Quentapil jest stosowany w kilku wskazaniach, dlatego jego profil bezpieczeństwa określa się z uwzględnieniem rozpoznania i dawkowania ustalonego indywidualnie dla każdego pacjenta.
Dzieci i młodzież (w wieku od 10 do 17 lat)
Quentapil nie jest zalecany do stosowania u dzieci i młodzieży poniżej lat 18 ze względu na brak danych, które uzasadniałyby stosowanie go u pacjentów w tym wieku. Wyniki badań klinicznych wykazały istnienie pewnych różnic w stosunku do profilu bezpieczeństwa określonego dla dorosłych (patrz punkt 4.8) - pewne zdarzenia niepożądane występują u dzieci i młodzieży częściej niż u dorosłych (zwiększony apetyt, zwiększenie stężenia prolaktyny w surowicy, objawy pozapiramidowe); zidentyfikowano również jedno zdarzenie niepożądane (zwiększenie ciśnienia tętniczego), którego nie obserwowano wcześniej w badaniach prowadzonych u dorosłych pacjentów. U dzieci i młodzieży obserwowano również zmiany dotyczące wyników badań czynnościowych tarczycy.
Ponadto nie zbadano odległego (przekraczającego 26 tygodni) wpływu, jakie leczenie wywiera na wzrost i dojrzewanie. Nieznany jest odległy wpływ na rozwój behawioralny oraz rozwój procesów poznawczych.
W badaniach klinicznych kontrolowanych placebo, w których uczestniczyły dzieci i młodzież, stosowanie kwetiapiny związane było z większą niż w grupie placebo częstością występowania objawów pozapiramidowych u pacjentów leczonych z powodu schizofrenii i pobudzenia maniakalnego w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych (patrz punkt 4.8).
Samobójstwo/myśli samobójcze i nasilenie objawów klinicznych
Depresja jest związana ze zwiększonym ryzykiem występowania myśli samobójczych, samookaleczenia i samobójstwa (zdarzeń związanych z samobójstwem). Ryzyko to utrzymuje się aż do osiągnięcia wyraźnej remisji. Ponieważ poprawa może nie nastąpić w ciągu pierwszych kilku lub więcej tygodni leczenia, należy uważnie monitorować pacjentów aż do wystąpienia poprawy. Szerokie doświadczenie kliniczne wskazuje, że ryzyko samobójstwa może być większe we wczesnych stadiach zdrowienia.
Ponadto lekarze powinni uwzględnić możliwe ryzyko wystąpienia zdarzeń związanych z samobójstwem po nagłym przerwaniu leczenia kwetiapiną, z powodu czynników ryzyka występujących w leczonej chorobie. Inne choroby psychiczne, w których przepisywana jest kwetiapina mogą być również związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia zdarzeń związanych z samobójstwem. Poza tym te choroby mogą występować jednocześnie z dużym epizodem depresji. Dlatego te same środki ostrożności stosowane podczas leczenia pacjentów z dużym epizodem depresji powinny być stosowane podczas leczenia pacjentów z innymi chorobami psychicznymi.
Pacjenci ze zdarzeniami związanymi z samobójstwem w wywiadzie lub u których przed rozpoczęciem leczenia występowały wyobrażenia samobójcze o znacznym nasileniu, są bardziej narażeni na wystąpienie myśli samobójczych lub prób samobójczych i powinni być uważnie monitorowani w czasie leczenia. Metaanaliza kontrolowanych placebo badań klinicznych z użyciem leków przeciwdepresyjnych u dorosłych z chorobami psychicznymi wykazała zwiększone ryzyko zachowań samobójczych w grupie przyjmujących leki przeciwdepresyjne w porównaniu z placebo u pacjentów poniżej 25 roku życia.
Ścisły nadzór nad pacjentami, zwłaszcza wysokiego ryzyka, powinien towarzyszyć terapii, w szczególności we wczesnej fazie leczenia i po zmianie dawkowania. Pacjenci (i ich opiekunowie) powinni zostać uświadomieni o konieczności monitorowania nasilenia objawów klinicznych, zachowań lub myśli samobójczych i nienaturalnych zmian zachowania i natychmiastowego kontaktu z lekarzem w przypadku ich wystąpienia.
W krótkookresowych, kontrolowanych placebo badaniach klinicznych u pacjentów z dużymi epizodami depresyjnymi w przebiegu zaburzenia dwubiegunowego zaobserwowano zwiększone ryzyko wystąpienia zdarzeń związanych z samobójstwem u młodych dorosłych pacjentów (poniżej 25 roku życia) leczonych kwetiapiną w porównaniu z placebo (odpowiednio 3,0 % vs 0 %).
Choroby układu sercowo-naczyniowego
Kwetiapinę należy ostrożnie stosować u pacjentów ze stwierdzoną chorobą serca i naczyń, chorobą układu naczyniowego mózgu oraz w innych stanach predysponujących do hipotensji. Kwetiapina może powodować ortostatyczne spadki ciśnienia, szczególnie w początkowym okresie dostosowywania dawki, dlatego w takim przypadku należy rozważyć zmniejszenie dawki lub wydłużenie okresów stopniowania podczas zwiększania dawki. Należy rozważyć wolniejsze tempo zwiększania dawki u pacjentów z chorobą sercowo-naczyniową.
Napady padaczkowe
W kontrolowanych badaniach klinicznych nie wykazano różnicy w częstości napadów padaczki u pacjentów leczonych kwetiapiną i otrzymujących placebo. Brak jest danych dotyczących częstości występowania drgawek u pacjentów z drgawkami w wywiadzie.
Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, zalecana jest ostrożność podczas leczenia pacjentów z napadami padaczkowymi w wywiadzie (patrz punkt 4.8).
Objawy pozapiramidowe
W badaniach klinicznych kontrolowanych placebo przeprowadzonych u dorosłych pacjentów, stosowanie kwetiapiny związane było z większą niż w grupie placebo częstością występowania objawów pozapiramidowych u pacjentów leczonych z powodu epizodów dużej depresji w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych (patrz punkt 4.8).
Stosowanie kwetiapiny jest związane z rozwojem akatyzji, charakteryzującej się odczuwanym jako dolegliwość i cierpienie niepokojem i potrzebą ruchu z często towarzyszącą niemożnością stania lub siedzenia bez ruchu. Najczęściej występuje w pierwszych tygodniach leczenia. U pacjentów, u których pojawiły się te objawy, zwiększanie dawki może być niekorzystne.
Dyskinezy późne
W razie stwierdzenia objawów dyskinez późnych należy rozważyć zmniejszenie dawki lub odstawienie kwetiapiny. Objawy dyskinez późnych mogą się zaostrzyć lub nawet pojawić po zaprzestaniu leczenia (patrz punkt 4.8).
Senność i zawroty głowy
Leczenie kwetiapiną jest związane z sennością i objawami związanymi, takimi jak nadmierne uspokojenie (patrz pkt. 4.8). W badaniach klinicznych u pacjentów z depresją dwubiegunową, początek występował zazwyczaj w czasie 3 pierwszych dni leczenia i był przeważnie o nasileniu lekkim do średniego. Pacjenci z depresją dwubiegunową, u których występuje senność o ciężkim nasileniu mogą wymagać częstszego kontaktu w ciągu co najmniej 2 tygodni od początku wystąpienia senności lub aż do osiągnięcia poprawy objawów i może być konieczne rozważenie przerwania leczenia.
Leczenie kwetiapiną ma związek z niedociśnieniem ortostatycznym i związanymi zawrotami głowy (patrz sekcja 4.8), które tak jak senność, zazwyczaj pojawiają się w początkowym okresie zwiększania dawki. Może to zwiększać występowanie przypadkowych urazów (upadki), szczególnie u osób w podeszłym wieku. Dlatego pacjentom należy zalecić ostrożność, aż poznają oni możliwe skutki działania leku.
Złośliwy zespół neuroleptyczny
Występowanie złośliwego zespołu neuroleptycznego jest związane z leczeniem lekami przeciwpsychotycznymi, w tym również kwetiapiną (patrz punkt 4.8). Objawy kliniczne obejmują hipertermię, zaburzenia stanu psychicznego, sztywność mięśni, zaburzenia czynności układu autonomicznego i zwiększenie aktywności fosfokinazy kreatynowej. W razie ich wystąpienia należy przerwać podawanie kwetiapiny i zapewnić właściwe leczenie.
Ostra neutropenia
W badaniach klinicznych, w których stosowano kwetiapinę, rzadko występowała ostra neutropenia (liczba granulocytów obojętnochłonnych poniżej 0,5 x 109/l). Większość takich przypadków stwierdzano w okresie pierwszych kilku miesięcy leczenia kwetiapiną. Nie wykazano zależności między dawką leku a wystąpieniem ostrej neutropenii. Po wprowadzeniu leku do obrotu, obserwowano ustępowanie leukopenii i (lub) neutropenii po przerwaniu leczenia kwetiapiną. Możliwymi czynnikami ryzyka neutropenii są wcześniejsza leukopenia oraz neutropenia polekowa w przeszłości. U pacjentów, u których liczba neutrofilów jest niższa niż 1,0 x 109/l, należy przerwać podawanie kwetiapiny. Pacjenci powinni być monitorowani w kierunku objawów zakażenia, należy też sprawdzać u nich liczbę neutrofilów (aż do momentu przekroczenia wartości 1,5 x 109/l) (patrz punkt 4.8).
Interakcje
Patrz również punkt 4.5.
Jednoczesne stosowanie kwetiapiny z lekami silnie indukującymi enzymy wątrobowe, takimi jak karbamazepina lub fenytoina, znacząco obniża stężenie kwetiapiny w osoczu, co może wpływać na skuteczność leczenia kwetiapiną. U pacjentów otrzymujących lek indukujący enzymy wątrobowe leczenie kwetiapiną należy rozpocząć tylko, jeśli lekarz uzna, że korzyści ze stosowania kwetiapiny przewyższają ryzyko odstawienia leku indukującego enzymy wątrobowe. Ważne jest, aby wszelkie zmiany leczenia lekiem indukującym przeprowadzać stopniowo i jeśli to konieczne, zastąpić lekiem niewykazującym właściwości indukujących enzymy wątrobowe (np. walproinianem sodu).
Masa ciała
Zwiększanie masy ciała zgłaszane u pacjentów leczonych kwetiapiną powinno być monitorowane i właściwe postępowanie kliniczne wdrożone zgodnie z odpowiednimi wytycznymi stosowania leków przeciwpsychotycznych (patrz pkt. 4.8 i 5.1).
Hiperglikemia
Hiperglikemia i (lub) rozwój lub zaostrzenie cukrzycy sporadycznie związane z kwasicą ketonową lub śpiączką, zgłaszana była rzadko, włącznie ze zgonami (patrz pkt. 4.8). W niektórych przypadkach zgłaszano wcześniejsze zwiększenie masy ciała, co może być czynnikiem predysponującym. Właściwe monitorowanie kliniczne jest zalecane zgodnie z odpowiednimi wytycznymi stosowania leków przeciwpsychotycznych. Pacjenci leczeni lekami przeciwpsychotycznymi, w tym kwetiapiną, powinni być obserwowani w kierunku objawów hiperglikemii (jak polidypsja, poliuria, polifagia i osłabienie), a u pacjentów z cukrzycą lub z czynnikami ryzyka cukrzycy należy regularnie kontrolować stężenie glukozy. Masa ciała powinna być regularnie monitorowana.
Zaburzenia gospodarki lipidowej
W badaniach klinicznych, w których stosowano kwetiapinę, obserwowano zwiększenie stężenia trójglicerydów, frakcji LDL oraz całkowitego cholesterolu, a także obniżenie frakcji HDL cholesterolu (patrz punkt 4.8). W razie zmian stężenia lipidów należy wdrożyć odpowiednie postępowanie kliniczne.
Ryzyko zaburzeń metabolicznych
Z uwagi na obserwowane w badaniach klinicznych zmiany masy ciała, stężenia glukozy we krwi (patrz hiperglikemia) i lipidów, u pacjentów (w tym u tych z prawidłowymi wartościami początkowymi) może wystąpić pogorszenie profilu ryzyka zaburzeń metabolicznych, które należy objąć odpowiednim postępowaniem.
Wydłużenie odstępu QT
W badaniach klinicznych, w przypadku stosowania leku zgodnie z ChPL, nie stwierdzono związku między przyjmowaniem kwetiapiny a przetrwałym wydłużeniem bezwzględnych wartości odstępu QT. Po wprowadzeniu leku do obrotu, zgłaszano wydłużenie odstępu QT w dawkach terapeutycznych (patrz pkt 4.8) oraz po przedawkowaniu (patrz punkt 4.9). Tak jak w przypadku innych leków przeciwpsychotycznych, należy zachować ostrożność, przepisując kwetiapinę pacjentom z chorobą serca i naczyń lub z wydłużeniem odstępu QT w wywiadzie rodzinnym. Ostrożność jest również konieczna, gdy kwetiapina jest stosowana jednocześnie z innymi lekami wydłużającymi odstęp QTc i neuroleptykami, szczególnie u osób starszych, u pacjentów z wrodzonym zespołem długiego QT, zastoinową niewydolnością serca, przerostem mięśnia sercowego, hipokaliemią lub hipomagnezemią (patrz punkt 4.5).
Objawy odstawienia
Po nagłym zaprzestaniu stosowania kwetiapiny opisywano ostre objawy odstawienia, takie jak nudności, ból głowy, biegunkę, zawroty głowy, drażliwość, wymioty i bezsenność. Zaleca się stopniowe odstawianie leku przez okres nie krótszy niż 1-2 tygodni.
Osoby w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniem
Quentapil nie jest dopuszczony do leczenia psychozy związanej z otępieniem.
W randomizowanych badaniach z grupą kontrolną placebo zaobserwowano około 3-krotne zwiększenie ryzyka mózgowo-naczyniowych zdarzeń niepożądanych w populacji pacjentów z otępieniem stosujących niektóre nietypowe leki przeciwpsychotyczne. Mechanizm tego podwyższonego ryzyka jest nieznany. Nie można wykluczyć podwyższonego ryzyka dla innych leków przeciwpsychotycznych lub w innych populacjach pacjentów. Produkt Quentapil należy stosować ostrożnie u pacjentów z czynnikami ryzyka udaru mózgu.
W metaanalizie nietypowych leków przeciwpsychotycznych wykazano zwiększone ryzyko zgonu u pacjentów w podeszłym wieku z psychozą związaną z otępieniem leczonych kwetiapiną względem grupy otrzymującej placebo. Jednakże w dwóch 10-tygodniowych badaniach z udziałem pacjentów leczonych kwetiapiną z grupą kontrolną placebo w tej samej populacji pacjentów (n=710; średni wiek: 83 lat; zakres wiekowy: 56-99 lat) wskaźnik umieralności pacjentów leczonych kwetiapiną wynosił 5,5% w porównaniu z 3,2% w grupie placebo. Zgony pacjentów w tych badaniach spowodowane były różnymi przyczynami, spodziewanymi w tej populacji. Powyższe badania nie wykazały związku przyczynowego między leczeniem kwetiapiną a zgonami pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem.
Dysfagia
Zgłaszano dysfagię (patrz pkt. 4.8) po stosowaniu kwetiapiny. Kwetiapina powinna być stosowana z ostrożnością u pacjentów z ryzykiem zachłystowego zapalenia płuc.
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (Venous thromboembolism ? VTE)
Podczas stosowania leków przeciwpsychotycznych opisywano przypadki żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Pacjenci leczeni lekami przeciwpsychotycznymi często mają nabyte czynniki ryzyka VTE, dlatego przed rozpoczęciem i w trakcie leczenia produktem Quentapil należy zidentyfikować wszystkie czynniki ryzyka tej choroby i podjąć odpowiednie środki profilaktyczne.
Zapalenie trzustki
Zgłaszano zapalenie trzustki w badaniach klinicznych i po wprowadzeniu leku do obrotu, jednak nie ustalono zależności przyczynowej. W zgłoszeniach porejestracyjnych u wielu pacjentów występowały czynniki ryzyka zapalenia trzustki, takie jak zwiększone stężenie trójglicerydów (patrz pkt. 4.4 Zaburzenia gospodarki lipidowej), kamienie żółciowe i spożycie alkoholu.
Dodatkowe informacje
Dane dotyczące kwetiapiny stosowanej w skojarzeniu z diwalproinianem lub litem w umiarkowanych lub ciężkich epizodach maniakalnych są ograniczone; choć leczenie skojarzone było dobrze tolerowane (patrz punkty 4.8 i 5.1). Badania wykazały działanie addycyjne w 3.
tygodniu.
Laktoza
Tabletki kwetiapiny zawierają laktozę jednowodną. Pacjenci obarczeni pewnymi rzadko występującymi zaburzeniami dziedzicznymi, takimi jak nietolerancja galaktozy, niedobór laktazy Lapp lub zespół złego wchłaniania glukozy-galaktozy, nie powinni stosować tego leku.
Jedna z substancji pomocniczych produktu Quentapil 25 mg, żółcień pomarańczowa (E110), może powodować reakcje alergiczne.