Sprawdzamy dostępność
leków w 10 918 aptekach
Metotreksat Accord roztwór do wstrzykiwań | 25 mg/ml | 10 fiol. po 40 ml
Dowiedz się więcej
Rodzaj:
lek na receptę (Rp zastrzeż.)
Substancja czynna:
Methotrexatum
Podmiot odpowiedzialny:
ACCORD HEALTHCARE POLSKA SP. Z O.O.
- Kiedy stosujemy lek Metotreksat Accord?
- Jaki jest skład leku Metotreksat Accord?
- Jakie są przeciwwskazania do stosowania leku Metotreksat Accord?
- Metotreksat Accord – jakie działania niepożądane mogą wystąpić?
- Metotreksat Accord - dawkowanie leku
- Metotreksat Accord – jakie środki ostrożności należy zachować?
- Przyjmowanie leku Metotreksat Accord w czasie ciąży
- Czy Metotreksat Accord wchodzi w interakcje z innymi lekami?
- Czy Metotreksat Accord wchodzi w interakcje z alkoholem?
Opis produktu Metotreksat Accord
Kiedy stosujemy lek Metotreksat Accord?
Ostra białaczka limfoblastyczna , profilaktyka białaczki oponowej, chłoniaki nieziarnicze , kostniakomięsak , wspomagaj ąco w zaawansowanym raku piersi, rak głowy i szyi z przerzutami lub wznową, kosmówczak i inne rodzaje choroby trofoblastycznej , zaawansowany rak pęcherza moczowego.
Jaki jest skład leku Metotreksat Accord?
2 ml roztworu zawiera 50 mg metotreksatu .
20 ml roztworu zawiera 500 mg metotreksatu .
40 ml roztworu zawiera 1000 mg metotreksatu .
Substancje pomocnicze o znanym działaniu:
4,801 mg/ml (0,208 mmol /ml) sodu.
Pełny wykaz substancji pomocniczych, CHPL : patrz punkt 6.1.
Jakie są przeciwwskazania do stosowania leku Metotreksat Accord?
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.
Ciężka niewydolność wątroby ( CHPL : patrz punkt 4.2).
Nadużywanie alkoholu.
Ciężka niewydolność nerek (klirens kreatyniny poniżej 20 ml/min, CHPL : patrz punkt 4.2). Istniej ące wcześniej choroby układu krwiotwórczego, takie jak hipoplazja szpiku kostnego, leukopenia, małopłytkowość lub istotna niedokrwistość,
Ciężkie ostre lub przewlekłe zakażenia, takie jak gruźlica i zakażenie wirusem HIV.
Owrzodzenia jamy ustnej i rozpoznana czynna choroba wrzodowa.
Ciąża, karmienie piersią ( CHPL : patrz punkt 4.6).
Jednoczesne szczepienie żywymi szczepionkami.
Metotreksat Accord – jakie działania niepożądane mogą wystąpić?
Leczenie konwencjonalne i wysokodawkowe
Częstość i stopień nasilenia działań niepożądanych zależy od podawanej dawki, czasu trwania ekspozycji oraz sposobu podawania, ale są one obserwowane dla wszystkich dawek i mogą
występować w dowolnym momencie podczas leczenia. Większość działań niepożądanych jest odwracalnych, jeśli są rozpoznane we wczesnym stadium. W przypadku wystąpienia ciężkich reakcji, dawkę należy zmniejszyć lub przerwać leczenie i wdrożyć odpowiednie postępowanie ( CHPL : patrz 4.9). Jeśli leczenie metotreksatem zostaje wznowione, należy to zrobić ostrożnie, po odpowiednim uwzględnieniu konieczności dalszego leczenia. Wymagana jest zwiększona czujność w odniesieniu do nawrotu toksyczności. Do najczęściej zgłaszanych działań niepożądanych należą: wrzodziej ące zapalenie jamy ustnej, leukopenia, nudności i wzdęcia. Inne często zgłaszane działania niepożądane to złe samopoczucie, nietypowe zmęczenie, dreszcze i gorączka, zawroty głowy, zmniejszona odporność na zakażenia. Stosowanie kwasu folinowego podczas terapii wysokimi dawkami może przeciwdziałać lub łagodzić wiele działań niepożądanych. Jeśli widoczne są oznaki leukopenii zalecane jest tymczasowe przerwanie leczenia.
Klasyfikacja układów i narządów | Bardzo często (> 1/10) | Często (> 1/100 do < 1/10) | Niezbyt często (> 1/1000 do < 1/100) | Rzadko (> 1/10 000 do < 1/1000) | Bardzo rzadko (< 1/10 000) | Częstość nieznana (nie można określić na podstawie dostępnych danych) |
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze | Herpes zoster | Posocznica, zakażenia oportunistyczne (w niektórych przypadkach mogą być śmiertelne), zakażenia spowodowane przez wirus cytomegalii | ||||
Zaburzenia serca | Zapalenie osierdzia, wysięk osierdziowy, tamponada serca | |||||
Zaburzenia krwi i układu chłonnego | Leukocytopenia , małopłytkowość i niedokrwistość | Pancytopenia , agranulocytoza, zaburzenia hematopoezy | Niedokrwistość megaloblastycz na | Ciężki przebieg zahamowania szpiku kostnego, niedokrwistość aplastyczna , powiększenie węzłów chłonnych, zaburzenia limfoproliferacy jne (częściowo odwracalne), eozynofilia i neutropenia | Krwotok, krwiak |
Klasyfikacja układów i narządów | Bardzo często (> 1/10) | Często (> 1/100 do < 1/10) | Niezbyt często (> 1/1000 do < 1/100) | Rzadko (> 1/10 000 do < 1/1000) | Bardzo rzadko (< 1/10 000) | Częstość nieznana (nie można określić na podstawie dostępnych danych) |
Zaburzenia układu immunologicznego | Reakcje rzekomoanafilakt yczne , alergiczne zapalenie naczyń | Immunosupresja , hipogammaglob ulinemia | ||||
Zaburzenia psychiczne | Bezsenność, zaburzenia poznawcze | Psychoza | ||||
Zaburzenia układ nerwowego | Bóle głowy, zmęczenie, senność | Zawroty głowy, dezorientacja, depresja, drgawki, encefalopatia | Nasilone zaburzenia widzenia, zmiany nastroju, niedowłady, wpływ na mowę w tym dyzartria i afazja, mielopatia | Ból, osłabienie mięśni i parestezje kończyn, miastenia, zmiany odczuwania smaku (metaliczny smak), odczyn oponowy (porażenie, wymioty), ostre aseptyczne zapalenie opon | ||
Zaburzenia oka | Zaburzenia widzenia, niewyraźne widzenie | Zapalenie spojówek, retinopatia, przemijaj ąca ślepota/utrata wzroku, obrzęk wokół oczu, zapalenie powiek, łzawienie, światłowstręt | ||||
Nowotwory łagodne, złośliwe i nieokreślone (w tym torbiele i polipy) | Pojedyncze przypadki chłoniaka, które w wielu przypadkach ustąpiły po zaprzestaniu leczenia metotreksatem . W ostatnich badaniach, nie można było stwierdzić, że metotreksat zwiększa częstość występowania chłoniaków | Zespół rozpadu guza | ||||
Zaburzenia naczyniowe | Zapalenie naczyń | Niedociśnienie, zdarzenia zakrzepowo- zatorowe (w tym zakrzepica tętnicza, zakrzepica mózgowa, zakrzepowe | Obrzęk mózgu, wybroczyny |
Klasyfikacja układów i narządów | Bardzo często (> 1/10) | Często (> 1/100 do < 1/10) | Niezbyt często (> 1/1000 do < 1/100) | Rzadko (> 1/10 000 do < 1/1000) | Bardzo rzadko (< 1/10 000) | Częstość nieznana (nie można określić na podstawie dostępnych danych) |
zapalenie żył, zakrzepica żył głębokich, zakrzepica żył siatkówki, zatorowość płucna) | ||||||
Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia | Powikłania płucne wskutek śródmiąższowego zapalenia pęcherzyków płucnych/ zapalenia płuc i związane z tym zgony (niezależnie od dawki i czasu trwania leczenia metotreksatem ). Typowe objawy mogą obejmować: ogólne złe samopoczucie, suchy, drażni ący kaszel; duszność przechodz ąca w duszność spoczynkową, ból w klatce piersiowej, gorączka. Jeśli istnieje podejrzenie takich powikłań, należy natychmiast przerwać leczenie metotreksatem i wykluczyć zakażenie (w tym zapalenie płuc). | Włóknienie płuc | Zapalenie gardła, bezdech, astma oskrzelowa | Zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis carinii , duszność, przewlekła obturacyjna choroba płuc. Obserwowano także zakażenia, w tym zapalenie płuc. Wysięk w jamie opłucnowej | Ostry obrzęk płuc | |
Zaburzenia żołądka i jelit | Utrata łaknienia, nudności, wymioty, bóle brzucha, zapalenie i owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej i gardła (szczególnie w ciągu pierwszych 24-48 godzin po podaniu metotreksatu ). Zapalenie | Biegunka (szczególnie w ciągu pierwszych 24-48 godzin po podaniu metotreksatu ) | Krwawienie z przewodu pokarmowego i owrzodzenie, zapalenie trzustki | Zapalenie dziąseł, zapalenie jelit, smoliste stolce (krwawe stolce), zaburzenia wchłaniania | Krwawe wymioty, toksyczne rozszerzenie okrężnicy | Toksyczne rozdęcie okrężnicy |
Klasyfikacja | Bardzo często | Często | Niezbyt często | Rzadko | Bardzo rzadko | Częstość |
układów i narządów | (> 1/10) | (> 1/100 do < 1/10) | (> 1/1000 do < 1/100) | (> 1/10 000 do < 1/1000) | (< 1/10 000) | nieznana (nie można określić na podstawie dostępnych danych) |
jamy ustnej, niestrawność | ||||||
Zaburzenia wątroby i | Zwiększenie | Rozwój | Ostre zapalenie | Uaktywnienie | Zaburzenie | |
dróg żółciowych | aktywności | stłuszczenia, | wątroby i | przewlekłego | metaboliczne | |
enzymów | zwłóknienia i | hepatotoksyczn | zapalenia | |||
wątrobowych | marskości | ość | wątroby, ostre | |||
( AlAT , | wątroby | zwyrodnienie | ||||
AspAT , | (występuje często | wątroby. | ||||
fosfataza | pomimo | Ponadto | ||||
zasadowa i | regularnie | obserwowano | ||||
stężenia | monitorowanych, | zapalenie | ||||
bilirubiny. | prawidłowych wartości enzymów wątrobowych), powikłania cukrzycy, zmniejszenie stężenia albumin w osoczu. | wątroby wywołane przez wirus opryszczki pospolitej i niewydolność wątroby ( CHPL : p także uwagi dotycz ące biopsji wątroby w punkcie 4.4). | atrz | |||
Zaburzenia skóry i | Osutka, rumień, | Pokrzywka, | Zwiększenie | Czyraczność, | Złuszczaj ące | |
tkanki podskórnej | świąd | nadwrażliwość, | zmian | teleangiektazje, | zapalenie | |
zwiększona | barwnikowych | ostra zanokcica; | skóry, | |||
pigmentacja | paznokci, | ponadto | martwica | |||
skóry, utrata | trądzik, | zgłaszano | skóry | |||
włosów, wzrost | wybroczyny, | występowanie | ||||
guzków | rumień | nokardiozy , | ||||
reumatycznych, | wielopostaciow | histoplazmozy i | ||||
półpasiec, | y, skórne | grzybicy | ||||
bolesne zmiany | wykwity | wywołanej | ||||
blaszki | rumieniowe | przez | ||||
łuszczycowej; | Cryptococcus | |||||
ciężkie reakcje | oraz rozsianie | |||||
toksyczne: | opryszczki. | |||||
zapalenie naczyń, | Alergiczne | |||||
opryszczkowate | zapalenie | |||||
wykwity skórne, | naczyń, | |||||
zespół Stevensa- | zapalenie | |||||
Johnsona, | gruczołów | |||||
toksyczna martwica naskórka (zespół Lyella ). | potowych | |||||
Zaburzenia | Osteoporoza, bóle | Złamanie | ||||
mięśniowo- | stawów, bóle | przeciążeniowe | ||||
szkieletowe i tkanki łącznej | mięśni | |||||
Zaburzenia nerek i | Zapalenie i | Niewydolność | Białkomocz | |||
dróg moczowych | owrzodzenie pęcherza moczowego (z możliwym krwiomoczem), trudności w oddawaniu moczu | nerek, skąpomocz, bezmocz, azotemia , hiperurykemia , zwiększenie stężenia kreatyniny i mocznika w surowicy krwi | ||||
Klasyfikacja układów i narządów | Bardzo często (> 1/10) | Często (> 1/100 do < 1/10) | Niezbyt często (> 1/1000 do < 1/100) | Rzadko (> 1/10 000 do < 1/1000) | Bardzo rzadko (< 1/10 000) | Częstość nieznana (nie można określić na podstawie dostępnych danych) |
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi | Zapalenie i owrzodzenie pochwy | Utrata libido, impotencja, oligospermia , zaburzenia menstruacji, upławy, bezpłodność, ginekomastia | ||||
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania | Ciężkie reakcje alergiczne prowadz ące do wstrząsu anafilaktycznego | Gorączka, zaburzenia gojenia ran | ||||
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania | Cukrzyca |
Następuj ące działania niepożądane były również zgłaszane, ale ich częstość nie została ustalona: zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis carinii (w tym odwracalne przypadki), obumarcie
płodu, uszkodzenia płodu, poronienia.
Toksyczność ogólnoustrojowa i narządowa
Chłoniak
Chłoniak złośliwy, mog ący ulegać remisji po zaprzestaniu leczenia metotreksatem ; może wystąpić u pacjentów leczonych małymi dawkami, a zatem nie musi wymagać żadnego leczenia cytotoksycznego . W pierwszej kolejności należy przerwać podawanie metotreksatu oraz rozpocząć odpowiednie leczenie, jeśli chłoniak nie ulega remisji.
Hematologia
Metotreksat może hamować hematopoezę i powodować niedokrwistość, niedokrwistość aplastyczną, pancytopenię, leukopenię, neutropenię i (lub) małopłytkowość. Metotreksat należy podawać ostrożnie u pacjentów z nowotworami złośliwymi i czynnikami wpływającymi na hematopoezę. Podczas leczenia chorób nowotworowych, metotreksat należy podawać tylko pod warunkiem, że potencjalne korzyści przewyższaj ą ryzyko zahamowania czynności szpiku.
Płuca
Choroby płuc spowodowane przez metotreksat , takie jak ostre lub przewlekłe śródmiąższowe zapalenie płuc stanowią potencjalnie niebezpieczne powikłania, które mogą pojawić się w dowolnym czasie w trakcie leczenia. To działanie niepożądane, zgłaszane podczas leczenia małymi dawkami, nie zawsze jest w pełni odwracalne. Odnotowano przypadki zgonów. Objawy zajęcia płuc lub objawy, takie jak suchy nieproduktywny kaszel, gorączka, bóle w klatce piersiowej, duszność, niedotlenienie i zmiany naciekowe na zdjęciu RTG płuc lub nieswoiste zapalenie płuc, które występuje w związku z leczeniem metotreksatem , może wskazywać na potencjalnie ciężkie uszkodzenia i wymagać przerwania leczenia oraz starannego zbadania. Zmiany w płucach mogą wystąpić po wszystkich dawkach. Należy wykluczyć możliwość zakażenia (w tym zapalenia płuc).
Przewód pokarmowy
Jeśli wystąpią wymioty, biegunka lub zapalenie jamy ustnej z następczym odwodnieniem, leczenie metotreksatem należy przerwać do czasu ustąpienia dolegliwości. Może wystąpić krwotoczne zapalenie jelit i zgon, spowodowany perforacją jelita. Metotreksat należy stosować z dużą ostrożnością u pacjentów z chorobą wrzodową i wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Zapaleniu jamy ustnej można zapobiec lub je złagodzić stosując płyny do płukania ust z kwasem folinowym.
Wątroba
Leczenie metotreksatem wiąże się potencjalnym ryzykiem ostrego zapalenia wątroby i przewlekłej hepatotoksyczności (zwłóknienie i marskość). Przewlekła toksyczność jest potencjalnie śmiertelna i występuje zwykle po długotrwałym stosowaniu (z reguły po upływie 2 lub więcej lat) oraz po całkowitej skumulowanej dawce większej niż 1,5 g. W badaniach z udziałem pacjentów z łuszczycą, hepatotoksyczność była proporcjonalna do skumulowanej dawki i ulegała nasileniu pod wpływem alkoholizmu, nadwagi, cukrzycy i wieku.
Przemijaj ące zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych jest często obserwowane po leczeniu metotreksatem i zazwyczaj nie wymaga dostosowania leczenia. Istniej ące nieprawidłowe wartości prób wątrobowych i (lub) zmniejszenie stężenia albumin w osoczu może wskazywać na ciężkie
uszkodzenie wątroby.
Metotreksat powodował uczynnienie zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B i zaostrzenie zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C, w niektórych przypadkach zakończone zgonem.
Niektóre przypadki uczynnienia zapalenia wątroby typu B wystąpiły po odstawieniu metotreksatu . Badania kliniczne i laboratoryjne powinny być przeprowadzane w celu zbadania wszelkich przypadków choroby wątroby u pacjentów z wcześniejszym zakażeniem wirusem zapalenia wątroby typu B lub C. Na podstawie tych badań, leczenie metotreksatem może okazać się nieodpowiednie dla niektórych pacjentów.
W przypadku zaburzenia czynności wątroby, działania niepożądane metotreksatu (w szczególności zapalenie jamy ustnej) mogą ulec nasileniu.
Nerki
Metotreksat może spowodować uszkodzenie nerek, które może doprowadzić do ostrej niewydolności nerek. Po leczeniu dużymi dawkami czynność nerek może ulec pogorszeniu do takiego stopnia, że hamowane jest wydalanie metotreksatu , a w rezultacie może wystąpić ogólnoustrojowe działanie toksyczne metotreksatu . W celu zapobieżenia niewydolności nerek, zaleca się alkalizacj ę moczu i przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów (co najmniej 3 l/dobę). Zaleca się oznaczanie stężenia metotreksatu w surowicy oraz badanie czynności nerek.
Skóra
Ciężkie, w niektórych przypadkach zakończone zgonem reakcje skórne, w tym martwica toksyczna naskórka (zespół Lyella ), zespół Stevensa-Johnsona i rumień wielopostaciowy zgłaszano w ciągu kilku dni od leczenia doustnego, dożylnego, domięśniowego lub dokanałowego metotreksatem podanym w dawce pojedynczej lub wielokrotnie. Popromienne zapalenie skóry i oparzenia słoneczne mogą ulec nasileniu po zastosowaniu metotreksatu .
OUN
Istnieją doniesienia o wystąpieniu leukoencefalopatii po leczeniu dożylnym metotreksatem u pacjentów, którzy przeszli radioterapię czaszki i kręgosłupa. U dzieci z ostrą białaczką
limfoblastyczną, leczonych umiarkowanie dużymi dożylnymi dawkami metotreksatu (1 g/m 2 ) zgłaszano niespodziewane zwiększenie częstości ciężkich przypadków neurotoksyczności , często w postaci uogólnionych lub ogniskowych napadów drgawek. Pacjenci z obecnymi objawami często mieli leukoencefalopatię i (lub) mikroangiopatyczne zwapnienia w badaniach rentgenowskich.
Przewlekła leukoencefalopatia była również obserwowana u pacjentów leczonych podawanymi wielokrotnie, dużymi dawkami metotreksatu z kwasem foliowym, nawet bez jednoczesnej radioterapii czaszki. Przerwanie terapii metotreksatem nie zawsze powoduje całkowite wyleczenie.
Leukoencefalopatia występowała również u pacjentów otrzymuj ących metotreksat w postaci tabletek.
U pacjentów poddawanych terapii z użyciem dużych dawek zaobserwowano przejściowy ostry zespół neurologiczny. Objawy tego zespołu mogą obejmować zaburzenia zachowania, ogniskowe objawy czuciowo-ruchowe, w tym przejściową ślepotę i nieprawidłowe odruchy. Dokładna przyczyna nie została wyjaśniona.
Przypadki neurologicznych działań niepożądanych, od bólu głowy do porażenia, śpiączki i epizodów udaropodobnych zgłaszano głównie u dzieci i młodzieży otrzymuj ących jednocześnie cytarabinę.
Leczenie dokanałowe
Podostra neurotoksyczność jest zazwyczaj odwracalna po zaprzestaniu leczenia metotreksatem .
Klasyfikacja układów narządów | Często (> 1/100) |
Zaburzenia ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego | Ból głowy, chemiczne zapalenie pajęczynówki, podostra neurotoksyczność, martwicza demielinizacyjna leukoencefalopatia |
Zaburzenia żołądka i jelit | Nudności i wymioty |
Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania | Gorączka |
Chemiczne zapalenie pajęczynówki, które może występować w kilka godzin po dokanałowym podaniu metotreksatu charakteryzuje się występowaniem bólu głowy, bólu pleców, sztywności karku, wymiotów, gorączki, odczynu oponowego i pleocytozy w płynie mózgowo-rdzeniowym podobnej do tej w bakteryjnym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych. Zapalenie pajęczynówki zwykle ustępuje w ciągu kilku dni.
Podostra neurotoksyczność, częsta po wielokrotnym podaniu dokanałowym, wpływa głównie na funkcje motoryczne mózgu lub rdzenia kręgowego. Może wystąpić niedowład i (lub) porażenie kończyn dolnych, z zajęciem jednego lub większej liczby korzeni nerwów rdzeniowych, tetraplegia, zaburzenia czynności móżdżku, porażenie nerwów czaszkowych i napady padaczkowe.
Martwicza demielinizacyjna leukoencefalopatia może wystąpić kilka miesięcy lub lat po rozpoczęciu leczenia dokanałowego. Zaburzenie to charakteryzuje się postępującym pogorszeniem stanu neurologicznego z podstępnym początkiem, splątaniem, drażliwością i sennością. Ostatecznie może
wystąpić ciężkie otępienie, zaburzenia mowy, ataksja, spastyczność, drgawki i śpiączka. Choroba
może być śmiertelna. Leukoencefalopatia występuje głównie u pacjentów, którzy otrzymuj ą duże dawki dokanałowo podawanego metotreksatu w połączeniu z radioterapią czaszki i (lub) ogólnoustrojowo podawanym metotreksatem .
Po dokanałowym podaniu metotreksatu należy obserwować pacjenta pod kątem wystąpienia objawów neurotoksyczności (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, przemijaj ący lub trwały niedowład, encefalopatia).
Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych
Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać
wszelkie podejrzewane działania niepożądane do podmiotu odpowiedzialnego lub za pośrednictwem
Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa
Tel.: + 48 22 49 21 301 Faks: + 48 22 49 21 309 e-mail: ndl @urpl.gov.pl
Działania niepożądane można zgłaszać również do podmiotu odpowiedzialnego.
Metotreksat Accord - dawkowanie leku
OSTRZEŻENIA
Jeśli metotreksat jest stosowany w leczeniu chorób nowotworowych, dawka musi być starannie dostosowana w zależności od powierzchni ciała pacjenta.
Zgłaszano śmiertelne przypadki zatrucia po podaniu niewłaściwie obliczonych dawek. Personel medyczny i pacjenci powinni być wyczerpuj ąco poinformowani o działaniu toksycznym produktu.
Leczenie powinno być rozpoczynane lub prowadzone w porozumieniu z lekarzem o dużym doświadczeniu w stosowaniu cytostatyków.
Metotreksat można podawać domięśniowo, dożylnie, dotętniczo i dokanałowo. Dawka jest zwykle przeliczana na m 2 powierzchni ciała lub masę ciała. Stosowanie dawek metotreksatu większych niż
100 mg zawsze wymaga następczego podania kwasu folinowego ( CHPL : patrz terapia ratunkowa folinianem wapnia).
Zalecenia dotycz ące podawania i dawkowania metotreksatu znacznie się różnią w poszczególnych wskazaniach. Poniżej podano niektóre typowe dawki, które są stosowane w różnych wskazaniach. Żadna z tych dawek nie może być obecnie określona jako dawka standardowa. Zalecenia dotycz ące podawania i dawkowania metotreksatu w dużych i małych dawkach zmieniają się, toteż podane zostały jedynie najczęściej stosowane wytyczne. Aktualnie opublikowane protokoły powinny być wykorzystywane przy określaniu dawek oraz sposobu i kolejności podawania.
Dawkowanie
Metotreksat może być podawany w niskodawkowej terapii konwencjonalnej, w terapii dawkami pośrednimi, w terapii wysokodawkowej oraz dokanałowo.
Konwencjonalna terapia niskodawkowa : 15-50 mg/m 2 powierzchni ciała na tydzień, dożylnie lub domięśniowo, w jednej lub kilku dawkach; 40-60 mg/m 2 powierzchni ciała (w leczeniu raka głowy i szyi), raz w tygodniu, w bolusie dożylnym.
Terapia dawkami pośrednimi: Od 100 mg/m 2 do 1000 mg/m 2 powierzchni ciała w pojedynczej dawce. W zaawansowanym raku płaskonabłonkowym pęcherza, mogą być stosowane pośrednie dawki metotreksatu wynosz ące 100- 200 mg/m 2 ( CHPL : patrz terapia ratunkowa folinianem wapnia).
Terapia wysokodawkowa : W niektórych nowotworach złośliwych, takich jak złośliwy chłoniak, ostra białaczka limfoblastyczna , kostniakomięsak i rak kosmówki z przerzutami, mogą być stosowane dawki metotreksatu wynosz ące 1000 mg na m 2 powierzchni ciała lub większe, podawane w ciągu 24 godzin. Podawanie kwasu folinowego należy rozpocząć od dawki 10-15 mg (6-12 mg/m 2 ) w ciągu 12-24 godzin od rozpoczęcia leczenia metotreksatem ( CHPL : patrz protokoły terapii, terapia ratunkowa folinianem wapnia).
Terapia ratunkowa folinianem wapnia
W związku z tym, że terapia ratunkowa folinianem wapnia zależy w dużej mierze od dawkowania i sposobu podawania pośrednich lub dużych dawek metotreksatu , protokół leczenia metotreksatem określa dawkowanie folinianu wapnia w terapii ratunkowej. Dlatego też w celu zapoznania się z dawkowaniem i sposobem podawania folinianu wapnia należy zapoznać się z protokołem leczenia pośrednimi lub dużymi dawkami metotreksatu .
Oprócz podawania folinianu wapnia, środki umożliwiaj ące szybkie wydalanie metotreksatu (utrzymanie dużej diurezy i alkalizacja moczu) stanowią integralną część leczenia ratunkowego.
Czynność nerek należy monitorować poprzez codzienne pomiary stężenia kreatyniny w surowicy.
Dorośli
Ostra białaczka limfoblastyczna (ALL)
Metotreksat w małych dawkach jest stosowany w szeregu złożonych protokołów terapeutycznych w celu utrzymania remisji u dorosłych pacjentów z ostrą białaczką limfoblastyczną. Pojedyncze dawki metotreksatu zazwyczaj mieszczą się w zakresie od 20-40 mg/m 2 . Dawka podtrzymuj ąca w ALL wynosi 15-30 mg/m 2 raz lub dwa razy w tygodniu.
Inne przykłady dawkowania:
• 3,3 mg/m 2 w skojarzeniu z innym lekiem cytostatycznym, raz na dobę przez 4-6 tygodni
• 2,5 mg/kg mc . co tydzień
• duże dawki w zakresie od 1 do 12 g/m 2 (dożylnie 1-6 h ), powtarzane co 1-3 tygodnie
• 20 mg/m 2 w skojarzeniu z innymi lekami cytostatycznymi, raz w tygodniu
Rak piersi
W cyklicznym skojarzeniu z cyklofosfamidem , metotreksat i fluorouracyl są stosowane jako leczenie uzupełniaj ące radykalnej mastektomii, w pierwotnym raku piersi z przerzutami do węzłów chłonnych pachowych. Dawka metotreksatu wynosz ąca 40 mg/m 2 jest podawana dożylnie w pierwszym i ósmym dniu cyklu. Leczenie jest powtarzane w odstępach co 3 tygodnie. Metotreksat , w dawkach dożylnych od 10-60 mg/m 2 , może być włączony do schematu leczenia cyklicznego z innymi lekami cytotoksycznymi w terapii zaawansowanego raka piersi.
Kostniakomięsak
Skuteczna chemioterapia wspomagaj ąca wymaga podawania kilku leków cytotoksycznych . Oprócz dużych dawek metotreksatu z folinianem wapnia, można podawać doksorubicynę, cisplatynę oraz skojarzenie cyklofosfamidu , bleomycyny i daktynomycyny ( BCD ). Metotreksat jest stosowany w dużych dawkach (8000-12 000 mg/m 2 raz w tygodniu). Jeśli dawka jest niewystarczaj ąca do osiągnięcia stężenia w surowicy 10 -3 mol/litr pod koniec wlewu, dawkę można zwiększyć do 15 g/m 2 podczas kolejnego leczenia. Konieczne jest podanie folinianu wapnia. Metotreksat jest również stosowany w monoterapii kostniakomięsaka z przerzutami.
Osoby w podeszłym wieku
U pacjentów w podeszłym wieku należy rozważyć zmniejszenie dawki ze względu na osłabienie czynności wątroby i nerek, a także zmniejszenie rezerw kwasu foliowego w wieku podeszłym.
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek
Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania metotreksatu u pacjentów z zaburzeniem czynności nerek. Schemat dawkowania należy dostosować do klirensu kreatyniny i stężenia metotreksatu w surowicy.
• jeśli klirens kreatyniny (ml/min) wynosi > 50, można podawać 100% dawki MTX
• jeśli klirens kreatyniny (ml/min) wynosi 20-50, można podawać 50% dawki MTX
• jeśli klirens kreatyniny (ml/min) wynosi < 20, nie należy podawać MTX
Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby
Metotreksat należy podawać ze szczególną ostrożnością pacjentom z istotną czynną lub przebytą chorobą wątroby, zwłaszcza spowodowaną alkoholem. Metotreksat jest przeciwwskazany przy
stężeniu bilirubiny > 5 mg/dl (85,5 pmol/l).
Dzieci i młodzież
Należy zachować ostrożność podczas stosowania metotreksatu u dzieci i młodzieży. Leczenie powinno być zgodne z aktualnie opublikowanymi protokołami terapeutycznymi dla dzieci ( CHPL : patrz punkt 4.4).
Metotreksat Accord – jakie środki ostrożności należy zachować?
Zgłaszano przypadki śmiertelnych zatruć po dożylnym i dokanałowym podaniu błędnie obliczonej dawki. Szczególną ostrożność należy zachować przy obliczaniu dawki ( CHPL : patrz punkt 4.2. Dawkowanie i sposób podawania).
Ze względu na ryzyko wystąpienia ciężkich reakcji toksycznych (które mogą prowadzić do zgonu), metotreksat należy stosować tylko w chorobach nowotworowych zagrażaj ących życiu. W trakcie leczenia nowotworów metotreksatem zgłaszano przypadki zgonów. Lekarz powinien poinformować pacjenta o zagrożeniach związanych z leczeniem, a pacjent powinien pozostawać pod stałą obserwacją lekarza.
Zgłaszano przypadki obumarcia płodu i (lub) wad rozwojowych spowodowanych stosowaniem metotreksatu . Leczenie chorób nowotworowych nie jest zalecane u kobiet w wieku rozrodczym, o ile nie istnieją bezwzględne wskazania medyczne, że spodziewane korzyści z leczenia przewyższaj ą możliwe ryzyko ( CHPL : patrz 4.6 Ciąża i laktacja). Metotreksat wpływa na spermatogenezę oraz oogenezę w okresie, w którym jest podawany, co może prowadzić do zmniejszenia płodności. Działanie to może być odwracalne po zaprzestaniu leczenia.
Zespół rozpadu guza
Podobnie jak inne leki cytotoksyczne , metotreksat może wywołać zespół rozpadu guza u pacjentów z szybko rosnącymi nowotworami. Odpowiednie leczenie wspomagaj ące i farmakologiczne mogą zapobiegać i łagodzić takie powikłania.
Metotreksat i NLPZ
Podczas równoczesnego stosowania metotreksatu (zazwyczaj w dużych dawkach) oraz
niesteroidowych leków przeciwzapalnych ( NLPZ ) zgłaszano przypadki nieoczekiwanego, ciężkiego (w tym zakończonego zgonem) zahamowania czynności szpiku kostnego, niedokrwistości aplastycznej i toksycznego wpływu na układ pokarmowy ( CHPL : patrz 4.5 Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje interakcji).
Jednoczesne stosowanie metotreksatu i radioterapii może zwiększać ryzyko wystąpienia martwicy tkanek miękkich i martwicy kości.
Dokanałowe i dożylne podawanie metotreksatu może prowadzić do ostrego zapalenia mózgu i ostrej encefalopatii, z możliwym skutkiem śmiertelnym. U pacjentów z okołokomorowym chłoniakiem OUN , otrzymuj ących metotreksat dokanałowo może dojść do wgłobienia.
Metotreksat i wysięk opłucnowy/wodobrzusze
Metotreksat jest wydalany powoli z nagromadzonego płynu (np. wysięk opłucnowy, wodobrzusze).
Prowadzi to do wydłużenia okresu półtrwania i wystąpienia nieoczekiwanej toksyczności.
U pacjentów ze znacznym nagromadzeniem płynu zalecany jest drenaż przed rozpoczęciem leczenia oraz monitorowanie stężenia metotreksatu w osoczu.
Jeśli wystąpi zapalenie jamy ustnej, biegunka, krwawe wymioty lub czarny stolec, leczenie metotreksatem należy przerwać ze względu na ryzyko krwotocznego zapalenia jelit lub śmierci wskutek perforacji jelit lub odwodnienia ( CHPL : patrz punkt 4.8 Działania niepożądane).
Zaburzenia, w których występuje niedobór kwasu foliowego mogą zwiększać ryzyko toksyczności metotreksatu .
Podczas podawania dokanałowego lub stosowania dużych dawek, metotreksatu nie należy mieszać z roztworami, które zawierają środki konserwuj ące ( CHPL : patrz także 6.6).
Roztwory metotreksatu zawieraj ące środek konserwuj ący - alkohol benzylowy, nie są zalecane do stosowania u niemowląt. Zgłaszano przypadki występowania "zespołu niewydolności oddechowej u niemowląt" (ang. gasping syndrome ) zakończonego zgonem u niemowląt po podaniu dożylnym roztworów zawieraj ących środek konserwuj ący - alkohol benzylowy. Objawy zespołu obejmują nagłe wystąpienie trudności w oddychaniu, niedociśnienia, bradykardii i zapaści sercowo-naczyniowej.
Zakażenia i zaburzenia immunologiczne
Metotreksat musi być stosowany bardzo ostrożnie w przypadku czynnego zakażenia i zwykle jest przeciwwskazany u pacjentów z jawną supresją odpowiedzi immunologicznej lub w przypadku
niedoboru odporności wykazanego w badaniach laboratoryjnych.
Może wystąpić zapalenie płuc, które w niektórych przypadkach może prowadzić do niewydolności oddechowej). W związku z leczeniem metotreksatem mogą wystąpić potencjalnie śmiertelne
zakażenia oportunistyczne, w tym zakażenie Pneumocystis carinii . Jeśli pacjent wykazuje objawy zaburzeń płucnych, należy rozważyć zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis carinii ( CHPL : patrz punkt 4.8).
Szczepienia
Metotreksat może wpływać na wyniki badań immunologicznych. Uodpornienie po szczepieniu może być mniej skuteczne podczas leczenia metotreksatem . Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku obecności nieczynnych, przewlekłych zakażeń (np. półpasiec, gruźlica, wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C) ze względu na możliwość uczynnienia. Zazwyczaj nie zaleca się szczepienia żywymi wirusami.
Toksyczny wpływ na skórę: Ze względu na ryzyko fototoksyczności , pacjent musi unikać światła słonecznego i solarium.
Monitorowanie leczenia
Pacjenci leczeni metotreksatem powinni pozostawać pod ścisłą kontrolą, aby móc natychmiast wykryć działanie toksyczne. Przed leczeniem należy wykonać badania obejmuj ące pełną morfologię krwi z rozmazem i liczbą płytek, badania aktywności enzymów wątrobowych, badania na zakażenie WZW typu B i C, badanie czynności nerek oraz badanie RTG. Toksyczne działanie metotreksatu może wystąpić nawet po małych dawkach, toteż ważne jest, aby dokładnie kontrolować leczonych pacjentów. Większość działań niepożądanych jest odwracalna, jeśli zostaną wcześnie wykryte.
Po rozpoczęciu leczenia, po zmianie dawki lub w okresie, kiedy istnieje zwiększone ryzyko podwyższonego stężenia metotreksatu (np. odwodnienie), należy monitorować leczenie.
W razie konieczności należy wykonać biopsję szpiku kostnego.
Monitorowanie stężenia metotreksatu w surowicy krwi może znacznie zmniejszyć toksyczność metotreksatu ; rutynowa kontrola stężenia metotreksatu w surowicy krwi jest konieczna w zależności od dawki lub protokołu terapii.
Leukopenia i małopłytkowość występują zazwyczaj 4 -14 dni po podaniu metotreksatu . W rzadkich przypadkach może wystąpić nawrót leukopenii w ciągu 12 - 21 dni po podaniu metotreksatu . Leczenie metotreksatem należy kontynuować tylko wtedy, gdy korzyści przewyższają ryzyko ciężkiego zahamowania czynności szpiku kostnego ( CHPL : patrz punkt 4.2).
Zahamowanie układu krwiotwórczego: Zahamowanie układu krwiotwórczego wywołane przez metotreksat może wystąpić nagle i po pozornie bezpiecznych dawkach. W przypadku jakiegokolwiek znacznego zmniejszenia liczby leukocytów lub płytek krwi, leczenie należy natychmiast przerwać i wdrożyć odpowiednie leczenie podtrzymuj ące. Pacjenci muszą być poinformowani o konieczności zgłaszania wszelkich objawów wskazuj ących na zakażenie. U pacjentów przyjmuj ących jednocześnie leki hematotoksyczne (np. leflunomid ), morfologia krwi oraz liczba płytek krwi powinny być ściśle kontrolowane.
Testy czynnościowe wątroby: Szczególną uwagę należy zwrócić na objawy rozpoczynającego się toksycznego działania na wątrobę. Leczenia nie należy rozpoczynać lub należy je przerwać, jeśli występuj ą jakiekolwiek nieprawidłowości w badaniach czynności wątroby lub w biopsji wątroby, lub
jeśli pojawią się one w czasie leczenia. Nieprawidłowości powinny wrócić do normy w ciągu dwóch tygodni, po czym leczenie można wznowić w zależności od decyzji lekarza. Konieczne są dalsze badania w celu ustalenia, czy seryjne badania biochemiczne oraz badanie propeptydu kolagenu typu III mogą skutecznie wykryć toksyczny wpływ na wątrobę. Ocena ta powinna rozróżniać pacjentów bez czynników ryzyka i pacjentów z czynnikami ryzyka, takimi jak nadmierne uprzednie spożycie alkoholu, utrzymuj ące się zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, przebyte choroby wątroby, wywiad rodzinnym w kierunku dziedzicznych chorób wątroby, cukrzyca, otyłość i wcześniejszy kontakt z lekami lub substancjami hepatotoksycznymi oraz długotrwałe leczenie metotreksatem lub stosowanie skumulowanych dawek wynosz ących 1,5 g lub więcej.
Badania przesiewowe aktywności enzymów wątrobowych w surowicy: Przejściowe zwiększenie aktywności aminotransferaz, dwa lub trzy razy powyżej górnej granicy normy, zgłaszano z częstością
13 - 20%. W przypadku stałego zwiększenia aktywności enzymów wątrobowych należy rozważyć zmniejszenie dawki lub przerwanie terapii.
Cukrzyca insulinozależna
Pacjenci chorzy na cukrzycę insulinozależną powinni być starannie obserwowani, ponieważ może u nich wystąpić marskość wątroby oraz zwiększenie aktywności aminotranferaz.
Ze względu na potencjalnie toksyczny wpływ na wątrobę, inne leki o działaniu hepatotoksycznym nie powinny być stosowane w trakcie leczenia metotreksatem , o ile nie jest to bezwzględnie konieczne, a także należy unikać spożywania alkoholu lub znacznie je ograniczyć ( CHPL : patrz punkt 4.5). Ściślejsze monitorowanie aktywności enzymów wątrobowych należy prowadzić u pacjentów jednocześnie przyjmuj ących inne leki hepatotoksyczne (np. leflunomid ). Należy to również brać pod uwagę, jeżeli podawane są jednocześnie leki hematotoksyczne .
Złośliwe chłoniaki mogą wystąpić u pacjentów otrzymuj ących małe dawki metotreksatu . W takim przypadku należy przerwać leczenie metotreksatem . Jeśli chłoniak nie ustąpi samoistnie, konieczne
jest rozpoczęcie leczenia cytotoksycznego .
Czynność nerek: Podczas leczenia metotreksatem chorych z zaburzeniami czynności nerek należy wykonywać kontrolne badania czynnościowe nerek oraz badanie moczu, ponieważ zaburzenie czynności nerek powoduje zmniejszenie wydalania metotreksatu , co może doprowadzić do
wystąpienia ciężkich działań niepożądanych.
W przypadku możliwego zaburzenia czynności nerek (np. u pacjentów w podeszłym wieku), wymagane jest ścisłe monitorowanie czynności nerek. Dotyczy to szczególnie jednoczesnego stosowania produktów leczniczych, które wpływaj ą na wydalanie metotreksatu i powoduj ą uszkodzenie nerek (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne) lub które mogą potencjalnie prowadzić do zaburzeń układu krwiotwórczego. Odwodnienie może również nasilać toksyczność metotreksatu . Zalecana jest alkalizacja moczu i zwiększenie diurezy.
Układ oddechowy: Może wystąpić ostre lub przewlekłe śródmiąższowe zapalenie płuc, często z towarzyszącą eozynofilią; zgłaszano również przypadki zgonów. Objawy zazwyczaj obejmują duszność, kaszel (szczególnie suchy nieproduktywny kaszel) i gorączkę, które należy monitorować podczas każdej wizyty kontrolnej. Pacjenci powinni zostać poinformowani o ryzyku wystąpienia zapalenia płuc oraz o konieczności niezwłocznego skontaktowania się z lekarzem w przypadku wystąpienia uporczywego kaszlu lub duszności.
U pacjentów z objawami płucnymi należy przerwać leczenie metotreksatem i przeprowadzić dokładne badania (w tym RTG klatki piersiowej) w celu wykluczenia zakażenia. Jeśli podejrzewana jest choroba płuc wywołana przez metotreksat , należy rozpocząć leczenie kortykosteroidami oraz nie należy wznawiać leczenia metotreksatem .
Objawy ze strony płuc wymagają szybkiego rozpoznania i przerwania leczenia metotreksatem . Zapalenie płuc może wystąpić po wszystkich dawkach.
Preparaty witaminowe lub inne produkty zawieraj ące kwas foliowy, kwas folinowy lub ich pochodne mogą zmniejszać skuteczność metotreksatu .
Dzieci
Metotreksat należy stosować ostrożnie u dzieci i młodzieży. Leczenie powinno być prowadzone zgodnie z aktualnymi protokołami terapii u dzieci. Ciężkie działanie neurotoksyczne, często objawiaj ące się jako uogólnione lub ogniskowe napady drgawek, zgłaszano z niespodziewanie
większą częstością u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną, leczonych pośrednią dawką metotreksatu podawaną dożylnie (1 g/m 2 ). U pacjentów z objawami często obserwowano w
diagnostycznych badaniach obrazowych leukoencefalopatię i (lub) mikroangiopatyczne zwapnienia.
Osoby w podeszłym wieku
Z powodu pogorszenia czynności wątroby i nerek, a także zmniejszenia rezerw kwasu foliowego,
u pacjentów w podeszłym wieku należy rozważyć stosowanie względnie małych dawek. Pacjenci tacy
powinni być starannie obserwowani pod kątem wczesnych objawów toksyczności.
Sód
Metotreksat do wstrzykiwań zawiera 345,59 mg (15,033 mmol ) sodu w maksymalnej dawce dobowej (1800 mg). Należy to wziąć pod uwagę u pacjentów kontroluj ących zawartość sodu w diecie.
Przyjmowanie leku Metotreksat Accord w czasie ciąży
Zgłaszano przypadki śmiertelnych zatruć po dożylnym i dokanałowym podaniu błędnie obliczonej dawki. Szczególną ostrożność należy zachować przy obliczaniu dawki ( CHPL : patrz punkt 4.2. Dawkowanie i sposób podawania).
Ze względu na ryzyko wystąpienia ciężkich reakcji toksycznych (które mogą prowadzić do zgonu), metotreksat należy stosować tylko w chorobach nowotworowych zagrażaj ących życiu. W trakcie leczenia nowotworów metotreksatem zgłaszano przypadki zgonów. Lekarz powinien poinformować pacjenta o zagrożeniach związanych z leczeniem, a pacjent powinien pozostawać pod stałą obserwacją lekarza.
Zgłaszano przypadki obumarcia płodu i (lub) wad rozwojowych spowodowanych stosowaniem metotreksatu . Leczenie chorób nowotworowych nie jest zalecane u kobiet w wieku rozrodczym, o ile nie istnieją bezwzględne wskazania medyczne, że spodziewane korzyści z leczenia przewyższaj ą możliwe ryzyko ( CHPL : patrz 4.6 Ciąża i laktacja). Metotreksat wpływa na spermatogenezę oraz oogenezę w okresie, w którym jest podawany, co może prowadzić do zmniejszenia płodności. Działanie to może być odwracalne po zaprzestaniu leczenia.
Zespół rozpadu guza
Podobnie jak inne leki cytotoksyczne , metotreksat może wywołać zespół rozpadu guza u pacjentów z szybko rosnącymi nowotworami. Odpowiednie leczenie wspomagaj ące i farmakologiczne mogą zapobiegać i łagodzić takie powikłania.
Metotreksat i NLPZ
Podczas równoczesnego stosowania metotreksatu (zazwyczaj w dużych dawkach) oraz
niesteroidowych leków przeciwzapalnych ( NLPZ ) zgłaszano przypadki nieoczekiwanego, ciężkiego (w tym zakończonego zgonem) zahamowania czynności szpiku kostnego, niedokrwistości aplastycznej i toksycznego wpływu na układ pokarmowy ( CHPL : patrz 4.5 Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje interakcji).
Jednoczesne stosowanie metotreksatu i radioterapii może zwiększać ryzyko wystąpienia martwicy tkanek miękkich i martwicy kości.
Dokanałowe i dożylne podawanie metotreksatu może prowadzić do ostrego zapalenia mózgu i ostrej encefalopatii, z możliwym skutkiem śmiertelnym. U pacjentów z okołokomorowym chłoniakiem OUN , otrzymuj ących metotreksat dokanałowo może dojść do wgłobienia.
Metotreksat i wysięk opłucnowy/wodobrzusze
Metotreksat jest wydalany powoli z nagromadzonego płynu (np. wysięk opłucnowy, wodobrzusze).
Prowadzi to do wydłużenia okresu półtrwania i wystąpienia nieoczekiwanej toksyczności.
U pacjentów ze znacznym nagromadzeniem płynu zalecany jest drenaż przed rozpoczęciem leczenia oraz monitorowanie stężenia metotreksatu w osoczu.
Jeśli wystąpi zapalenie jamy ustnej, biegunka, krwawe wymioty lub czarny stolec, leczenie metotreksatem należy przerwać ze względu na ryzyko krwotocznego zapalenia jelit lub śmierci wskutek perforacji jelit lub odwodnienia ( CHPL : patrz punkt 4.8 Działania niepożądane).
Zaburzenia, w których występuje niedobór kwasu foliowego mogą zwiększać ryzyko toksyczności metotreksatu .
Podczas podawania dokanałowego lub stosowania dużych dawek, metotreksatu nie należy mieszać z roztworami, które zawierają środki konserwuj ące ( CHPL : patrz także 6.6).
Roztwory metotreksatu zawieraj ące środek konserwuj ący - alkohol benzylowy, nie są zalecane do stosowania u niemowląt. Zgłaszano przypadki występowania "zespołu niewydolności oddechowej u niemowląt" (ang. gasping syndrome ) zakończonego zgonem u niemowląt po podaniu dożylnym roztworów zawieraj ących środek konserwuj ący - alkohol benzylowy. Objawy zespołu obejmują nagłe wystąpienie trudności w oddychaniu, niedociśnienia, bradykardii i zapaści sercowo-naczyniowej.
Zakażenia i zaburzenia immunologiczne
Metotreksat musi być stosowany bardzo ostrożnie w przypadku czynnego zakażenia i zwykle jest przeciwwskazany u pacjentów z jawną supresją odpowiedzi immunologicznej lub w przypadku
niedoboru odporności wykazanego w badaniach laboratoryjnych.
Może wystąpić zapalenie płuc, które w niektórych przypadkach może prowadzić do niewydolności oddechowej). W związku z leczeniem metotreksatem mogą wystąpić potencjalnie śmiertelne
zakażenia oportunistyczne, w tym zakażenie Pneumocystis carinii . Jeśli pacjent wykazuje objawy zaburzeń płucnych, należy rozważyć zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis carinii ( CHPL : patrz punkt 4.8).
Szczepienia
Metotreksat może wpływać na wyniki badań immunologicznych. Uodpornienie po szczepieniu może być mniej skuteczne podczas leczenia metotreksatem . Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku obecności nieczynnych, przewlekłych zakażeń (np. półpasiec, gruźlica, wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C) ze względu na możliwość uczynnienia. Zazwyczaj nie zaleca się szczepienia żywymi wirusami.
Toksyczny wpływ na skórę: Ze względu na ryzyko fototoksyczności , pacjent musi unikać światła słonecznego i solarium.
Monitorowanie leczenia
Pacjenci leczeni metotreksatem powinni pozostawać pod ścisłą kontrolą, aby móc natychmiast wykryć działanie toksyczne. Przed leczeniem należy wykonać badania obejmuj ące pełną morfologię krwi z rozmazem i liczbą płytek, badania aktywności enzymów wątrobowych, badania na zakażenie WZW typu B i C, badanie czynności nerek oraz badanie RTG. Toksyczne działanie metotreksatu może wystąpić nawet po małych dawkach, toteż ważne jest, aby dokładnie kontrolować leczonych pacjentów. Większość działań niepożądanych jest odwracalna, jeśli zostaną wcześnie wykryte.
Po rozpoczęciu leczenia, po zmianie dawki lub w okresie, kiedy istnieje zwiększone ryzyko podwyższonego stężenia metotreksatu (np. odwodnienie), należy monitorować leczenie.
W razie konieczności należy wykonać biopsję szpiku kostnego.
Monitorowanie stężenia metotreksatu w surowicy krwi może znacznie zmniejszyć toksyczność metotreksatu ; rutynowa kontrola stężenia metotreksatu w surowicy krwi jest konieczna w zależności od dawki lub protokołu terapii.
Leukopenia i małopłytkowość występują zazwyczaj 4 -14 dni po podaniu metotreksatu . W rzadkich przypadkach może wystąpić nawrót leukopenii w ciągu 12 - 21 dni po podaniu metotreksatu . Leczenie metotreksatem należy kontynuować tylko wtedy, gdy korzyści przewyższają ryzyko ciężkiego zahamowania czynności szpiku kostnego ( CHPL : patrz punkt 4.2).
Zahamowanie układu krwiotwórczego: Zahamowanie układu krwiotwórczego wywołane przez metotreksat może wystąpić nagle i po pozornie bezpiecznych dawkach. W przypadku jakiegokolwiek znacznego zmniejszenia liczby leukocytów lub płytek krwi, leczenie należy natychmiast przerwać i wdrożyć odpowiednie leczenie podtrzymuj ące. Pacjenci muszą być poinformowani o konieczności zgłaszania wszelkich objawów wskazuj ących na zakażenie. U pacjentów przyjmuj ących jednocześnie leki hematotoksyczne (np. leflunomid ), morfologia krwi oraz liczba płytek krwi powinny być ściśle kontrolowane.
Testy czynnościowe wątroby: Szczególną uwagę należy zwrócić na objawy rozpoczynającego się toksycznego działania na wątrobę. Leczenia nie należy rozpoczynać lub należy je przerwać, jeśli występuj ą jakiekolwiek nieprawidłowości w badaniach czynności wątroby lub w biopsji wątroby, lub
jeśli pojawią się one w czasie leczenia. Nieprawidłowości powinny wrócić do normy w ciągu dwóch tygodni, po czym leczenie można wznowić w zależności od decyzji lekarza. Konieczne są dalsze badania w celu ustalenia, czy seryjne badania biochemiczne oraz badanie propeptydu kolagenu typu III mogą skutecznie wykryć toksyczny wpływ na wątrobę. Ocena ta powinna rozróżniać pacjentów bez czynników ryzyka i pacjentów z czynnikami ryzyka, takimi jak nadmierne uprzednie spożycie alkoholu, utrzymuj ące się zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, przebyte choroby wątroby, wywiad rodzinnym w kierunku dziedzicznych chorób wątroby, cukrzyca, otyłość i wcześniejszy kontakt z lekami lub substancjami hepatotoksycznymi oraz długotrwałe leczenie metotreksatem lub stosowanie skumulowanych dawek wynosz ących 1,5 g lub więcej.
Badania przesiewowe aktywności enzymów wątrobowych w surowicy: Przejściowe zwiększenie aktywności aminotransferaz, dwa lub trzy razy powyżej górnej granicy normy, zgłaszano z częstością
13 - 20%. W przypadku stałego zwiększenia aktywności enzymów wątrobowych należy rozważyć zmniejszenie dawki lub przerwanie terapii.
Cukrzyca insulinozależna
Pacjenci chorzy na cukrzycę insulinozależną powinni być starannie obserwowani, ponieważ może u nich wystąpić marskość wątroby oraz zwiększenie aktywności aminotranferaz.
Ze względu na potencjalnie toksyczny wpływ na wątrobę, inne leki o działaniu hepatotoksycznym nie powinny być stosowane w trakcie leczenia metotreksatem , o ile nie jest to bezwzględnie konieczne, a także należy unikać spożywania alkoholu lub znacznie je ograniczyć ( CHPL : patrz punkt 4.5). Ściślejsze monitorowanie aktywności enzymów wątrobowych należy prowadzić u pacjentów jednocześnie przyjmuj ących inne leki hepatotoksyczne (np. leflunomid ). Należy to również brać pod uwagę, jeżeli podawane są jednocześnie leki hematotoksyczne .
Złośliwe chłoniaki mogą wystąpić u pacjentów otrzymuj ących małe dawki metotreksatu . W takim przypadku należy przerwać leczenie metotreksatem . Jeśli chłoniak nie ustąpi samoistnie, konieczne
jest rozpoczęcie leczenia cytotoksycznego .
Czynność nerek: Podczas leczenia metotreksatem chorych z zaburzeniami czynności nerek należy wykonywać kontrolne badania czynnościowe nerek oraz badanie moczu, ponieważ zaburzenie czynności nerek powoduje zmniejszenie wydalania metotreksatu , co może doprowadzić do
wystąpienia ciężkich działań niepożądanych.
W przypadku możliwego zaburzenia czynności nerek (np. u pacjentów w podeszłym wieku), wymagane jest ścisłe monitorowanie czynności nerek. Dotyczy to szczególnie jednoczesnego stosowania produktów leczniczych, które wpływaj ą na wydalanie metotreksatu i powoduj ą uszkodzenie nerek (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne) lub które mogą potencjalnie prowadzić do zaburzeń układu krwiotwórczego. Odwodnienie może również nasilać toksyczność metotreksatu . Zalecana jest alkalizacja moczu i zwiększenie diurezy.
Układ oddechowy: Może wystąpić ostre lub przewlekłe śródmiąższowe zapalenie płuc, często z towarzyszącą eozynofilią; zgłaszano również przypadki zgonów. Objawy zazwyczaj obejmują duszność, kaszel (szczególnie suchy nieproduktywny kaszel) i gorączkę, które należy monitorować podczas każdej wizyty kontrolnej. Pacjenci powinni zostać poinformowani o ryzyku wystąpienia zapalenia płuc oraz o konieczności niezwłocznego skontaktowania się z lekarzem w przypadku wystąpienia uporczywego kaszlu lub duszności.
U pacjentów z objawami płucnymi należy przerwać leczenie metotreksatem i przeprowadzić dokładne badania (w tym RTG klatki piersiowej) w celu wykluczenia zakażenia. Jeśli podejrzewana jest choroba płuc wywołana przez metotreksat , należy rozpocząć leczenie kortykosteroidami oraz nie należy wznawiać leczenia metotreksatem .
Objawy ze strony płuc wymagają szybkiego rozpoznania i przerwania leczenia metotreksatem . Zapalenie płuc może wystąpić po wszystkich dawkach.
Preparaty witaminowe lub inne produkty zawieraj ące kwas foliowy, kwas folinowy lub ich pochodne mogą zmniejszać skuteczność metotreksatu .
Dzieci
Metotreksat należy stosować ostrożnie u dzieci i młodzieży. Leczenie powinno być prowadzone zgodnie z aktualnymi protokołami terapii u dzieci. Ciężkie działanie neurotoksyczne, często objawiaj ące się jako uogólnione lub ogniskowe napady drgawek, zgłaszano z niespodziewanie
większą częstością u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną, leczonych pośrednią dawką metotreksatu podawaną dożylnie (1 g/m 2 ). U pacjentów z objawami często obserwowano w
diagnostycznych badaniach obrazowych leukoencefalopatię i (lub) mikroangiopatyczne zwapnienia.
Osoby w podeszłym wieku
Z powodu pogorszenia czynności wątroby i nerek, a także zmniejszenia rezerw kwasu foliowego,
u pacjentów w podeszłym wieku należy rozważyć stosowanie względnie małych dawek. Pacjenci tacy
powinni być starannie obserwowani pod kątem wczesnych objawów toksyczności.
Sód
Metotreksat do wstrzykiwań zawiera 345,59 mg (15,033 mmol ) sodu w maksymalnej dawce dobowej (1800 mg). Należy to wziąć pod uwagę u pacjentów kontroluj ących zawartość sodu w diecie.
Interakcje Metotreksat Accord z innymi lekami
Ten lek zażywany jednocześnie z innymi lekami może mieć negatywny wpływ na twoje zdrowie.
Interakcje Metotreksat Accord z żywnością
Nie posiadamy informacji wskazujących, aby podczas zażywania tego leku należało unikać jakichkolwiek produktów żywnościowych.
Grupy
Podobne produkty z tą samą substancją czynną
Może Cię również zainteresować:
NAFLD (niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby) - „podstępna” choroba wątroby
Miedź - rola w organizmie. Czym grożą niedobory miedzi?
Ból gardła przy przełykaniu (odynofagia) - przyczyny i sposoby leczenia
Metronidazol - właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne
Dodatkowe informacje
Wybierz interesujące Cię informacje:
Informacje o kodach BLOZ oraz możliwości współpracy z BLOZ dostępne są pod adresem BLOZ.pharmind.pl.