APO-CLODIN

Każda tabletka powlekanazawiera 250 mg tyklopidyny chlorowodorku (Ticlopidini hydrochloridum) . 

- nadwrażliwość na tyklopidynę lub na którąkolwiek substancję pomocniczą;

- zaburzenia ze strony układu krwiotwórczego w wywiadzie (neutropenia, agranulocytoza, małopłytkowość, plamica zakrzepowa małopłytkowa);

- skazy krwotoczne;

- choroby przebiegające z wydłużeniem czasu krzepnięcia krwi;

- uszkodzenia narządowe ze skłonnością do krwawień;

- krwotoczny udar mózgu;

- czynna choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy;

- ciężka niewydolność wątroby.

W badaniach klinicznych z tyklopidyną, działania niepożądane występowały stosunkowo często. Stwierdzono przynajmniej jedno działanie niepożądane u około 50% badanych pacjentów. Około 30 – 40% zgłoszonych działań niepożądanych dotyczyło zaburzeń żołądka i jelit. W większości przypadków przebieg był łagodny. U około 21% pacjentów odstawiono tyklopidynę z uwagi na biegunkę, nudności, wysypkę, wymioty, ból żołądka i jelit, neutropenię. Większość działań niepożądanych występowała w początkowym okresie stosowania produktu. Działania niepożądane mogą wystąpić też po kilku miesiącach leczenia. Najcięższymi są zmiany w składzie krwi na skutek zaburzenia czynności szpiku takie jak: małopłytkowość, neutropenia, agranulocytoza, które występują zwykle w okresie pierwszych trzech miesięcy stosowania produktu i mogą być groźne dla życia. 

U około 2,4% pacjentów występuje neutropenia (u około 0,8% pacjentów ostra neutropenia, mniej niż 450 granulocytów obojętnochłonnych/mm ³ ) lub ciężka agranulocytoza (mniej niż 300 granulocytów obojętnochłonnych/mm ³ ).

Rzadko występuje zahamowanie czynności szpiku kostnego, pancytopenia oraz małopłytkowość (0,4%) i plamica zakrzepowa małopłytkowa.

Mogą wystąpić zaburzenia czasu krzepnięcia krwi (8,3%) z objawami takimi jak: wybroczyny, krwawienie z nosa, krwiomocz, krwawienie z przewodu pokarmowego lub nadmierne krwawienie po zabiegu chirurgicznym. 

Zaburzenia żołądka i jelit (biegunka: 12,5%, nudności: 7%, ból brzucha, wzdęcia, wymioty itp.) występują zwykle w okresie pierwszych trzech miesięcy stosowania tyklopidyny. Na ogół przemijają samoistnie po 1 - 2 tygodniach i rzadko są przyczyną odstawienia produktu. Jeśli wystąpi biegunka z zapaleniem okrężnicy, tyklopidynę należy odstawić.

Mogą wystąpić reakcje nadwrażliwości (wysypka: 5%, świąd, pokrzywka), również w okresie trzech pierwszych miesięcy stosowania produktu. Przemijają po kilku dniach od odstawienia tyklopidyny.

Bardzo rzadko mogą wystąpić inne reakcje alergiczne, takie jak obrzęk naczynioruchowy, zapalenie naczyń oraz reakcje autoimmunologiczne: zespół toczniopodobny, nefropatia.

W okresie pierwszych trzech miesięcy stosowania tyklopidyny, rzadko mogą wystąpić zaburzenia czynności wątroby (zapalenie wątroby, żółtaczka cholestatyczna). Rzadko występują też zawroty głowy, szumy uszne, uczucie osłabienia, zwiększenie stężenia cholesterolu i triglicerydów w surowicy, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych. 

Należy uprzedzić pacjenta, że jeśli wystąpią jakiekolwiek inne działania niepożądane, należy zasięgnąć porady lekarza lub farmaceuty. 

By zmniejszyć nasilenie i częstość występowania działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego oraz zwiększyć wchłanianie tyklopidyny, należy zalecać zażywanie tabletek z posiłkiem lub krótko po posiłkach. Należy poinformować pacjenta, że tabletki przyjmuje się bez rozgryzania. 

Dorośli : zwykle stosuje się 250 mg chlorowodorku tyklopidyny (1 tabletka) dwa razy na dobę. 

Dzieci, niemowlęta, noworodki : nie stosuje się tyklopidyny.

Dawkowanie u pacjentów w podeszłym wieku: chociaż farmakokinetyka tyklopidyny u pacjentów w podeszłym wieku jest zmieniona, wiek pacjenta nie ma wpływu na skuteczność leczenia, jeśli produkt jest stosowany w dawce 500 mg (2 tabletki) na dobę.

Dawkowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby : z uwagi na metabolizm wątrobowy, należy zachować szczególną ostrożność. Jeśli wystąpi zapalenie wątroby lub żółtaczka, tyklopidynę należy odstawić.

Dawkowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek: należy zachować ostrożność. Jeśli wystąpią zaburzenia krzepnięcia lub krwiotworzenia, należy zmniejszyć dawkę lub odstawić tyklopidynę.

Rzadko, stosowanie tyklopidyny wiąże się z ryzykiem wystąpienia plamicy zakrzepowej małopłytkowej (TTP), ostrej neutropenii lub agranulocytozy. 

Neutropenia/agranulocytoza: W badaniach klinicznych, które przeprowadzono u 2048 pacjentów, odnotowano 50 przypadków (2,4%) neutropenii (mniej niż 1200 granulocytów obojętnochłonnych/mm ³ ). U 17 pacjentów (0,8%) liczba granulocytów obojętnochłonnych wynosiła mniej niż 450/mm ³ .

TTP: W badaniach klinicznych tyklopidyny nie stwierdzono przypadków występowania plamicy zakrzepowej małopłytkowej. W USA, pomiędzy 1992 a 1997 rokiem lekarze zgłosili około 100 przypadków występowania TTP. Biorąc pod uwagę liczbę pacjentów stosujących tyklopidynę (2 – 4 miliony rocznie) oraz przyjmując, że tylko około 10% przypadków jest zgłaszane, szacuje się, że prawdopodobieństwo wystąpienia TTP wynosi 1 przypadek na 2000 do 4000 pacjentów.

Działania niepożądane mogą wystąpić w okresie kilku dni od rozpoczęcia stosowania produktu. TTP występuje najczęściej pomiędzy 3. a 4. tygodniem leczenia, neutropenia pomiędzy 4. a 6. tygodniem. Po tym okresie liczba przypadków TTP i neutropenii szybko zmniejsza się. Odnotowano tylko kilka takich przypadków po trzech miesiącach stosowania tyklopidyny. 

Nie można przewidzieć działań niepożądanych ze strony układu krwiotwórczego. Nie stwierdzono jakichkolwiek zależności demograficznych czy klinicznych. Dlatego też w okresie pierwszych trzech miesięcy stosowania tyklopidyny należy każdemu pacjentowi zalecać wykonywanie odpowiednich badań morfologicznych krwi. Jeśli wystąpią objawy TTP lub neutropenii, stosowanie tyklopidyny należy przerwać. 

Neutropenia 

Może wystąpić nagle. Należy uprzedzić pacjenta, że jeśli wystąpią objawy zakażenia (gorączka, dreszcze, ból gardła), należy natychmiast zgłosić się do lekarza. Może być konieczne natychmiastowe oznaczenie liczby białych krwinek, a nawet przerwanie stosowania tyklopidyny. Po odstawieniu produktu, liczba granulocytów obojętnochłonnych zwiększa się do ponad 1200/mm ³ w okresie od 1 do 3 tygodni.

Małopłytkowość

Występuje rzadko. Może wystąpić jako osobne działanie niepożądane lub jednocześnie z neutropenią.

Plamica zakrzepowa małopłytkowa

Może wystąpić nagle. Obserwuje się następujące objawy: małopłytkowość, mikroangiopatyczna niedokrwistość hemolityczna, zaburzenia czynności nerek, zaburzenia neurologiczne, gorączka. Objawy kliniczne mogą wystąpić kilka godzin lub dni wcześniej, niż daje się to ustalić na podstawie badań laboratoryjnych. Zaleca się uprzedzić pacjenta, że należy natychmiast zgłosić się do lekarza, jeśli wystąpią następujące objawy: żółte zabarwienie skóry i oczu, swędząca wysypka, bladość skóry, gorączka, osłabienie, ciemny kolor moczu. Tyklopidynę należy natychmiast odstawić. Jeśli jest to konieczne, można zalecić plazmaferezę. Jeśli plamica zakrzepowa małopłytkowa jest wykryta odpowiednio wcześnie, 70 – 80% pacjentów ma szansę przeżyć bez ciężkich powikłań. Z uwagi na zagrożenie zakrzepicą, u pacjentów z TTP, o ile jest to możliwe, należy unikać przetaczania masy płytkowej.

Monitorowanie działań niepożądanych ze strony układu krwiotwórczego 

Przed rozpoczęciem leczenia tyklopidyną oraz w okresie stosowania produktu należy koniecznie zalecić kontrolowanie liczby krwinek wraz z rozmazem, oraz liczby płytek krwi (co 2 tygodnie przez 3 pierwsze miesiące leczenia). Częste badania po upływie 3 miesięcy stosowania produktu należy zalecać wyłącznie u pacjentów z infekcją lub zmniejszoną liczbą granulocytów obojętnochłonnych (mniej niż 70% wartości fizjologicznej), zmniejszonym hematokrytem lub zmniejszoną liczbą płytek krwi. 

Jeśli podawanie tyklopidyny przerwano w okresie 3 pierwszych miesięcy stosowania, badanie krwi należy wykonać po 2 tygodniach od odstawienia produktu. 

Zaleca się odstawienie tyklopidyny w przypadku zmniejszenia liczby granulocytów obojętnochłonnych do mniej niż 2,0 x 10 ⁹ /l (2 000/mm ³ ) lub zmniejszenia liczby płytek krwi do mniej niż 80 x 10 ⁹ /l (80 000/mm ³ ).

Rzadko może wystąpić agranulocytoza lub niedokrwistość aplastyczna. Należy zachować szczególną ostrożność. Wszelkie działania niepożądane ze strony układu krwiotwórczego mogą zagrażać życiu pacjenta.

Tyklopidyna jest metabolizowana głównie w wątrobie. Należy spytać pacjenta o choroby wątroby występujące obecnie lub przebyte w przeszłości. U pacjentów z niewydolnością wątroby tyklopidynę stosuje się ze szczególną ostrożnością. Stężenie tyklopidyny w surowicy krwi może się zwiększyć. Długotrwałe stosowanie tyklopidyny może zwiększyć aktywność fosfatazy zasadowej, aminotransferaz oraz stężenie cholesterolu i triglicerydów we krwi. Zwiększone stężenie cholesterolu całkowitego o 8 – 10% występuje zwykle po mniej-więcej 4 tygodniach i może utrzymywać się przez cały okres stosowania produktu. Należy badać czynność wątroby (zwłaszcza w okresie 4 pierwszych miesięcy stosowania produktu). 

Rzadko, może wystąpić zapalenie wątroby lub żółtaczka cholestatyczna. Należy poinformować pacjenta, że jeśli wystąpi żółte zabarwienie skóry lub białkówek oka, odbarwiony stolec lub zbyt ciemne zabarwienie moczu, należy niezwłocznie porozumieć się z lekarzem. 

Stosowanie tyklopidyny jednocześnie z lekami przeciwzakrzepowymi

Brak danych odnośnie skuteczności i bezpieczeństwa stosowania tyklopidyny z heparyną, doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi lub środkami fibrynolitycznymi. Przed zastosowaniem tyklopidyny należy zakończyć leczenie innymi lekami przeciwzakrzepowymi.

Należy zachować ostrożność stosując tyklopidynę u pacjentów ze skłonnością do krwawień (np. z przewodu pokarmowego), z chorobami hematologicznymi, zaburzeniami czynności nerek, przygotowywanych do nakłucia lędźwiowego lub zabiegu chirurgicznego. U pacjentów przyjmujących tyklopidynę, czas krzepnięcia krwi może być wydłużony do 30 minut jeszcze przez 5 - 10 dni po zaprzestaniu stosowania produktu. Zaleca się uprzedzić pacjenta, że jeśli konieczne jest dokonanie zabiegu chirurgicznego (nawet tak niewielkiego jak ekstrakcja zęba), należy powiadomić lekarza o zażywaniu tyklopidyny. Zaleca się odstawienie tyklopidyny na 10 - 14 dni przed planowanym zabiegiem chirurgicznym. Jeśli wystąpi nagła konieczność wykonania zabiegu chirurgicznego, należy podać 20 mg metyloprednizolonu (normalizacja czasu krwawienia po mniej-więcej 2 godzinach) lub przetoczyć masę płytkową. Z uwagi na zagrożenie zakrzepicą u pacjentów z TTP, o ile jest to możliwe, przetaczania masy płytkowej należy unikać.

Należy spytać pacjenta o choroby nerek występujące obecnie lub przebyte w przeszłości. Tyklopidynę można stosować u pacjentów z umiarkowaną niewydolnością nerek. U pacjentów z ciężką niewydolnością nerek dawkę produktu należy zmniejszyć. 

Zaleca się uprzedzić pacjenta, że w okresie stosowania tyklopidyny należy informować lekarza o wszelkich działaniach niepożądanych ze strony nerek. Może być konieczne odstawienie produktu. 

Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania tyklopidyny u dzieci nie zostały w pełni potwierdzone.

Nie stwierdzono różnic w skuteczności i bezpieczeństwie stosowania produktu u pacjentów w podeszłym wieku i młodszych. Zaleca się zachować ostrożność.

Rzadko, stosowanie tyklopidyny wiąże się z ryzykiem wystąpienia plamicy zakrzepowej małopłytkowej (TTP), ostrej neutropenii lub agranulocytozy. 

Neutropenia/agranulocytoza: W badaniach klinicznych, które przeprowadzono u 2048 pacjentów, odnotowano 50 przypadków (2,4%) neutropenii (mniej niż 1200 granulocytów obojętnochłonnych/mm ³ ). U 17 pacjentów (0,8%) liczba granulocytów obojętnochłonnych wynosiła mniej niż 450/mm ³ .

TTP: W badaniach klinicznych tyklopidyny nie stwierdzono przypadków występowania plamicy zakrzepowej małopłytkowej. W USA, pomiędzy 1992 a 1997 rokiem lekarze zgłosili około 100 przypadków występowania TTP. Biorąc pod uwagę liczbę pacjentów stosujących tyklopidynę (2 – 4 miliony rocznie) oraz przyjmując, że tylko około 10% przypadków jest zgłaszane, szacuje się, że prawdopodobieństwo wystąpienia TTP wynosi 1 przypadek na 2000 do 4000 pacjentów.

Działania niepożądane mogą wystąpić w okresie kilku dni od rozpoczęcia stosowania produktu. TTP występuje najczęściej pomiędzy 3. a 4. tygodniem leczenia, neutropenia pomiędzy 4. a 6. tygodniem. Po tym okresie liczba przypadków TTP i neutropenii szybko zmniejsza się. Odnotowano tylko kilka takich przypadków po trzech miesiącach stosowania tyklopidyny. 

Nie można przewidzieć działań niepożądanych ze strony układu krwiotwórczego. Nie stwierdzono jakichkolwiek zależności demograficznych czy klinicznych. Dlatego też w okresie pierwszych trzech miesięcy stosowania tyklopidyny należy każdemu pacjentowi zalecać wykonywanie odpowiednich badań morfologicznych krwi. Jeśli wystąpią objawy TTP lub neutropenii, stosowanie tyklopidyny należy przerwać. 

Neutropenia 

Może wystąpić nagle. Należy uprzedzić pacjenta, że jeśli wystąpią objawy zakażenia (gorączka, dreszcze, ból gardła), należy natychmiast zgłosić się do lekarza. Może być konieczne natychmiastowe oznaczenie liczby białych krwinek, a nawet przerwanie stosowania tyklopidyny. Po odstawieniu produktu, liczba granulocytów obojętnochłonnych zwiększa się do ponad 1200/mm ³ w okresie od 1 do 3 tygodni.

Małopłytkowość

Występuje rzadko. Może wystąpić jako osobne działanie niepożądane lub jednocześnie z neutropenią.

Plamica zakrzepowa małopłytkowa

Może wystąpić nagle. Obserwuje się następujące objawy: małopłytkowość, mikroangiopatyczna niedokrwistość hemolityczna, zaburzenia czynności nerek, zaburzenia neurologiczne, gorączka. Objawy kliniczne mogą wystąpić kilka godzin lub dni wcześniej, niż daje się to ustalić na podstawie badań laboratoryjnych. Zaleca się uprzedzić pacjenta, że należy natychmiast zgłosić się do lekarza, jeśli wystąpią następujące objawy: żółte zabarwienie skóry i oczu, swędząca wysypka, bladość skóry, gorączka, osłabienie, ciemny kolor moczu. Tyklopidynę należy natychmiast odstawić. Jeśli jest to konieczne, można zalecić plazmaferezę. Jeśli plamica zakrzepowa małopłytkowa jest wykryta odpowiednio wcześnie, 70 – 80% pacjentów ma szansę przeżyć bez ciężkich powikłań. Z uwagi na zagrożenie zakrzepicą, u pacjentów z TTP, o ile jest to możliwe, należy unikać przetaczania masy płytkowej.

Monitorowanie działań niepożądanych ze strony układu krwiotwórczego 

Przed rozpoczęciem leczenia tyklopidyną oraz w okresie stosowania produktu należy koniecznie zalecić kontrolowanie liczby krwinek wraz z rozmazem, oraz liczby płytek krwi (co 2 tygodnie przez 3 pierwsze miesiące leczenia). Częste badania po upływie 3 miesięcy stosowania produktu należy zalecać wyłącznie u pacjentów z infekcją lub zmniejszoną liczbą granulocytów obojętnochłonnych (mniej niż 70% wartości fizjologicznej), zmniejszonym hematokrytem lub zmniejszoną liczbą płytek krwi. 

Jeśli podawanie tyklopidyny przerwano w okresie 3 pierwszych miesięcy stosowania, badanie krwi należy wykonać po 2 tygodniach od odstawienia produktu. 

Zaleca się odstawienie tyklopidyny w przypadku zmniejszenia liczby granulocytów obojętnochłonnych do mniej niż 2,0 x 10 ⁹ /l (2 000/mm ³ ) lub zmniejszenia liczby płytek krwi do mniej niż 80 x 10 ⁹ /l (80 000/mm ³ ).

Rzadko może wystąpić agranulocytoza lub niedokrwistość aplastyczna. Należy zachować szczególną ostrożność. Wszelkie działania niepożądane ze strony układu krwiotwórczego mogą zagrażać życiu pacjenta.

Tyklopidyna jest metabolizowana głównie w wątrobie. Należy spytać pacjenta o choroby wątroby występujące obecnie lub przebyte w przeszłości. U pacjentów z niewydolnością wątroby tyklopidynę stosuje się ze szczególną ostrożnością. Stężenie tyklopidyny w surowicy krwi może się zwiększyć. Długotrwałe stosowanie tyklopidyny może zwiększyć aktywność fosfatazy zasadowej, aminotransferaz oraz stężenie cholesterolu i triglicerydów we krwi. Zwiększone stężenie cholesterolu całkowitego o 8 – 10% występuje zwykle po mniej-więcej 4 tygodniach i może utrzymywać się przez cały okres stosowania produktu. Należy badać czynność wątroby (zwłaszcza w okresie 4 pierwszych miesięcy stosowania produktu). 

Rzadko, może wystąpić zapalenie wątroby lub żółtaczka cholestatyczna. Należy poinformować pacjenta, że jeśli wystąpi żółte zabarwienie skóry lub białkówek oka, odbarwiony stolec lub zbyt ciemne zabarwienie moczu, należy niezwłocznie porozumieć się z lekarzem. 

Stosowanie tyklopidyny jednocześnie z lekami przeciwzakrzepowymi

Brak danych odnośnie skuteczności i bezpieczeństwa stosowania tyklopidyny z heparyną, doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi lub środkami fibrynolitycznymi. Przed zastosowaniem tyklopidyny należy zakończyć leczenie innymi lekami przeciwzakrzepowymi.

Należy zachować ostrożność stosując tyklopidynę u pacjentów ze skłonnością do krwawień (np. z przewodu pokarmowego), z chorobami hematologicznymi, zaburzeniami czynności nerek, przygotowywanych do nakłucia lędźwiowego lub zabiegu chirurgicznego. U pacjentów przyjmujących tyklopidynę, czas krzepnięcia krwi może być wydłużony do 30 minut jeszcze przez 5 - 10 dni po zaprzestaniu stosowania produktu. Zaleca się uprzedzić pacjenta, że jeśli konieczne jest dokonanie zabiegu chirurgicznego (nawet tak niewielkiego jak ekstrakcja zęba), należy powiadomić lekarza o zażywaniu tyklopidyny. Zaleca się odstawienie tyklopidyny na 10 - 14 dni przed planowanym zabiegiem chirurgicznym. Jeśli wystąpi nagła konieczność wykonania zabiegu chirurgicznego, należy podać 20 mg metyloprednizolonu (normalizacja czasu krwawienia po mniej-więcej 2 godzinach) lub przetoczyć masę płytkową. Z uwagi na zagrożenie zakrzepicą u pacjentów z TTP, o ile jest to możliwe, przetaczania masy płytkowej należy unikać.

Należy spytać pacjenta o choroby nerek występujące obecnie lub przebyte w przeszłości. Tyklopidynę można stosować u pacjentów z umiarkowaną niewydolnością nerek. U pacjentów z ciężką niewydolnością nerek dawkę produktu należy zmniejszyć. 

Zaleca się uprzedzić pacjenta, że w okresie stosowania tyklopidyny należy informować lekarza o wszelkich działaniach niepożądanych ze strony nerek. Może być konieczne odstawienie produktu. 

Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania tyklopidyny u dzieci nie zostały w pełni potwierdzone.

Nie stwierdzono różnic w skuteczności i bezpieczeństwie stosowania produktu u pacjentów w podeszłym wieku i młodszych. Zaleca się zachować ostrożność.