a. Podsumowanie profilu bezpieczeństwa
Najczęściej występującymi oraz częstymi działaniami niepożądanymi związanymi ze stosowaniem
karytromycyny
w populacji dorosłych oraz dzieci i młodzieży są: ból brzucha, biegunka, nudności, wymioty oraz zaburzenia smaku. Te działania niepożądane mają zazwyczaj małe nasilenie i pozostają zgodne ze znanym profilem bezpieczeństwa antybiotyków
makrolidowych
(patrz punkt 4.8 b).
Nie ma istotnych różnic odnośnie częstości występowania tych działań niepożądanych ze strony układu pokarmowego w badaniach klinicznych między populacją pacjentów z wcześniej występującymi zakażeniami
mykobakteriami
i bez nich.
b. Tabelaryczne zestawienie działań niepożądanych
W poniższej tabeli przedstawiono działania niepożądane zgłaszane w badaniach klinicznych oraz po wprowadzeniu do obrotu
klarytromycyny
w postaci tabletek o natychmiastowym uwalnianiu, granulatu do sporządzania zawiesiny doustnej, proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań, tabletek o przedłużonym uwalnianiu i tabletek o zmodyfikowanym uwalnianiu.
Działania, które uznano za co najmniej potencjalnie powiązane z klarytromycyną podano wg klasyfikacji układów i narządów, a częstość w oparciu o następującą konwencję:
bardzo często (≥1/10), często (≥ 1/100 do < 1/10), niezbyt często (≥1/1000 do < 1/100) i częstość nieznana (działania niepożądane zgłaszane po wprowadzeniu do obrotu; nie można określić na podstawie dostępnych danych). W każdej grupie częstości działania niepożądane przedstawiono w kolejności zmniejszającego się nasilenia, jeśli nasilenie można było ocenić.
Klasyfikajca układów narządów
|
Bardzo często ≥1/10
|
Często ≥1/100 do < 1/10
|
Niezbyt często
≥1/1000 do < 1/100
|
Częstość nieznana* (nie można określić na podstawie dostępnych danych)
|
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze
|
|
|
Zapalenie tkanki podskórnej
1
, kandydoza, zapalenie żołądka i jelit
2
, zakażenie
3
, zakażenia pochwy
|
Rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego, róża, łupież rumieniowy
|
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
|
|
|
Leukopenia, neutropenia
4
,
nadpłytkowość
3
, eozynofilia
4
|
Agranulocytoza, trombocytopenia
|
Zaburzenia układu immunologicznego
5
|
|
|
Reakcja rzekomo anafilaktyczna, Nadwrażliwość
|
Reakcja anafilaktyczna
|
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
|
|
|
Jadłowstręt, zmniejszenie apetytu
|
Hipoglikemia
6
|
Zaburzenia psychiczne
|
|
Bezsenność
|
Niepokój, nerwowość
3
, krzyk
3
|
Zaburzenia psychotyczne, stany splątania, depersonalizacja, depresja,
dezorientacja, omamy, niezwykłe sny
|
Zaburzenia układ nerwowego
|
|
Zaburzenia smaku, bóle głowy, zmiana smaku
|
Utrata przytomności
1
, dyskinezy
1
, zawroty głowy, senność
7
, drżenie
|
Drgawki, brak smaku, omamy węchowe, brak węchu,
myasthenia
gravis
(patrz punkt 4.4)
|
Zaburzenia ucha i błędnika
|
|
|
Zawroty głowy, zaburzenia słuchu, szumy uszne
|
Głuchota
|
Zaburzenia serca
|
|
|
Nagłe zatrzymanie krążenia
1
, migotanie przedsionków
1
, wydłużenie odstępu
QT
w EKG
8
, skurcze dodatkowe
1
, kołatanie serca
|
Torsade
de pointes
8
,
częstoskurcz komorowy
8
|
Zaburzenia naczyniowe
|
|
Rozszerzenie naczyń
1
|
|
Krwotok
9
|
Zaburzenia układu oddechowego,
klatki piersiowej i śródpiersia
|
|
|
Astma
1
, krwawienie z nosa
2
, zatorowość płucna
1
|
|
Zaburzenia żołądka
i jelit
|
|
Biegunka
10
, wymioty, niestrawność, nudności, ból brzucha
|
Zapalenie przełyku
1
, choroba
refluksowa
przełyku
2
, zapalenie błony śluzowej żołądka, ból odbytu
2
,
|
Ostre zapalenie trzustki, przebarwienie języka, przebarwienie
|
|
|
|
zapalenie jamy ustnej, zapalenie języka, wzdęcia
4
, zaparcia, suchość w jamie ustnej, odbijanie, wzdęcia,
|
zębów
13
|
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
|
|
Nieprawidłowe wyniki badań czynnościowych wątroby
|
Cholestaza
4
, zapalenie wątroby
4
, zwiększona aktywność aminotransferazy alaninowej, zwiększona aktywność aminotransferazy
asparaginianowej
, zwiększona aktywność gammaglutamylotransferazy
4
|
Niewydolność wątroby
11
, żółtaczka wątrobowa
|
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
|
|
Wysypka, nadmierne pocenie
|
Pęcherzowe zapalenie skóry
1
, świąd, pokrzywka,
wysypka grudkowoplamista
3
|
Zespół StevensaJohnsona
5
, martwica
toksycznorozpływna
naskórka
5
, wysypka polekowa z eozynofilią i objawami ogólnymi
(
DRESS
), trądzik, choroba Schönleina-
Henocha
|
Zaburzenia
mięśniowoszkieletowe i tkanki łącznej
|
|
|
Skurcze mięśni
3
, sztywność mięśni i stawów
1
, bóle mięśni
2
|
Rabdomioliza
2,12
, miopatia
|
Zaburzenia nerek i dróg moczowych
|
|
|
Zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi
1
, zwiększenie stężenia mocznika we krwi
1
|
Niewydolność nerek, śródmiąższowe zapalenie nerek
|
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
|
Zapalenie żył w miejscu wstrzyknięcia
1
|
Ból w miejscu wstrzyknięcia
1
, zapalenie w miejscu wstrzyknięcia
1
|
Złe samopoczucie
4
, gorączka
3
, osłabienie, ból w klatce piersiowej
4
, dreszcze
4
, zmęczenie
4
|
|
Badania diagnostyczne
|
|
|
Nieprawidłowa proporcja albumin do
globulin
1
, zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej we krwi
4
, zwiększenie aktywności dehydrogenazy mleczanowej we krwi
4
|
Zwiększony międzynarodowy współczynnik znormalizowany
9
, wydłużony czas protrombinowy
9
, nieprawidłowe zabarwienie moczu
|
1
Działania niepożądane zgłaszano tylko dla proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań
2
Działania niepożądane zgłaszano tylko dla tabletek o przedłużonym uwalnianiu
3
Działania niepożądane zgłaszano tylko dla granulatu do sporządzania zawiesiny doustnej
4
Działania niepożądane zgłaszano tylko dla tabletek o natychmiastowym uwalnianiu
5,8,10,11,12,
Patrz punkt 4.8 a)
6,7,91 13
Patrz punkt 4.8 c) Przebarwienie zębów zwykle ustępuje po profesjonalnym czyszczeniu dentystycznym
c. Opis wybranych działań niepożądanych
Zapalenie żył w miejscu wstrzyknięcia, ból w miejscu wstrzyknięcia, ból w miejscu nakłucia naczynia i stan zapalny w miejscu wstrzyknięcia są charakterystyczne dla dożylnego
prodyktu
klarytromycyny
.
W bardzo rzadkich przypadkach donoszono o występowaniu niewydolności wątroby zakończonej zgonem, zazwyczaj związanej z ciężkimi chorobami współistniejącymi i (lub) jednoczesnym przyjmowaniem leków (patrz punkt 4.4).
W przypadku niemal wszystkich antybiotyków, w tym
klarytromycyny
, zgłaszano występowanie biegunki związanej z
Clostridium difficile
(
CDAD
), której nasilenie może obejmować łagodną biegunkę do zapalenia jelita grubego zakończonego zgonem (patrz punkt 4.4).
Jeśli wystąpią ciężkie, ostre reakcje nadwrażliwości, na przykład anafilaksja, zespół
StevensaJohnsona
i toksyczna
nekrolizanaskórka
, należy natychmiast przerwać podawanie
klarytromycyny
i pilnie zastosować odpowiednie leczenie (patrz punkt 4.4).
Podobnie jak w przypadku innych antybiotyków
makrolidowych
, rzadko zgłaszano występowanie wydłużenia odstępu
QT
, tachykardii komorowej i
torsade
de
pointes
(patrz punkt 4.4 i 4.5).
Donoszono o występowaniu
rzekomobłoniastego
zapalenia jelita grubego w przypadku niemal wszystkich antybiotyków, w tym
klarytromycyny
, którego przebieg może być zarówno lekki, jak i zagrażający życiu. Ważne jest zatem uwzględnienie tego rozpoznania u pacjentów, u których po podaniu antybiotyku wystąpiła biegunka (patrz punkt 4.4).
W niektórych doniesieniach dotyczących
rabdomiolizy
, klarytromycynę podawano równocześnie ze statynami,
fibratami
, kolchicyną lub
allopurynolem
(patrz punkt 4.3 i 4.4).
Po wprowadzeniu produktu do obrotu donoszono o toksyczności kolchicyny w przypadku równoczesnego stosowania
klarytromycyny
i kolchicyny, w szczególności u osób w podeszłym wieku i (lub) pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, niekiedy ze skutkiem śmiertelnym (patrz punkt 4.4 i 4.5).
Donoszono o rzadkich przypadkach hipoglikemii, przy czym niektóre występowały u pacjentów przyjmujących równocześnie doustne leki przeciwcukrzycowe lub insulinę (patrz punkt 4.4 i 4.5).
Po wprowadzeniu produktu do obrotu donoszono o interakcjach leków oraz działaniach na ośrodkowy układ nerwowy (np. senność i splątanie) w przypadku równoczesnego stosowania
klarytromycyny
i
triazolamu
. Zaleca się kontrolowanie, czy u pacjenta nie wystąpiło nasilone działanie farmakologiczne na
OUN
(patrz punkt 4.5).
Istnieje ryzyko ciężkiego krwotoku lub znaczącego zwiększenia wartości INR i czasu
protrombinowego w przypadku równoczesnego podawania
klarytromycyny
i
warfaryny
. W przypadku równoczesnego podawania
klarytromycyny
i doustnych leków przeciwzakrzepowych należy często kontrolować INR i czas
protrombinowy
(patrz punkt 4.4 i 4.5).
Istnieją rzadkie doniesienia na temat występowania tabletek
klarytromycyny
ER (o przedłużonym uwalnianiu) w stolcu; wiele z tych przypadków wystąpiło u pacjentów z anatomicznymi
(np.
ileostomia
czy
kolostomia
) lub czynnościowymi zaburzeniami przewodu pokarmowego, skracającymi czas pasażu jelitowego. W kilku doniesieniach resztki tabletek znaleziono w stolcu u pacjentów
z biegunką. Zaleca się, by w przypadku pacjentów, u których w stolcu występują pozostałości tabletek i nie ma żadnej poprawy stanu chorobowego, zmienić leczenie na inną postać
klarytromycyny
(np. zawiesinę) lub inny antybiotyk.
Szczególne grupy pacjentów: Działania niepożądane u pacjentów ze zmniejszoną odpornością (patrz punkt e).
d. Dzieci i młodzież
Przeprowadzono badania kliniczne z udziałem dzieci w wieku od 6 miesięcy do 12 lat z użyciem
klarytromycyny
w zawiesinie dla dzieci. W związku z tym dzieciom w wieku poniżej 12 lat należy podawać klarytromycynę w zawiesinie dla dzieci.
e. Inne szczególne grupy pacjentów
Pacjenci ze zmniejszoną odpornością
U pacjentów z zespołem nabytego niedoboru odporności (AIDS) oraz z innymi stanami osłabienia odporności, leczonych z powodu zakażeń wywołanych przez
Mycobacterium
przez długi okres dużymi dawkami
klarytromycyny
, często trudno było odróżnić ewentualne działania niepożądane, spowodowane przez klarytromycynę od objawów zakażenia HIV lub chorób występujących w przebiegu tego zakażenia.
U dorosłych pacjentów otrzymujących klarytromycynę w dawkach dobowych 1000 mg i 2000 mg, najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi były: nudności, wymioty, zaburzenia smaku, bóle brzucha, biegunka, wysypka, wzdęcia, bóle głowy, zaparcia, zaburzenia słuchu oraz zwiększona aktywność aminotransferazy
asparaginianowej
(
AspAT
) i aminotransferazy alaninowej (
AlAT
). Do innych, rzadko występujących działań niepożądanych zaliczano: duszność, bezsenność i suchość w jamie ustnej. Częstość występowania była porównywalna w przypadku pacjentów, którym podawano 1000 mg i 2000 mg, oraz ogólnie około 3- do 4-krotnie większa u pacjentów przyjmujących całkowitą dawkę dobową
klarytromycyny
4000 mg.
U tych pacjentów ze zmniejszoną odpornością wyniki badań laboratoryjnych analizowano uwzględniając wartości znacznie wykraczające poza prawidłowe (tzn. skrajnie zwiększone lub zmniejszone). Na podstawie tego kryterium, u około 2% do 3% pacjentów, którzy otrzymywali klarytromycynę w dawce dobowej 1000 mg lub 2000 mg, stwierdzono znaczne zwiększenie aktywności aminotransferazy
asparaginianowej
(
AspAT
) i aminotransferazy alaninowej (
AlAT
) oraz istotne zmniejszenie liczby białych krwinek i płytek krwi. U mniejszego odsetka pacjentów występowało również zwiększone stężenie azotu mocznikowego we krwi (BUN). Nieco większą częstość występowania nieprawidłowych wartości odnotowano u pacjentów, którzy otrzymywali 4000 mg na dobę, dla wszystkich parametrów z wyjątkiem liczby białych krwinek.
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych,
Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
Al. Jerozolimskie 181C 02-222 Warszawa tel.: + 48 22 49 21 301 faks: + 48 22 49 21 309 e-mail:
ndl
@urpl.gov.pl
Działania niepożądane można zgłaszać również do podmiotu odpowiedzialnego.