Najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi związanymi ze stosowaniem kwetiapiny są senność, zawroty głowy, suchość błony śluzowej jamy ustnej, niewielkie osłabienie, zaparcia, tachykardia, hipotonia ortostatyczna i niestrawność.
Podobnie jak w przypadku innych produktów przeciwpsychotycznych, stosowanie kwetiapiny wiązało się ze zwiększeniem masy ciała, omdleniami, wystąpieniem złośliwego zespołu neuroleptycznego, leukopenią, neutropenią i obrzękami obwodowymi.
Częstość występowania działań niepożądanych związanych z leczeniem kwetiapiną przedstawiono poniżej zgodnie z zaleceniami Rady Międzynarodowych Organizacji Nauk Medycznych (Grupa Robocza CIOMS III; 1995).
Częstość występowania zdarzeń niepożądanych określono następująco: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do < 1/10), niezbyt często (≥1/1000 do < 1/100), rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000) i bardzo rzadko (< 1/10 000).
Zaburzenia krwi i układu chłonnego
Bardzo często: zmniejszenie stężenia hemoglobiny 23
Często: leukopenia 27 , zmniejszenie liczby neutrofilów, zwiększenie liczby eozynofilów 28
Niezbyt często: trombocytopenia, niedokrwistość, zmniejszenie liczby krwinek płytkowych 14
Rzadko: agranulocytoza 29
Nieznana: neutropenia 1
Zaburzenia układu immunologicznego
Niezbyt często: nadwrażliwość (w tym skórne reakcje alergiczne)
Bardzo rzadko: reakcja anafilaktyczna 6
Zaburzenia endokrynologiczne
Często : Hiperprolaktynemia 16 , zmniejszenie stężenia całkowitej tyroksyny (T 4 ) 25 , zmniejszenie stężenia wolnej tyroksyny (T 4 ) 25 , zmniejszenie stężenia całkowitej trijodotyroniny (T 3 ) 25 , zwiększenie stężenia TSH 25
Niezbyt często: zmniejszenie stężenia wolnej trijodotyroniny (T 3 ) 25 , niedoczynność gruczołu tarczowego 22
Bardzo rzadko : nieprawidłowe wydzielanie hormonu antydiuretycznego
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Bardzo często: zwiększenie stężenia triglicerydów w surowicy 11, 31 , zwiększenie stężenia cholesterolu całkowitego (głównie frakcji LDL) 12, 31 , zmniejszenie stężenia frakcji HDL cholesterolu 18, 31 , zwiększenie masy ciała 9, 31
Często: zwiększone łaknienie, zwiększenie stężenia glukozy do stężenia występującego w hiperglikemii 7, 31
Niezbyt często: hiponatremia 20 , cukrzyca 1, 5, 6
Rzadko: zespół metaboliczny 30
Zaburzenia psychiczne
Często: zaburzenia snu i koszmary senne, myśli i zachowania samobójcze 21
Rzadko: somnambulizm i związane z nim reakcje, takie jak mówienie przez sen i jedzenie podczas snu
Zaburzenia układu nerwowego
Bardzo często: zawroty głowy 4, 17 , senność 2, 17 ,ból głowy
Często: Omdlenia 4, 17 , objawy pozapiramidowe 1, 22 , dyzartria
Niezbyt często: napady drgawek 1 , zespół niespokojnych nóg, dyskinezy późne 1, 6
Zaburzenia serca
Często: tachykardia 4 , palpitacje 24
Niezbyt często: wydłużenie odstępu QT 1, 13, 19
Zaburzenia oka
Często: niewyraźne widzenie
Zaburzenia naczyniowe
Często: hipotonia ortostatyczna 4, 17
Rzadko: żylna choroba zakrzepowo-zatorowa 1
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia
Często: zapalenie błony śluzowej nosa, duszność 24
Zaburzenia żołądka i jelit
Bardzo często: suchość błony śluzowej jamy ustnej
Często: zaparcia, niestrawność, wymioty 26
Niezbyt często: dysfagia 8
Rzadko: zapalenie trzustki
Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych
Często: zwiększenie aktywności aminotransferaz (AlAT, AspAT) 3 , zwiększenie aktywności GGTP 3
Rzadko: żółtaczka 6 , zapalenie wątroby
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
Bardzo rzadko: obrzęk naczynioruchowy 6 , zespół Stevensa-Johnsona 6
Nieznana: toksyczne martwicze oddzielanie naskórka, rumień wielopostaciowy
Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej
Bardzo rzadko: rabdomioliza
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi
Niezbyt często: zaburzenia seksualne
Rzadko: priapizm, mlekotok, obrzęk piersi, zaburzenia menstruacji
Stan ciąży, połogu i okołoporodowy
Nieznana: noworodkowy zespół odstawienia leku
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Bardzo często: objawy odstawienne 1, 10
Często: łagodne osłabienie, obrzęk obwodowy, drażliwość, gorączka
Rzadko: złośliwy zespół neuroleptyczny 1 , hipotermia
Badania diagnostyczne
Rzadko: zwiększenie aktywności kinazy kreatynowej we krwi 15
(1) Patrz punkt "Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania"
(2) Może wystąpić senność, zazwyczaj w pierwszych dwóch tygodniach od rozpoczęcia leczenia, która zwykle ustępuje podczas dłuższego stosowania kwetiapiny.
(3) U niektórych pacjentów leczonych kwetiapiną odnotowano bezobjawowe zwiększenie aktywności aminotransferaz (AIAT, AspAT) lub GGTP w surowicy (zmiana z wartości prawidłowych do 3krotnie większych od prawidłowych w dowolnym czasie). To zwiększenie aktywności było na ogół odwracalne podczas kontynuowania leczenia kwetiapiną.
(4) Kwetiapina, podobnie jak inne produkty przeciwpsychotyczne blokujące receptory α 1 adrenergiczne, może powodować hipotonię ortostatyczną, z zawrotami głowy, tachykardią, a u niektórych pacjentów omdleniami, szczególnie w początkowym okresie zwiększania dawki
(5) Bardzo rzadko informowano o zaostrzeniu objawów występującej wcześniej cukrzycy.
(6) Częstość występowania tych działań niepożądanych określono jedynie na podstawie danych uzyskanych po wprowadzeniu do obrotu kwetiapiny w postaci preparatu o natychmiastowym uwalnianiu.
(7) Stężenie glukozy we krwi na czczo ≥126 mg/dl (≥7,0 mmol/l) oraz po posiłku ≥200 mg/dl (≥11,1 mmol/l), co najmniej w jednym oznaczeniu.
(8) Zwiększenie częstości utrudnień przy połykaniu po zastosowaniu kwetiapiny w porównaniu z placebo odnotowano jedynie w badaniach klinicznych dotyczących epizodów depresji w przebiegu choroby dwubiegunowej.
(9) Na podstawie > 7% zwiększenia masy ciała w porównaniu z masą ciała przed rozpoczęciem leczenia; dotyczy zwłaszcza pierwszych tygodni leczenia.
(10) Najczęściej obserwowanymi objawami odstawienia występującymi w kontrolowanych placebo badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny w monoterapii były: bezsenność, nudności, ból głowy, biegunka, wymioty, zawroty głowy i drażliwość. Częstość występowania tych objawów znamiennie się zmniejszała po tygodniu od odstawienia produktu.
(11) Stężenie triglicerydów u pacjentów ≥18 lat: ≥200 mg/dl (≥2,258 mmol/l) lub u pacjentów < 18 lat: ≥150 mg/dl (≥1,694 mmol/l), co najmniej w jednym oznaczeniu.
(12) Stężenie cholesterolu u pacjentów ≥18 lat: ≥240 mg/dl (≥6,2064 mmol/l) lub u pacjentów < 18 lat: ≥200 mg/dl (≥5,172 mmol/l), co najmniej w jednym oznaczeniu. Bardzo często występowało zwiększenie stężenia frakcji LDL cholesterolu o ≥30 mg/dl (≥0,769 mmol/l). Średnia zmiana wartości u pacjentów, u których odnotowano to zwiększenie, wynosiła 41,7 mg/dl (≥1,07 mmol/l).
(13) Patrz tekst poniżej.
(14) Liczba płytek ≤100 x 10 9 /l co najmniej w jednym oznaczeniu.
(15) Zwiększenie aktywności kinazy kreatynowej raportowane w badaniach klinicznych, niezwiązane z występowaniem złośliwego zespołu neuroleptycznego.
(16) Stężenia prolaktyny u pacjentów > 18 lat - mężczyźni: > 20 µg/l (> 869,56 pmol/l); kobiety w każdym wieku:> 30 µg/l (> 1304.34 pmol/l).
(17) Działanie niepożądane, które może powodować upadki.
(18) Frakcja HDL cholesterolu - mężczyźni: < 40 mg/dl (1,025 mmol/l); kobiety w dowolnym czasie: < 50 mg/dl (1,282 mmol/l).
(19) Pacjenci, u których stwierdzono zmianę odstępu QT w zakresie od < 450 ms (milisekund) do ≥450 ms ze zwiększeniem o ≥30 ms. W kontrolowanych badaniach z placebo dotyczących kwetiapiny średnia zmiana i zakres pacjentów, u których nastąpiło znaczące klinicznie zwiększenie odstępu, były porównywalne z wynikiem w grupie placebo.
(20) Zmiana z > 132 mmol/l do ≤132 mmol/l co najmniej w jednym oznaczeniu.
(21) Raportowano przypadki występowania myśli i zachowań samobójczych podczas leczenia kwetiapiną w postaci preparatu o przedłużonym uwalnianiu lub w początkowym okresie po jego odstawieniu.
(22) Patrz punkt "Właściwości farmakodynamiczne"
(23) Zmniejszenie stężenia hemoglobiny do ≤13 g/dl (8,07 mmol/l) u mężczyzn, ≤12 g/dl (7,45 mmol/l) u kobiet przynajmniej raz wystąpiło u 11% pacjentów leczonych kwetiapiną w rozszerzonych długoterminowych badaniach otwartych. U tych pacjentów średnie maksymalne zmniejszenie stężenia hemoglobiny w dowolnym czasie wynosiło 1,50 g/dl.
(24) Działania te często występowały u pacjentów z tachykardią, zawrotami głowy, hipotonią ortostatyczną i (lub) chorobą podstawową serca lub układu oddechowego.
(25) Na podstawie zmian początkowych wartości prawidłowych do potencjalnie istotnych klinicznie wartości we wszystkich badaniach klinicznych, w dowolnym czasie od rozpoczęcia badania.
(26) Na podstawie zwiększenia częstości występowania wymiotów u pacjentów w podeszłym wieku (> 65 lat).
(27) Na podstawie zmian początkowych wartości prawidłowych do potencjalnie istotnych klinicznie wartości we wszystkich badaniach klinicznych, w dowolnym czasie od rozpoczęcia badania. Zmiany liczby krwinek/l, w dowolnym czasie. Na podstawie zmian początkowych wartości prawidłowych do potencjalnie istotnych klinicznie wartości we wszystkich badaniach klinicznych, w dowolnym czasie od rozpoczęcia badania. Zmiany liczby eozynofilów określono jako > 1 x 10 9 /l, w dowolnym czasie.
(29) Zmiana początkowej liczby neutrofilów z ≥1,5 x 10 9 /l do liczby < 0,5x10 9 /l, w dowolnym czasie.
(30) Na podstawie raportów o zdarzeniach niepożądanych dotyczących zespołu metabolicznego, uzyskanych we wszystkich badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny.
(31) U niektórych pacjentów w badaniach klinicznych występowało pogorszenie więcej niż jednego czynnika metabolicznego (masa ciała, stężenie glukozy we krwi, stężenie lipidów we krwi)
Podczas stosowania neuroleptyków zgłaszano przypadki wydłużenia odstępu QT, przedsionkowych zaburzeń rytmu, nagłych niewyjaśnionych zgonów, zatrzymania akcji serca i zaburzeń typu torsade de pointes, które uznaje się za działania dotyczące całej klasy tych produktów.
W krótkoterminowych badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny i kontrolowanych placebo, przeprowadzonych u pacjentów ze schizofrenią lub epizodem manii w przebiegu choroby dwubiegunowej, łączna częstość objawów pozapiramidowych była zbliżona do występującej w grupie placebo (schizofrenia: 7,8% w grupie leczonej kwetiapiną i 8,0% w grupie otrzymującej placebo; epizod manii w przebiegu choroby dwubiegunowej: 11,2% w grupie leczonej kwetiapiną i 11,4% w grupie otrzymującej placebo). W krótkoterminowych badaniach klinicznych z zastosowaniem kwetiapiny i kontrolowanych placebo, przeprowadzonych u pacjentów z epizodem depresji w przebiegu choroby dwubiegunowej, łączna częstość występowania objawów pozapiramidowych w grupie stosującej kwetiapinę wynosiła 8,9% w porównaniu do 3,8% w grupie placebo, jednak częstość poszczególnych działań niepożądanych (np. akatyzji, zespołu pozapiramidowego, drżeń, dyskinez, dystonii, niepokoju, mimowolnych skurczów mięśni, nadaktywności psychomotorycznej i sztywności mięśni) była ogólnie nieznaczna i nie przekraczała 4% w żadnej z badanych grup.
Leczenie kwetiapiną wiązało się również z niewielkim, zależnym od dawki zmniejszeniem stężenia hormonów gruczołu tarczowego we krwi, zwłaszcza całkowitej i wolnej tyroksyny (T 4 ). Zmniejszenie stężenia całkowitej i wolnej T 4 było najsilniej zaznaczone podczas pierwszych dwóch do czterech tygodni leczenia kwetiapiną, a następnie utrzymywało się na niezmienionym poziomie podczas długotrwałego leczenia. Niemal we wszystkich przypadkach przerwanie leczenia kwetiapiną wiązało się z odwróceniem wpływu na całkowitą i wolną T 4 , bez względu na czas trwania leczenia. Niewielkie zmniejszenie stężenia całkowitej i odwróconej trijodotyroniny (T 3 ) występowało jedynie po zastosowaniu większych dawek. Zasadniczo, nie odnotowano zmian stężenia TBG ani wzajemnego zwiększenia stężenia TSH; nic nie wskazuje na to, aby kwetiapina powodowała klinicznie istotne objawy niedoczynności gruczołu tarczowego.
Dzieci i młodzież (w wieku od 10 do 17 lat)
U dzieci należy wziąć pod uwagę występowanie takich samych działań niepożądanych, jak u dorosłych. W tabeli poniżej przedstawiono działania niepożądane, które częściej występują u dzieci i młodzieży (w wieku od 10 do 17 lat) niż u dorosłych, lub których nie obserwowano u dorosłych.
Częstość występowania zdarzeń niepożądanych określono następująco: bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do < 1/10), niezbyt często (≥1/1000 do < 1/100), rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000) i bardzo rzadko (< 1/10 000).
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania
Bardzo często: zwiększone łaknienie
Badania diagnostyczne
Bardzo często: zwiększenie stężenia prolaktyny 1 , zwiększenie ciśnienia tętniczego 2
Zaburzenia układu nerwowego
Bardzo często: objawy pozapiramidowe 3
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania
Często: drażliwość 4
(1) Stężenie prolaktyny u pacjentów < 18 lat: chłopcy: > 20 µg/l (> 869,56 pmol/l); dziewczynki: > 26 µg/l (> 1130,428 pmol/l), w dowolnym czasie. U mniej niż 1% pacjentów stężenie prolaktyny wynosiło > 100 µg/l.
(2) W oparciu o kryteria Narodowych Instytutów Zdrowia (NIH) lub stwierdzenie zwiększenia ciśnienia skurczowego o > 20 mm Hg lub ciśnienia rozkurczowego o > 10 mm Hg, w dowolnym czasie; na podstawie wyników dwóch badań kontrolowanych z placebo (3 i 6 tygodni) u dzieci i młodzieży.
(3) Patrz punkt "Właściwości farmakodynamiczne".
(4) Uwaga: Częstość występowania jest zgodna z obserwowaną u dorosłych, ale drażliwość może być związana z innymi klinicznymi implikacjami u dzieci i młodzieży niż u dorosłych.