, szczególnie w przypadku pacjentów z zabiegiem chirurgicznym na drogach oddechowych w wywiadzie. W takich przypadkach należy natychmiast włączyć odpowiednie leczenie doraźne. Może ono obejmować podawanie adrenaliny i (lub) utrzymywanie drożności dróg oddechowych. Pacjent powinien pozostać pod ścisłą opieką medyczną aż do całkowitego i trwałego ustąpienia objawów.

Częstość występowania obrzęku naczynioruchowego podczas stosowania inhibitorów konwertazy angiotensyny jest większa u pacjentów rasy czarnej niż u pacjentów innych ras.

U pacjentów z obrzękiem naczynioruchowym w wywiadzie, który wystąpił niezależnie od leczenia inhibitorami ACE, może występować zwiększone ryzyko obrzęku naczynioruchowego podczas leczenia inhibitorami ACE (patrz punkt 4.3).

U pacjentów otrzymujących diuretyki tiazydowe mogą wystąpić reakcje nadwrażliwości bez względu na to, czy chorzy ci mają wywiad wskazujący na obecność alergii lub astmy oskrzelowej. Podczas stosowania diuretyków tiazydowych obserwowano przypadki zaostrzenia lub uaktywnienia tocznia rumieniowatego układowego.

Odczulanie

U pacjentów stosujących inhibitory ACE obserwowano reakcje anafilaktoidalne podczas leczenia odczulającego (np. leczenia odczulającego z powodu alergii na jad błonkoskrzydłych). Reakcji tych nie obserwowano w przypadku czasowego odstawienia inhibitorów ACE, choć występowały one po przypadkowej ponownej ekspozycji na alergen.

Neutropenia i agranulocytoza

U pacjentów leczonych inhibitorami ACE opisywano przypadki neutropenii, agranulocytozy, małopłytkowości i niedokrwistości. Neutropenia występuje rzadko u pacjentów z prawidłową czynnością nerek, u których nie występują dodatkowe czynniki ryzyka. Neutropenia i agranulocytoza ustępują po odstawieniu inhibitorów ACE. Lizynopryl należy stosować szczególnie ostrożnie u pacjentów z kolagenozami naczyń, pacjentów poddawanych leczeniu immunosupresyjnemu, przyjmujących alopurynol lub prokainamid, bądź w przypadku współwystępowania wymienionych czynników, szczególnie jeśli współistnieje niewydolność nerek. U części tych pacjentów opisywano ciężkie zakażenia, które w kilku przypadkach nie ustępowały podczas intensywnej antybiotykoterapii. W przypadku stosowania lizynoprylu w tej grupie pacjentów należy regularnie oznaczać liczbę krwinek białych i poinformować pacjentów, aby zgłaszali wszelkie objawy zakażenia.

Rasa

Częstość występowania obrzęku naczynioruchowego podczas stosowania inhibitorów konwertazy angiotensyny jest większa u pacjentów rasy czarnej niż u pacjentów innych ras.

Podobnie jak w przypadku innych inhibitorów ACE, lizynopryl może wykazywać mniejszą skuteczność w obniżaniu ciśnienia tętniczego u pacjentów rasy czarnej w porównaniu z pacjentami innych ras, prawdopodobnie z powodu częstszego występowania niskiej aktywności reninowej osocza u pacjentów rasy czarnej z nadciśnieniem tętniczym.

Kaszel: W trakcie leczenia inhibitorami ACE obserwowano występowanie kaszlu. Typowy kaszel jest suchy, uporczywy i ustępuje po przerwaniu leczenia. W diagnostyce różnicowej kaszlu należy uwzględnić fakt, że jego przyczyną może być stosowanie inhibitora ACE.

Sole litu

Na ogół nie zaleca się jednoczesnego stosowania inhibitorów ACE z solami litu (patrz punkt 4.5).

Testy antydopingowe

Hydrochlorotiazyd wchodzący w skład omawianego produktu leczniczego może powodować dodatnie wyniki testów antydopingowych.

Ciąża

Nie należy rozpoczynać leczenia inhibitorami ACE podczas ciąży. Z wyjątkiem przypadków wymagających kontynuowania leczenia inhibitorami ACE, u pacjentek planujących ciążę należy zastosować inne leki hipotensyjne o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania w ciąży.

W przypadku stwierdzenia ciąży należy natychmiast przerwać podawanie inhibitorów ACE i – jeśli to wskazane – zastosować inne leki (patrz punkty 4.3 i 4.6).

Objawowe niedociśnienie tętnicze

Choć objawowe niedociśnienie tętnicze rzadko obserwuje się u pacjentów z niepowikłanym nadciśnieniem tętniczym, to prawdopodobieństwo jego wystąpienia jest większe w przypadku zmniejszenia wolemii, np. w wyniku leczenia moczopędnego, stosowania diety z niskosodowej, u pacjentów dializowanych, z biegunką lub wymiotami lub z ciężkim nadciśnieniem reninozależnym (patrz punkty 4.5 i 4.8). U tych pacjentów, w odpowiednich odstępach czasu, należy regularnie oznaczać stężenie elektrolitów w surowicy. Pacjentów narażonych na zwiększone ryzyko objawowego niedociśnienia tętniczego należy szczególnie uważnie monitorować na początku leczenia i po zmianie dawkowania. Szczególną uwagę należy zwrócić w przypadku pacjentów z chorobą niedokrwienną serca lub chorobą naczyń mózgowych, u których nadmierne obniżenie ciśnienia tętniczego może spowodować zawał mięśnia sercowego lub incydent naczyniowomózgowy.

W przypadku wystąpienia niedociśnienia tętniczego pacjenta należy ułożyć w pozycji leżącej na plecach i w razie potrzeby podać roztwór soli fizjologicznej we wlewie dożylnym. Wystąpienie przemijającego niedociśnienia tętniczego nie stanowi przeciwwskazania do dalszego stosowania leku. Po unormowaniu objętości krwi krążecej i ciśnienia tętniczego można albo ponownie zastosować omawiany produkt leczniczy, podając go w mniejszych dawkach, albo podać jeden ze składników omawianego produktu leczniczego w odpowiedniej dawce, w monoterapii.

Podobnie jak inne leki rozszerzające naczynia krwionośne, połączenie lizynoprylu z hydrochlorotiazydem należy stosować z zachowaniem ostrożności u pacjentów ze zwężeniem lewego ujścia tętniczego lub kardiomiopatią przerostową.

Zaburzenie czynności nerek

Diuretyki tiazydowe mogą nie być odpowiednimi lekami moczopędnymi w przypadku pacjentów z niewydolnością nerek i nie są one skuteczne w przypadku klirensu kreatyniny poniżej 30 ml/min (tzn. w przypadku umiarkowanej lub ciężkiej niewydolności nerek).

U pacjentów z niewydolnością nerek (klirens kreatyniny nie większy niż 80 ml/min) nie należy stosować połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem dopóki po stopniowym zwiększaniu dawki składowych substancji czynnych nie uzyska się możliwości stosowania dawek takich, jakie zawarte są w preparacie złożonym.

U niektórych leczonych inhibitorami konwertazy angiotensyny pacjentów z obustronnym zwężeniem tętnic nerkowych lub zwężeniem tętnicy nerkowej prowadzącej do jedynej nerki obserwowano zwiększenie stężenia mocznika i kreatyniny w surowicy, zazwyczaj przemijające po przerwaniu leczenia. Prawdopodobieństwo wystąpienia tego rodzaju odchyleń jest największe u pacjentów z niewydolnością nerek. Pacjenci ze współistniejącym nadciśnieniem naczyniowonerkowym narażeni są na zwiększone ryzyko wystąpienia ciężkiego niedociśnienia tętniczego i niewydolności nerek. U tych pacjentów leczenie należy rozpoczynać pod ścisłym nadzorem lekarza od zastosowania małych dawek i ostrożnie zwiększać dawki. Ponieważ stosowanie leków moczopędnych może przyczyniać się do wystąpienia opisanych powyżej zaburzeń, dlatego w pierwszych tygodniach leczenia połączeniem lizynoprylu z hydrochlorotiazydem należy kontrolować czynność nerek.

U niektórych pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, u których wcześniej nie stwierdzono choroby nerek, obserwowano zazwyczaj niewielkie i przemijające zwiększenie stężenia mocznika we krwi i kreatyniny w surowicy podczas jednoczesnego stosowania lizynoprylu i leku moczopędnego. Jeżeli powyższe zaburzenia wystąpią podczas stosowania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem, podawanie preparatu złożonego należy przerwać. Istnieje możliwość wznowienia leczenia z zastosowaniem mniejszych dawek lub z zastosowaniem tylko jednej z substancji czynnych wchodzących w skład omawianego produktu leczniczego.

Wcześniejsze stosowanie leków moczopędnych

Podawanie leków moczopędnych należy przerwać na 2-3 dni przed rozpoczęciem stosowania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem. Jeżeli nie jest to możliwe, należy rozpocząć leczenie od podawania lizynoprylu w monoterapii w dawce 5 mg.

Przeszczepienie nerki

Nie zaleca się stosowania omawianego produktu leczniczego ze względu na brak doświadczenia u pacjentów, którym w ostatnim przeszczepiono nerkę.

Reakcje anafilaktoidalne u pacjentów poddawanych hemodializie

U pacjentów dializowanych z powodu niewydolności nerek nie zaleca się stosowania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem.

Opisywano reakcje anafilaktoidalne u pacjentów poddawanych pewnym rodzajom hemodializy [np. z zastosowaniem wysokoprzepływowych błon dializacyjnych AN 69 i podczas aferezy lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) z siarczanem dekstranu] i jednocześnie leczonych inhibitorami ACE. U tych pacjentów należy rozważyć stosowanie błon dializacyjnych innego rodzaju albo leków hipotensyjnych z innej grupy.

Reakcje anafilaktoidalne związane z aferezą lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) W rzadko występujących przypadkach u pacjentów leczonych inhibitorami ACE obserwowano zagrażające życiu reakcje anafilaktyczne podczas aferezy lipoprotein o niskiej gęstości z użyciem siarczanu dekstranu. Reakcji tych można uniknąć poprzez czasowe przerwanie leczenia inhibitorami ACE przed każdą aferezą.

Zaburzenia czynności wątroby

U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby lub postępującymi chorobami wątroby diuretyki tiazydowe należy stosować ostrożnie, ponieważ nawet niewielkie zaburzenia równowagi wodnoelektrolitowej mogą wywołać śpiączkę wątrobową (patrz punkt 4.3). W rzadko występujących przypadkach stosowanie inhibitorów ACE wiąże się z występowaniem zespołu, który rozpoczyna się od żółtaczki cholestatycznej i ulega progresji do piorunującej martwicy wątroby i (w części przypadków) zgonu. Mechanizm powstawania tego zespołu nie jest znany. Jeżeli podczas stosowania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem wystąpi żółtaczka lub znaczne zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, należy przerwać stosowanie omawianego produktu leczniczego i zapewnić pacjentowi odpowiednią kontrolę lekarską.

Zabieg chirurgiczny i znieczulenie

U pacjentów poddawanych dużym zabiegom chirurgicznym lub znieczuleniu z zastosowaniem środków powodujących niedociśnienie tętnicze lizynopryl może blokować powstawanie angiotensyny II spowodowane kompensacyjnym uwalnianiem reniny. W przypadku wystąpienia niedociśnienia tętniczego, a lekarz uzna, że jest to spowodowane powyższym mechanizmem, niedociśnienie można wyrównać poprzez zwiększenie wolemii.

Wpływ na metabolizm i układ dokrewny

Stosowanie inhibitorów ACE i diuretyków tiazydowych może zaburzać tolerancję glukozy. Może być konieczne zmodyfikowanie dawkowania leków hipoglikemizujących, w tym insuliny. U pacjentów z cukrzycą leczonych doustnymi lekami hipoglikemizującymi lub insuliną podczas pierwszych miesięcy leczenia inhibitorem ACE należy uważnie monitorować glikemię. Podczas stosowania diuretyków tiazydowych może ujawnić się utajona cukrzyca.

Podczas stosowania diuretyków tiazydowych może wystąpić zwiększenie stężenia cholesterolu i triglicerydów.

Stosowanie diuretyków tiazydowych może u niektórych pacjentów powodować zwiększenie stężenia kwasu moczowego w osoczu i (lub) napad dny. Lizynopryl może jednak zwiększać wydalanie kwasu moczowego z moczem i w ten sposób łagodzić hiperurykemię powodowaną przez hydrochlorotiazyd.

Zaburzenia równowagi elektrolitowej

Jak u wszystkich pacjentów otrzymujących leki moczopędne, w przypadku stosowania omawianego produktu leczniczego należy okresowo oznaczać stężenie elektrolitów w surowicy.

Diuretyki tiazydowe, w tym hydrochlorotiazyd, mogą powodować zaburzenia równowagi elektrolitowej (hipokaliemię, hiponatremię i zasadowicę hipochloremiczną). Objawy ostrzegawcze sugerujące zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej to suchość w jamie ustnej, wzmożone pragnienie, osłabienie siły mięśniowej, ospałość, senność, bóle lub kurcze mięśni, męczliwość mięśni, niedociśnienie tętnicze, skąpomocz, częstoskurcz oraz zaburzenia żołądkowo-jelitowe, np. nudności lub wymioty. Podczas upalnej pogody u pacjentów z obrzękami może wystąpić hiponatremia z rozcieńczenia. Niedobór chlorków jest na ogół łagodny i nie wymaga leczenia. Wykazano, że diuretyki tiazydowe zwiększają wydalanie magnezu z moczem, co może prowadzić do hipomagnezemii.

Diuretyki tiazydowe mogą powodować zmniejszenie wydalania wapnia z moczem oraz mogą wywoływać występujące z przerwami, niewielkie zwiększenie stężenia wapnia w surowicy. Znaczna hiperkalcemia może być objawem utajonej nadczynności przytarczyc. Przed przeprowadzaniem badań czynnościowych przytarczyc należy odstawić diuretyki tiazydowe.

Nadwrażliwość i obrzęk naczynioruchowy

W pacjentów leczonych inhibitorami konwertazy angiotensyny, w tym lizynoprylem, opisywano niezbyt często przypadki obrzęku naczynioruchowego twarzy, kończyn, warg, języka, głośni i (lub) całej krtani. Takie działanie może wystąpić w każdym momencie leczenia. W takich przypadkach należy natychmiast odstawić lizynopryl i wdrożyć odpowiednie leczenie i monitorowanie aż do całkowitego ustąpienia objawów; dopiero wówczas można zakończyć obserwację. Nawet w przypadkach, w których obrzęk ogranicza się tylko do języka, bez objawów ze strony układu oddechowego, może zaistnieć konieczność długotrwałej obserwacji, bowiem stosowanie leków przeciwhistaminowych i kortykosteroidów może okazać się niewystarczające.

Opisywano bardzo rzadko zakończone zgonem przypadki obrzęku naczynioruchowego związanego z obrzękiem krtani lub języka. U pacjentów z obrzękiem języka, głośni lub krtani prawdopodobne jest wystąpienie obturacji dróg oddechowych, szczególnie w przypadku pacjentów z zabiegiem chirurgicznym na drogach oddechowych w wywiadzie. W takich przypadkach należy natychmiast włączyć odpowiednie leczenie doraźne. Może ono obejmować podawanie adrenaliny i (lub) utrzymywanie drożności dróg oddechowych. Pacjent powinien pozostać pod ścisłą opieką medyczną aż do całkowitego i trwałego ustąpienia objawów.

Częstość występowania obrzęku naczynioruchowego podczas stosowania inhibitorów konwertazy angiotensyny jest większa u pacjentów rasy czarnej niż u pacjentów innych ras.

U pacjentów z obrzękiem naczynioruchowym w wywiadzie, który wystąpił niezależnie od leczenia inhibitorami ACE, może występować zwiększone ryzyko obrzęku naczynioruchowego podczas leczenia inhibitorami ACE (patrz punkt 4.3).

U pacjentów otrzymujących diuretyki tiazydowe mogą wystąpić reakcje nadwrażliwości bez względu na to, czy chorzy ci mają wywiad wskazujący na obecność alergii lub astmy oskrzelowej. Podczas stosowania diuretyków tiazydowych obserwowano przypadki zaostrzenia lub uaktywnienia tocznia rumieniowatego układowego.

Odczulanie

U pacjentów stosujących inhibitory ACE obserwowano reakcje anafilaktoidalne podczas leczenia odczulającego (np. leczenia odczulającego z powodu alergii na jad błonkoskrzydłych). Reakcji tych nie obserwowano w przypadku czasowego odstawienia inhibitorów ACE, choć występowały one po przypadkowej ponownej ekspozycji na alergen.

Neutropenia i agranulocytoza

U pacjentów leczonych inhibitorami ACE opisywano przypadki neutropenii, agranulocytozy, małopłytkowości i niedokrwistości. Neutropenia występuje rzadko u pacjentów z prawidłową czynnością nerek, u których nie występują dodatkowe czynniki ryzyka. Neutropenia i agranulocytoza ustępują po odstawieniu inhibitorów ACE. Lizynopryl należy stosować szczególnie ostrożnie u pacjentów z kolagenozami naczyń, pacjentów poddawanych leczeniu immunosupresyjnemu, przyjmujących alopurynol lub prokainamid, bądź w przypadku współwystępowania wymienionych czynników, szczególnie jeśli współistnieje niewydolność nerek. U części tych pacjentów opisywano ciężkie zakażenia, które w kilku przypadkach nie ustępowały podczas intensywnej antybiotykoterapii. W przypadku stosowania lizynoprylu w tej grupie pacjentów należy regularnie oznaczać liczbę krwinek białych i poinformować pacjentów, aby zgłaszali wszelkie objawy zakażenia.

Rasa

Częstość występowania obrzęku naczynioruchowego podczas stosowania inhibitorów konwertazy angiotensyny jest większa u pacjentów rasy czarnej niż u pacjentów innych ras.

Podobnie jak w przypadku innych inhibitorów ACE, lizynopryl może wykazywać mniejszą skuteczność w obniżaniu ciśnienia tętniczego u pacjentów rasy czarnej w porównaniu z pacjentami innych ras, prawdopodobnie z powodu częstszego występowania niskiej aktywności reninowej osocza u pacjentów rasy czarnej z nadciśnieniem tętniczym.

Kaszel: W trakcie leczenia inhibitorami ACE obserwowano występowanie kaszlu. Typowy kaszel jest suchy, uporczywy i ustępuje po przerwaniu leczenia. W diagnostyce różnicowej kaszlu należy uwzględnić fakt, że jego przyczyną może być stosowanie inhibitora ACE.

Sole litu

Na ogół nie zaleca się jednoczesnego stosowania inhibitorów ACE z solami litu (patrz punkt 4.5).

Testy antydopingowe

Hydrochlorotiazyd wchodzący w skład omawianego produktu leczniczego może powodować dodatnie wyniki testów antydopingowych.

Ciąża

Nie należy rozpoczynać leczenia inhibitorami ACE podczas ciąży. Z wyjątkiem przypadków wymagających kontynuowania leczenia inhibitorami ACE, u pacjentek planujących ciążę należy zastosować inne leki hipotensyjne o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania w ciąży.

W przypadku stwierdzenia ciąży należy natychmiast przerwać podawanie inhibitorów ACE i – jeśli to wskazane – zastosować inne leki (patrz punkty 4.3 i 4.6).