DIPROMAL

1 tabletka powlekana zawiera 200 mg walproinianu magnezu (Magnesii valproas).

• Nadwrażliwość na walproinian magnezu lub na którąkolwiek substancję pomocniczą

• Porfiria

• Choroby wątroby (również w przeszłości i w wywiadzie rodzinnym) i (lub) ciężkie zaburzenia czynności wątroby lub trzustki

• Śmierć rodzeństwa z powodu niewydolności wątroby w przebiegu leczenia walproinianem magnezu

Najczęstszymi działaniami niepożądanymi związanymi ze stosowaniem walproinianu są zaburzenia przewodu pokarmowego (występują u około 20% pacjentów). Ciężkie uszkodzenia wątroby, mogące prowadzić nawet do zgonu, występują głównie u dzieci przyjmujących walproinian w dużych dawkach albo w skojarzeniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi.

Częstość występowania przedstawionych poniżej działań niepożądanych określono w następujący sposób: bardzo często (≥1/10); często (≥1/100 do < 1/10); niezbyt często (≥1/1 000 do < 1/100); rzadko (≥1/10 000 do < 1/1 000); bardzo rzadko (< 1/10000) w tym pojedyncze przypadki, nieznana (nie może być określona na podstawie dostępnych danych).

*¹ W rzadkich przypadkach, w krótkim czasie po stosowaniu produktu zawierającego kwas walproinowy, występowała encefalopatia o nieznanej patogenezie, która ustępowała po odstawieniu produktu. W kilku przypadkach opisano zwiększenie stężenia amoniaku we krwi, a u pacjentów przyjmujących jednocześnie fenobarbital, również zwiększenie stężeń fenobarbitalu we krwi. W pojedynczych przypadkach, szczególnie u pacjentów przyjmujących kwas walproinowy w dużych dawkach albo w skojarzeniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi, stwierdzano przewlekłą encefalopatię. Było to związane z objawami neurologicznymi oraz zaburzeniami wyższych czynności kory mózgowej. Dotychczas nie wyjaśniono dokładnie etiologii takich zaburzeń.

*²Należy zwracać szczególną uwagę na następujące objawy uszkodzenia wątroby: zmniejszenie działania przeciwpadaczkowego (charakteryzujące się nawrotem lub zwiększeniem częstości ataków padaczkowych), uczucie osłabienia fizycznego, utrata apetytu, nudności lub powtarzające się wymioty, niejasnego pochodzenia bóle w nadbrzuszu, uogólnione lub zlokalizowane obrzęki, apatia, zaburzenia świadomości ze splątaniem, pobudzenie i zaburzenia ruchowe. W bardzo rzadkich przypadkach obserwowano uszkodzenie trzustki z podobnymi objawami klinicznymi. Dzieci i niemowlęta wymagają ścisłej kontroli i obserwacji tych objawów klinicznych. Jeśli wymienione wyżej objawy są uporczywe lub ciężkie, oprócz dokładnego badania klinicznego należy przeprowadzić odpowiednie badania laboratoryjne.

Padaczka

Doustnie, 20 do 30 mg/kg mc./dobę, w 2 do 4 dawkach podzielonych, razem z posiłkiem.

Pacjenci w podeszłym wieku

U osób w podeszłym wieku dawki pozwalające na uzyskanie optymalnego efektu klinicznego zazwyczaj są mniejsze niż u osób młodszych, jednak również u nich dawkowanie ustalane jest na podstawie oceny skuteczności i tolerancji leczenia.

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek

W przypadku łagodnej i umiarkowanej niewydolności nerek należy stosować mniejsze dawki, natomiast u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek dawkowanie produktu należy ustalać w oparciu o stężenie wolnego kwasu walproinowego we krwi.

Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby Nie stosować.

Terapeutyczne stężenie walproinianu w surowicy wynosi od 40 do 100 μg/ml (280 do 700 μmol/l).

Nagłe odstawienie produktu może spowodować nasilenie objawów padaczki, dlatego należy odstawiać go stopniowo i powoli.

Produkt Dipromal nie powinien być stosowany zamiennie z innymi produktami zawierającymi walproinian magnezu.

Epizody maniakalne w chorobie afektywnej dwubiegunowej

Dorośli

Dawkę dobową powinien ustalić i sprawdzać indywidualnie lekarz prowadzący.

Zalecana początkowa dawka dobowa wynosi 750 mg. Ponadto w badaniach klinicznych uzyskano zadowalający profil bezpieczeństwa po zastosowaniu dawki początkowej wynoszącej 20 mg walproinianu /kg masy ciała. Dawkę należy zwiększać tak szybko, jak to możliwe, do uzyskania najniższego stężenia terapeutycznego zapewniającego pożądany efekt kliniczny. Aby ustalić najniższą skuteczną dawkę dla konkretnego pacjenta, dawkę dobową należy dostosować do odpowiedzi klinicznej.

Średnia dawka dobowa wynosi zazwyczaj od 1000 do 2000 mg walproinianu. Pacjenci otrzymujący dawki dobowe przekraczające 45 mg/kg masy ciała powinni pozostawać pod ścisłą obserwacją. Kontynuacja leczenia epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej powinna być dostosowywana indywidualnie tak, aby pacjent przyjmował najniższą skuteczną dawkę.

Dzieci i młodzież

Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania i skuteczności produktu Dipromal w leczeniu epizodów maniakalnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej u pacjentów poniżej 18 roku życia.

Należy zachować szczególną ostrożność stosując produkt Dipromal:

- u niemowląt i dzieci wymagających jednoczesnego stosowania kilku leków przeciwpadaczkowych,

- u dzieci z wieloma upośledzeniami i osób młodocianych z ciężką postacią padaczki,

- u pacjentów z uszkodzeniem szpiku kostnego,

- u pacjentów z zaburzeniami układu krzepnięcia lub małopłytkowością,

- u pacjentów z dziedzicznymi niedoborami enzymów,

- u pacjentów z niewydolnością nerek i hipoproteinemią.

W rzadkich przypadkach u dzieci i młodzieży przyjmujących walproinian magnezu obserwowano ciężkie, zagrażające życiu uszkodzenie wątroby lub trzustki - szczególnie wówczas, gdy był stosowany jednocześnie z innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Najbardziej narażone były niemowlęta i dzieci w wieku poniżej 3 lat z napadami padaczkowymi, a zwłaszcza pacjenci, u których jednocześnie występowało uszkodzenie mózgu, opóźnienie rozwoju i (lub) dziedziczne choroby metaboliczne. W tych grupach pacjentów produkt Dipromal należy stosować bardzo ostrożnie, w monoterapii.

Częstość występowania uszkodzeń wątroby zmniejsza się znacznie u pacjentów ze starszych grup wiekowych (zwłaszcza po ukończeniu 10 lat). Większości przypadków uszkodzenia wątroby obserwowano w ciągu pierwszych 6 miesięcy leczenia (zwłaszcza pomiędzy 2. a 12. tygodniem) i najczęściej były one związane ze stosowaniem dodatkowych leków przeciwpadaczkowych.

Nieswoiste objawy kliniczne, takie jak utrata apetytu, wymioty, ból w nadbrzuszu, złe samopoczucie, zwiększenie częstości napadów padaczki, krwawienia z nosa, obrzęk umiejscowiony lub uogólniony różnego rodzaju, letarg mogą poprzedzać wystąpienie ciężkich lub prowadzących do zgonu uszkodzeń wątroby. W razie wystąpienia takich objawów, pacjenta należy ściśle obserwować.

W razie podejrzenia ciężkich zaburzeń czynności wątroby lub trzustki stosowanie produktu Dipromal należy natychmiast przerwać. Za kryteria przerwania leczenia można uważać: trzykrotne zwiększenie aktywności aminotransferazy asparaginianowej (AspAT) lub alaninowej (AlAT), nieprawidłowo długi czas protrombinowy, zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej i stężenia bilirubiny, zmiany stężenia białka w osoczu.

U noworodków walproinian magnezu można stosować jako lek pierwszego rzutu tylko w wyjątkowych przypadkach, z dużą ostrożnością i po starannym rozważeniu stosunku ryzyka do korzyści. O ile to tylko możliwe, należy stosować go w monoterapii.

Zaleca się, by u dzieci stosujących produkt Dipromal przeprowadzać następujące badania laboratoryjne:

- przed rozpoczęciem leczenia: pełna morfologia krwi (w tym oznaczenie liczby płytek krwi), oznaczenie parametrów układu krzepnięcia (czas tromboplastynowy, stężenie fibrynogenu), aktywności amylazy w surowicy, AspAT, AlAT, fosfatazy zasadowej, bilirubiny całkowitej, białka, glukozy we krwi;

- co miesiąc przez pierwsze sześć miesięcy leczenia, co trzy miesiące przez kolejne pół roku oraz co 4 – 6 miesięcy po 12 miesiącach leczenia: gdy nie ma zaburzeń klinicznych - pełna morfologia krwi (w tym oznaczenie liczby płytek krwi) i oznaczenie aktywności aminotransferaz wątrobowych, a co drugie badanie również testy układu krzepnięcia.

Z taką samą częstością, jak badania laboratoryjne, należy również przeprowadzać badania kliniczne. Zaleca się także, aby w okresie pomiędzy badaniami laboratoryjnymi rodzice/opiekunowie pozostawali w regularnym kontakcie telefonicznym z lekarzem prowadzącym, co umożliwia wczesne rozpoznanie działania toksycznego produktu albo innych objawów klinicznych.

U młodzieży i osób dorosłych ryzyko wystąpienia ciężkich lub prowadzących do zgonu powikłań związanych ze stosowaniem produktu Dipromal jest bardzo małe. Jednak również u pacjentów z tej grupy przed rozpoczęciem leczenia należy przeprowadzić staranne badanie kliniczne oraz laboratoryjne (takie, jak u dzieci), a w późniejszym okresie, szczególnie podczas pierwszych sześciu miesięcy, zaleca się wykonywanie badań kontrolnych w regularnych odstępach. Powinny one obejmować pełną morfologię krwi (w tym oznaczenie liczby płytek krwi), testy czynnościowe wątroby i trzustki.

Nie należy polegać całkowicie na wynikach testów biochemicznych, ponieważ nie zawsze działania niepożądane mają związek z ich odchyleniami – duże znaczenie mają wywiad lekarski i badanie przedmiotowe pacjenta. Należy pamiętać, że u niektórych pacjentów bez objawów zaburzeń czynności wątroby może występować przejściowe zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, szczególnie w początkowym okresie leczenia.

Stosowanie produktu Dipromal może spowodować hiperamonemię. Jeśli wystąpi apatia, senność, wymioty, zmniejszenie ciśnienia tętniczego oraz zwiększenie częstości napadów drgawek, należy oznaczyć stężenia amoniaku i kwasu walproinowego w osoczu i w razie potrzeby zmniejszyć dawkę produktu. Stężenie amoniaku należy zbadać przed rozpoczęciem leczenia u pacjentów, u których podejrzewa się obecność zaburzeń enzymatycznych cyklu mocznikowego.

W rzadkich przypadkach u pacjentów przyjmujących produkt Dipromal może dojść do reakcji układu odpornościowego, w związku z czym u pacjentów z objawami tocznia rumieniowatego lek można stosować jedynie po starannym rozważeniu ryzyka i korzyści.

Sporadycznie produkt Dipromal może powodować wydłużenie krwawienia i (lub) małopłytkowość, szczególnie podczas stosowania dużych dawek. Z tego powodu, jeśli u pacjenta przyjmującego produkt wystąpi niespodziewane krwawienie z błon śluzowych lub zwiększona skłonność do powstawania krwiaków, należy wykonać badania układu krzepnięcia. Szczególnie starannie należy obserwować pacjentów ze znacznym wydłużeniem czasu tromboplastynowego i z innymi zmianami parametrów laboratoryjnych, takimi jak zmniejszenie stężenia fibrynogenu lub stężeń czynników krzepnięcia (głównie czynnika VIII) albo zwiększeniem stężenia bilirubiny czy aktywności enzymów wątrobowych. Zaleca się, by przed zabiegami chirurgicznymi lub stomatologicznymi oznaczać liczbę płytek krwi, czas tromboplastynowy, czas krwawienia i stężenie fibrynogenu.

Należy ściśle obserwować pacjentów, u których w przeszłości wystąpiło uszkodzenie szpiku kostnego.

U pacjentów z niewydolnością nerek może dojść do zwiększenia stężenia wolnego kwasu walproinowego w osoczu, w związku z czym konieczne może być odpowiednie zmniejszenie dawki produktu. Zarówno odstawianie produktu Dipromal, jak i zamianę tego produktu na inny lek przeciwpadaczkowy należy przeprowadzać ostrożnie i stopniowo. Nagłe zmiany mogą powodować gwałtowne zwiększenie częstości ataków padaczki.

Wyniki niektórych badań in vitro wskazują, że walproinian może pobudzać replikację HIV (nie wiadomo, czy ma to znaczenie kliniczne).

Nie zaleca się jednoczesnego stosowania kwasu walproinowego, walproinianu magnezu lub walproinianu sodu z lekami z grupy karbapenemów.

U pacjentów, u których stosowano leki przeciwpadaczkowe w różnych wskazaniach, odnotowano przypadki myśli i zachowań samobójczych. Metaanaliza randomizowanych, kontrolowanych placebo badań leków przeciwpadaczkowych również wskazuje na niewielkie zwiększenie ryzyka myśli i zachowań samobójczych. Nie jest znany mechanizm powstawania tego ryzyka, a dostępne dane nie wykluczają możliwości, że zwiększone ryzyko występuje także podczas stosowania walproinianu magnezu.

W związku z tym należy uważnie obserwować, czy u pacjenta nie występują oznaki myśli i zachowań samobójczych i w razie konieczności rozważyć zastosowanie odpowiedniego leczenia. Pacjentów (oraz ich opiekunów) należy poinformować, że w razie wystąpienia oznak myśli lub zachowań samobójczych należy poradzić się lekarza.

Należy zachować szczególną ostrożność stosując produkt Dipromal:

- u niemowląt i dzieci wymagających jednoczesnego stosowania kilku leków przeciwpadaczkowych,

- u dzieci z wieloma upośledzeniami i osób młodocianych z ciężką postacią padaczki,

- u pacjentów z uszkodzeniem szpiku kostnego,

- u pacjentów z zaburzeniami układu krzepnięcia lub małopłytkowością,

- u pacjentów z dziedzicznymi niedoborami enzymów,

- u pacjentów z niewydolnością nerek i hipoproteinemią.

W rzadkich przypadkach u dzieci i młodzieży przyjmujących walproinian magnezu obserwowano ciężkie, zagrażające życiu uszkodzenie wątroby lub trzustki - szczególnie wówczas, gdy był stosowany jednocześnie z innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Najbardziej narażone były niemowlęta i dzieci w wieku poniżej 3 lat z napadami padaczkowymi, a zwłaszcza pacjenci, u których jednocześnie występowało uszkodzenie mózgu, opóźnienie rozwoju i (lub) dziedziczne choroby metaboliczne. W tych grupach pacjentów produkt Dipromal należy stosować bardzo ostrożnie, w monoterapii.

Częstość występowania uszkodzeń wątroby zmniejsza się znacznie u pacjentów ze starszych grup wiekowych (zwłaszcza po ukończeniu 10 lat). Większości przypadków uszkodzenia wątroby obserwowano w ciągu pierwszych 6 miesięcy leczenia (zwłaszcza pomiędzy 2. a 12. tygodniem) i najczęściej były one związane ze stosowaniem dodatkowych leków przeciwpadaczkowych.

Nieswoiste objawy kliniczne, takie jak utrata apetytu, wymioty, ból w nadbrzuszu, złe samopoczucie, zwiększenie częstości napadów padaczki, krwawienia z nosa, obrzęk umiejscowiony lub uogólniony różnego rodzaju, letarg mogą poprzedzać wystąpienie ciężkich lub prowadzących do zgonu uszkodzeń wątroby. W razie wystąpienia takich objawów, pacjenta należy ściśle obserwować.

W razie podejrzenia ciężkich zaburzeń czynności wątroby lub trzustki stosowanie produktu Dipromal należy natychmiast przerwać. Za kryteria przerwania leczenia można uważać: trzykrotne zwiększenie aktywności aminotransferazy asparaginianowej (AspAT) lub alaninowej (AlAT), nieprawidłowo długi czas protrombinowy, zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej i stężenia bilirubiny, zmiany stężenia białka w osoczu.

U noworodków walproinian magnezu można stosować jako lek pierwszego rzutu tylko w wyjątkowych przypadkach, z dużą ostrożnością i po starannym rozważeniu stosunku ryzyka do korzyści. O ile to tylko możliwe, należy stosować go w monoterapii.

Zaleca się, by u dzieci stosujących produkt Dipromal przeprowadzać następujące badania laboratoryjne:

- przed rozpoczęciem leczenia: pełna morfologia krwi (w tym oznaczenie liczby płytek krwi), oznaczenie parametrów układu krzepnięcia (czas tromboplastynowy, stężenie fibrynogenu), aktywności amylazy w surowicy, AspAT, AlAT, fosfatazy zasadowej, bilirubiny całkowitej, białka, glukozy we krwi;

- co miesiąc przez pierwsze sześć miesięcy leczenia, co trzy miesiące przez kolejne pół roku oraz co 4 – 6 miesięcy po 12 miesiącach leczenia: gdy nie ma zaburzeń klinicznych - pełna morfologia krwi (w tym oznaczenie liczby płytek krwi) i oznaczenie aktywności aminotransferaz wątrobowych, a co drugie badanie również testy układu krzepnięcia.

Z taką samą częstością, jak badania laboratoryjne, należy również przeprowadzać badania kliniczne. Zaleca się także, aby w okresie pomiędzy badaniami laboratoryjnymi rodzice/opiekunowie pozostawali w regularnym kontakcie telefonicznym z lekarzem prowadzącym, co umożliwia wczesne rozpoznanie działania toksycznego produktu albo innych objawów klinicznych.

U młodzieży i osób dorosłych ryzyko wystąpienia ciężkich lub prowadzących do zgonu powikłań związanych ze stosowaniem produktu Dipromal jest bardzo małe. Jednak również u pacjentów z tej grupy przed rozpoczęciem leczenia należy przeprowadzić staranne badanie kliniczne oraz laboratoryjne (takie, jak u dzieci), a w późniejszym okresie, szczególnie podczas pierwszych sześciu miesięcy, zaleca się wykonywanie badań kontrolnych w regularnych odstępach. Powinny one obejmować pełną morfologię krwi (w tym oznaczenie liczby płytek krwi), testy czynnościowe wątroby i trzustki.

Nie należy polegać całkowicie na wynikach testów biochemicznych, ponieważ nie zawsze działania niepożądane mają związek z ich odchyleniami – duże znaczenie mają wywiad lekarski i badanie przedmiotowe pacjenta. Należy pamiętać, że u niektórych pacjentów bez objawów zaburzeń czynności wątroby może występować przejściowe zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, szczególnie w początkowym okresie leczenia.

Stosowanie produktu Dipromal może spowodować hiperamonemię. Jeśli wystąpi apatia, senność, wymioty, zmniejszenie ciśnienia tętniczego oraz zwiększenie częstości napadów drgawek, należy oznaczyć stężenia amoniaku i kwasu walproinowego w osoczu i w razie potrzeby zmniejszyć dawkę produktu. Stężenie amoniaku należy zbadać przed rozpoczęciem leczenia u pacjentów, u których podejrzewa się obecność zaburzeń enzymatycznych cyklu mocznikowego.

W rzadkich przypadkach u pacjentów przyjmujących produkt Dipromal może dojść do reakcji układu odpornościowego, w związku z czym u pacjentów z objawami tocznia rumieniowatego lek można stosować jedynie po starannym rozważeniu ryzyka i korzyści.

Sporadycznie produkt Dipromal może powodować wydłużenie krwawienia i (lub) małopłytkowość, szczególnie podczas stosowania dużych dawek. Z tego powodu, jeśli u pacjenta przyjmującego produkt wystąpi niespodziewane krwawienie z błon śluzowych lub zwiększona skłonność do powstawania krwiaków, należy wykonać badania układu krzepnięcia. Szczególnie starannie należy obserwować pacjentów ze znacznym wydłużeniem czasu tromboplastynowego i z innymi zmianami parametrów laboratoryjnych, takimi jak zmniejszenie stężenia fibrynogenu lub stężeń czynników krzepnięcia (głównie czynnika VIII) albo zwiększeniem stężenia bilirubiny czy aktywności enzymów wątrobowych. Zaleca się, by przed zabiegami chirurgicznymi lub stomatologicznymi oznaczać liczbę płytek krwi, czas tromboplastynowy, czas krwawienia i stężenie fibrynogenu.

Należy ściśle obserwować pacjentów, u których w przeszłości wystąpiło uszkodzenie szpiku kostnego.

U pacjentów z niewydolnością nerek może dojść do zwiększenia stężenia wolnego kwasu walproinowego w osoczu, w związku z czym konieczne może być odpowiednie zmniejszenie dawki produktu. Zarówno odstawianie produktu Dipromal, jak i zamianę tego produktu na inny lek przeciwpadaczkowy należy przeprowadzać ostrożnie i stopniowo. Nagłe zmiany mogą powodować gwałtowne zwiększenie częstości ataków padaczki.

Wyniki niektórych badań in vitro wskazują, że walproinian może pobudzać replikację HIV (nie wiadomo, czy ma to znaczenie kliniczne).

Nie zaleca się jednoczesnego stosowania kwasu walproinowego, walproinianu magnezu lub walproinianu sodu z lekami z grupy karbapenemów.

U pacjentów, u których stosowano leki przeciwpadaczkowe w różnych wskazaniach, odnotowano przypadki myśli i zachowań samobójczych. Metaanaliza randomizowanych, kontrolowanych placebo badań leków przeciwpadaczkowych również wskazuje na niewielkie zwiększenie ryzyka myśli i zachowań samobójczych. Nie jest znany mechanizm powstawania tego ryzyka, a dostępne dane nie wykluczają możliwości, że zwiększone ryzyko występuje także podczas stosowania walproinianu magnezu.

W związku z tym należy uważnie obserwować, czy u pacjenta nie występują oznaki myśli i zachowań samobójczych i w razie konieczności rozważyć zastosowanie odpowiedniego leczenia. Pacjentów (oraz ich opiekunów) należy poinformować, że w razie wystąpienia oznak myśli lub zachowań samobójczych należy poradzić się lekarza.