CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
Losartan Bluefish, 50 mg, tabletki powlekane
2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Każda tabletka powlekana zawiera 50 mg losartanu potasowego
Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
Tabletka powlekana.
Biała, owalna, dwuwypukła tabletka powlekana z rowkiem dzielącym po jednej stronie.
Tabletkę można podzielić na połowy.
4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE
4.1 Wskazania do stosowania
• Leczenie pierwotnego nadciśnienia tętniczego.
• Leczenie chorób nerek u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu 2
z białkomoczem > 0,5 g/dobę jako składowa leczenia przeciwnadciśnieniowego.
• Leczenie przewlekłej niewydolności serca (u pacjentów w wieku > 60 lat), gdy leczenie
inhibitorami ACE uzna się za nieodpowiednie z powodu działań niepożądanych, zwłaszcza
kaszlu, lub przeciwwskazań. U pacjentów z niewydolnością serca, których stan został
ustabilizowany inhibitorem ACE, nie należy zmieniać leczenia na losartan.
Frakcja wyrzutowa lewej komory serca u pacjentów powinna wynosić < 40%,
a stan pacjenta być powinien być stabilny.
• W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia udaru mózgu u pacjentów z nadciśnieniem
tętniczym i przerostem lewej komory serca potwierdzonym w EKG (patrz punkt 5.1
Badanie LIFE, Rasa).
4.2 Dawkowanie i sposób podawania
Tabletki produktu Losartan Bluefish należy połykać popijając szklanką wody.
Tabletki produktu Losartan Bluefish można przyjmować z posiłkiem lub niezależnie od posiłków.
Nadciśnienie tętnicze
Zwykle stosowana dawka początkowa i podtrzymująca u większości pacjentów wynosi 50 mg raz na
dobę. Maksymalne działanie przeciwnadciśnieniowe uzyskuje się w ciągu 3 do 6 tygodni od
rozpoczęcia leczenia. U niektórych pacjentów korzystne może być zwiększenie dawki do 100 mg raz
na dobę (rano). Produkt Losartan Bluefish można stosować w skojarzeniu z innymi lekami
przeciwnadciśnieniowymi, zwłaszcza z lekami moczopędnymi (np. hydrochlorotiazydem).
Nadciśnienie tętnicze u dzieci
Istnieją ograniczone dane, dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa stosowania losartanu w leczeniu
nadciśnienia u dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 16 lat (patrz punkt 5.1 „Właściwości
farmakodynamiczne"). Dostępne są ograniczone dane farmakokinetyczne dotyczące dzieci
z nadciśnieniem w wieku powyżej jednego miesiąca życia (patrz punkt 5.2 „Właściwości
farmakokinetyczne").
Dla pacjentów o masie ciała > 20 kg do < 50 kg, którzy potrafią połykać tabletki, zalecana dawka
wynosi 25 mg raz na dobę. W wyjątkowych przypadkach, dawkę można zwiększyć maksymalnie do
50 mg raz na dobę. Dawkowanie powinno być uzależnione od efektu hipotensyjnego.
U pacjentów o masie ciała > 50 kg zwykle stosowana dawka wynosi 50 mg raz na dobę.
W wyjątkowych przypadkach, dawkę można zwiększyć maksymalnie do 100 mg raz na dobę. Nie
przeprowadzono badań dotyczących stosowania u dzieci dawek powyżej 1,4 mg/kg mc. (lub ponad
100 mg) na dobę.
Losartan nie jest zalecany do stosowania u dzieci w wieku poniżej 6 lat, ponieważ dostępne są
ograniczone dane dotyczące stosowania w tych grupach pacjentów.
Ze względu na brak danych, losartan nie jest zalecany do stosowania u dzieci, u których szybkość
przesączania kłębkowego wynosi < 30 ml/min/1,73 m2 (patrz też punkt 4.4).
Losartan nie jest również zalecany do stosowania u dzieci z zaburzeniami czynności wątroby (patrz
też punkt 4.4).
Pacjenci z nadciśnieniem tętniczym i cukrzycą typu 2 z białkomoczem > 0,5 g/dobę
Zwykle stosowana dawka początkowa wynosi 50 mg raz na dobę. Dawkę tę można zwiększyć do
100 mg raz na dobę, w zależności od wartości ciśnienia tętniczego krwi, po pierwszym miesiącu
leczenia. Produkt Losartan Bluefish można stosować jednocześnie z innymi lekami
przeciwnadciśnieniowymi (np. lekami moczopędnymi, lekami blokującymi kanały wapniowe, alfa
lub beta-adrenolitykami oraz lekami działającymi ośrodkowo), a także z insuliną i innymi często
stosowanymi lekami o działaniu hipoglikemizującym (np. pochodnymi sulfonylomocznika,
glitazonami i inhibitorami glukozydazy).
Niewydolność serca
Zwykle dawka początkowa produktu leczniczego Losartan Bluefish u pacjentów z niewydolnością
serca wynosi 12,5 mg raz na dobę. Dawkę tę zazwyczaj należy stopniowo zwiększać w odstępach
jednotygodniowych (tj. 12,5 mg na dobę, 25 mg na dobę, 50 mg na dobę) aż do osiągnięcia zwykle
stosowanej dawki podtrzymującej, wynoszącej 50 mg raz na dobę, jeśli jest ona tolerowana przez
pacjenta.
Zmniejszenie ryzyka wystąpienia udaru mózgu u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i przerostem
lewej komory serca potwierdzonym w EKG
Zwykle stosowana dawka początkowa produktu leczniczego Losartan Bluefish wynosi 50 mg raz na
dobę. W zależności efektu hipotensyjnego można dodać hydrochlorotiazyd w małej dawce i (lub)
zwiększyć dawkę produktu leczniczego Losartan Bluefish do 100 mg raz na dobę.
Stosowanie u pacjentów ze zmniejszoną objętością krwi krążącej
U pacjentów ze zmniejszoną objętością krwi krążącej (np. leczonych dużymi dawkami leków
moczopędnych) należy rozważyć zastosowanie dawki początkowej wynoszącej 25 mg raz na dobę
(patrz punkt 4.4).
Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i u pacjentów hemodializowanych
U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i u pacjentów hemodializowanych zmiana początkowej
dawki nie jest konieczna.
Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby
Należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby
w wywiadzie. Brak doświadczeń terapeutycznych dotyczących stosowania u pacjentów z ciężkimi
zaburzeniami czynności wątroby. Z tego względu losartan jest przeciwwskazany do stosowania
u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby (patrz punkty 4.3 i 4.4).
Stosowanie u pacjentów w wieku podeszłym
U pacjentów w wieku powyżej 75 lat należy rozważyć rozpoczęcie leczenia od dawki 25 mg, jednak
zmiana dawkowania u osób w wieku podeszłym nie jest zazwyczaj konieczna.
4.3 Przeciwwskazania
• Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą (patrz punkty 4.4
i 6.1).
• Drugi i trzeci trymestr ciąży (patrz punkty 4.4 i 4.6).
• Ciężkie zaburzenia czynności wątroby.
4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania
Nadwrażliwość
Obrzęk naczynioruchowy. Pacjenci z obrzękiem naczynioruchowym w wywiadzie (obrzęk twarzy,
warg, gardła i (lub) języka) powinni być pod ścisłą obserwacją (patrz punkt 4.8).
Niedociśnienie i zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej
Objawowe niedociśnienie, szczególnie po podaniu pierwszej dawki i po zwiększeniu dawki może
wystąpić u pacjentów ze zmniejszoną objętością krwi krążącej i (lub) z niedoborem sodu na skutek
intensywnego leczenia moczopędnego, ograniczenia ilości soli w diecie, biegunki lub wymiotów.
Takie niedobory należy wyrównać przed podaniem produktu leczniczego Losartan Bluefish lub
zastosować mniejszą dawkę początkową (patrz punkt 4.2). Dotyczy to również dzieci.
Zaburzenia równowagi elektrolitowej
U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek ze współistniejącą cukrzycą lub bez cukrzycy, często
występują zaburzenia równowagi elektrolitowej, które wymagają wyrównania. W badaniu klinicznym
przeprowadzonym z udziałem pacjentów z cukrzycą typu 2 i nefropatią częstość, występowania
hiperkaliemii była większa w grupie stosującej produkt leczniczy Losartan Bluefish niż w grupie
otrzymującej placebo (patrz punkt 4.8 „Nadciśnienie i cukrzyca typu 2 z chorobą nerek - Badania
diagnostyczne" oraz „Doświadczenie po wprowadzeniu do obrotu - Badania diagnostyczne"). Dlatego
też stężenie potasu jak również wartości klirensu kreatyniny w osoczu należy ściśle kontrolować. Pa-
cjentów z niewydolnością serca oraz klirensem kreatyniny 30-50 ml/ min należy obserwować szcze-
gólnie starannie.
Jednoczesne stosowanie losartanu i leków moczopędnych oszczędzających potas, suplementów potasu
oraz zamienników soli zawierających potas nie jest zalecane (patrz punkt 4.5).
Zaburzenia czynności wątroby
W oparciu o dane farmakokinetyczne, które wykazują znaczne zwiększenie stężenia losartanu
w osoczu u pacjentów z marskością wątroby, należy rozważyć zmniejszenie dawki u pacjentów
z zaburzeniami czynności wątroby w wywiadzie. Brak doświadczeń terapeutycznych w leczeniu
losartanem pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby. Dlatego też, takim pacjentom nie
wolno podawać losartanu (patrz punkty 4.2, 4.3 i 5.2).
Losartan nie jest również zalecany do stosowania u dzieci z zaburzeniami czynności wątroby (patrz
punkt 4.2).
Zaburzenia czynności nerek
W następstwie zahamowania aktywności układu renina-angiotensyna-aldosteron obserwowano
zaburzenia czynności nerek z niewydolnością nerek włącznie (szczególnie u pacjentów, u których
czynność nerek zależy od aktywności układu renina-angiotensyna-aldosteron, takich jak osoby
z ciężką niewydolnością serca lub wcześniej występującymi zaburzeniami czynności nerek).
Podobnie jak w przypadku innych leków wpływających na układ renina-angiotensyna-aldosteron
obserwowano również zwiększenie stężenia mocznika w krwi oraz kreatyniny w surowicy krwi
u pacjentów z obustronnym zwężeniem tętnic nerkowych lub zwężeniem tętnicy jedynej nerki; zmiany
czynności nerek mogą ustępować po odstawieniu leku. Losartan należy stosować ostrożnie
u pacjentów z obustronnym zwężeniem tętnic nerkowych lub zwężeniem tętnicy jedynej nerki.
Stosowanie u dzieci z zaburzeniami czynności nerek
Ze względu na brak danych, losartan nie jest zalecany do stosowania u dzieci, u których szybkość
przesączania kłębkowego wynosi < 30 ml/min/1,73 m2 (patrz punkt 4.2).
Podczas leczenia losartanem należy regularnie kontrolować czynność nerek, ponieważ może ona ulec
pogorszeniu. Może się to zdarzyć szczególnie wówczas, gdy losartan potasowy podawany jest pacjen-
tom z innymi schorzeniami (gorączka, odwodnienie) mogącymi zaburzać czynność nerek.
Wykazano, że jednoczesne stosowanie losartanu i inhibitorów ACE zaburzało czynność nerek.
Dlatego jednoczesne ich stosowanie nie jest zalecane.
Przeszczepienie nerki
Brak doświadczeń u pacjentów po niedawno przebytym przeszczepieniu nerki.
Pierwotny hiperaldosteronizm
Pacjenci z pierwotnym hiperaldosteronizmem przeważnie nie reagują na leki przeciwnadciśnieniowe,
działające przez hamowanie aktywności układu renina-angiotensyna. Dlatego nie zaleca się
stosowania losartanu u tych chorych.
Choroba niedokrwienna serca i choroby naczyniowo-mózgowe
Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwnadciśnieniowych, nadmierne obniżenie ciśnienia
tętniczego krwi u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca i chorobą naczyń mózgowych może
spowodować zawał mięśnia sercowego lub udar mózgu.
Niewydolność serca
U pacjentów z niewydolnością serca niezależnie od stanu czynnościowego nerek istnieje - tak jak
w przypadku innych leków działających na układ renina-angiotensyna- ryzyko ciężkiego
niedociśnienia i (często ostrej) niewydolności nerek.
Brak wystarczających doświadczeń terapeutycznych dotyczących stosowania losartanu u pacjentów
z niewydolnością serca i współistniejącymi ciężkimi zaburzeniami czynności nerek, u pacjentów
z ciężką niewydolnością serca (stopień IV wg NYHA), jak również u pacjentów z niewydolnością
serca i objawowymi, zagrażającymi życiu zaburzeniami rytmu serca. Dlatego też losartan należy
stosować ostrożnie w tych grupach pacjentów. Skojarzone leczenie losartanem i beta-adrenolitykami
należy stosować ostrożnie (patrz punkt 5.1).
Zwężenie zastawki aortalnej i mitralnej, kardiomiopatia przerostowa ze zwężeniem drogi odpływu
Tak jak w przypadku innych leków rozszerzających naczynia krwionośne, wskazane jest zachowanie
szczególnej ostrożności u pacjentów ze zwężeniem zastawki aortalnej lub mitralnej lub kardiomiopatią
przerostową ze zwężeniem drogi odpływu.
Ciąża
Inhibitorów receptora angiotensyny II (ang. AIIRAs) nie należy stosować podczas ciąży. U pacjentek
planujących zajście w ciążę należy zastosować inne leki przeciwnadciśnieniowe, dla których ustalony
jest profil bezpieczeństwa stosowania w ciąży, chyba, że dalsze leczenie losartanem uważane jest za
niezbędne.
W przypadku rozpoznania ciąży należy natychmiast przerwać stosowanie losartanu oraz, jeśli to
właściwe, rozpocząć leczenie innymi lekami (patrz punkty 4.3 i 4.6).
Inne ostrzeżenia i środki ostrożności
Podobnie jak w przypadku inhibitorów konwertazy angiotensyny, losartan i inne leki z grupy
antagonistów angiotensyny, zdecydowanie mniej skutecznie zmniejszają ciśnienie krwi u osób rasy
czarnej niż u osób innych ras, prawdopodobnie z powodu większej częstości występowania
nadciśnienia niskoreninowego w populacji osób rasy czarnej.
4.5 Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje interakcji
Inne leki przeciwnadciśnieniowe mogą nasilać hipotensyjne działanie losartanu. Jednoczesne
stosowanie z lekami hipotensyjnymi lub lekami, których głównym działaniem niepożądanym jest
zmniejszenie ciśnienia krwi (trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, leki przeciwpsychotyczne,
baklofen, amifostyna) nie jest zalecane, ponieważ może zwiększyć ryzyko wystąpienia niedociśnienia.
Losartan jest metabolizowany głównie przez cytochrom P450 (CYP) 2C9 do czynnego metabolitu
karboksykwasu. W badaniu klinicznym stwierdzono, że flukonazol (inhibitor CYP2C9) zmniejszał
stężenie czynnego metabolitu o około 50%. Stwierdzono, że jednoczesne leczenie losartanem
i ryfampicyną (induktor enzymów metabolizujących) powoduje 40% zmniejszenie stężenia czynnego
metabolitu w osoczu krwi. Kliniczne znaczenie tego działania nie jest znane. Nie odnotowano różnicy
stężenia podczas jednoczesnego stosowania fluwastatyny (słaby inhibitor CYP2C9).
Podobnie jak w przypadku innych leków, które blokują angiotensynę II lub jej działanie, podczas
jednoczesnego przyjmowania innych leków, które zatrzymują potas (np. leków moczopędnych
oszczędzających potas: amilorydu, triamterenu, spironolaktonu) lub leków mogących zwiększać
stężenie potasu (np. heparyna), suplementów potasu lub zamienników soli zawierających potas, może
powodować zwiększenie stężenia potasu w surowicy krwi. Nie zaleca się tego typu leczenia
skojarzonego.
Podczas jednoczesnego stosowania litu oraz inhibitorów ACE obserwowano odwracalne zwiększenie
stężania litu w surowicy krwi oraz objawy jego toksyczności. W bardzo rzadkich przypadkach
zgłaszano podobną zależność w odniesieniu do antagonistów receptora angiotensyny II. Stosując
jednocześnie lit i losartan należy zachować ostrożność. Jeżeli przyjmowanie obu leków jest konieczne,
zalecane jest kontrolowanie stężenia litu w surowicy krwi podczas trwania leczenia skojarzonego.
Podczas jednoczesnego stosowania antagonistów angiotensyny II i niesteroidowych leków
przeciwzapalnych (tj. selektywnych inhibitorów COX-2, kwasu acetylosalicylowego w dawkach
przeciwzapalnych oraz nieselektywnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych), może wystąpić
osłabienie działania przeciwnadciśnieniowego. Jednoczesne stosowanie antagonistów angiotensyny II
lub leków moczopędnych i niesteroidowych leków przeciwzapalnych może zwiększać ryzyko
pogorszenia czynności nerek, w tym ostrej niewydolności nerek oraz zwiększać stężenie potasu
w surowicy krwi, zwłaszcza u pacjentów z istniejącymi wcześniej, łagodnymi zaburzeniami czynności
nerek. Takie połączenie należy stosować ostrożnie, zwłaszcza u osób w wieku podeszłym. Pacjenci
powinni być odpowiednio nawodnieni oraz należy kontrolować czynność nerek po rozpoczęciu terapii
skojarzonej oraz okresowo w trakcie jej trwania..
4.6 Ciąża lub laktacja
Ciąża
Stosowanie inhibitorów receptora angiotensyny
ciąży (patrz punkt 4.4).
Stosowanie inhibitorów receptora angiotensyny
(patrz punkty 4.3. i 4.4).
II nie jest zalecane podczas pierwszego trymestru
II jest przeciwwskazane podczas 2 i 3 trymestru ciąży
Dane epidemiologiczne dotyczące ryzyka wpływu teratogennego po zastosowaniu inhibitorów ACE
podczas pierwszego trymestru ciąży nie są rozstrzygające; jednak nie można wykluczyć nieznacznego
zwiększenia ryzyka. Chociaż brak kontrolowanych danych epidemiologicznych dotyczących ryzyka
w odniesieniu do inhibitorów receptora angiotensyny II (ang. Angiotensin II Receptor Inhibitors
AIIRA), podobne ryzyko może być związane z tą grupą leków. U pacjentek planujących zajście
w ciążę należy zastosować inne leki przeciwnadciśnieniowe, dla których ustalony jest profil
bezpieczeństwa stosowania w czasie ciąży, chyba, że dalsze leczenie lekiem blokującym receptor
angiotensyny uważane jest za niezbędne. W przypadku rozpoznania ciąży należy natychmiast
przerwać stosowanie losartanu oraz, jeśli to właściwe, rozpocząć alternatywne leczenie.
Ekspozycja na leczenie inhibitorem receptora angiotensyny II podczas drugiego i trzeciego trymestru
ciąży powoduje u człowieka wystąpienie toksyczności dla płodu (zmniejszenie czynności nerek,
małowodzie, opóźnienie kostnienia czaszki) oraz toksyczności u noworodków (niewydolność nerek,
niedociśnienie, hiperkaliemia) (patrz też punkt 5.3).
W przypadku wystąpienia ekspozycji na losartan od drugiego trymestru ciąży, zalecana jest
ultradźwiękowa kontrola czynności nerek oraz czaszki.
Niemowlęta, których matki stosowały losartan należy ściśle obserwować w celu sprawdzenia czy nie
wystąpiło niedociśnienie (patrz też punkty 4.3 i 4.4).
Laktacja
Ze względu na brak informacji dotyczących stosowania losartanu w trakcie karmienia piersią nie zale-
ca się stosowania tego leku. W okresie karmienia piersią należy stosować leki o lepiej ustalonym pro-
filu bezpieczeństwa, szczególnie podczas karmienia noworodków lub wcześniaków.
4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń
mechanicznych w ruchu
Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu produktu na zdolność prowadzenia pojazdów
mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu. Jednakże podczas prowadzenia
pojazdów lub obsługiwania maszyn, należy pamiętać o możliwości wystąpienia zawrotów głowy lub
senności w trakcie leczenia przeciwnadciśnieniowego, zwłaszcza na początku leczenia lub po
zwiększeniu dawki.
4.8 Działania niepożądane
Częstość występowania działań niepożądanych wymienionych poniżej zdefiniowano następująco:
bardzo często (> 1/10); często (> 1/100 do < 1/10); niezbyt często (> 1/1 000 do < 1/100); rzadko
(> 1/10 000 do < 1/1 000); bardzo rzadko (< 1/10 000), nieznana (częstość nie może być określona na
podstawie dostępnych danych).
W kontrolowanych badaniach klinicznych dotyczących pierwotnego nadciśnienia tętniczego,
pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca, przewlekłej niewydolności
serca, jak również nadciśnienia i cukrzycy typu 2 z zaburzeniami czynności nerek, najczęściej
występującym działaniem niepożądanym były zawroty głowy.
Nadciśnienie tętnicze
W kontrolowanych badaniach klinicznych z zastosowaniem losartanu, dotyczących pierwotnego
nadciśnienia tętniczego, zgłaszano następujące działania niepożądane:
Zaburzenia układu nerwowego
Często: zawroty głowy pochodzenia ośrodkowego, zawroty głowy pochodzenia błędnikowego
Niezbyt często: senność, ból głowy, zaburzenia snu
Zaburzenia serca
Niezbyt często: kołatanie serca, dławica piersiowa
Zaburzenia naczyniowe
Niezbyt często: objawowe niedociśnienie (zwłaszcza u pacjentów ze zmniejszoną objętością krwi
krążącej, np. pacjentów z ciężką niewydolnością serca lub stosujących duże dawki leków
moczopędnych), hipotonia ortostatyczna zależna od dawki, wysypka
Zaburzenia żołądka i jelit
Niezbyt często: ból brzucha, zaparcie
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Niezbyt często: osłabienie, zmęczenie, obrzęk
Pacjenci z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej komory serca
W kontrolowanym badaniu klinicznym u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i przerostem lewej
komory serca zgłaszano następujące działania niepożądane:
Zaburzenia układu nerwowego
Często: zawroty głowy pochodzenia ośrodkowego
Zaburzenia ucha i błędnika
Często: zawroty głowy pochodzenia błędnikowego
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Często: osłabienie lub zmęczenie
Przewlekła niewydolność serca
W kontrolowanym badaniu klinicznym u pacjentów z niewydolnością serca zgłaszano następujące
działania niepożądane:
Zaburzenia układu nerwowego
Niezbyt często: zawroty głowy pochodzenia ośrodkowego, ból głowy
Rzadko: parestezje
Zaburzenia serca
Rzadko: omdlenie, migotanie przedsionków, udar naczyniowy mózgu
Zaburzenia naczyniowe
Niezbyt często: niedociśnienie w tym niedociśnienie ortostatyczne
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia
Niezbyt często: duszność
Zaburzenia żołądka i jelit
Niezbyt często: biegunka, nudności, wymioty
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Niezbyt często: pokrzywka, świąd, wysypka
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Niezbyt często: osłabienie lub zmęczenie
Nadciśnienie tętnicze i cukrzyca typu 2 z chorobą nerek
W kontrolowanym badaniu klinicznym u pacjentów z cukrzycą typu 2 i białkomoczem (badanie
RENAAL, patrz punkt 5.1) najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi związanymi
z lekiem, które zgłaszano dla losartanu były następujące:
Zaburzenia układu nerwowego
Często: zawroty głowy pochodzenia ośrodkowego
Zaburzenia naczyniowe
Często: niedociśnienie
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Często: osłabienie lub zmęczenie
Badania diagnostyczne
Często: hipoglikemia, hiperkaliemia
Następujące działania niepożądane występowały częściej u pacjentów otrzymujących losartan niż
placebo:
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Nieznana: niedokrwistość
Zaburzenia serca
Nieznana: omdlenie, kołatanie serca
Zaburzenia naczyniowe
Nieznana: niedociśnienie ortostatyczne
Zaburzenia żołądka i jelit
Nieznana: biegunka
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej
Nieznana: ból pleców
Zaburzenia nerek i dróg moczowych
Nieznana: zakażenia dróg moczowych
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Nieznana: objawy grypopodobne
Doświadczenie po wprowadzeniu do obrotu
Po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu zgłaszano następujące działania niepożądane:
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Nieznana: niedokrwistość, trombocytopenia
Zaburzenia układu immunologicznego
Rzadko: nadwrażliwość: reakcje anafilaktyczne, obrzęk naczynioruchowy, w tym obrzęk krtani
i głośni, powodujący zwężenie dróg oddechowych i (lub) obrzęk twarzy, warg, gardła i (lub) języka;
u niektórych pacjentów obrzęk naczynioruchowy występował w przeszłości w związku
ze stosowaniem innych leków, w tym inhibitorów ACE; zapalenie naczyń, w tym plamica Schonleina-
Henocha.
Zaburzenia układu nerwowego
Nieznana: migrena
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia
Nieznana: kaszel
Zaburzenia żołądka i jelit
Nieznana: biegunka
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Rzadko: zapalenie wątroby
Nieznana: zaburzenia czynności wątroby
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Nieznana: pokrzywka, świąd, wysypka
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej
Nieznana: ból mięśni, ból stawów
Zaburzenia nerek
W następstwie hamowania aktywności układu renina-angiotensyna-aldosteron obserwowano
zaburzenia czynności nerek, w tym niewydolność nerek u pacjentów z grupy ryzyka; te zmiany
czynności nerek mogą ustępować po przerwaniu leczenia (patrz punkt 4.4).
Badania diagnostyczne
W kontrolowanych badaniach klinicznych wykazano, że rzadko występowały kliniczne istotne zmiany
wyników standardowych badań laboratoryjnych związane ze stosowaniem losartanu. Zwiększenie
aktywności aminotransferazy alaninowej (AlAT) występowało rzadko i zazwyczaj ustępowało
po zakończeniu leczenia. Hiperkaliemię (stężenie potasu w surowicy krwi > 5,5 mmol/l) obserwowano
u 1,5 % pacjentów w badaniach klinicznych dotyczących nadciśnienia. W badaniu klinicznym
przeprowadzonym z udziałem pacjentów z cukrzycą typu 2 i nefropatią, hiperkaliemię > 5,5 mEq/l
obserwowano u 9,9% pacjentów leczonych losartanem i u 3,4% pacjentów leczonych placebo (patrz
punkt 4.4 „Zaburzenia równowagi elektrolitowej").
W kontrolowanych badaniach klinicznych, przeprowadzonych z udziałem pacjentów z niewydolnością
serca, zgłaszano zwiększenie stężenia mocznika w krwi, kreatyniny w surowicy krwi oraz potasu
w surowicy krwi.
Profil działań niepożądanych u dzieci wydaje się być podobny do profilu obserwowanego u dorosłych
pacjentów. Dane dotyczące tej populacji są ograniczone.
4.9 Przedawkowanie
Objawy zatrucia
Dotychczas brak doświadczenia dotyczącego przedawkowania u ludzi. Najbardziej prawdopodobnymi
objawami, zależnymi od stopnia przedawkowania są: niedociśnienie, tachykardia, możliwe jest też
wystąpienie bradykardii.
Leczenie zatrucia
Postępowanie zależy od czasu przyjęcia leku oraz rodzaju i nasilenia objawów. W pierwszej
kolejności należy uzyskać stabilizację układu krążenia. Po przyjęciu doustnym, wskazane jest podanie
wystarczającej dawki węgla aktywowanego. Następnie należy ściśle kontrolować parametry życiowe
pacjenta i w razie konieczności należy je wyrównać.
Losartanu ani jego czynnych metabolitów nie można usunąć z organizmu za pomocą hemodializy.
5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE
Grupa farmakoterapeutyczna: antagoniści receptora angiotensyny II, kod ATC: C09CA01
5.1 Właściwości farmakodynamiczne
Losartan jest syntetycznym, stosowanym doustnie antagonistą receptora angiotensyny II (typu ATi).
Angiotensyna II, peptyd o silnym działaniu zwężającym naczynia krwionośne jest głównym
aktywnym hormonem układu renina-angiotensyna oraz ważnym czynnikiem biorącym udział
w patofizjologii nadciśnienia tętniczego. Angiotensyna II wiąże się z receptorami AT1 występującymi
w wielu tkankach (np. mięśniach gładkich naczyń, nadnerczach, nerkach i sercu) i wywołuje wiele
istotnych działań biologicznych, w tym zwężanie naczyń i uwalnianie aldosteronu. Angiotensyna II
pobudza także proliferację komórek mięśni gładkich.
Losartan selektywnie blokuje receptor AT1. Zarówno losartan, jak i jego farmakologicznie czynny
metabolit, kwas karboksylowy (E 3174), blokują in vitro oraz in vivo wszystkie istotne fizjologicznie
działania angiotensyny II, niezależnie od pochodzenia lub drogi jej syntezy.
Losartan nie pobudza ani nie blokuje receptorów innych hormonów lub kanałów jonowych, które są
istotne w procesach regulacji czynności układu krążenia. Ponadto losartan nie hamuje aktywności
konwertazy angiotensyny (kinazy II), enzymu, który powoduje rozkład bradykininy. Dzięki temu nie
nasilają się działania niepożądane związane z działaniem bradykininy.
Podczas podawania losartanu dochodzi do zahamowania ujemnego sprzężenia zwrotnego między
angiotensyną II i wydzielaniem reniny co powoduje zwiększenie aktywności reninowej osocza (PRA)
(ang. Plasma Renin Activity). Zwiększenie aktywności reninowej osocza prowadzi do zwiększenia
stężenia angiotensyny II w osoczu. Jednak pomimo tego, działanie przeciwnadciśnieniowe
i zmniejszone stężenie aldosteronu w osoczu utrzymują się, co świadczy o skutecznym zablokowaniu
receptorów angiotensyny II. Po zakończeniu leczenia losartanem wartości PRA i stężenie
angiotensyny II wracają w ciągu trzech dni do wartości początkowych.
Zarówno losartan jak i jego główny czynny metabolit, wykazują znacznie większe powinowactwo
do receptora AT1 niż do receptora AT2 Czynny metabolit jest 10 do 40 razy bardziej skuteczny niż
losartan przy porównaniu takiej samej masy obu substancji.
Badania dotyczące nadciśnienia tętniczego
W kontrolowanych badaniach klinicznych podanie losartanu raz na dobę pacjentom z łagodnym lub
umiarkowanym pierwotnym nadciśnieniem tętniczym powodowało statystycznie znamienne
zmniejszenie skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi. Porównanie ciśnienia tętniczego
mierzonego 24 godziny po podaniu leku z ciśnieniem mierzonym od 5 do 6 godzin po jego przyjęciu
wykazało, że zmniejszenie ciśnienia tętniczego utrzymuje się przez 24 godziny; naturalny rytm
dobowy był zachowany. Zmniejszenie ciśnienia krwi pod koniec przerwy między dawkami stanowiło
około 70 do 80% zmniejszenia ciśnienia stwierdzanego po 5 do 6 godzinach od przyjęcia dawki.
Odstawienie losartanu u pacjentów z nadciśnieniem nie powodowało nagłego zwiększenia ciśnienia
tętniczego krwi (brak efektu „z odbicia"). Pomimo znaczącego obniżenia ciśnienia krwi, podawanie
losartanu nie miało istotnego klinicznie wpływu na częstość akcji serca.
Losartan jest równie skuteczny u mężczyzn jak i u kobiet oraz u pacjentów młodszych (w wieku
poniżej 65 lat) i w wieku podeszłym z nadciśnieniem.
Badanie LIFE
Badanie o nazwie LIFE (ang. Losartan Intervention For Endpoint Reduction in Hypertension) było
badaniem z randomizacją, z zastosowaniem potrójnie ślepej próby z aktywną kontrolą, w którym
uczestniczyło 9193 pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w wieku od 55 do 80 lat i potwierdzonym
w EKG przerostem lewej komory serca. Pacjentów randomizowano do grupy otrzymującej raz na
dobę losartan w dawce 50 mg lub do grupy stosującej raz na dobę atenolol w dawce 50 mg. Jeśli nie
uzyskano docelowej wartości ciśnienia krwi (< 140/90 mmHg), w pierwszej kolejności dodawano
hydrochlorotiazyd (12,5 mg), a następnie, w razie potrzeby, zwiększano dawkę losartanu lub atenololu
do 100 mg raz na dobę. W razie konieczności, aby osiągnąć docelowe ciśnienie krwi, do schematu
leczenia dodawano inne leki przeciwnadciśnieniowe, z wyjątkiem inhibitorów ACE, antagonistów
receptora angiotensyny II czy beta-adrenolityków. Średni okres obserwacji wynosił 4,8 roku.
Pierwszorzędowy złożony punkt końcowy obejmował zachorowalność i śmiertelność z powodów
sercowo-naczyniowych, w tym łączną częstość występowania zgonów z przyczyn sercowo-
naczyniowych, udarów mózgu i zawałów mięśnia sercowego. Ciśnienie krwi zmniejszyło się znacząco
do podobnych wartości w obu grupach. Leczenie losartanem doprowadziło do 13% zmniejszenia
ryzyka (p=0,021, 95% przedział ufności 0,77-0,98) w porównaniu z atenololem wśród pacjentów,
u których wystąpił pierwszorzędowy złożony punk końcowy. Było to głównie wynikiem zmniejszenia
częstość występowania udaru mózgu. Leczenie losartanem zmniejszało ryzyko udaru mózgu o 25%
w porównaniu z atenololem (p=0,001, 95% przedział ufności 0,63-0,89).
Częstości zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych oraz zawału mięśnia sercowego w leczonych
grupach nie różniły się znacząco.
Rasa
W badaniu LIFE stwierdzono, że pacjenci rasy czarnej leczeni losartanem są bardziej narażeni na
osiągnięcie pierwszorzędowego złożonego punku końcowego, tj. na wystąpienie incydentu
sercowo-naczyniowego (zawału serca, zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych), a zwłaszcza na
wystąpienie udaru mózgu niż pacjenci rasy czarnej leczeni atenololem. Dlatego wyniki badania LIFE
dotyczące zachorowalności/śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych w czasie leczenia
losartanem, w porównaniu do leczenia atenololem nie dotyczą pacjentów rasy czarnej z nadciśnieniem
i przerostem lewej komory serca.
Badanie RENAAL
Badanie o nazwie RENAAL (ang. Reduction of Endpoints in NIDDM with the Angiotensin II
Receptor Antagonist Losartan) było kontrolowanym badaniem klinicznym przeprowadzonym na
całym świecie z udziałem 1513 pacjentów z cukrzycą typu 2 i białkomoczem, z nadciśnieniem
tętniczym lub bez. Losartanem leczonych było 751 pacjentów.
Celem badania było wykazanie ochronnego działania losartanu potasu na nerki, wykraczającego poza
i ponad korzyści wynikające ze zmniejszenia ciśnienia tętniczego krwi. Pacjenci z białkomoczem,
u których stężenie kreatyniny w surowicy wynosiło 1,3-3,0 mg/dl, zostali losowo przydzieleni do
grupy otrzymującej losartan w dawce 50 mg raz na dobę, dostosowywanej w zależności od zmian
wartości ciśnienia tętniczego lub do grupy otrzymującej placebo i mogli także stosować
konwencjonalne leki przeciwnadciśnieniowe z wyjątkiem inhibitorów ACE i antagonistów receptora
angiotensyny II.
Badaczy poinstruowano, aby zwiększali stopniowo dawkę leku, do dawki 100 mg raz na dobę,
w zależności od potrzeb; 72% pacjentów przyjmowało dawkę 100 mg raz na dobę przez większą część
trwania obserwacji. Inne leki przeciwnadciśnieniowe (leki moczopędne, leki blokujące kanały
wapniowe, alfa- lub beta-adrenolityki i leki działające ośrodkowo) mogły być w obydwu grupach
dodawane w razie potrzeby. Pacjenci byli obserwowani przez około 4,6 roku (średnio przez 3,4 roku).
Pierwszorzędowy punk końcowy badania był złożonym punktem końcowym i obejmował podwojenie
stężenia kreatyniny w surowicy krwi, schyłkową niewydolność nerek (konieczność dializoterapii lub
przeszczepu) lub zgon.
Wykazano, że leczenie losartanem (327 przypadków) w porównaniu z placebo (359 przypadków)
wiązało się z 16,1% zmniejszeniem ryzyka (p=0,22) wystąpienia pierwszorzędowego złożonego
punktu końcowego. W odniesieniu do wymienionych poniżej pojedynczych i połączonych
składowych pierwszorzędowego punktu końcowego, stwierdzono także istotne zmniejszenie ryzyka
w grupie leczonej losartanem: zmniejszenie ryzyka podwojenia stężenia kreatyniny w surowicy krwi
o 25,3% (p=0,006); zmniejszenie ryzyka wystąpienia schyłkowej niewydolności nerek o 28,6%
(p=0,002), zmniejszenie ryzyka wystąpienia schyłkowej niewydolności nerek lub zgonu o 19,9%
(p=0,009), zmniejszenie ryzyka podwojenia stężenia kreatyniny w surowicy krwi lub wystąpienia
schyłkowej niewydolności nerek o 21,0% (p=0,01).
Nie stwierdzono istotnej różnicy pomiędzy dwiema leczonymi grupami pod względem częstości
zgonów ze wszystkich przyczyn. W badaniu tym losartan był na ogół dobrze tolerowany, o czym
świadczy zbliżona częstość występowania przypadków przerwania leczenia z powodu wystąpienia
działań niepożądanych w porównaniu z grupą placebo.
Badania ELITE I i ELITE II
W badaniu ELITE, trwającym 48 tygodni, przeprowadzonym w grupie 722 pacjentów
z niewydolnością serca (klasa II-IV wg NYHA) nie zaobserwowano różnicy w pierwszorzędowym
punkcie końcowym, jakim była zmiana czynności nerek podczas długotrwałej obserwacji w grupie
pacjentów leczonych losartanem i w grupie leczonych kaptoprylem. Zaobserwowane podczas badania
ELITE mniejsze ryzyko zgonu u pacjentów leczonych losartanem w porównaniu z kaptoprylem nie
zostało potwierdzone w badaniu ELITE II, opisanym poniżej.
W badaniu ELITE II losartan w dawce 50 mg raz na dobę (dawka początkowa 12,5 mg stopniowo
zwiększana do 25 mg, potem 50 mg raz na dobę) porównywano z kaptoprylem w dawce 50 mg trzy
razy na dobę (dawka początkowa 12,5 mg stopniowo zwiększana do 25 mg i potem 50 mg trzy razy na
dobę). Pierwszorzędowym punktem końcowym tego prospektywnego badania była śmiertelność
całkowita.
W badaniu tym 3152 pacjentów z niewydolnością serca (stopień II-IV wg NYHA) było
obserwowanych przez prawie dwa lata (mediana: 1,5 roku) w celu ustalenia, czy losartan w większym
stopniu wpływa na zmniejszenie śmiertelności całkowitej niż kaptopryl. Pierwszorzędowy punkt
końcowy nie różnił się statystycznie znamiennie pomiędzy losartanem i kaptoprylem w zakresie
zmniejszenia śmiertelności całkowitej.
W obu badaniach klinicznych z grupa kontrolną otrzymującą lek porównawczy (nie placebo)
z udziałem pacjentów z niewydolnością serca losartan był lepiej tolerowany niż kaptopryl,
czego dowodem była znacznie mniejsza liczba przypadków przerwania leczenia z powodu działań
niepożądanych oraz znacznie mniejsza częstość występowania kaszlu.
Zwiększoną śmiertelność obserwowano w badaniu ELITE II w małych podgrupach (22% wszystkich
pacjentów z niewydolnością serca) przyjmujących beta-adrenolityki na początku badania.
Nadciśnienie u dzieci
W badaniu klinicznym, w którym uczestniczyło 177 dzieci z nadciśnieniem, w wieku 6 do 16 lat,
z masą ciała > 20 kg i szybkością przesączania kłębkowego > 30 ml/min/1,73 m2 ustalono działanie
przeciwnadciśnieniowe losartanu. Pacjenci o masie ciała > 20 kg do < 50 kg otrzymywali 2,5, 25 lub
50 mg losartanu na dobę, a pacjenci o masie ciała > 50 kg otrzymywali 5, 50 lub 100 mg losartanu na
dobę. Pod koniec trzeciego tygodnia losartan podawany jeden raz na dobę zmniejszył ciśnienie krwi
w zależności od dawki.
Stwierdzono zależną od dawki reakcję na lek. Był on bardzo wyraźny w grupie przyjmującej małą
dawkę w porównaniu z grupą przyjmującej średnią dawkę (okres I: -6,2 mmHg vs. -11,65 mmHg),
lecz był słabszy gdy porównywano grupę przyjmującą średnią dawkę z grupą przyjmującą dużą dawkę
(okres I: -11,65 mmHg vs. -12,21 mmHg). Najniższe dawki, których dotyczyło badanie -2,5 mg
i 5 mg, odpowiadające średniej dobowej dawce 0,07 mg/kg nie wykazały jednakowej skuteczności
działania przeciwnadciśnieniowego. Wyniki te potwierdzono podczas II okresu badania, kiedy po
trzech tygodniach leczenia, losowo dobrani pacjenci kontynuowali stosowanie losartanu lub placebo.
Wzrost ciśnienia tętniczego w porównaniu z placebo, był największy w grupie przyjmującej średnią
dawkę (6,70 mm Hg średnia dawka vs. 5,38 mmHg duża dawka). Wzrost rozkurczowego ciśnienia
krwi był taki sam zarówno u pacjentów otrzymujących placebo jak i u tych, w dalszym ciągu
stosujących losartan w najniższej dawce, co sugeruje, że najmniejsza dawka stosowana w każdej
grupie nie miała znaczącego działania przeciwnadciśnieniowego.
Nie zbadano długoterminowego wpływu losartanu na wzrost, okres dojrzewania i rozwój ogólny.
Nie określono również długoterminowej skuteczności leczenia przeciwnadciśnieniowego losartanem
w dzieciństwie w odniesieniu do zmniejszania ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i umieralności.
5.2 Właściwości farmakokinetyczne
Wchłanianie
Po podaniu doustnym losartan jest dobrze wchłaniany i podlega efektowi pierwszego przejścia,
z utworzeniem czynnego metabolitu, kwas karboksylowego i innych nieczynnych metabolitów.
Dostępność biologiczna losartanu podawanego w tabletkach wynosi około 33%. Średnie stężenia
maksymalne losartanu i jego czynnego metabolitu występują odpowiednio po 1 godzinie i po 3
do 4 godzin.
Dystrybucja
Zarówno losartan, jak i jego czynny metabolit są w > 99% związane z białkami osocza, głównie
z albuminami. Całkowita objętość dystrybucji losartanu wynosi 34 litry.
Metabolizm
Około 14% dawki losartanu podanej dożylnie lub doustnie jest przekształcane w czynny metabolit.
Po doustnym lub dożylnym podaniu losartanu potasu znakowanego węglem 14C, aktywność
promieniotwórcza w osoczu była związana głównie z losartanem i jego czynnym metabolitem.
U około jednego procenta badanych stwierdzono znikome przekształcenie losartanu w czynny
metabolit. Oprócz czynnego metabolitu powstają metabolity nieczynne.
Wydalanie
Klirensy z osocza losartanu i jego czynnego metabolitu wynoszą odpowiednio około 600 ml/min
i 50 ml/min. Klirensy nerkowe losartanu i jego czynnego metabolitu wynoszą odpowiednio 74 ml/min
i 26 ml/min. Po podaniu doustnym losartanu około 4% dawki jest wydalane w moczu w postaci
niezmienionej, a około 6% dawki jest wydalane w moczu w postaci czynnego metabolitu.
Farmakokinetyka losartanu i jego czynnego metabolitu jest liniowa dla dawek doustnych do 200 mg.
Po podaniu doustnym stężenia losartanu i jego czynnego metabolitu w osoczu zmniejszają się
w sposób wielowykładniczy, a ich okresy półtrwania wynoszą odpowiednio około 2 godzin
i 6-9 godzin. Podczas podawania raz na dobę dawki do 100 mg nie stwierdza się istotnej kumulacji
w osoczu losartanu, ani jego czynnego metabolitu.
W procesie eliminacji losartanu i jego metabolitów mają znaczenie zarówno wydalanie z żółcią,
jak i z moczem. Po doustnym / dożylnym podaniu losartanu znakowanego węglem 14C około
35% / 43% aktywności promieniotwórczej wykrywa się w moczu, 58% / 50% w kale.
Charakterystyka farmakokinetyczna leku w różnych grupach pacjentów
U pacjentów w podeszłym wieku z nadciśnieniem tętniczym stężenie losartanu i jego czynnego
metabolitu w osoczu krwi nie różniło się zasadniczo od stężenia u młodych pacjentów z nadciśnieniem
tętniczym.
U kobiet z nadciśnieniem tętniczym stężenie losartanu w osoczu krwi było do dwóch razy większe niż
u mężczyzn z nadciśnieniem tętniczym, podczas gdy stężenie czynnego metabolitu w osoczu krwi nie
różniło się u kobiet i mężczyzn.
Po podaniu doustnym pacjentom z łagodną lub umiarkowaną poalkoholową marskością wątroby,
stężenia losartanu i jego czynnego metabolitu w osoczu krwi były odpowiednio 5 i 1,7 razy większe
niż u młodych ochotników płci męskiej (patrz punkty 4.2 i 4.4).
Stężenia losartanu w osoczu krwi nie zmieniają się u pacjentów z klirensem kreatyniny większym niż
10 ml/minutę. W porównaniu do pacjentów z prawidłową czynnością nerek, wartość AUC dla
losartanu jest około dwa razy większa u pacjentów hemodializowanych.
Stężenia czynnego metabolitu w osoczu krwi nie zmieniają się u pacjentów z zaburzeniami czynności
nerek ani u osób hemodializowanych.
Losartanu ani jego czynnego metabolitu nie można usunąć z organizmu za pomocą hemodializy.
Farmakokinetyka u dzieci
Przeprowadzono badania dotyczące farmakokinetyki losartanu, w których uczestniczyło 50 dzieci
z nadciśnieniem, w wieku > 1 miesiąca do < 16 lat, przyjmujących losartan doustnie w dawce
wynoszącej około 0,54 do 0,77 mg/kg (średnie dawki).
Uzyskane wyniki wskazują, że losartan przekształcany jest do czynnego metabolitu we wszystkich
grupach wiekowych. Wyniki wskazują, że parametry farmakokinetyczne losartanu po podaniu
doustnym są zbliżone u niemowląt i małych dzieci, dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym oraz
u młodzieży. Parametry farmakokinetyczne metabolitu różniły się w znacznym stopniu w grupach
wiekowych. Różnice te były statystycznie znamienne przy porównaniu dzieci w wieku przedszkolnym
z młodzieżą. Ekspozycja u niemowląt / małych dzieci była względnie duża.
5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie
Dane przedkliniczne pochodzące z ogólnych badań farmakologicznych, badań genotoksyczności oraz
rakotwórczości nie wykazały szczególnego ryzyka dla ludzi. W badaniach toksyczności dawek
wielokrotnych stwierdzono, że podawanie losartanu powodowało spadek wskaźników morfologii krwi
(liczby erytrocytów, stężenia hemoglobiny, wartości hematokrytu), zwiększenie stężenia azotu
mocznikowego w surowicy krwi oraz sporadycznie zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy krwi,
zmniejszenie masy serca (bez zmian histologicznych) i zmiany w przewodzie pokarmowym
(uszkodzenie błony śluzowej, owrzodzenie, nadżerki, krwawienia). Tak jak w przypadku innych
leków działających bezpośrednio na układ renina-angiotensyna, losartan wykazuje szkodliwe działanie
na płód w późniejszym okresie rozwoju, co jest przyczyną jego obumarcia lub deformacji.
6. DANE FARMACEUTYCZNE
6.1 Wykaz substancji pomocniczych
Rdzeń:
Celuloza mikrokrystaliczna
Sodu stearylofumaran
Kroskarmeloza sodowa
Krzemionka koloidalna bezwodna
Otoczka:
Hypromeloza
Celuloza mikrokrystaliczna
Makrogolu stearynian
Tytanu dwutlenek (E171)
6.2 Niezgodności farmaceutyczne
Nie dotyczy.
6.3 Okres ważności
3 lata.
6.4 Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniu
Brak specjalnych zaleceń dotyczących przechowywania.
6.5 Rodzaj i zawartość opakowania
Blister z folii PVC/PE/PVDC/Aluminium w tekturowym pudełku.
Wielkość opakowań: 28, 56, 90 lub 98 tabletek powlekanych.
Nie wszystkie wielkości opakowań muszą znajdować się w sprzedaży.
6.6 Szczególne środki ostrożności dotyczące usuwania
Brak szczególnych wymagań.
7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE
DO OBROTU
Bluefish Pharmaceuticals AB, Torsgatan 11, 111 23 Stockholm, Szwecja
8. NUMER(-Y) POZWOLENIA(-Ń) NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU
Pozwolenie Nr: 16333
9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU /
DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA
18.01.2010
10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU
CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO
